ناونیشانی بابەت:لە هەرێمى کوردستان کاری زیاتر لەسەر بەگەشتیاری کردنى کەرتى شوێنەوار دەکرێت

لە زۆر لە وڵاتان، بەتایبەت ئەوانەى خاوەن شوێنەوارى زۆر و دەوڵەمەندن، شوێنەوار کراوەتە بەشێکى سەرەکیى گەشتوگوزار، بەوەش وڵاتەکەیان زیاتر ناسراوە و بووەتە سەرچاوەیەکى سەرەکیى داهاتیشیان، بەڵام لە #هەرێمى کوردستان# وەک پێویست هەنگاو بۆ ئەو بابەتە نەنراوە.
محەمەد عەلى، بەڕێوەبەرى مۆزەخانەى #گەرمیان# لە شوێنەوارى گەرمیان، بە (باسکورد) ى ڕاگەیاند: شوێنەوار ڕۆڵێکى سەرەکى دەبێت لە ڕاکێشانى گەشتیاران بۆ هەر وڵاتێک، کە بیەوێ پەرە بە کەرتى گەشتیارى بدات، هەرێمى کوردستانیش کە خاوەنى زۆرترین شوێنەوارى کۆن و سەرنجڕاکێشە، دەتوانێ لەو ڕووەوە سوودمەند بێت، بەڵام بەداخەوە تا ئێستا لەو ڕووەوە هەنگاوى پێویست نەنراوە.
وتیشى: بەگەشتیارى کردنى شوێنەوار دەکەوێتەوە سەر ئەوەى، کە شوێنەوارەکە نۆژەن کرابێتەوە و خزمەتگوزارییەکانى ڕێگاوبانى بۆ برابێت، بەڵام بەهۆى دابیننەکردنى بودجەى پێویست بۆ ئەو بابەتە، کەمتر ئەو ئامانجە پێکراوە، بۆ نموونە، ساڵى ڕابردوو بۆ هەموو شوێنەوارى کوردستان، تەنیا 900 ملیۆن دینار تەرخان کراوە، کە ئەوەش بڕێکى کەمە، داواکارین حکوومەتى هەرێمى کوردستان بودجەى سەربەخۆ بۆ شوێنەوار دابین بکات، بۆ ئەوەى ئەو گرفتە و هەموو گرفت و داوکارییەکانى دیکەى شوێنەوارى پێ چارەسەر بکەین.
لاى خۆیەوە ، دکتۆر هۆشیار دەربەندى، سەرۆکى بەشى گەشتوگوزار لە زانکۆى لوبنانى- فەڕەنسى، بە (باسکورد) ى ڕاگەیاند: شوێنەوار فۆرمى کۆمەڵگەیە لە ڕووى سیاسى و کۆمەڵایەتى و دارایى، بۆیە ناوچە شوێنەوارییەکان لەلایەن یونسکۆ و تەواوى جیهانەوە گرنگییان پێ دەدرێ و بە گرنگییەوە سەیریان دەکرێت و پلان و بەرنامەى پڕ بایەخیان بۆ دادەنرێ، لە زۆربەى وڵاتان بووەتە پێناسەى نەتەوەیى و شانازیى کۆمەڵگەکەیان.
باسى لەوەش کرد: کەرتى شوێنەوار جگە لە تەواوی سوودەکانی، بووەتە داهاتێکى سەرەکیى زۆر وڵاتیش، بۆ نموونە هەندێ وڵاتى وەک فەڕەنسا و ئوردون و میسر و ئیتالیا توانیویانە بیکەنە داهاتێکى سەرەکیى بۆ خۆیان، بۆ ئەو مەبەستە، چەند ستراتیژیەتێکیان بەکار هێنایەوە و توانیویانە پێش ئەوەى بە خەڵکى دەرەوەى بناسێنن، وایان کردووە کە خەڵکى خۆیان ئەو شوێنانە بناسن و بە گرنگی دابنێن.
ئاماژەى بۆ ئەوەش کرد کە: بەڕێوەبەرایەتیى گەشتیارى و مێژوویى و سرووشتى لە وڵاتان هەماهەنگى لەنێوانیاندا هەیە و هەیکەلێکى زانستییان بە شوێنەوارەکانیان داوە و لە ڕووى گەشتیارییەوە هەموو ئەو وڵاتانە خزمەتگوزاریی حەوانەوە و ڕێگاوبان و خزمەتگوزارییان بۆ ناوچە شوێنەوارییەکانیان بردووە، ناوچە شوێنەوارى و مێژوویى و کەلەپوورییەکانیان لەناو پاکێجە گەشتیارییەکان داناوە و وا لە گەشتیار دەکەن سەردانیان بکەن و بمێننەوە و بەهۆیەوە داهاتێکى زۆر دەست بخەن، بەڵام لە وڵاتى ئێمە ئەو شتە نییە و هەماهەنگیى وەک پێویست نابیندرێت، کە هیوادارم بۆ چارەسەرى ئەو بابەتە، کۆنگرەیەکى فروان بە ئامادەبوونى کەسانى شارەزا ببەسترێت و پلانێکى ستراتیژى و بودجەیەکى پێویست و باشى بۆ دابندرێت.
هەر لەبارەى ئەوەى کە چى کراوە بۆ بەگەشتیارى کردنى کەرتى شوێنەوار، ئیبراهیم عەبدولمەجید، بەڕێوەبەرى ڕاگەیاندنى دەستەى گشتیى گەشتوگوزارى هەرێمى کوردستان بە (باسکورد) ى ڕاگەیاند: بەگەشتیارى کردنى ناوچە شوێنەوارییەکان یەکێکە لە جۆرەکانى گەشتوگوزارییەکانى ناو پلانى هەشت ساڵەى دەستەکەمان، کە دەتوانین سەرنجى گەشتیاران، بەتایبەت گەشتیارانى بیانى پێ ڕابکێشین، کە بەداخەوە تا ئێستا هەنگاوى دیار و کرداریى لەوبارەیەوە نەنراوە.
وتیشى: ئێستا لێژنەیەکى باڵا بە سەرۆکایەتیى سەرۆکى دەستەى گەشتوگوزار و ئەندامێتیى لایەنە پەیوەندیدارەکانى شوێنەوار پێکهێندراوە، بۆ ڕووپێوکردنى 15 بۆ 20 ناوچەى شوێنەواریى گرنگ و دیار و دواى ئەوە لە ڕێگەى وەبەرهێنى ناوخۆیى و بیانى خزمەتگوزاریى ڕێگاوبان و حەوانەوە و خزمەتگوزارییان بۆ دەبەین و پاشان بە ڕووى گەشتیارانیدا دەکەینەوە، بەوەش بەرچاومان ڕوون دەبێت لەوەى، کە بەردەوامیى بەو پلانە بدەین و هەمان کار بۆ ناوچە شوێنەوارییەکانى دیکەش بکەین.[1]