Βιβλιοθήκη Βιβλιοθήκη
Αναζήτηση

Kurdipedia είναι η μεγαλύτερη πολύγλωσση πηγές για την κουρδική πληροφορίες!


Search Options





Σύνθετη Αναζήτηση      Πληκτρολόγιο


Αναζήτηση
Σύνθετη Αναζήτηση
Βιβλιοθήκη
Kουρδικά ονόματα
Χρονολόγιο των γεγονότων
πηγές
Ιστορία
Συλλογές του χρήστη
Δραστηριότητες
Αναζήτηση Βοήθεια;
Δημοσίευση
Video
Ταξινομήσεις
Τυχαία item!
Αποστολή
Στείλτε το άρθρο
Αποστολή φωτογραφίας
Survey
Η γνώμη σας
Επικοινωνία
Τι είδους πληροφορίες που χρειαζόμαστε!
Πρότυπα
Όροι Χρήσης
Στοιχείο ποιότητας
Εργαλεία
Σχετικά με
Kurdipedia Archivists
Άρθρα για εμάς!
Προσθέστε Kurdipedia στην ιστοσελίδα σας
Προσθήκη / Διαγραφή Email
Στατιστικά Επισκέπτες
Στατιστικά στοιχεία
Γραμματοσειρές Μετατροπέας
Ημερολόγια Μετατροπέας
Γλώσσες και διαλέκτους των σελίδων
Πληκτρολόγιο
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Γλώσσες
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Ο λογαριασμός μου
Είσοδος
Η ιδιότητα του μέλους!
Ξεχάσατε τον κωδικό σας!
Αναζήτηση Αποστολή Εργαλεία Γλώσσες Ο λογαριασμός μου
Σύνθετη Αναζήτηση
Βιβλιοθήκη
Kουρδικά ονόματα
Χρονολόγιο των γεγονότων
πηγές
Ιστορία
Συλλογές του χρήστη
Δραστηριότητες
Αναζήτηση Βοήθεια;
Δημοσίευση
Video
Ταξινομήσεις
Τυχαία item!
Στείλτε το άρθρο
Αποστολή φωτογραφίας
Survey
Η γνώμη σας
Επικοινωνία
Τι είδους πληροφορίες που χρειαζόμαστε!
Πρότυπα
Όροι Χρήσης
Στοιχείο ποιότητας
Σχετικά με
Kurdipedia Archivists
Άρθρα για εμάς!
Προσθέστε Kurdipedia στην ιστοσελίδα σας
Προσθήκη / Διαγραφή Email
Στατιστικά Επισκέπτες
Στατιστικά στοιχεία
Γραμματοσειρές Μετατροπέας
Ημερολόγια Μετατροπέας
Γλώσσες και διαλέκτους των σελίδων
Πληκτρολόγιο
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Είσοδος
Η ιδιότητα του μέλους!
Ξεχάσατε τον κωδικό σας!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Σχετικά με
 Τυχαία item!
 Όροι Χρήσης
 Kurdipedia Archivists
 Η γνώμη σας
 Συλλογές του χρήστη
 Χρονολόγιο των γεγονότων
 Δραστηριότητες - Kurdipedia
 Βοήθεια
Νέα θέση
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
02-02-2018
هاوڕێ باخەوان
Στατιστικά
Άρθρα 518,377
Εικόνες 105,305
Βιβλία 19,451
Σχετικά αρχεία 97,481
Video 1,394
Μέρη & Οργανισμοί
Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρανι...
Μάρτυρες
Φιντάν Ντογάν
Χάρτες
Mε πράσινο οι περιοχές που ...
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημ...
Βιβλιοθήκη
Αζάντ με λένε
Mehmed Mihri Hilav’ın Kürd dili üzerine çalışmaları-2
Ομάδα: Άρθρα | Άρθρα Γλώσσα: Türkçe
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
στοιχείο κατάταξη
Άριστη
Πολύ καλό
Μέσος όρος
Κακή
Κακό
Προσθήκη στις συλλογές μου
Γράψτε το σχόλιό σας για αυτό το προϊόν!
Είδη ιστορία
Metadata
RSS
Αναζήτηση στο Google για τις εικόνες που σχετίζονται με το επιλεγμένο στοιχείο!
Αναζήτηση στο Google για το επιλεγμένο στοιχείο!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Mehmed Mihri Hilav’ın Kürd dili üzerine çalışmaları-2

Mehmed Mihri Hilav’ın Kürd dili üzerine çalışmaları-2
#Mehmed Mihri Helav# ’ın Kürd dili üzerine çalışmaları-2
Yazma ve Hazırlık: #Seîd Veroj#
#Rojî Kurd# ’ün yayını İttihat ve Terraki yönetimi tarafından durdurulduktan kısa bir müddet sonra, 1913 yılının sonlarında onun yerine Hetawî Kurd [Kürd Güneşi] adıyla yeni bir dergi yayınlanır. Hetawî Kurd’ün toplam olarak kaç sayı yayınlandığı tam olarak bilinmiyor ancak elimizde onuncu (10.) sayısı da mevcut olup, bu sayı 3 Temmuz 1914’te basılmıştır. Mehmed Mihri’nin elimizde mevcut olan Hetawî Kurd sayılarında; “Se’yî bikin [Çalışın]” ve “Men Kurd, kurdayetî fexr û îftixarê men e [Ben Kürdüm, benim için Kürtlük fahir ve iftihar kaynağıdır]” başlığı altında toplam iki Kürdçe yazısı yayımlanmıştır.

Birinci Dünya Savaşı başlamadan önce hem Kürd Talebe Hêvî Cemiyeti’nin faaliyetleri hem de Hetawî Kurd’ün yayını durdurulmuştur. Kürd milleti için de çok büyük bir felaket olan; farklı kaynaklara göre yaklaşık 700.000-800.000 Kürdün yerinden ve yurdundan edildiği büyük bir göçe ve nüfus kırımına neden olan dört yıllık savaş süresince, Kürd cemiyetleri bütün faaliyetlerini durdurmak zorunda bırakılmıştır.

Birinci Dünya Savaşı sonunda Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla yeni bir durum ortaya çıkar. Bu süreçte Kürdler, Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla kesintiye uğrayan kültürel ve siyasal çalışmalarını devam ettirmek üzere yeniden örgütlenme çalışmalarına başlar.

1918’de ilk olarak Mevlânzade Rıfat’ın başkan ve Mehmed Emin Bedirhan’ın yardımcısı olduğu Radikal Avam Fırkası, ondan hemen sonra da Şeyh Ubeydullah Nehri’nin oğlu Seyyid Abdülkadir’in başkanlığında Kürdistan Tealî Cemiyeti (KTC) kurulur, ondan sonra da Hêvî Cemiyeti olmak üzere Kürt Tamim-i Maarif ve Neşriyat Cemiyeti gibi örgütler kurulur. Bu cemiyet ve örgütlere doğrudan veya dolaylı bağlı olarak farklı yayınlar çıkartılmaya başlanır.
Mehmed Mihri de KTC’nin aktif üyelerinden biri olarak yayımlanan Kurdistan dergisinin sahip ve sorumlu müdürlüğünü üstlenir. Kurdistan dergisinin ilk sayısı 30 Ocak 1919 tarihinde yayınlanmış. Elimizdeki mevcut sayılara bakılırsa Kurdistan dergisi toplam olarak 19 sayı basılmış ve 19. sayısı da 29 Mart 1336 (29 Mart 1920)’da yayınlanmıştır.

Bunun yanısıra cemiyetin yayınlamış olduğu Jîn dergisi için de yazılar yazar, bu yazılarında, kendi deyimiyle “Kürd edebiyatı var mı, Kürd dili edebiyata elverişli mi? gibi ham ve şaşkınlık veren sorular” soran İstanbul’daki dönemin kalem erbabı ve yönetici konumunda olan zevata verdiği cevaplar ve konuyla ilgili yazdığı yazılarla, Kürd dili ve edebiyatıyla ilgili tartışmalara yeni bir boyut kazandırmış.

Mehmed Mihri, 1920 yılında öğretmeni olan Hüseyin Hüsnü Bey’in kızı Şaziye Hanım’la evlenmiş ve bu evlilikten sırasıyla Lamia, Süheyla, Selahattin, Necmettin ve Leyla olmak üzere beş çocukları olmuştur. Mihri Bey, İsmail Hakkı Baban’ın da teşvikiyle Umumi Savaş yıllarında Hukuk Fakültesi’ni okumaya başlamış ve 1921 yılında da İstanbul Barosu’na avukatlık kaydını yapmıştır.

Mehmed Mihri’nin çocukları içerisinde en çok tanınanı, meşhur Felsefeci Selahattin Hilav’dır. Denilebilir ki Selahattin Hilav’ın felsefeye yönelmesi ve edebiyata olan ilgisinin en önemli kaynaklardan biri de babası Mehmed Mihri Bey’dir. Çünkü kendisi de aynı zamanda felsefeci, dilbilimci ve edebiyatçıdır. Oğlu Selahattin’le bu konularda sürekli sohbet ve tartışmalar yaptığını, Selahattin Hilav’ın aktarımlarından öğreniyoruz.

Mehmed Mihri’nin öncelikli olarak Kürd dili ve edebiyatına önemli bir ilgisi vardı. Bu konuda Rojî Kurd, Hetavî Kurd, Jîn ve Kurdistan dergilerinde yayımlanan yazıları Kürt dili ve edebiyatı açısından çok önemli değere sahiptir. Hicri takvimine göre 1336 (1918)’de yayınladığı Mukaddimet-ül İrfan adlı kitapçığı, Kürd dili ve lehçelerinin karşılaştırmalı fonetik yapısı, ses değişimler üzerine bir Kürd tarafından yazılmış ilk eserdir. Özellikle edebiyat alanında kendisini Kürd ediplerinden Nali’nin fikir ve edebi çizgisinin izleyicisi ve haleflerinden biri olarak görüyor.
Bu çizgiye bağlılığını Mukaddimet-ül İrfan adlı eserinde şöyle açıklıyor: “Ben acizaneleri de bütün fikir ve görüş, bütün ilim ve basiret sahipleri meyanında Kürd ediplerinin tacı ve belki şiir âleminin yegane üstadı olan merhum Mele Hedrî Nalî’yi kendime rehber edindim.”

Ankara Hükümeti’nin İstanbul’da kontrolü ele geçirmesiyle birlikte yeni bir durum ortaya çıkar. Bu dönemde İstanbul’da bulunan Kürt örgütlerinin faaliyetleri durdurulur. Birçok Kürd siyasetçisi ve aydını, İstanbul’u terk etmek ya da ortalıkta görünmemek durumunda kalır. Mehmed Mihri, bu dönemde ortalıkta görünmemeye gayret etse de, 1925 Kürd Hareketi’nin yenilgisinden sonra başlayan yargılama sürecinde, hareketle ilişkili olduğu gerekçesiyle İstanbul’da tutuklananlardan biridir.

Hareketle olan ilişkisi ispatlanamadığı için, bir müddet tutukluluktan sonra serbest bırakılır. Bu süreçten sonra, uzun bir müddet kültürel ve siyasal faaliyetlerine ara verir, gözlerden de ırak kalmaya çalışır.

1934 yılında soyadı kanunu çıktığında, Mehmed Mihri, doğduğu yerdeki gür bir suyu kastetmek amacıyla “Hêlav-Hêla av” (su tarafı) anlamına gelen “Helav” soyadını alır ve daha sonra bu kelime “Hilav” olarak değişime uğrar.

Mehmed Mihri’nin; M, M. M., Mihri, Kakeheme, Binî Erdelanî Ehmed Muhsîn, Dawer Erdelanî, Zehawî Zade, Müftizade, İrfan, gibi değişik mahlas isimlerle dil, edebiyat, felsefe, siyaset, sosyal ve kültürel konuları işleyen makaleleri ve tespit edebildiğim kadarıyla dört adet de kitabı yayınlanmıştır. Bahsi geçen fakat elimimizde mevcut olamayan çalışmaları da vardır. Farklı zamanlarda yazılmış ve tespit edebildiğimiz makalelerinin çoğu Rojî Kurd, Hetavî Kurd, Jîn, Kurdistan ve Kovarî Hetaw (Hewlêr, 1955-56) gibi gazete ve dergilerde yayınlanmıştır.

Mehmed Mihri Hilav’ın imtiyaz sahibi olduğu Kurdistan dergisinin mevcut sayılarında yayınlanmış çok sayıda Osmanlıca, Kürdçe ve Arapça makaleleri ve şiirleri vardır. Özelikle de Kürd dili üzerine 1918’de yayınlamış olduğu Mukaddimetûl Îrfan adlı kitapçığı ve ayrıca Kurdistan dergisinde seri yazılar halinde “İrfan” ve “Esas” başlıkları altında yayınladığı makaleleriyle Kürd dili çalışmalarına çok önemli katkıda bulunmuştur. Okumakta olduğunuz dizi yazılarda, mümkün derecede bu çalışmalarından; kitap ve makalelerinden bahs etmeye çalışacağım.

https://www.rudaw.net/turkish/opinion/26032023
[1] Hetawî Kurd, Sayı: 1, Resimli Kitap Matbaası, İstanbul, 11 Teşrini Evvel 1329
[2] Hetawî Kurd, Sayı: 1, s. 18
[3] Hetawî Kurd, Sayı: 3, s. 22, 23, 24
[4] M. M. (Mehmed Mihri), Muqeddîmet’ul Îrfan, Tabh ve naşiri: İstanbul Müderislerinden Arvasizade Seyîd Mehmed Şefik, Necm-i İstikbal Matbaası, R 1334 (1918), İstanbul, s. 2
[1]
Αυτό το στοιχείο έχει γραφτεί σε (Türkçe) γλώσσα, κάντε κλικ στο εικονίδιο για να ανοίξετε το στοιχείο στην αρχική γλώσσα!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Αυτό το στοιχείο έχει προβληθεί φορές 64
HashTag
πηγές
Σχετικά αρχεία: 1
Συνδέεται στοιχεία: 7
Άρθρα
βιογραφία
Εκδόσεις
Ημερομηνίες & Εκδηλώσεις
Ομάδα: Άρθρα
Άρθρα Γλώσσα: Türkçe
Publication date: 28-03-2023 (1 Έτος)
Publication Type: Born-digital
Βιβλίο: No specified T4 1762
Βιβλίο: No specified T4 252
Γλώσσα - Διάλεκτος: Τουρκικά
Πόλεις: Istanbul
Τύπος Εγγράφου: Alkukielellä
Χώρα - Επαρχία: No specified T4 345
Technical Metadata
Στοιχείο ποιότητας: 99%
99%
Προστέθηκε από ( ڕاپەر عوسمان عوزێری ) στο 24-04-2024
Αυτό το άρθρο έχει ελεγχθεί και κυκλοφορήσει από ( سارا ک ) στο 25-04-2024
Αυτό το στοιχείο ενημερώθηκε πρόσφατα από ( سارا ک ) για: 25-04-2024
URL
Το στοιχείο αυτό, σύμφωνα με Kurdipedia του (Πρότυπα) δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα!
Αυτό το στοιχείο έχει προβληθεί φορές 64
Attached files - Version
Τύπος Version Όνομα Συντάκτη
Αρχείο Φωτογραφιών 1.0.1104 KB 24-04-2024 ڕاپەر عوسمان عوزێریڕ.ع.ع.
Kurdipedia είναι η μεγαλύτερη πολύγλωσση πηγές για την κουρδική πληροφορίες!
βιογραφία
Τζεμίλ Τουράν
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν

Actual
Μέρη & Οργανισμοί
Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρανικού Κουρδιστάν
02-03-2015
هاوڕێ باخەوان
Δημοκρατικό Κόμμα του Ιρανικού Κουρδιστάν
Μάρτυρες
Φιντάν Ντογάν
02-03-2015
هاوڕێ باخەوان
Φιντάν Ντογάν
Χάρτες
Mε πράσινο οι περιοχές που ελέγχουν οι Κούρδοι, με κίτρινο οι περιοχές που διεξάγονται μάχες και επιχειρήσεις
02-03-2015
هاوڕێ باخەوان
Mε πράσινο οι περιοχές που ελέγχουν οι Κούρδοι, με κίτρινο οι περιοχές που διεξάγονται μάχες και επιχειρήσεις
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
02-02-2018
هاوڕێ باخەوان
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
Βιβλιοθήκη
Αζάντ με λένε
13-08-2018
زریان سەرچناری
Αζάντ με λένε
Νέα θέση
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
02-02-2018
هاوڕێ باخەوان
Στατιστικά
Άρθρα 518,377
Εικόνες 105,305
Βιβλία 19,451
Σχετικά αρχεία 97,481
Video 1,394
Kurdipedia είναι η μεγαλύτερη πολύγλωσση πηγές για την κουρδική πληροφορίες!
βιογραφία
Τζεμίλ Τουράν
Βιβλιοθήκη
Η επανάσταση στη Ροζάβα Δημοκρατική αυτονομία και απελευθέρωση των γυναικών στο συριακό Κουρδιστάν
Folders
Βιβλιοθήκη - PDF - Βιβλιοθήκη - Βιβλίο - Βιβλιοθήκη - Τύπος Εγγράφου - Alkukielellä Βιβλιοθήκη - Χώρα - Επαρχία - Έξω Βιβλιοθήκη - Publication Type - Born-digital Βιβλιοθήκη - Γλώσσα - Διάλεκτος - Μάρτυρες - Έθνους - Κούρδος Μάρτυρες - Κόμμα - Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν PKK Μάρτυρες - Οι άνθρωποι τύπου - Μάρτυρες - Φύλο - Γυναίκα

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Επικοινωνία | CSS3 | HTML5

| Σελίδα χρόνος γενεάς: 1.391 δευτερόλεπτο (s)!