=KTML_Bold=Çend Rûpelên Çapemenîya Kurdî=KTML_End=
Siddik BOZARSLAN
Rojnamegerîya kurdî di 1898´an da despêkirîye û heta rojên îro didome. Ez dê hewl bidim ku beşek ji wan, bi xetên qalind raxînim ser kaxid û wek haydarî wan pêşkêşî we hêjayan bikim. Li gora lêkolîna Malmîsanij û Mahmûd Lewendî (1989), rojname û kovarên ku wan dîtine û tespît kirine û li ser xebitîne, li gora rêza kronolojik ev in:
1908: Şark ve Kürdistan, İstanbul; Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi, İstanbul; Kürdistan, İstanbul. 1909: Amîd-î Sevda, İstanbul; Peyman, Dîyarbekir. 1913: Rojî Kurd, İstanbul; Yekbûn, İstanbul; Hetawî Kurd, İstanbul. 1919: Kürdistan, İstanbul; Rojnama Jîn, İstanbul. 1923: Îrfan, Siwêreg. 1929-1930: Agrî, agrî. 1948: Dicle Kaynağı, İstanbul. 1950: Şark Mecmuası, İstanbul; Şarkın Sesi, İstanbul; Demokrat Doğu.1953: Agri, Ankara. 1955 (?): Henek, Ankara. 1956 (?): Cudî. 1957 (?): Dersim, Ankara; Cerîde-î Dersim, İstanbul. 1958: İleri Yurd, Dîyarbekir. 1962: Silvan Sesi, Silvan; Dicle- Firat, İstanbul. 1963: Keko, Ankara; Deng, İstanbul; Roja Newe, İstanbul. 1965: Kormişkan, Ankara; Çıra, Xarpêt (Elezîz). 1966: Yeni Akış, Ankara; Havar, Ankara. 1967: Uyanış, Ankara; Çıkış, Ankara; Diyarbakır Kültür, Ankara. 1968: Siverek, İstanbul; Hınıs´tan Sesler, Ankara. 1969: Karakoçan, İstanbul; Diriliş-Mardin´in Sesi, Ankara; Ezilenler, Dêrsim (Tunceli); Doğu, İstanbul; Dengê Sêrek, İstanbul. 1970: Şêresîyar, Bayezîd (Doğu Beyazit); Adıyaman, İstanbul; DDKO Haber Bülteni, Ankara; Bazalt Kent, Ankara. 1975: Özgürlük Yolu, Ankara; Heval/Yoldaş. 1976: Xebat Bona Yekbûn û Rêya Azadî; Rizgarî, İstanbul. 1977: Pêşeng bo Şoreş; Roja Welat, Ankara; Diyarbakır Yol-İş, Diyarbakır; Demokrasi, Agrî. 1978: Xebat jibo Rizgarîya Kurdistan; Devrimci Demokrat Gençlik, İstanbul; Kava (kawa), İstanbul. 1979: Dengê Kawa, Ankara; Haber Bülteni, Bismil; Ala Rizgarî İstanbul; Jîna Nû, Wan, Özgürlük, İzmir; Têkoşîn, Entab; Tîrêj, İzmir; Seslenış, Batman: 1980 (?): Beşiri´de Uyanış, Bişêrî (Qubin); Demokratik Eğitime Doğru, Bedlîs; Têkoşer. 1981: Xebat Ser Rîya Barzanî.
Rojname û kovarên ku wan (M. Lewendî- Malmisanij) bixwe nedîtine, navên wan li jêr in:
Kurdistan, Amîd-î Sevda, Yekbûn, Hetawî Kurd, Agrî, Henek, Cudî, Dersim, Cerîde-î Dersim, İleri Yurd, Silvan Sesi, Keko, Havar, Çıkış, Siverek, Ezilenler, Şêresîyar, Doğu Notları, Demokrasi, Haber Bülteni (Bismil), Têkoşer, Xebat Ser Rîya Barzanî. ,
Hewce nîne ku mirov bêje, piranîya van weşanên herêmî (mehellî- lokal) ku li bajarên Kurdistanê ango li metrepolên tirk (wek Ankara, Stanbol û Îzmir) derçûne; di bin sîya dewletê da û ji kurdayetîyê dûr weşan kirine. Loma ji wan weşanan ra mirov nikare bêje weşanên kurdî ango kurdan. Bi ya min ev babet bi serê xwe cîyê lêkolîn û nirxandinê ye.
Di beşê vê nirxandina xwe da ez dê tenê li ser hin rojname û kovarên kurdî di çarçoveya ragihandinê da pêşkêşî we xwendoxên hêja bikim. Min ji neçarîyê çarçoveyeke teng ji vî beşî ra çêkir.
[1]