图书馆 图书馆
搜索

Kurdipedia是世界上最大的为库尔德信息来源!


Search Options





高级搜索      键盘


搜索
高级搜索
图书馆
库尔德人的名字
大事年表
来源
历史
用户集合
活动
搜索帮助吗?
出版
Video
分类
随机项目!
发送
发送文章
发送图片
Survey
你的反馈
联系
我们需要什么样的信息!
标准的属性
条款使用
项目质量
工具
大约
Kurdipedia Archivists
关于我们的文章!
添加到您的网站Kurdipedia
添加/删除电子邮件
访客统计
商品统计
字体转换器
日历转换器
语言和方言的页面
键盘
方便的链接
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
语言
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
我的帐户
登录
会员!
忘记密码!
搜索 发送 工具 语言 我的帐户
高级搜索
图书馆
库尔德人的名字
大事年表
来源
历史
用户集合
活动
搜索帮助吗?
出版
Video
分类
随机项目!
发送文章
发送图片
Survey
你的反馈
联系
我们需要什么样的信息!
标准的属性
条款使用
项目质量
大约
Kurdipedia Archivists
关于我们的文章!
添加到您的网站Kurdipedia
添加/删除电子邮件
访客统计
商品统计
字体转换器
日历转换器
语言和方言的页面
键盘
方便的链接
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
登录
会员!
忘记密码!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 大约
 随机项目!
 条款使用
 Kurdipedia Archivists
 你的反馈
 用户集合
 大事年表
 活动 - Kurdipedia
 帮助
新项目
的地方
皮兰沙赫尔
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
传记
加扎利
19-08-2024
شادی ئاکۆیی
传记
尼扎米
12-08-2024
شادی ئاکۆیی
传记
马斯图拉·阿达兰
11-08-2024
شادی ئاکۆیی
的地方
萨勒马斯
07-08-2024
شادی ئاکۆیی
传记
迪尔达尔
02-08-2024
شادی ئاکۆیی
传记
巴赫特雅尔·阿里
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
统计属性
文章
  537,082
图片
  109,699
书籍
  20,247
相关文件
  103,936
Video
  1,535
语言
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
小组
中国的
传记 
9
的地方 
4
文章 
3
烈士 
1
图像和说明 
1
地图 
1
考古的地方 
1
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   总计 
235,241
传记
马斯图拉·阿达兰
传记
加扎利
的地方
皮兰沙赫尔
烈士
玛莎·阿米尼之死
یادگاریەکانی خانەی مردووان
小组: 文章 | 文章语言: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
排名项目
优秀
非常好
平均
添加到我的收藏
关于这个项目,您的评论!
项目历史
Metadata
RSS
所选项目相关的图像搜索在谷歌!
搜索在谷歌选定的项目!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)1
English - English1
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

یادگاریەکانی خانەی مردووان

یادگاریەکانی خانەی مردووان
سەبارەت بەم پەڕتووکە و نووسەرەکەی
حەمەکەریم عارف

“1”

بەندە پێم وایە باشترین پێناسەی هەر دەقێک خودی دەقەکەیە. هەر کەسێک بیەوێ بەجوانی لە دەقێک بگات هیچ چارێکی نییە جگە لە خوێندنەوەی دەقەکە. بە کورتی و کوردی پێم وایە دەق هونەری نهێنیسازی یان هونەری نهێنیدۆزییە، ئەم دەقەی بەندە دەیخەمە بەردەستی خوێنەرانی هێژا یەکێکە لە شاکارەکانی کەڵەئەدیب و نووسەری سەدەی نۆزدەی ڕووسیا، فیودۆر دۆستۆیفسکی (1821-1881) کە هەندێک لە پسپۆڕان و شارەزایان بە شاکاری ئەوی دەزانن و هەندێکی دی برایانی کارامازۆف بە شاکار دەزانن، بەهەرحاڵ ئەگەر (یادگارییەکانی خانەی مردوان) شاکاری دۆستویفسکیش نەبێت، ئەوا لە بواری خۆیدا بێ چەندوچوون شاکارە.
دۆستویفسکی لەم بەرهەمەیدا، تراجیدیای ژیانی تیرەی بەشەری بەشێوەیەکی هێندە قووڵ و کاریگەر بەرجەستە کردووە کە خوێنەران و ڕەخنەگران، نووسەریان بە دانتییەکی تازە و بەرهەمەکەیان بە دۆزەخەکەی دانتی شوبهاندووە، بەڵام چ دۆزەخێک! دۆزەخی واقیع، دۆزەخێک کە پڕ بە مانای دۆزەخ لە واقیعدا هەیە نەک تەنیا لە خەیاڵی نووسەردا. ئەو واقیعە تاڵ و پەنهانەی کە نووسەر بۆ خوێنەرانی کەشفکردووە: جیهانی هەڕەمەی زیندانییان، جیهانی بێگار و سوخرەی تاقەتپڕوکێن، ڕەفتاری ناکۆک و هەڤدژی زیندانییان، ئەو کارانەی دەیانکەن، خۆشی و ناخۆشییەکانیان، گەشبینی و ڕەشبینییەکانیان، ئەو نەخۆشخانە قێزەونەی کە تیایدا مالیجە دەکرێن، ئەو سزا و ئەشکەنجە بەدەنییانەی بە سەریاندا دەسەپێنرێت.. هەر هەموو ئەمانە و زۆر شتی دیکەش لە لایەن نووسەرێکی بەهرەدار و بلیمەتەوە، کە خۆی لەو دۆزەخەدا ژیاوە و خۆی ڕاستەوخۆ جەڕباندوویەتی، بە جۆرێ بەرجەستە کراوە و هونەرمەندانە و وەستایانە هونەرێنراوە، کە نەک هەرکاری لە خوێنەر کردووە، بگرە لە ناخی ناخەوە هەژاندوویەتی، تەنانەت کەسێکی وەکوو ئەلکساندەری دووەمی ئیمپراتۆر! بەدەم خوێندنەوەی ئەم پەڕتووکەوە هۆن هۆن گریاوە و ڕوندکی بەسەر لاپەڕەکانیدا هەڵڕشتووە.

“2”

هەڵبەتە دۆستۆیفسکی لە یادگارییەکانی خانەی مردواندا بەشێک لە ژیان و ئەزموونی خۆی لە زیندانی سیبریادا دەگێڕێتەوە، بەڵام هەندێ نموونەی زۆر زیندووشی لە هاوزیندانییەکانی وەرگرتووە و بەشێوازێکی ورد و داهێنەرانە چارەنووسی خەمناکیان دەگێڕێتەوە و تەبیعەت و سرووشتیان شەنوکەو دەکات و پەردە لەسەر زۆر نهێنی و ڕازی دەروونیی مرۆڤ هەڵدەداتەوە.

دۆستۆیفسکی لە زیندانی ئومسکدا دەست بە تۆمارکردنی سەرنج و تێبینییەکانی خۆی دەکات و بە پەیڤ و وشەیان دەسپێرێت و دەیانخاتە سەر کاغەز.. ئیدی ئەو یادگارییانەی کە تۆماریان دەکات بۆ ماوەیەکی زۆر بە نهێنی لە لای یەکێک لە فەرمانبەرانی نەخۆشخانەی زیندانەکە دادەنێت. پاشان لە شاری سیمیبالاتنسک دەگەڕێتەوە سەر یادگارییەکان و ئەنجام پاش گەڕانەوەی بۆ مۆسکۆ ئەوسا تەواوی دەکات. ئەم پەڕتووکە کە سەرڕێژە لە بیرەوەری یەکجار ترسناک و ناخۆش، زادەی ئەزموونی شەخسی خۆیەتی، هەرچەندە داویەتیە پاڵ کابرایەک کە ناوی ناوە ئالکساندەر گوریانچیکۆف و بە زمانی ئەوەوە گێڕاویەتییەوە، بەڵام ئەمە گەمەیەکی هونەرییە و بەسەر خوێنەردا تێناپەڕێت.
کاتێ دۆستویفسکی لە ساڵی (1846) دا یەکەمین بەرهەمی خۆی (هەژاران) ی بڵاو کردەوە، بیلینسکیی گەورە ڕەخنەگری ناسراوی ئەو ڕۆژگارە، زۆری پەسەند کرد و مژدەی لەدایکبوونی ئەدیبێکی ڕەسەن و گەورەی بە ئەهلی قەڵەم دا و پێشبینی ئاییندەیەکی ئەدەبی پرشنگداری بۆ دۆستویفسکی کرد کە هەر واش دەرچوو.
پاش بڵاوبوونەوەی هەژاران، دۆستویفسکی بە تۆمەتی چالاکیی سیاسیی نهێنی و ژێرزەمینی، لە مانگی نیسانی (1849) دا دەستگیر کراو لە زیندانیان پەستاوت و حوکمی ئیعدامیان بەسەردا دا. لە مانگی دوانزەی هەمان ساڵدا، لەگەڵ نۆ کەسی دیکەدا، کە ئەوانیش بە هەمان تۆمەت گیرابوون و هەمان سزای ئەویان بۆ بڕابووەوە، برانە مەیدانی ئیعدام و چاویان بەستنەوە و تەپڵی دەستبەکاربوون لێدرا و فەرمانی تیربارانکردنیان درا، بەڵام مەبەست لەم نمایشە زیاتر ترساندنی تاوانبارەکان بوو نەک تیربارانکردنیان. بۆیە حوکمی تیربارانەکە ئەنجام نەدرا. پێیان ڕاگەیەنرا کە تزار بە میهر و دلۆڤانی و مەرحەمەتی خۆی چاوپۆشیی لە خەتاکانیان کردووە، یەکێکیانی بە تەواوەتی بەخشیوە و حوکمی ئەوانی تری سووک کردووە و کردوونی بە زیندان لە تاراوگەدا.
ئیدی شەوی 25/12/1849 کۆتوزنجیر لە دەست و لاقی ئەم زیندانییە قەرەبەختانە کرا و بەرەو تاراوگە و گرتووخانەکانی سیبریا بران، دۆستویفسکی لە زیندانێکی شاری ئومسکدا گیرسایەوە و چوار ساڵی خشتی لەم زیندانەدا بەسەر برد، ئەم چوار ساڵە کارێکی دەروونی و ڕۆحیی یەجگار دژواری لێکرد، سیبریا و تاراوگە و گرتووخانەکانی سیبریا گاڵتە نەبوون، لە کۆنی کۆنەوە هەزاران ڕۆڵەی ڕووس بوو بوون بە خۆراکی ئەو دۆزەخە ترسناکە و هەر کەسێک ڕێی کەوتبایە ئەوێندەر، ئیدی کەس بە تەمای نەدەما و بێسەروشوێن لەو گۆڕستانی زیندووانەدا ون دەبوو. جا کاریگەریی ئەم تاراوگە و گۆڕستانی زیندووانە، لە سەرانسەری ژیان و بەرهەمەکانی دۆستویسکیدا مایەوە و خۆش نەبووەوە و نەبووەوە. ئەوەتا بە خۆی، پاش ئەوەی لە زیندان ئازاد دەبێت، بە کەسەرێکی زۆرەوە دەڵێت: “چەندین ساڵم لەژێر چاودێریی وەردیان و زیندانەواناندا، دەگەڵ کۆمەڵێکدا، لەنێو حەشاماتێکدا بەسەر برد کە بە درێژایی ئەم ماوەیە بۆ تاقە کاتژمێرێکیش تەنیا نەبووم، بە عەزرەتی تەنیاییەوە بووم، لە کاتێکدا تەنیایی یەکێکە لە پێداویستییەکانی ژیانی ئاسایی، لە حوکمی خەو و خۆراک دایە، ئەگەر ئەمە لە بەشەر قەدەغە بکەن، ئیدی بەشەر لە ژیانی هاوبەشی زۆرەکیی خۆی بێزار دەبێت و گومان لە ڕەگەزی بەشەر دەکات، من لە ماوەی ئەم چوار ساڵەدا ئەوەندەی لەم حاڵەتە بێزار و بێتاقەت بووم لە هیچ شتێکی دی بێزار نەبووم، زۆرجار ڕێک دەکەوت کە تووشی هەر کەسێک دەبووم خەتابار بوایە یان بێخەتا- ڕقم لێی دەبووەوە، بەو چاوە سەیرم دەکردن کە دزن و ژیانم لێدەدزن”
بۆیە لە سەرانسەری ئەم شاکارەدا، خەم و پەژارە و کولوکۆڤانێکی کوشندە و دڵتەزێن و خەم و کەسەری پیاوێک کە ناچار کراوە لە دنیایەکی غەریب و نامۆدا بژی، پیاوێک کە لە هەر مافێکی بەشەری بێبەش کراوە، شەپۆل دەدات.

“3”

ئەم پیاوە هەستیار و توڕەیە، بەوپەڕی تامەزرۆییەوە، بەوپەڕی کونجکاوییەوە، لەم تاریکستانە تەنگ و ترسناکەدا بە دووی سیمای گەش و گەشبیناندا، بە دووی خۆشەویستی و تەباییدا دەگەڕێت، فرمێسک بۆ ئازادی لەدەستچووی خۆی دەڕێژێت، نیگا تیژ و پاکەکانی، تەوێڵی داغمەدار و ڕووی گرژومۆنی زیندانییەکان دەبەزێنێت و هزرە لێڵ و گۆنگەکانیان، خەونە دوورودرێژ و بێباڵ و باڵدارەکانیان دەخوێنێتەوە و بە توانست و سەلیقەیەکی داهێنەرانەی بێوێنەوە دەیانخاتە سەر کاغەز.

ئەوەی کە دۆستویفسکیی لە ڕووی دەروونییەوە ناڕەحەت دەکرد، ئەوە بوو کە زۆربەی هاوزیندانییەکانی، بە چاوی دوژمنەوە سەیریان دەکرد و هەستێکی دوژمنانەیان دەرهەقی هەبوو، لەبەر ئەوەی گوایە لەوان نەبوو، بەڵکوو سەر بەو چینە دەسەڵاتدار و دەستڕۆ و نەجیبزادەیە بوو کە لە شێوەی موڵکدار یان ئەفسەر یان گەورە فەرمانبەردا جەماوەری ڕەشوڕووتی خەڵکیان دەچەوساندەوە. بۆیە لەم پەڕتووکەوە بە ئاشکرا ئەوەمان بۆ بە دیار دەکەوێ کە دۆستویفسکی لە زینداندا فرە غەریب و نامۆ بووە، هەستی بە گۆشەگیرییەکی کوشندە کردووە، خەڵکی هاوچین و هاوسنفی خۆی لە زینداندا نەبوون یان ئەگەر هەشبووبن زۆر کەم بوون و هیچ هەستێکی هاوسۆزیی بەرانبەریان نەبووە. بۆیە زۆر بە گومانەوە، بە تایبەتی لەسەرەتاوە تەماشای هاوزینداییەکانی خۆی کردووە، بە خەڵکی بێویژدان و بێئامان و دەمپیس و دەستپیس و تاوانبار و چەتە و تەریدە و ڕێگر و یاخی و بێباک و بێپەروای زانیون، . ئیدی دۆستویفسکی زۆر شارەزایانە خۆی بە ناخی ناخی مرۆڤدا دەکات و دەرگا لەسەر پەنهانترین تەبع و تەبیعەتی ئینسان، دەخاتە سەر گازی پشت. بۆ نموونە ناخی جەلادمان بۆ دەخاتە بەر وردبینی دەروونزانییەوەو دەگاتە ئەو ئەنجامەی کە ڕەنگە باشترین مرۆڤ، بە حوکمی ڕاهاتن و عادەت ببێت بە دڵڕەقترین مرۆڤ، ببێت بە دڕندەیەکی سامناک و لە هیچ تاوانێک نەپرینگێتەوە، خوێن و دەسەڵات مرۆڤ مەست دەکەن و دەیکەن بە دڕندە و لە مرۆڤایەتی دەخەن. دۆستویفسکی ئەوە دووپات دەکاتەوە کە ماکی دڕندەیی و هۆڤیکاری لە زۆربەی هەرە زۆری خەڵکی سەردەم و ڕۆژگاری ئەودا هەبووە، بەڵام پاشان بەرەبەرە ئەو گیانی ڕەشبینییەی لە لا دەڕەوێتەوە و جیاوازیی نێوان باش و خراپەکان دەکات، لەنێو زیندانییەکاندا خەڵکانێک دەدۆزێتەوە کە دەشێت لە ڕووی ئەخلاقییەوە پاکانە بۆ خەتا و تاوانەکانیان بکرێت.

“4”

دۆستویفسکی بە زمانی هونەر ئەوەمان پێدەڵێت کە تاوانباران زۆرجار قوربانی ئەو بارودۆخە کۆمەڵایەتییەن کە تیایدا ژیاون و دەژین، واتە قوربانی ژینگەن. بۆیە ئەو تاوانەی کە دەیکەن دەبێت بە تەوقی نەفرەت و دەچێتە گەردنیان، دەبێت بە بەڵای ناگەهان و بەرۆکیان دەگرێت، بۆیە کۆمەڵگە زۆر لەسەرهەقە کە ئەوانە بە قەرەبەخت و نەگبەت ناو دەبات و بە غەریزە بەزەیی پێیاندا دێتەوە و کەم و زۆر هاوسۆزییان دەگەڵ دەکات.

دۆستویفسکی هەستی بەوە کردووە کە مرۆڤ لە تەنگانەدا زیاتر ڕوو دەکاتە خوا و خواپەرستی و پێویستییەکی ڕۆحی و دەروونیی گەورە بە هێزە غەیبانییەکان پەیدا دەکات. ئەم بۆچوون و ئەنجامگیرییە لە زۆربەی قارەمانانی یادگارییەکانی خانەی مردواندا ڕەنگیداوەتەوە و دەبینین زۆربەی زیندانییەکان خەڵکی بەدین و خواناس بوون، خەریکی نوێژ و نزا بوون و چاویان لە ڕەحمەت و میهری خودا بووە و لەبەری پاڕاونەتەوە. ئەوەتا دۆستویفسکی لەو ڕوانگەیەوە و بە مەبەستی دووپاتکردنەوەی بۆچوون و ئەنجامگیرییەکەی خۆی دەڵێت: “لە هەموو شوێنێک خەڵکی خراپ هەن، چەم بێ چەقەڵ نابێت، کێ دەزانێت لەوەیە ئەم زیندانییانەی کە لەم گۆڕستانی زیندووانەدا دەژین، هەرگیز لەوانەی لە دەرێی چواردیواری زینداندا دەژین، خراپتر نەبن! دۆستویفسکی وەکوو پێشتریش ئاماژەمان کردێ لەسەرتاوە هاوزیندانییەکانی خۆی بە دڕندە دەزانی، تەنیا دیوە خراپ و شەڕانییەکانی دەبینین، تروسکەی مرۆڤدۆستی و مرۆڤپەروەریی تیادا بەدی نەدەکردن، بەڵام بەرەبەرە بەرچاوی ڕوون بووەوە و دیوە باشەکەشی دەبینین و هەندێ جار هاوخەمی و هاوسۆزی و ڤیان و میهر و دلۆڤانییەکی ئەوەندە مرۆیانەی لێ دەبینین و دەبیست کە باوەڕی بە چاو و بە گوێی خۆی نەدەکرد! بۆیە دەبینین دۆستویفسکی لە ڕۆژانی بەر لە ئازادبوونی، پاش ئەوەی کۆمەڵێک دۆست و هاوڕێی باش لەنێو زیندانییەکاندا پەیدا دەکات و باشتریان دەناسێت، داخ بۆ ئەوە دەخوات کە گەلێک لە توانا و بەهرە دەگمەنەکانی هەزاران ڕۆڵەی بەهرەمەندی گەلانی ڕووسیا لەو گۆڕستانی زیندووانەدا پوکاونەوە و بە ناهەق بەفیڕۆ چوون، بەهەرحاڵ دۆزی خەتا و گوناح و تاوان و سزا، پانتاییەکی یەجگار زۆری لە کارە ئەدەبی و قەڵەمییەکانی دۆستویفسکیدا گرتووەتەوە کە خۆی لە هەر نووسەرێکی دیکە پتر دەرد و ئازاری ئەو دۆزانەی چەشتووە و لە نزیکەوە جەڕباندوویەتی. زۆرجاریش مەمنوونی شانس و نێوچەوانی خۆیەتی کە تووشی ئەو ئەزموونە بووە و ددان بەوەدا دەنێت کە زۆر قەرزارباری ئەو چوار ساڵەیە کە لە زینداندا بەسەری بردووە. تەنانەت هزر و بیر و نەفسیەت و ڕۆح و باوەڕ و ئیمانی بەهۆی ئەو ئەزموونەوە گۆڕاوە و قاڵبووەتەوە و سیقاڵ بووەتەوە. بەهۆی زیندانەوە ئیمانی بە خوا و بە گەلی ڕووسیا دەمەزەرد و تازە بووەوە. بە خۆی لەو بارەیەوە دەڵێت: “مرۆڤ، لە بێگارەزینداندا، بەدەم حەسرەت و مەحروومیەتەوە، سیس هەڵدەگەڕێت، وەکوو چۆن گیای سیسەوەبوو بە باران دەبوژێتەوە و دەژێتەوە و پاراو دەبێت، بەو ئاوایە بە ئیمان و باوەڕ پاراو دەبێت و دەگەشێتەوە. ئەنجام دەگاتە ئیمان، چونکە ئیمان لە کاتی تەنگانە و بێدەسەڵاتییدا ڕوونتر دەردەکەوێت.” هەر لە درێژەی ئەو قسەیەدا دەڵێت: “ڕەنگە یەزدانی بەرزوباڵا، بۆیە بۆ ئەوێی ناردبم تا جەوهەری شتەکان فێربم و پاشان بۆ خەڵکی تری بگوازمەوە، ئیدی دەرد و عەزاب بە تەواوەتی ئیمان و باوەڕی پاکژ کردەوە و لە هەموو خڵتەیەکی پاککردەوە. خەمی هەرە گەورەی بوو بە مرۆڤدۆستی و قەناعەتی تەواوی بەوە هێنا بوو کە ئەوانەی بەهۆی هەڵەوە لە قوڕی کڵۆڵی و کوێرەوەریی چەقیوون، زیاتر لە خەڵکی ئاسایی شایستەی هاوسۆزی و هاوخەمی و خۆشەویستیین. بۆیە دەبینین گیانی کریستیانیەت لە سەرانسەری ئەم پەڕتووکەدا شەپۆل دەدات. هەر ئەمەش وای لە تۆلستۆی کردووە زۆر بە گەرمی پێشوازی لەم شاکارە بکات و لە ساڵی (1880) دا لە نامەیەکدا بۆ ستراخۆف بڵێت: “لەم ڕۆژانەدا هەستم بە دڵتەنگییەکی زۆر دەکرد، دەستم دایە پەڕتووکی یادگارییەکانی خانەی مردوان و بۆ جاری دووەم خوێندمەوە، زۆر شتیم بیر چووبووەوە، کە دووبارە خوێندمەوە گەییمە ئەو قەناعەتەی کە لە ئەدەبی تازەدا هیچ پەڕتووکێک لەم پەڕتووکە باڵاتر نییە، تەنانەت پەڕتووکەکانی پوشکینش! جوانییەکەی لە تۆن و شێوازەکەیدا نییە، بەڵکوو لەو بۆچوونانە دایە کە لە خۆی گرتووە؛ تا بڵێی ڕاستگۆیانە و کریستیانیانەیە، پەڕتووکی فێرکردنی ئایینە. کە دۆستویفسکیت بینی ڕێز و خۆشەویستی منی پێبگەیەنە.”

“5”

دۆستویفسکی، دەروونناس و کۆمەڵناس و ئەدیب و نووسەرێکی مەزن بوو. بۆیە هەموو ئەو لایەنانە لە قارەمانانی چیرۆک و ڕۆمانەکانیدا زۆر هونەریانە پیشاندراون بۆ نموونە هەندێ لە قارەمانانی ئەم پەڕتووکە کە بریتین لە: ئالکساندەر پترۆفیچ، ئاکیم ئاکیمیچ، سروتکین، گازین، سوشیلۆف، عەلی، فۆمیچ باکلۆشین، میخائیلۆف، نورا، سمیکالۆف، شیشکۆف، لۆلیکۆف، کولیر… تاد. هەر یەکەیان تەبیعەتی تایبەتی خۆیان هەیە و لە هەر ڕوویەکی دەروونی و کۆمەڵایەتییەوە لە یەکتر جیاوازن و مامەڵەی هونەریی جیاوازیان لەگەڵدا کراوە و کەسایەتی جیاوازیی خۆیان هەیە و ناشێت کەسیان لە جیاتی کەسیان دابنرێت.
پەڕتووکی یادگارییەکانی خانەی مردوان لە ساڵانی (1860-1861) دا لە هەردوو گۆڤاری (العالم الروسی و الزمان) دا بە زنجیرە بڵاوکراوەتەوە. هەڵبەتە لەگەڵ بڵاوبوونەوەیدا سەرکەوتنێکی گەورەی بەدەستهێنا و پێشوازییەکی گەرمی لێکرا، بە تایبەتی کە لەسەردەمێکی بڕێک لە باردا بڵاوبووەوە و دامودەزگای سانسۆر ئەو سەختگیرییەی جارانی نەمابوو. پەڕتووکی وەها بڵاو دەبوونەوە کە مەحاڵ بوو چەند ساڵێک پێش ئەوە ڕێگەی بڵاوکردنەوەیان پێبدرێت.
هەڵبەتە ئەم پەڕتووکە زێدەباری بایەخە ئەدەبی و ڕۆشنبیرییەکەی کاریگەرییەکی سیاسیی گەورەشی هەبوو، ئەوە بوو پاش بڵاوبوونەوەی، جەنەراڵ میر نیکولا ئۆرلۆف لە حوزەیرانی ساڵی 1862دا نامەیەکی بۆ تزار نووسیی و تکای لێکرد ئەو سزای ئەشکەنجە بەدەنییەی کە دۆستویفسکی لە پەڕتووکەکەی خۆیدا زۆر بەوردی و بەوپەڕی ئەمانەت و ڕاستگۆییەوە باسی کرد بوو، لەسەر زیندانییانی ڕووسیا لا ببرێت و بە یەکجارەکی هەڵبوەشێنرێتەوە. ئیدی بەلەز لیژنەیەک بۆ ئەو مەبەستە پێکهێنرا، هەندێک دەیانگوت با بمێنێت و هەندێکی دی دەیانگوت لا ببرێت، ئەوە بوو لە 17/4/1863دا یاسایەک دەرکرا و ئەم سزا بەسام و ترسناکە بە یەکجارەکی هەڵوەشێنرایەوە.
جا خوێنەری هێژا، ئەم وتەیە هەرچییەک و هەرچۆنێک بێت، ئەڵتەرناتیفی دەقەکە نییە، ناتوانێت هەمان سوود و لەزەتی خوێندنەوەی ڕاستەوخۆی دەقەکەت بداتێت، بۆیە لەوە پتر لەسەری ناڕۆم و لە لەزەتی خوێندنەوەی دەقی ئەم شاکارە زیندووە مەحروومت ناکەم و دەق خۆی پێناسەی خۆیەتی، فەرموون ئێوە و دەقی (یادگارییەکانی خانەی مردوان) .

نمایشێک لە پەڕتووکەکەوە

پیاو، لە ناوجەرگەی دەشت یان چیا یان چڕەدارستان و بێشە چوغووردەکانی ناوچە و دەڤەرە دوورەدەستەکانی سیبیریادا، ناو بە ناو تووشی هەندێ شاری بچووک و باژێرۆکان دەبێت کە ژمارەی دانیشتووانیان لە هەزار یان دوو هەزار کەسێک تێناپەڕێ. خانووبەرەکانی ئەم باژێڕۆکانە هەر هەمووی لە داروتەختە درووستکراون، تا بڵێی ناشیرین و بچووکن، دوو کڵێسایان تێدایە، یەکێکیان لە ناوەندی شار دایە و دووەمیان لە دەرێی شاردا، لە گۆڕستانەکە دایە، ئەگەر بمانەوێ بە کورتی وەسفی ئەم شارانە بکەین دەبێ بڵێین زیاتر لە گوندی دەوروبەری مۆسکۆ دەچن تا لە شاری ڕاستەقینە. بە شێوەیەکی گشتی ژمارەیەکی زۆری پۆلیس و باجەوان و فەرمانبەری بچووکیان تێدایە. ئەگەرچی کەشوهەوای سیبیریا زۆر ساردە، بەڵام شوێنێکی یەجگار باش و لەبار و پڕ سوودە بۆ مائمورانی دەوڵەتی. خەڵکی ئەو شارانە، خەڵکانی سادە و ساکار و محافەزەکارن و دوورن لە هەر هزر و هزرینێکی لیبڕالی، پابەندی دابونەریتی دێرین و نەگۆڕ و پیرۆزی خۆیانن. دەشێت بە فەرمانبەرانی سیبیریا بڵێین نوێنەر یان نمایندەی چینی ئەرستۆکرات، ئەمانە هەندێکیان سیبیریایی ئەسڵن و هەندێکیان لایدەن و لە ڕووسیاوە هاتوون. ئەم لایدانە لە لایەکەوە بە تەماحی مووچەی گەورە و دەستکەوتی چەور و کرێی سەفەر و لە لایەکی ترەوە بە ئومێدی ژیان و ئاییندەیەکی باشتر و دەوڵەمەندتر هاتوون، چاوپۆشییان لە خۆشی و جوانی پایتەخت و شارە گەورەکان کردووە. جا ئەوانەی دەتوانن ئەم گرفتەی ژیان چارەسەر بکەن. زۆربەی هەرە زۆریان لە سیبیریادا دەمێننەوە و بە یەکجارەکی تیایدا ئاکنجی دەبن، چونکە دەزانن ئەو دەستکەوتە زۆروزەبەند و بەلەزەتەی لە ئاییندەدا بەدەستی دێنن، بە زیادەوە قەرەبووی زیانەکانیان بۆ دەکاتەوە. بەڵام ئەوانی دی کە بە خۆ ناوەستن و ناتوانن بەسەر ئەم گرفتەدا زاڵ بن، زۆر زوو تاقەتیان دەچێت و بێزاردەبن و بەداخوکەسەرەوە لە خۆ دەپرسن: بە چ ئەقڵێکەوە ڕووم کردووەتە ئەم دەڤەرە دوورەدەستە، چما لێرە ڕۆن ڕژاوە؟

لەگەڵ ڕێزدا لە پەیجی غەزەلنووسەوە وەرگیراوە..... [1]

此项目已被写入(کوردیی ناوەڕاست)的语言,点击图标,以在原来的语言打开的项目!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
此产品已被浏览3,872
关于这个项目,您的评论!
HashTag
来源
[1] Social Media | کوردیی ناوەڕاست | غەزەلنووس
挂钩项目: 3
Technical Metadata
这资料的版权已发出Kurdipedia的项目的所有者!
项目质量: 99%
99%
添加( زریان سەرچناری 26-11-2018
本文已被审查并发布( هاوڕێ باخەوان )on26-11-2018
此产品最近更新( زریان سەرچناری ):12-01-2023
URL
此产品已被浏览3,872
Kurdipedia是世界上最大的为库尔德信息来源!
图像和说明
正在接受割礼的七岁少女,库尔德斯坦

Actual
传记
马斯图拉·阿达兰
11-08-2024
شادی ئاکۆیی
马斯图拉·阿达兰
传记
加扎利
19-08-2024
شادی ئاکۆیی
加扎利
的地方
皮兰沙赫尔
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
皮兰沙赫尔
烈士
玛莎·阿米尼之死
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
玛莎·阿米尼之死
新项目
的地方
皮兰沙赫尔
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
传记
加扎利
19-08-2024
شادی ئاکۆیی
传记
尼扎米
12-08-2024
شادی ئاکۆیی
传记
马斯图拉·阿达兰
11-08-2024
شادی ئاکۆیی
的地方
萨勒马斯
07-08-2024
شادی ئاکۆیی
传记
迪尔达尔
02-08-2024
شادی ئاکۆیی
传记
巴赫特雅尔·阿里
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
统计属性
文章
  537,082
图片
  109,699
书籍
  20,247
相关文件
  103,936
Video
  1,535
语言
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
小组
中国的
传记 
9
的地方 
4
文章 
3
烈士 
1
图像和说明 
1
地图 
1
考古的地方 
1
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   总计 
235,241
Kurdipedia是世界上最大的为库尔德信息来源!
图像和说明
正在接受割礼的七岁少女,库尔德斯坦

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| 联系 | CSS3 | HTML5

| 页面生成时间:秒!