Βιβλιοθήκη Βιβλιοθήκη
Αναζήτηση

Kurdipedia είναι η μεγαλύτερη πολύγλωσση πηγές για την κουρδική πληροφορίες!


Search Options





Σύνθετη Αναζήτηση      Πληκτρολόγιο


Αναζήτηση
Σύνθετη Αναζήτηση
Βιβλιοθήκη
Kουρδικά ονόματα
Χρονολόγιο των γεγονότων
πηγές
Ιστορία
Συλλογές του χρήστη
Δραστηριότητες
Αναζήτηση Βοήθεια;
Δημοσίευση
Video
Ταξινομήσεις
Τυχαία item!
Αποστολή
Στείλτε το άρθρο
Αποστολή φωτογραφίας
Survey
Η γνώμη σας
Επικοινωνία
Τι είδους πληροφορίες που χρειαζόμαστε!
Πρότυπα
Όροι Χρήσης
Στοιχείο ποιότητας
Εργαλεία
Σχετικά με
Kurdipedia Archivists
Άρθρα για εμάς!
Προσθέστε Kurdipedia στην ιστοσελίδα σας
Προσθήκη / Διαγραφή Email
Στατιστικά Επισκέπτες
Στατιστικά στοιχεία
Γραμματοσειρές Μετατροπέας
Ημερολόγια Μετατροπέας
Γλώσσες και διαλέκτους των σελίδων
Πληκτρολόγιο
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Γλώσσες
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Ο λογαριασμός μου
Είσοδος
Η ιδιότητα του μέλους!
Ξεχάσατε τον κωδικό σας!
Αναζήτηση Αποστολή Εργαλεία Γλώσσες Ο λογαριασμός μου
Σύνθετη Αναζήτηση
Βιβλιοθήκη
Kουρδικά ονόματα
Χρονολόγιο των γεγονότων
πηγές
Ιστορία
Συλλογές του χρήστη
Δραστηριότητες
Αναζήτηση Βοήθεια;
Δημοσίευση
Video
Ταξινομήσεις
Τυχαία item!
Στείλτε το άρθρο
Αποστολή φωτογραφίας
Survey
Η γνώμη σας
Επικοινωνία
Τι είδους πληροφορίες που χρειαζόμαστε!
Πρότυπα
Όροι Χρήσης
Στοιχείο ποιότητας
Σχετικά με
Kurdipedia Archivists
Άρθρα για εμάς!
Προσθέστε Kurdipedia στην ιστοσελίδα σας
Προσθήκη / Διαγραφή Email
Στατιστικά Επισκέπτες
Στατιστικά στοιχεία
Γραμματοσειρές Μετατροπέας
Ημερολόγια Μετατροπέας
Γλώσσες και διαλέκτους των σελίδων
Πληκτρολόγιο
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Είσοδος
Η ιδιότητα του μέλους!
Ξεχάσατε τον κωδικό σας!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Σχετικά με
 Τυχαία item!
 Όροι Χρήσης
 Kurdipedia Archivists
 Η γνώμη σας
 Συλλογές του χρήστη
 Χρονολόγιο των γεγονότων
 Δραστηριότητες - Kurdipedia
 Βοήθεια
Νέα θέση
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
02-02-2018
هاوڕێ باخەوان
Στατιστικά
Άρθρα 519,125
Εικόνες 104,953
Βιβλία 19,399
Σχετικά αρχεία 97,723
Video 1,402
Μέρη & Οργανισμοί
Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρανι...
Μάρτυρες
Φιντάν Ντογάν
Χάρτες
Mε πράσινο οι περιοχές που ...
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημ...
Βιβλιοθήκη
Αζάντ με λένε
هەرێمی کوردستان؛ نیشتمانێک لەسەر نیوەی خاکەکەی
Ομάδα: Άρθρα | Άρθρα Γλώσσα: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
στοιχείο κατάταξη
Άριστη
Πολύ καλό
Μέσος όρος
Κακή
Κακό
Προσθήκη στις συλλογές μου
Γράψτε το σχόλιό σας για αυτό το προϊόν!
Είδη ιστορία
Metadata
RSS
Αναζήτηση στο Google για τις εικόνες που σχετίζονται με το επιλεγμένο στοιχείο!
Αναζήτηση στο Google για το επιλεγμένο στοιχείο!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

هەرێمی کوردستان؛ نیشتمانێک لەسەر نیوەی خاکەکەی

هەرێمی کوردستان؛ نیشتمانێک لەسەر نیوەی خاکەکەی
=KTML_Bold=هەرێمی کوردستان؛ نیشتمانێک لەسەر نیوەی خاکەکەی=KTML_End=
#خەبات عەبدوڵڵا#
سەرەڕای ڕستێک کێشەی ناوخۆیی کە پەیوەندییان بە بوونیاتی دەسەڵاتی سیاسیی کوردستانەوە هەیە، بەڵام لەسەر ئاستی ئێراق گرفتی مێژوویی و توولانیی گەلی کوردستان، داگیرکردن و لکاندنی خاکی باشوور و کوشتن و کۆچپێکردنی زۆرەملێیانەی کورد و هەروەها نیشتەجێکردنی بەردەوامی عەرەبە لەلایەن ئیستیعماری ئیستیتانیی ئێراقەوە لە کوردستان.
ئەم وتارە هەندێک سەرخەتە دەربارەی ئەو گرفتەی کە پاش بە قانوونیکردنی، ساڵانێکە بە گرفتی “ناوچە کێشەلەسەرەکان” ناسراوە.
ئەو هێڵەی ئێستا بووەتە سنووری نێوان هەرێمی کوردستان و ئێراق، سەرەتا هێڵی ئاگربەستێکی ڕانەگەیەنراو بوو، دوای ڕاماڵین و کشانەوەی سوپای داگیرکەری ئێراق لە پارێزگاکانی #سلێمانی# و #هەولێر# و #دهۆک# لە هاوینی 1991دا، هەمان هێڵ بووەوە بە هێڵی جیاکەرەوەی نێوان دەسەڵاتی کوردیی و ئێراقی #بەعس#.
پاش ڕووخانی فاشیزمی بەعسیی و بەگوێرەی ڕێکەوتنێکی نەنووسراو لەنێوان دەسەڵاتی ئەمەریکا لە ئێراق و دەسەڵاتی کوردیدا، وەکوو هەڵەیەکی مێژووییی گەورە، هەمان هێڵ کرایەوە بە سنووری نێوان بەغدا و هەرێمی کوردستان و هەموو ناوچە کوردستانییە‌کانی دەرەوەی قەڵەمڕۆی هەرێمیش بەپێی ماددەی 58‌ی قانوونی بەڕێوەبردنی دەوڵەت و پاشتر ماددەی 140ی دەستوور، کرانە ناوچەی “کێشەلەسەر”.
ڕووپێوی هەرێمی ڕزگارکراوی کوردستان بە دەوروبەری 40، 000 هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشە مەزەندە دەکرێت، به و پێیە ڕووپێوی هەرێم دەیەکی خاکی ئێستای ئێراقە ( ڕووپێوی ئێراق بە کوردستانەوە 437، 393 هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە).
سنووری هەرێمی ڕزگارکراوی کوردستان بە هێڵێک گەر لە باشووری خۆرهەڵاتەوە دەست پێ بکەین، شارۆچکەکانی قۆرەتوو و مەیدان و #کەلار# و #کفری# دەخاتە ناو سنوورەکەیەوە‌ و هێڵی سنوور بەرەو باکوور و باکووری خۆراوا شارۆچکەی قادرکەرەم وەکوو ناوچەیەکی “کێشەلەسەر” جێ ‌دەهێڵێت، ئینجا بە #چەمچەماڵ# و شواندا ڕەت دەبێت و یەکەمیان ئازادکراو و دووەمیان دیسانەوە بە ناوچەیەکی “کێشەلەسەر” دادەنرێت، ناوچەکانی دارەمان و قوشتەپه ‌ و هەنجیرۆک دەکەونە هەرێمە ئازادکراوەکەوه ‌ و قەرەباغ، کوورتیان، قازیخانە، گردەلانکە و هەموو شارۆچکەی مەخموور بوونەتە ناوچەی کێشەلەسەر و پاشان هێڵی سنوور بە تەنیشت ئەلکێش و شێخان و فایدەی دەرەوەی هەرێمی ڕزگارکراوی کوردستاندا ڕەت دەبێت و باختەمە بە ئازادکراوی لەخۆ دەگرێت و دواجار بەشێک لە کەنارەکانی دەریاچەی مووسڵ و ڕووباری دیجلە لەوپەڕی باکووری خۆراوای هەرێمەکه، ‌ دەکاتە هێڵی جیاکەرەوەی نێوان ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی کورد و سوپای ئێراق.
جگە لە شارۆچکەی مەخمووری سەر بە پارێزگای هەولێر و ڕووپێوێکی بچوکی سەر بە پارێزگای دهۆک، ئیتر هەرێمی ڕزگارکراوی کوردستان هەر سێ‌ پارێزگای سلێمانی و هەولێر‌ و دهۆکی بە هەموو شارۆچکە و ناحییە‌کانیانەوە لەژێر دەسەڵاتدایه ‌ و لەڕووی دابەشبوونی کارگێڕییشەوە چەند ناوچەیەکی کوردستانیی ڕزگارکراوی سەر بە پارێزگاکانی نەینەوا‌، سەڵاحەدین، دیاله ‌ و کەرکووکی تێکەڵ‌ بە سنوورە کارگێڕییەکەی خۆی کردووە.
لە ڕووی سەربازییەوە هێڵی سنوور لەگەڵ‌ ئێستای ئێراقدا شێوەیەکی ڕێک (مستقیم)ی هەیە، جگە له ‌پارێزگای سلێمانی کە شێوەیەکی ڕووچاڵانەی لەگەڵ‌ ناوچەکانی دەرەوەی هەرێمی ڕزگارکراوی کوردستاندا هەیە، ئیتر هێڵی سنوور قۆقزانه ‌ و بە شێوەیەکی ترسناک ڕوو لە هەردوو شاری هەولێر و ناوچەکانی بادینانە.
بەشی گەورەی ئەو ناوچانەی کە بە ناوچەی “کێشەلەسەر” ناوزەد کراون، ئەو ناوچانەن که ‌له ‌سەردەمی فاشیزمی بەعسییدا و لە ڕوانگەی ئاساییشی دەوڵەتی ئێراقەوە دژ بە “مەترسی کورد”، وەکوو زۆنێکی ئاساییش مامەڵەی لەگەڵدا کراوه و لەو پێناوەشدا فاشیزمی بەعسیی لە ڕێی داڕشتنی کۆمەڵێک تەوەرەی ستراتیژییەوە که ‌مەبەست لێیان به ‌پلەی یەکەم پاراستنی هەر سێ‌ شاری #کەرکووک# و مووسڵ و #خانەقین# بووە، تەنگی بە کورد هەڵچنیوە.
ئەو تەوەرانە بە جۆرێک داڕێژراون که ‌هەموو ناوچە ستراتیژییەکان، ناوچە ئابوورییەکان، ناوچە قەرەباڵغەکانی نیشتەجێبوونی دانیشتووان، گرێکانی هاتوچۆ، ناوچەکانی نزیک ناوچە عەرەبنشینەکان، لە ناوچەی ئۆتۆنۆمیی جاران داببڕێت و ئەگەری جیابوونەوەی کوردستان لە ئێراق لەناو ببات. ئەو تەوەرانە بەشێوەیەک داڕێژراون، کە قووڵایی ستراتیژیی و جوگرافیی بۆ کەرکووک و مووسڵ و خانەقین و دەروبەرەکەیان درووست بکەن، ئەمەش به ‌گۆڕینی کارگێڕیی ناوچەکانی کوردستان و دەرکردنیان لە سنووری ناوچەی ئۆتۆنۆمی و پاشان ڕاگواستن و بەعەرەبکردنکردنیان.
لەو سۆنگەیەوە فاشیزمی بەعسیی، شارۆچکە کوردستانییەکانی دووز، کفری، کەلار، چەمچەماڵی به ‌هەموو ناحییە‌کانیانەوە، له ‌سنووری کارگێڕیی پارێزگای کەرکووک دابڕی و بەسەر پارێزگاکانی سەڵاحەدین و دیالە و سلێمانیدا پەرشوبڵاوی کردنەوە. بەپێچەوانەی کەرکووکەوه و بەهۆی کۆچپێکردنی دانیشتووانە کوردەکەی ناوشاری مووسڵ و دەوروبەری و بە مەبەستی پاراستنی شارەکە له ‌”مەترسی کورد”، ئێراقی بەعس شارۆچکە کوردستانییە‌کانی تلکێف، #ئاکرێ#‌، شێخان، حەمدانییە، شەنگال، تەلەعفەری به ‌هەموو ناحییە‌کانیانەوە لە ناوچەی ئۆتۆنۆمی دابڕی و لەڕووی کارگێڕییەوە به ‌پارێزگای نەینەواوەی گرێ دان. پاشان قەزاکانی خانەقین، مەندەلی، بەدرە، کفریی بە هەموو ناحییە‌کانیانەوە بەسەر هەردوو پارێزگای دیالەو واسیتدا دابەش کرد.
بەپێی ئەو سنوورە بێت کە ئێراقی بەعس لە ساڵی 1974دا و پاش شکستهێنانی گفتوگۆکانی کورد و دەوڵەتی ئێراق بۆ ناوچەی ئۆتۆنۆمی دایڕشت و بە کوردستانی لە قەڵەم دا، تەنیا 36، 374 هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەی له ‌هەموو خاکی کوردستانی باشوور هێشتەوە کە مەڵبەندەکانی هەر سێ پارێزگای سلێمانی و هەولێر و دهۆک و بیست و یەک شارۆچکە و حەفتا ناحییە‌ی لەخۆ گرتبوو.
ڕووبەری کوردستانی باشوور دەوروبەری 85000 هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە، ئەو ڕووبەرەی کە کورد دەسەڵاتی بەسەریدا دەشکێت و بە هەرێمی کوردستان ناسراوە، بە نزیکەی 40000 هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشە مەزەندە دەکرێت، ئەمەش به و مانایەی کە نیوەی خاکی باشوور هێشتا لە دەرەوەی قەڵەمڕ‌ۆی دەسەڵاتی کوردستاندایە و بەپێی ماددەی 140ی دەستوور بە “ناوچەی کێشەلەسەر” پێناسەکراوە.
به و پێیه و بەگوێرەی سنووری کارگێڕیی سەردەمی ئێراقی بەعس، پارێزگای کەرکووک بە هەموو شارۆچکە و ناحییە‌کانییە‌وە، شارۆچکەی #مەخموور#ی سەر بە پارێزگای هەولێر، هەموو شارۆچکە و ناحییە‌ کوردستانییە‌کانی سەر بە پارێزگای مووسڵ جگە لە شارۆچکەی ئاکرێ‌، هەموو شارۆچکە و ناحییە‌ کوردستانییەکانی سەر بە پارێزگای واست، شارۆچکەی دووزی سەر بە پارێزگای سەڵاحەدین، ئەو ناوچانەن کە پێویستە لە ڕێی ماددەی 140ەوە چارەنووسیان یەکلایی بکرێنەوە.
=KTML_Bold=ناوچە کوردستانییەکان لە ئێراقدا سێ‌ جۆرن:=KTML_End=
1-ئەوانەی لە ڕاپەڕیندا ڕزگارکران و ئێستا پێیان دەوترێت هەرێمی کوردستان‌.
2-ئەوانەی کە کوردستانین و ئێراق داگیری کردوون.
3-ئەو ناوچانەی که دەشێت‌ ناکۆکییان لەسەر بێت‌.
ئەگەرچی ناوچەی ئۆتۆنۆمیی جاران هەموو خاکی کوردستانی باشووری نەدەگرتەوە، بەڵام بەعسییەکان لە گفتوگۆکانی خۆیان لەگەڵ سەرانی کورد دانیان بەوەدا نابوو لە سۆنگەی ئاساییشی نیشتمانیی ئێراقەوە‌یە کە ئامادە نین هەندێک ناوچەی کوردستانیی بخەنەوە ناو قەڵەمڕۆی ئۆتۆنۆمییەوه، ئەگینا گومانیان لە کوردستانیبوونی ئەو ناوچانە نییە‌. کەچی کە بەعس ڕووخا سەرکردایەتی سیاسیی کورد بێ‌ سێ‌ و دوو ئامادە بوو هەمان ئەو سنوورەی ساڵانی 1991-2003 بکات بە سنووری نێوان خۆی و دەسەڵاتی ئەمەریکاییەکان و هەر به و پێیەش ئامادە بوو هەموو ناوچە کوردستانییەکانی تر هەر لە گۆترە و لە میانەی ماددەی 58ی قانوونی بەڕێوەبردنی دەوڵەتی ئێراق و پاشان ماددەی 140ی دەستووردا، وەکوو “ناوچەی کێشەلەسەر” دابنرێن. نەک هەر ئەوه، ‌ چارەنووسی هەموو ئەو ناوچانەشی لەگەڵ چەند ناوچەیەکی کێشەلەسەری نێوان شیعە و سوننەدا‌ گرێ دا و ئامادەش بوو لە ڕێی ڕاپرسییە‌وە یەکلایی بکرێنەوە.
ڕاپرسی وەکوو میکانیزمێک بۆ یەکلاییکردنەوەی خاوەندارێتی ناوچەیەک یان هەرێمێک، میکانیزمێکی یەکجار هەڵە و پڕ مەترسییە. پێدەچێت سەرکردایەتی سیاسیی کورد لە دانانی ئەم میکانیزمەدا وەکوو دواقۆناغی جێبەجێکردنی ماددەی 140، پشتیان به و پێشنیازە بەستبێت کە کاتی خۆی لە گفتوگۆی نێوان بەعس و بزووتنەوەی ڕزگاریخوازانەی کورد لە ساڵی 1970دا، مەلا مستەفای ڕەحمەتیی وەکوو چارەسەرێک بۆ کێشەی کەرکووک خستبوویە بەردەستی بەعسییەکان. ئەوەتا لە بەندی 14ی بەیاننامەی 11ی ئاداردا هاتووە: ” هەنگاوی پێویست بگیرێته ‌بەر بۆ یەکخستنی ئەو پارێزگا و یەکە ئیدارییانەی کە زۆرینەی کورد نیشتەجێن تیایدا، بەگوێرەی ئەو سەرژمێرییە ڕەسمیانەی کە پاشان ئەنجام دەدرێن”.
ئاخر مەرج نییە ناوچەی کێشەلەسەر تەنیا ئەو ناوچانە بن کە خەڵکیان تێدا نیشتەجێیە و بۆ بەلاداخستنی کێشەکە پرسووڕا بە خەڵکەکەی بکرێت. دەشێت ناوچەیەک (بۆ نموونە: هەندێک ناوچەی بیاباناوی، ڕووبەرە ئاوییەکان، چیا بەرزەکان، … هتد)، بە ناوچەی کێشەلەسەر دابنرێت و هیچ کەسێکیشی تێدا نەژی. کوردستانیبوونی ئەم یان ئەو ناوچە بەوە یەکلایی ناکرێتەوە کە سبەی دانیشتووانەکەی بڕیار دەدەن بێنەوە سەر هەرێمی کوردستان یان نا، ئەمە گەمەیەکی ترسناکە و نەدەبوو سەرکردایەتی سیاسیی کورد چارەنووسی بەشێکی گەورەی خاکەکەی بە ڕاپرسییەک بسپێرێت کە هیچ کەسێک ناتوانێت گەرەنتی ئەنجامەکەی بکات. ئەمە لەلایەک، لەلایەکی دیشەوە تا ئێستاکە ڕۆشن نییە ئاخۆ ئەگەر کارێکی لەو جۆرە چووە واری کارپێکردنەوە، ڕاپرسی لەسەر چ ئاستێک ئەنجام دەدرێت؟ لەسەر ئاستی پارێزگا یان شارۆچکە و ناحییە‌؟
ڕاستییەکەی سەرکردایەتی سیاسیی کورد خۆشی نازانێت و بێئاگایە لە چۆنێتی سازدانی ڕیفڕاندۆم لەو ناوچانەی کە بەپێی ماددەی 140 بە “ناوچەی کێشەلەسەر” ناوزەد کراون، چونکە لە ماددەکەدا بە هیچ شێوەیەک باس لە چۆنێتی جێبەجێکردنەکەی نەکراوە، لەکاتێکدا هەندێک پێیان وایە کە پێویستە ڕیفڕاندۆم لەسەر ئاستی پارێزگا بەڕێوه ‌بچێت، هەندێکی تر پێیان باشە لەسەر ئاستی شارۆچکە و ناحییە‌ بێت.
ئەگەرچی سازدانی ڕیفڕاندۆم لەسەر ئاستی پارێزگا دەشێت لە پارێزگایەکی وەکوو کەرکووکدا لە بەرژەوەندی کورد کۆتایی پێ بێت، بەڵام سازدانی هەمان پڕۆسە لە پارێزگاکانی نەینەوا و سەڵاحەدین و واسیت، نەک لە خزمەتی کورددا نابێت بگرە چەندین شارۆچکە و ناحییە‌ش کە حاڵی ئامادە بە دەست کورد خۆیەوەن، ئەوانیش لە دەست دەدرێن. بەهۆی ئەوەش کە تا حاڵی ئامادە سنووری کارگێڕیی پارێزگاکان و بەتایبەتیش پارێزگای کەرکووک هەر هەمان ئەو سنوورەیە کە فاشیزمی بەعسیی لە ساڵی 1977دا و لە ڕوانگەی ئاساییشی دەوڵەتی ئێراقەوە، هەموو شارۆچکە کوردستانییە‌کانی کفری و کەلار و چەمچەماڵ و دووزی لێ جیاکردەوە و بەسەر پارێزگاکانی سلێمانی و سەڵاحەدین و دیالە دابەشی کردنەوە، بۆیە مەحاڵە گەر لەسەر ئاستی پارێزگاش لە کەرکووکدا ڕیفڕاندۆم ئەنجام بدرێت، ماددەی 140 بە دڵی کورد بەڕێوە بچێت.
کێشەی گەلی کوردستان لە ئێراقدا کێشەیەکی سیاسییە نەک قانوونی، ئەمەش به و مانایەی کە دواجار پێویستە لە ڕێی دانووستانی سیاسییەوە نەک لە هۆڵی پارلەمان کێشەکە یەکلایی بکرێتەوە. کێشەی کورد جیاواز لە کێشەی گەلانی تری ئێراق، کێشەیەکی وجودییە‌ و ڕەگوڕیشەی مێژوویی هەیە. کێشەی کورد کێشەی پشکداریی نییە‌ لە دەسەڵاتدا، ڕاستییەکەی حەزی گرتنەدەستی ئەم یان ئەو پۆستی بەغدا حەزێکی شەخسی و پەیوەندی بەو چینە گەندەخۆرەی کوردەوارییەوە هەیە کە لە فەرهەنگی سیاسیدا بە چینی کۆمبرادۆر ناسراوە‌. کێشەی کورد کێشەی گەلێکە سەرەڕای ئەوەی خاکەکەی داگیر و بەزۆر بە ئێراقەوە لکێنراوە، بەدرێژایی مێژووی ئەم دەوڵەتەش هەوڵی سڕینەوە و قڕکردنی دەدرێت.
هەڵەی سەرکردایەتی سیاسیی کورد ئەوە بوو کێشەکەی لە ناوەرۆکە سیاسییەکەی داماڵی و کردیە کێشەیەکی قانوونی و وەکوو زۆرێک لە کێشە لاوەکییەکانی تری ئێراق بە دەستووری سپارد. ماددەی 140 کە گوزارەیە لە چارەسەری قانوونییانەی داوا ئەرزییەکانی کورد، ماددەیەکی کێشەئامێزە. هەمان ئەو گرفتانەی کە ساڵانی پێشوو ڕێگر بوون لە بەردەم جێبەجێکردنی ماددەیەکی لەو جۆرەدا، هێشتا هەر بەردەوامن. ئەمە جگه ‌لەوەی دەنگی لایەنی بەرانبەر بە بیانووی بەسەرچوونی ماددەکە و هەوڵدان بۆ سڕینەوەی پاش هەموارکردنی دەستوور، زۆر لە جاران بڵندترە.
حاڵی ئامادە نەک هەر هیچ گەرەنتییەک بۆ جێبەجێکردنی ماددەی 140 لەئارادا نەماوە، بەڵکوو دەوڵەت و لایەنە دەسڕۆیشتووەکانی ناو پڕۆسەی سیاسیی ئێراق، ساڵانێکە و زۆر بە چڕی بەردەوامن لەسەر بەعەرەبکردنکردن و تەشییعکردنی ناوچە کوردستانییە دابڕێنراوەکان و تەنگ پێهەڵچنینی دانیشتووانە کوردەکەی ئەو ناوچانه بۆ کۆچکردن‌.
ڕووبەری ئێراق بێ لە کوردستان 350,052 هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە، لەو ڕووبەرە 168,552 هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشە کە نزیکەی نیوەی خاکەکەی دەکات و بەشی گەورەی دانیشتووانە عەرەبە سوننە مەزهەبەکانی تێدا نیشتەجێن، بیابانه و سەرچاوە گرنگەکانی ژیانی تێدا نییە‌‌، ئەوەشی کە دەمێنێتەوە ڕووپێوێکی تێکەڵەی خاکە گردۆڵکەیی و دەشتە لیتەییەکانە کە جگە لە ڕەشە خاکەکانی کەنارەکانی هەردوو ڕووباری دیجلەو فورات، ئیتر لە بەشێکی گەورەیدا ڕووبەرە ئاوییەکانی زۆنگاو و عەماراوەکان دایدەپۆشن، بۆیە ئێراق جگە لە ناوچەکانی باشووری، ئیتر لە بژێوی خۆیدا پشتی تەواوی بە کوردستان بەستووە.
ئەگەر هەرێمی کوردستان بە سەرچاوە ئاوییەکانییە‌‌وە دەوڵەمەند بێت، ئەوا ناوچە کوردستانییە‌ دابڕێنراوەکان به ‌سەرچاوە زۆروزەوەندەکانی پەترۆڵەوە دەنازێت. جگە لە بایەخی ئابووری، لە ڕووی ستراتیژی سەربازییەوە شارەکانی سەر بەم ناوچانە و بەتایبەتیش شارەکانی کەرکووک و مووسڵ و خانەقین، هەمیشە گرێی هاتوچۆی داگیرکردن و هەڕەشەکردن بووە لەم بەشە ڕزگارکراوەی کوردستان. بۆیە بۆ ئەوەی کورد لە داهاتوودا بە ئاسوودەیی بژی، دەبێت دەسەڵاتی بەسەر کەرکووک وخانەقین و ناوچە کوردستانییەکانی مووسڵدا هەبێت. مەحاڵە هەرێمی کوردستان لەداهاتوودا بێ لەو ناوچانە، ئامادە بێت بیر له ‌سەربەخۆیی یان تەنانەت وەکوو قەوارەیەکی نیمچە سەربەخۆش بتوانێت درێژە به ‌مانەوەی خۆی بدات.
سەبارەت بە داتا و ژێدەرەکانی دووتوێی ئەم وتارە، بڕوانە: خەبات عەبدوڵڵا: بنەما تیۆرییەکانی جوگرافیای سەربازیی کوردستانی باشوور، سلێمانی، 2005. [1]
Αυτό το στοιχείο έχει γραφτεί σε (کوردیی ناوەڕاست) γλώσσα, κάντε κλικ στο εικονίδιο για να ανοίξετε το στοιχείο στην αρχική γλώσσα!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Αυτό το στοιχείο έχει προβληθεί φορές 49
HashTag
πηγές
[1] | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی سەکۆ - 26-12-2023
Συνδέεται στοιχεία: 2
βιογραφία
Ημερομηνίες & Εκδηλώσεις
Ομάδα: Άρθρα
Άρθρα Γλώσσα: کوردیی ناوەڕاست
Publication date: 26-12-2023 (1 Έτος)
Publication Type: Born-digital
Βιβλίο: No specified T4 333
Βιβλίο: No specified T4 283
Βιβλίο: No specified T4 268
Γλώσσα - Διάλεκτος: Κουρδικό - Sorani
Τύπος Εγγράφου: Alkukielellä
Χώρα - Επαρχία: No specified T4 299
Technical Metadata
Τα πνευματικά δικαιώματα αυτού του στοιχείου έχει εκδοθεί σε Kurdipedia από τον ιδιοκτήτη του στοιχείου!
Στοιχείο ποιότητας: 99%
99%
Προστέθηκε από ( هومام تاهیر ) στο 29-03-2024
Αυτό το άρθρο έχει ελεγχθεί και κυκλοφορήσει από ( زریان سەرچناری ) στο 01-04-2024
Αυτό το στοιχείο ενημερώθηκε πρόσφατα από ( ڕۆژگار کەرکووکی ) για: 06-04-2024
URL
Το στοιχείο αυτό, σύμφωνα με Kurdipedia του (Πρότυπα) δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα!
Αυτό το στοιχείο έχει προβληθεί φορές 49
Kurdipedia είναι η μεγαλύτερη πολύγλωσση πηγές για την κουρδική πληροφορίες!
βιογραφία
Τζεμίλ Τουράν
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν

Actual
Μέρη & Οργανισμοί
Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρανικού Κουρδιστάν
02-03-2015
هاوڕێ باخەوان
Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρανικού Κουρδιστάν
Μάρτυρες
Φιντάν Ντογάν
02-03-2015
هاوڕێ باخەوان
Φιντάν Ντογάν
Χάρτες
Mε πράσινο οι περιοχές που ελέγχουν οι Κούρδοι, με κίτρινο οι περιοχές που διεξάγονται μάχες και επιχειρήσεις
02-03-2015
هاوڕێ باخەوان
Mε πράσινο οι περιοχές που ελέγχουν οι Κούρδοι, με κίτρινο οι περιοχές που διεξάγονται μάχες και επιχειρήσεις
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
02-02-2018
هاوڕێ باخەوان
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
Βιβλιοθήκη
Αζάντ με λένε
13-08-2018
زریان سەرچناری
Αζάντ με λένε
Νέα θέση
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
02-02-2018
هاوڕێ باخەوان
Στατιστικά
Άρθρα 519,125
Εικόνες 104,953
Βιβλία 19,399
Σχετικά αρχεία 97,723
Video 1,402
Kurdipedia είναι η μεγαλύτερη πολύγλωσση πηγές για την κουρδική πληροφορίες!
βιογραφία
Τζεμίλ Τουράν
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
Folders
βιογραφία - Φύλο - Άντρας Μάρτυρες - Φύλο - Γυναίκα βιογραφία - Έθνους - Κούρδος Μάρτυρες - Έθνους - Κούρδος Μέρη - Χώρα - Επαρχία - Μέρη & Οργανισμοί - Χώρα - Επαρχία - Βιβλιοθήκη - Χώρα - Επαρχία - Έξω βιογραφία - Οι άνθρωποι τύπου - Δημοσιογράφος βιογραφία - Οι άνθρωποι τύπου - Μυθιστόρημα συγγραφέας βιογραφία - Οι άνθρωποι τύπου -

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Επικοινωνία | CSS3 | HTML5

| Σελίδα χρόνος γενεάς: 0.328 δευτερόλεπτο (s)!