Գրադարան Գրադարան
Որոնել

Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!


Որոնման ընտրանքներ


Ընդլայնված որոնում      Ստեղնաշար


Որոնել
Ընդլայնված որոնում
Գրադարան
քրդական անունները
Ժամանակագրություն միջոցառումներ
Աղբյուրները
Պատմություն
Այցելու Հավաքածուներ
Տուրիզմ
Որոնում:
Հրապարակումը
Տեսանյութ
Դասավորություն
Պատահական հատ.
Ուղարկել
Ուղարկել հոդվածը
Ուղարկել լուսանկար
Հարցում
Ձեր Կարծիքը
Հետադարձ կապ
Ինչ տեղեկություններ ենք պետք է!
Ստանդարտների
Օգտագործման պայմաններ
Նյութի Որակի
Գործիքներ
Օգտվողի մասին
Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
Հոդվածներ մեր մասին!
Ավելացնել Kurdipedia Ձեր կայքը
Ավելացնել / Ջնջել Email
այցելուներ վիճակագրություն
Նյութի վիճակագրություն
Տառատեսակներ Փոխակերպիչ
Օրացույցներ փոխակերպիչ
Ուղղագրության ստուգում
Լեզուներն ու բարբառները էջերում
Ստեղնաշար
Հարմար հղումներ
Ընդլայնել Kurdipedia-ն Google Chrome-ում
Թխվածքաբլիթներ
Լեզուներ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Իմ հաշիվը
Մուտք
Անդամակցություն!
Մոռացել եք գաղտնաբառը!
Որոնել Ուղարկել Գործիքներ Լեզուներ Իմ հաշիվը
Ընդլայնված որոնում
Գրադարան
քրդական անունները
Ժամանակագրություն միջոցառումներ
Աղբյուրները
Պատմություն
Այցելու Հավաքածուներ
Տուրիզմ
Որոնում:
Հրապարակումը
Տեսանյութ
Դասավորություն
Պատահական հատ.
Ուղարկել հոդվածը
Ուղարկել լուսանկար
Հարցում
Ձեր Կարծիքը
Հետադարձ կապ
Ինչ տեղեկություններ ենք պետք է!
Ստանդարտների
Օգտագործման պայմաններ
Նյութի Որակի
Օգտվողի մասին
Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
Հոդվածներ մեր մասին!
Ավելացնել Kurdipedia Ձեր կայքը
Ավելացնել / Ջնջել Email
այցելուներ վիճակագրություն
Նյութի վիճակագրություն
Տառատեսակներ Փոխակերպիչ
Օրացույցներ փոխակերպիչ
Ուղղագրության ստուգում
Լեզուներն ու բարբառները էջերում
Ստեղնաշար
Հարմար հղումներ
Ընդլայնել Kurdipedia-ն Google Chrome-ում
Թխվածքաբլիթներ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Մուտք
Անդամակցություն!
Մոռացել եք գաղտնաբառը!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Օգտվողի մասին
 Պատահական հատ.
 Օգտագործման պայմաններ
 Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
 Ձեր Կարծիքը
 Այցելու Հավաքածուներ
 Ժամանակագրություն միջոցառումներ
 Տուրիզմ - ՔՈՒՐԴԻՊԵԴԻԱ
 Օգնություն
նոր նյութեր
Վայրեր
Էրզրում
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆԻ ԴԱՍԱԳԻՐՔ (Կուրմանջի) հատոր I
07-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ԷՋԵՐ ՀԱՅ-ՔՐԴԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ. ՄԱՍ Ա
07-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Աբու Հանիֆա Դինավարի
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
Կենսագրություն
Բաբա Թահեր Օրյան
26-07-2024
شادی ئاکۆیی
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
14-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Միքայելե Ռաշիդ
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Քրդական գործոնը հայ-քրդական առնչությունները տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում – Հատոր 1
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Վիճակագրություն
Հոդվածներ
  531,020
Նկարներ
  113,048
Գրքեր pdf
  20,683
Կից փաստաթղթեր
  108,655
Տեսանյութ
  1,637
Լեզու
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,503
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,097
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,388
عربي - Arabic 
32,780
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,222
فارسی - Farsi 
11,616
English - English 
7,804
Türkçe - Turkish 
3,689
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
խումբ
Հայերեն
Կենսագրություն 
23
Հոդվածներ 
16
Գրադարան 
9
Վկայիցն 
1
Վայրեր 
1
Կողմերը & Կազմակերպություններ 
1
Հրապարակումներ 
1
Պահեստարան
MP3 
328
PDF 
32,525
MP4 
2,758
IMG 
207,942
∑   Ընդհանուր 
243,553
Բովանդակության որոնում
Հոդվածներ
Քրդերի ու եզդիների մասին
Կենսագրություն
Ամինե Ավդալ
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության...
Վկայիցն
Մահսա Ամինի
Վայրեր
Էրզրում
MANÎPULASYONA GEŞEPÊDANÊ.. COTKARÊN KURDISTANÊ Û PROJEYA MARŞAL
Women's Kurdipedia-ն արխիվացրել է կանանց տառապանքներն ու հաջողությունները իրենց երկրի տվյալների բազայում:
խումբ: Հոդվածներ | Հոդվածներ լեզու: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Կիսվել
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Աստիճան Հատ
Գերազանց
Շատ լավ
Միջին
Վատ
Վատ
Ավելացնել իմ հավաքածուների
Գրեք ձեր մեկնաբանությունը մոտ այս նյութը!
Նյութերի պատմություն
Metadata
RSS
Փնտրել Google պատկերների հետ կապված ընտրված տարրը.
Փնտրել Google ընտրված տարրը.
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

COTKARÊN KURDISTANÊ Û PROJEYA MARŞAL

COTKARÊN KURDISTANÊ Û PROJEYA MARŞAL
MANÎPULASYONA GEŞEPÊDANÊ.. COTKARÊN KURDISTANÊ Û PROJEYA MARŞAL
HISÊN CIMO
Werger ji erebî: #Kendal Cûdî#

“Em wekî serokên dewlet û hikûmetan…pabend in ku mafê geşepêdanê bibe rastiyek ji her mirovekî re û tevahiya mirovahî ji hejartî û feqîrtiyê xelas bikin”.
Ev silogan di civîna Neteweyên Yekbûyî (NY) de, di 8`ê Îlona sala 2000`an di bin sernavê”Ragihandina Hezarsalî”de hate qebûlkirin. Hemû lîderên cîhanê yên ku bi awayekî demokratîk, dîktetorî û mafyayî, desthildarî birêve didin, ev silogan qebûl kir. Gelo wateya vê siloganê çi ye? Ev hikûmetên cihêreng ji ya herî xerab heta ya baş, civîneke ji bo hezkiriyên xêrwaziyê ji gelên xwe re ne. Silogana ku ji jorê hatiye nivîsandin li ser esasê ragihandina navneteweyî ya bi navê”Geşepêdan mafekî ji mafên mirovan a giştî ye”ku sala 1986`an de derket.
Ev rêya navneteweyî ya di geşepêdanê de, cehwerê NY`yê ku wekî klûbekî dewletên neteweyî û çarçoveyeke qanûnî ya navdewletî ye, di aliyê xwe yê esasî û karastî, mêtîngeriya hundirîn a ku çînên desthildar ên neteweyî li dijî neteweyên ne di desthildarê de pêk tînin, rewa dike. Rewşa Kurdistanê jî mîneke reş a çawaniya paşguhkirina civakê û rêbazên berhemdayîn di bin çerxa geşepêdan de ye. Kurdistan du caran bû qurbanê geşepêdanê. Carekê bû qurbanê planên geşepêdanê ku bi awayekî hostayî ji aliyê navenda dewletên neteweyî yên li Tirkiyê, Îran, Sûriyê û Iraqê têne birêvebirin û careke din jî bû qurbanê dûrketina Kurdistanê ji geşepêdanê.
Ev xefik, xefika geşepêdanê ye. Mirov dikare beşek jê wekî nimûne bigire dest, mijara traktoran ku romanivîsê nemir Yeşar Kemal di romana xwe”Dara Hinarê”de behsê kiriye. Her wiha mînakeke din jî, mijara avê ku bi salane û het roja îro di nave projeyên geşepêdanê yên wêrankarkirina civaka Kurdan e.
Li Sûriyê, gelo ma ne mezintirîn projeya geşepêdana çandiniyê (Bendava Firatê) karibû ku niştecihên xwecihî li devera lehiyê ji holê rabike û piştre wan dîtin ku bûne alaveke guhartina demokrafîk li dijî hebûna Kurdan? Ev mijar li Sûriyê di demeke ku pêşengiya siyasî ya civaka kurdî di rewşeke bêhêz de bû, lê heta wê demê derbeyek mezin nexwaribû jî, pêk hat. Lê li Tirkiyê, li gorî katalogek ji rêbaz û naverokên curbecur pêk hat û hîn jî pêk tê. Êdî Kurdistan ne tenê cihê ceribandina çekan e, her wiha ya geşepêdan û endezyariya civakî ya bi awayekî netundiyê.
=KTML_Bold=Hejartî û tirkbûyîn!=KTML_End=
Di sala 1960`an de hejmara nifûsa wîlayeta Agirî li Bakurê Kurdistanê gihîşt 215.000 kesî. Piştî 60 salan ji vê ankêtê re, nifûsa tenê gihîşt 535.000 kesan. Her wiha di navbera salên 2000 û 2020`an de, hejmara nifûsa tenê 7,000 zêde bû. Li Qersê jî di sala 1960`î de hejmara nifûsê 544 hezar bû. Piştî 60 salan nifûsa xwe bû 285.000 kesî. Ango kêmbûna nifûsa vir bi qasî 260 hezar kesî daketiye.
Hejmarên girêdayî herdu wîlayetên borî, hejmarên fermî ne ku ji aliyê dewletê de derketine. Ev jî nimûneyeke ji bêhevsengiya nifûsê li herêma Bakurê Kurdistanê ye. Sedemên wê yên objektîf hene, lê bi piranî bi awayekî zanebûn hatiye kirin. Ev bêhevsengî yek ji diyardeyên lîstina bi geşepêdanê ye.
Di paşxaneya romana “Dara Hinarê” de mijara traktorên ku taybetiyên jiyana çandinî û çînayetî li Kurdistanê ji nû ve saz kirin, heye. Ev guhartin bandor li piraniya deverên cîhanê kir. Ev alavên “şoreşgerî” jiyana çandiniyê heta hetayê guhart. Ketina trakrotan a Kurdistanê nîşana aliyên wê yê geşepêdan û nûjenkirina binezaiya aborî ya kevin e, lê ev aliyê geşepêdanê çawa ji aliyê dewletê ve hate birêvebirin?
Ev pirs romana “Dara Hinarê” vedigerîne stûna îdeolojiya dewletê ya ku bajarvanî û gundewarî saz kir. Ev mijar, kêm caran ji hêla pisporên ku li ser pirsgirêka kurd dinivîsînin, wekî David McDowell di pirtûka xwe ya wergerî erebî hatiye kirin “Dîroka Kurdan a nûjen”, hatiye bibîrxistin. Di hin rûpelan de, McDowell behsa mijara traktoran û kûrkirina parçebûna civakî û afirandina komên nû yên hejaran de, çi di nav xwediyê erdan û çi jî di nav cotkaran de, dike. Her wiha pîvana çîna ku nebûye qurbana vê yekê, serî tewandina ji dewletê re ye.
Lewra, mirov dikare bibêje ku projeya çeksazkirina çandiniyê ya di bin sîwana desthilatdariya Partiya Demokrat de (1950-1960) destpêka pêla rastî ya tirkbûnê ye, ku beşê herî bibandor ên Kurdan (Rûsipî) ketin nava jiyana siyasî de. Lê bi şertê ku xwe wek ”tirk” bidin nasîn û wek hemwelatiyên ku îdeolojiya dewletê di yekitiya hêmanê tirkî ya komarê de dipejirînin û rakirina hebûna siyasî û kulturî ya kurdan pesend dikin, wê beşdarî partiyên dewletê bibin. Lê cotkarên Kurdistanê û kesên bêkar, dabeş du beşan bû. Ya yekem ji dojehê (Kurdistan di dema lîstina Tirkiyê bi geşepêdanê) rizgar bûn û ev çîn jî yekemîn pêla koçberiyê ber bi bajarên mezin ve çûn ên ku bi awayekî mezin dûrî çanda xwe ya Kurdistanî û zimanê xwe ketin. Lê bê şansiya herî mezin a çîna herî zêde ji feqîran bû ên ku ji bo mayîna di dojeha ku Komarê ji wan re avakirî, ketin nava têkoşînê. Hêjayî gotinê ye ku ne her kesê ku li pey “îdeolojiya dewletê” çû, ji xizaniyê rizgar bû, nifşa bav û kalên ku şoreşên beriya damezrandina komarê û piştî damezrandina komarê jiyane, di hemû astan de dersên hovane wergirtin. Gelek ji wan jî ji bilî tevlêkirina zarokên xwe di nava saziyan de li gorî şertên dewletê da ku ji felaketê rizar bibin, tu rê li pêşiya wan tune bû.
Serkeftina veguhestina desthilatê ji CHP`ê bo Partiya Demokrat di sala 1950`an de, pêvajoyeke bigirêk a avakirina civaka kurdî di bin sîwana Komar de bû. Mirov dikare bêje ku “tirkkirin” di bin desthilatdariya Partiya Demokrat de ji projeyek nijadperestî ya yekalî (ji serî heta binî) ber bi berhevkirina berhman ve çû dema ku dewlet di dilê civaka Kurd de cûdahiyek çêkir. Ji ber ku hinek ji Kurdan li gorî şertên dewletê, xelasbûn pejirandin û hinek Kurdên din jî li dervayî bêdilovaniya dewletê, man.
=KTML_Bold=Traktorên Partiya Demokratîk=KTML_End=
Ji sala 1947`an de(Sala biryardayîna pirbûna partiyan), dema ku Partiya Demokratîk xwe pêşkêşî hilbijêrên Kurd kir, bi awayekî balkêş ji xwediyên erdan û cotkaran piştgiriyek bidest xist. Sedem ne baweriya bi partiya nû ya xwedî meylên îslamî yên kevneperest bû, lê belê êdî wan nefret li dijî pêşniyazên CHP`ê ya ku Mustefa Kemal veguhirand wekî pûtê Komarê, dikir û bi her tiştên wê gûman bûn. Cotkaran hewldanên partiya kemalîst a çeksaziya çandiniyê di çarçoveya têkbirina peywendiyên hevgirtinê yên hiyerarşîk de di nav civaka Kurd de dîtin, ji ber vê yekê jî li kêlek bernama Partiya Demokrat a ku “pîroziya milkiyeta taybet di Îslamê de” diparêze”, sekînin. Mebest di vir de ku rûbarên mezin a erdan di bin serweriya feodalên Kurd de were hîştin. David McDowell jî têkildarî mijarê dibêje,”Cotkar ji aliyê axayên xwe yên li Kurdistanê gelekî bindest bûn.”
Li gorî vê prensîbê, Hikûmeta Partiya Demokratîk dest bi çeksazkirina çandiniyê kir û li gorî MacDowell ev yek bi rêya anîna traktoran pêk anî ku bingeha aborî danî. Di encamê de, neteweya Kurd di bin rêveberiya PKK`ê de di salên 80`î de teqiya. Mebest ji teqîna neteweya Kurd, girêdana xwe bi bêhevsengiya geşepêdanê li Kurdistanê heye. Her wiha alîkariya projeya Marşal a amerîkî ya piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn ji bo Ewropayê, bêyî ku encamên civakî hebe, alîkariya dewleta Tirk da kir da ku traktoran bîne. Wekî hevrûkirin, hikûmetê di sala 1948`an de tenê 1750 traktorên xwe hebûn. Di sala 1950`an de jî deriyê lehiyê jê re hate vekirin û piştî 12 mehan 10.000 traktorên wê çêbûn. Tevî ku Banka Cîhanî hişyarî da ku bikaranîna traktoran bêyî plansaziyeke baş, dê cotkarên biçûk ji kar werin derxistin jî, lê traktor gelek derbas bûn û di sala 1954`an de hejmara wan bûne 40,000. Di encamê de, gelek cotkarên mezin û yên biçûk erdên xwe ji ber ji ber ku tiştek gel wan tune bûn ku bidin xwediyên traktorên ku xizmetên mzin ji axayan re pêşkêş dikir, firotin xwediyên traktoran. McDowell di sala 1955`an de gotara nivîskarê romana “Dara Hinarê” ya ku wî di rojnameya Cumhuriyetê de nivîsandibû kopî kir, dema ku Yeşar Kemal rewş bi kurtî wiha vegot: “Di erdên ku hikûmetê dabeş kirin, cotkarên Kurd dîse bûne pişikdar.”
Lê ev felaketa ku li dijî çîna jêrîn a Kurdan çêbûyî, piştî çend salan bi awayekî neyînî bandor li xwediyên erdan jî kir. Koça mezin a cotkaran ji Kurdistanê ber bi deştên Anadolyayê û yên ciwanên pîşeyî ber bi bajarên mezin ên Tirkiyê ve, ger ev pêl nehatiba girtin, wê Kurdistanê ji nifûsa wê vala biba. Lewra xwediyên erdan berovajî îdeolojiya dewletê ya ku vê koçberiyê dixwaze û dixwast civakê bi rêya lîstina bi geşepêdanê, nifûsê jinûve endiyzar bike, ketin nava tevgerê. Ji ber ku şansê rûsipiyan û xwediyên erdan li gel desthildarî li ser asta dengdana ku ji partiyên desthildariyê re diman. Ji ber vê yekê jî, koçberiya Kurdan bandor li daîryên hilbijartinê dikir û rûsipiyên ku dewlet rexne dikirin jî wekî derfet ji xwe re dîtin.
Di hilbijartinên sala 1954`an de li Kurdistanê Partiya Demokrat ji bingeha 40, 34 kursî bi dest xist. Ji bo domandina vê astê veberhênana siyasî ya di dengan de, xwediyên erdan bikaranîna traktoran heta asteke pir hindik kêm kirin û bi awayekî hêsan bi cotkaran re danûsandin kirin. Hinekî li ser cotyaran sivik kirin, êdî dest ji diziya wan berdan û erdên wan ên biçûk ji wan nestandin, ew erd ma di destê wan belengazan de. Lê di dawiyê de, Partiya Demokratîk beşek ji dengên xwe di berjewendiya partiyên din de winda kir. Her wiha dema ku hêza leşkerî di sala 1960`an de darbeya xwe pêk anî, hêrsa xwe li dijî çîna xwediyên erdan ên Kurd raber kirin û hewldan ku wan ji erdên wan derxînin û li cotkaran belav bikin. Di her hal de, komîteya neteweyî ya ku piştî derbeyê hat avakirin, ji efserên leşkerî pêk dihat, bi taybetî Alb Arslan Turkiş, damezrînerê tevgera şepêla neteweperest ku paşê tevgera neteweperestî jê derket.
=KTML_Bold=Partiya ewldanên cotkaran=KTML_End=
Bandora Tirkkirinê Kurdistanê wê demê destpê kir dema ku dînamîkeyên xweser pêş xistin, her wiha dema ku sûd ji jihevxistin têkiliyên civaka kurdî û koçberkirina çînên xizan wergirt. Lê piştî derbeya 1960’î rewş hê zehmetir bû.
Piştî ku Komîteya Neteweyî di sala 1961’an de hikûmet radestî sivîlan kir, xwediyên erdan careke din vegeriyan ser dikê. Piştî biryara efûyê, xwediyên erdên ku reviyane careke din vegeriyan û mal û milkên wan ên ku ji aliyê Komîteya Niştimanî ve hatin desteserkirin, ji wan re hatin vegerandin. MacDoll, bi hostayî behsa lihevhatina di navbera xwediyên erdan û desthilatê dike û dibêje: “Êdî axa bi du wateyan nemane Kurd, yek jî bi temanî dest ji rehên xwe Kurd berdan, û têkiliyên xwe yên bo cotyaran re bikar anîn ne ji ber ku ji navenda qut bibin, weke demên berê (dema Partiya Demokrat), lê ji bo ku bi tevahî bibin endamên saziya Tirkiyê ya desthilatdar”. Di dawiyê de, plana dewletê ya lîstina bi geşepêdanê, rastiyek nû derxist holê. Xelkê zerar dîtin û beşeke mezin ji cotkaran hatin qewitandin û beşeke zêde jî dev ji warên xwe berdan. Lê rêjeya jidayikbûnê ciwaniya civakê li Kurdistanê parast û navendên bajarên Kurdan di salên 50 û 60 ya sedsala 20`an de, koçberiya niştecihan ji gundan ber bi wan bajaran ve pêwaz kir. Her wiha hejmar nifûsa Diyarbekir û Rihayê û derdora bajarên mezin ên Kurdistanê, di encama van guhertinên di jiyana çandiniyê de zêde bû. Ewladên cotkar û karkeran li zanîngehên Enqere û Stenbolê li hev civiyan. Di encamê de, çîneke siyasî ya Kurd a şoreşger derket holê û endamên wê hatin cem hev û encama wê jî damezirandina Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) bû. Bi rastî jî, partiya ewladên cotkaran bû yên ku dê û bavên wan ji traktorên axayan û çavbirçîtiya Partiya Demokrat li gund û bajarên Kurdan tarûmar bûbûn. Wesfên tund ên di edebiyata damezirandina PKK’ê de, li dijî axa û xwediyên erdan, xwe dispart pêvajoya jihevketina pergala civakî ya kevin û tevlêbûna beşa herî mezin a xwediyên erdan di sîstema siyasî ya Tirkiyeyê de.
Di vê rewşa dijberê lîstika dewletê bi geşepêdanê, Yeşar Kemal piraniya romanên xwe nivîsîn û leheng û paşguhkirîn ên van romanan bavên kurên cotkaran in. Yên ku destpêka şoregerî ya dijber di hêla huner, wêje û siyastê de ava kirin. Wek Musa Antar, Yilmaz Gunay û koma xwendekaran a damezrînerên Partiya Karkeran di 27’ê Mijdara 1978’an de.
Di dirêjahiya salên 90`î de, şerê Tirkiyê li dijî Kurdan bi giranî li ser koçberkirina cotkaran ber bi bajaran ve bû. Ev şer jî heta roja îro dewam dike. Tirkiyê ev şer derxist dervayî sînorê xwe yê siyasî û nexasim Efrînê yê ku niha dagir kiriye û hemû mîrateyên xwe yên endezyariya demografîk li wir pêk tîne. [1]

Այս տարրը գրվել է (Kurmancî) լեզվով, սեղմեք պատկերակը բացել իրը բնագրի լեզվով
Ev babet bi zimana (Kurmancî) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Այս տարրը արդեն դիտվել 873 անգամ
Գրեք ձեր մեկնաբանությունը մոտ այս նյութը!
ՀեշԹեգ
Աղբյուրները
[1] Կայք | Kurmancî | https://nlka.net/ - 14-04-2023
կապված նյութեր: 2
խումբ: Հոդվածներ
Հոդվածներ լեզու: Kurmancî
Publication date: 09-01-2022 (2 Տարի)
Բովանդակության դասակարգում: Հոդվածներ և հարցազրույցներ
Բովանդակության դասակարգում: մշակույթը
Բովանդակության դասակարգում: հասարակական
Երկիր - Նահանգ: Քրդստան
Թարգմանված է լեզվից: Արաբերեն
Հրապարակման տեսակը: ծնված-թվային
Փաստաթուղթ Տեսակը: թարգմանված
Technical Metadata
Նյութի Որակի: 99%
99%
Ավելացրել է ( ئاراس حسۆ ) վրա 14-04-2023
Այս հոդվածը վերանայվել է եւ թողարկվել է ( سارا ک ) կողմից 21-04-2023
Այս տարրը վերջերս թարմացվել է ( سارا ک ) վրա: 21-04-2023
URL
Այս տարրը ըստ Kurdipedia ի (Ստանդարտների) չի վերջնական դեռ!
Այս տարրը արդեն դիտվել 873 անգամ
Կցված ֆայլեր - Տարբերակ
Տիպ Տարբերակ խմբագիր անունը
Լուսանկարը ֆայլ 1.0.111 KB 14-04-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.
Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆԻ ԴԱՍԱԳԻՐՔ (Կուրմանջի) հատոր I
Կենսագրություն
Արամ Տիգրան
Հոդվածներ
Քրդերը Հայաստանում
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
Կենսագրություն
Օրդիխանե Ջալիլ
Գրադարան
ԷՋԵՐ ՀԱՅ-ՔՐԴԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ. ՄԱՍ Ա
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
Հոդվածներ
ՔՐԴԱԿԱՆ ՀԱՐՑԻ ԾԱԳՈՒՄԸ. 19-ՐԴ ԴԱՐԻ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ՍԵՎՐ-ԼՈԶԱՆ
Հոդվածներ
Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ

Ընթացիկ
Հոդվածներ
Քրդերի ու եզդիների մասին
28-09-2014
هاوڕێ باخەوان
Քրդերի ու եզդիների մասին
Կենսագրություն
Ամինե Ավդալ
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Ամինե Ավդալ
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
27-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
Վկայիցն
Մահսա Ամինի
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
Մահսա Ամինի
Վայրեր
Էրզրում
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
Էրզրում
նոր նյութեր
Վայրեր
Էրզրում
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆԻ ԴԱՍԱԳԻՐՔ (Կուրմանջի) հատոր I
07-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ԷՋԵՐ ՀԱՅ-ՔՐԴԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ. ՄԱՍ Ա
07-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Աբու Հանիֆա Դինավարի
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
Կենսագրություն
Բաբա Թահեր Օրյան
26-07-2024
شادی ئاکۆیی
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
14-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Միքայելե Ռաշիդ
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Քրդական գործոնը հայ-քրդական առնչությունները տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում – Հատոր 1
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Վիճակագրություն
Հոդվածներ
  531,020
Նկարներ
  113,048
Գրքեր pdf
  20,683
Կից փաստաթղթեր
  108,655
Տեսանյութ
  1,637
Լեզու
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,503
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,097
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,388
عربي - Arabic 
32,780
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,222
فارسی - Farsi 
11,616
English - English 
7,804
Türkçe - Turkish 
3,689
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
խումբ
Հայերեն
Կենսագրություն 
23
Հոդվածներ 
16
Գրադարան 
9
Վկայիցն 
1
Վայրեր 
1
Կողմերը & Կազմակերպություններ 
1
Հրապարակումներ 
1
Պահեստարան
MP3 
328
PDF 
32,525
MP4 
2,758
IMG 
207,942
∑   Ընդհանուր 
243,553
Բովանդակության որոնում
Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆԻ ԴԱՍԱԳԻՐՔ (Կուրմանջի) հատոր I
Կենսագրություն
Արամ Տիգրան
Հոդվածներ
Քրդերը Հայաստանում
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
Կենսագրություն
Օրդիխանե Ջալիլ
Գրադարան
ԷՋԵՐ ՀԱՅ-ՔՐԴԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ. ՄԱՍ Ա
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
Հոդվածներ
ՔՐԴԱԿԱՆ ՀԱՐՑԻ ԾԱԳՈՒՄԸ. 19-ՐԴ ԴԱՐԻ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ՍԵՎՐ-ԼՈԶԱՆ
Հոդվածներ
Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| Հետադարձ կապ | CSS3 | HTML5

| Էջ սերունդ ժամանակ: 1.109 երկրորդ (ներ).