تارېخو ئەدەبیاتو یارسانی
بەشۍ هەژدەهەمە

شا خوشێن سەردەمو گەنجیشەنە دوە بەیتیۍ نیېرە، سەرو ئاواز تەنبووری جە جامخانەنە یارۍ و پاڕەوېش بە گورانیۍ واچېنېشا، ئا شېعرۍ شا خوشێنی و شېعرۍ یارەکاش، دمایی پېسە کومەڵە شېعرێ بە نامۍ (دەورەو شا خوشێنی) ئەشناسیێ.
شېعرۍ بابا خوشێنی جە چوارچېوەو ئایدولوجیەتو ئایینو یارسانینە نمەزیارە، پېسە ئی چن نموونەیە:
شیعرەی --- (یەکەمە)
یارسان وەرا، یارسان وەرا
ڕای هەق ڕاستییان، برانان وەرا
پاکی و ڕاستی و نێوەکی و ڕدا
قەدەم وە قەدەم، تا وە مەنزڵگا
ماناش:
یارسانەکۍ گندۍ سەرو ڕێ
ڕاو هەقی و ڕاسی
گرد مەبۊ سەرو ڕاو ڕاسیۆ بلدۍ
هەنگام هەنگام تا مەیاودۍ مەنزڵگا.
شا خوشێن چی سروودېنە یارسانی بە ئایینو ڕاسی و هەقی مزانۊ، ڕاو بەختیاری مروڤیەن.
شېعرەی --- (دوەمە)
حەیدەری نازار، حەیدەری نازار
ئەز چەنی تۊمەن، حەیدەری نازار
پەرێ قەباڵە، مەکەرە ئینکار
لزا کاوەڕۊش بگېرە قەرار
شا خوشێن چی شېعرېنە، قسۍ چەنی عەلی کەرۊن، گەرەکشەن یاونۊشەنە کە ئاڎییچ وېنێوەن جە خوڎای کە بە شېوەو ئینسانی ئامان سەرزەمین، هەرچن دلۍ خەڵکینە بە نامۍ ئایینێ تەریۆ ئەشناسیابۊ.
شېعرەی --- (یەرەمە)
مامام جەلالە، کاکام ڕەنگینە
دۆن وە دۆن ئامام، چینە وە چینە
ها ئیسا یوورت و نامم خوەشینە
هەر کەس بشناسۊم، پاکش مەوکینە
چی دوە بەیتەیچەنە باس جە ئەفسانەو پېڎابیەو وېش کەرۊن، تەنیا نامۍ ئەڎێش مارۊ پېسە مەسەلەکۍ مەسیحی.
شېعرەی --- (چوارەمە)
ئەز چەنی تۊمەن، شەهریار بۍ گەرد
قەڵای کەنگاوەر، ئانە بیی وەگەرد
دوڕڕ نە تای دەریا، ئېمەی بەروارەرد
نامەکەی مەشیە، ئېمەی بەرد ئەوفەرد
شاعېر باس جە دوۍ قومیایا کەرۊن، قەڵاو کەنگاوەری، ئەویتەرشا دوڕڕەن، قەڵاو کەنگاوەری قەڵێوە گۆرې و باڵەخانێ کۊن، پەرەسگایێ گۆرەش چەنەبېیەن، دوڕڕەکەیچ یان دوڕڕی چەرمە یەکەمین وەشکریاو خوڎایەن، گۆهەری پاکش پەنەماچان، چانەیۆ (بېیەی) پېڎا بېیەن.
شا خوشێن چی دوە بەیتەنە چەنی پیر شالیاری قسۍ کەرۊن، ماچۊ: ئەی پیرشالیاری پاک، قەڵاو کەنگاوەری ئانۍ کە تەرسیش وستېبۍ دڵو خەڵکی، بە فەرمانو خوڎای وېرانە بېیە، چا ڕوۆن کە گۆهەری پاک وەشکریان، ئاڎەم پېڎابی، ئېمەیچ پەشتەو ئاڎیۆ ئامایمېرە وار.
شېعرەی--- (پەنجەمە)
ئەی مەیی بۍ گەرد، ئەی مەیی بۍ گەرد
ڕاستیم دا وە تۊ، ئەی مەیی بۍ گەرد
ڕاستیم دا وە تۊ، شەرتم ڕەدا بەرد
نامی مەشیانە ئېمەی برد وە فەرد
شا خوشێن چی دوە بەیتەنە، چەنی خاتوون مەیی کناچۍ دوۊن، پەنەش ماچۊن ڕاسی بە تۊ ماچو، پەیمان بە کاکە ڕەزای مڎەو کە جە ڕاسیی لانەڎەیمۍ، بە نامۍ مەشیانە (حەوا) جە دوڕڕ و زەریای بەرئامێنمۍ.[1]