کتاووخانه کتاووخانه
مِنِی کردن(گێردین)

 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!


Search Options





مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا      تەختە کلید


مِنِی کردن(گێردین)
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
کِل کِردِن
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
 أبزار
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
زبان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
 سامانە مإ
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
مِنِی کردن(گێردین) کِل کِردِن  أبزار زبان  سامانە مإ
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بەخش بەختەکی!
  إگرەک بینەل استفاده
 Kurdipedia Archivists
 قسەل(گەپەل) هۆمە
 کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
 کرونولوژیا از وقایع
 کارەل(فعالیتەل) - کؤردی پدیا
 کمک
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
پاش واران
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل 526,315
 شؤمارە عەسگەل  106,531
 کتاووەل 19,796
فایل های مرتبط 99,735
Video 1,450
 زوون
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
ڕزگ(دەسە)
لەکی
 مەقاڵەل گؤجەر 
15
 کتاووخانە 
14
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) 
6
 وەڵگەنۆمەل 
1
 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لو...
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان ن...
 کتاووخانە
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن ...
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
نبذة مختصرة عن الأسماء الكردية للمناطق التاريخية القديمة في كردستان (1)
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر | زبان مقاله: عربي
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضاف کردن أ کووکریال
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
پێشینە(وەرینەل) بەخش
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نبذة مختصرة عن الأسماء الكردية للمناطق التاريخية القديمة في كردستان (1)

نبذة مختصرة عن الأسماء الكردية للمناطق التاريخية القديمة في كردستان (1)
نبذة مختصرة عن الأسماء الكردية للمناطق التاريخية القديمة في كردستان (1)
بيار قاسم
يعيش الكرد على أرضهم التاريخية منذُ آلاف السنين و قد سمّوا مناطقهم و جبالهم بأسماء تتطابق مع لغتهم الكردية الحديثة ، و قد تُرجِمَت الأسماء الى الآرامية و من ثمّ إلى العربية في الزمن الإسلامي ، و لكن الذي يضع علامة التساؤل هو عدم اهتمام علماء الآثار و المؤرخين إلى كُرديّة الأسماء بل إحالتها إلى لغاتٍ أخرى مثل ( الآشورية و اليونانية و الآرامية و العربية ) دوناً عن اللغة الكردية؟؟
و من هذه المناطق التي نحن بصددها :
گەرمیان : تقع في جنوب كردستان( باشورى كوردستان ) و تعني المنطقة الساخنة أو الحارة نظراً لنيرانها الدّائمة الاشتعال و إضافة إلى استبطانها آباراً بترولية و نفطية تمّ التنقيب عنها في مُستهلِّ القرن العشرين ، اسم گەرمیان هو اسم كردي صرف مكوّن من مقطعَين :
گەرم germ = الساخن او الحار + يان التي تُشير إلى الأماكن ، و كذلك عينُ الاسم موجود في اللغة السومرية على صيغة gir mah ( گیر ماە ) و تعني بالإنگليزية ( kiln الأتون و موقد النار ) .
يُطلق الكرد سكان گەرمیان على كركوك تسمية باوه گور گور و إنّه لمن غير المُستَبعَد استيحاء الاسم من اللفظ السومري گیر ماە ) التي تعني حرفياً النار الكبيرة او بقاء النار مشتعلاً .
فالتعبير الكردي : گور كورا ئاگر gur gura Agir : يعني اتّقاد النار .
و كذلك تحوّل الاسم في اللغة الآرامية إلى بيت گەرماي او بيت گەرمي ( beth germi ) اي المنطقة الساخنة و منها انتقلت الى المصادر العربية الإسلامية على صيغة باجرمي .
----------------------------------------
دەربەندي بازيان : يقع دەربەندي بازيان على الطريق الواصل بين كركوك و السليمانية في جنوب كردستان و يُطلَق عليه البوابة الجرداء( دەربەندي ڕووتە ) و هو ممر سهل العبور .
هنا لنقف على شرح الاسم و تفسيره :
- دەربەندي : يتألف من مقطعَين دەر + بەندي
دەر هي نفسها دەرگە و تعني الباب
بەندي تعني الغلق و السّد ( سدّ الباب ) و منها الكلمة الكردية دەربەندیخانە التي تعني السجن و الحبس ، فكان الباب يُغلَق و يُفتَح حينما يُراد العبور منه .
أما اسم بازيان فهو أيضاً مكوّن من باز / واز + يان
باز / باس / واز = كلها تعني المفتوح للعبور
و يظهر ذلك جليّاً في التعابير الكردية الآتية:
دەر باس ببە / دەر واز ببه = بمعنى اعبر الى الداخل
و كلمة باز / باس موجودة في الانگليزية على شكل path و التي تعني ممر العبور ، و يجدرُ بالإشارة إلى أن اسم دەربەندي بازيان تحوّل الى بابيت( ba beth ) في المصادر الآرامية .
أودّ التنويه إلى أنّه تمّ اقتباس كلمة( الدّرب ) من الكلمة الكردية ( دەربەندي ) و التي تعني المضيق بين جبلَين لأنّ العرب كانوا يعتبرونه باباً للعبور ، و إلى جانب ذلك اقتبس العرب كلمة ( جواز ) التي تعني مكان العبور من الكلمة الكردية : جي + واز = مكان العبور
جواز البحر ، جواز الطُرق و جواز البلدان ،كل هذه الكلمات مأخوذة من المقطعَين الكرديين : جي = المكان و واز = المفتوح للعبور ، حتى أنّه كلمة جواز السفر التي هي في مضمونها وثيقةٌ تسمحُ لحاملِهِ العبورَ إلى جميع البلدان و الدول مأخوذةٌ من الكلمة الكردية جي واز .
ماديان المُعرّبة إلى مدائن : كانت عاصمة الساسانيين و آثارها باقية و ماثلة للعيان جنوب شرق بغداد و من أحد أحيائها ( كورد آباد ) أي معمورة الكرد ، حيث أنّ كلمة آباد متأتيّة من الكلمة الكردية آوادان/ آبادان و تعني الإعمار ، أما تسمية إحدى الأحياء بكورد آباد دليلٌ لا جدال و لا محاججة فيه على كُرديّة الساسانيين و غير أنه تسمية العاصمة بماديان دليلٌ آخر يدعم انتماء الساسانيين للميديين ، علاوةً على ذلك ثمّة مناطق في كردستان ترتبط من خلال أسمائها ارتباطاً و ثيقاً بالامبراطورية الميدية و منها :
منطقة مهاباد في شرق كردستان و التي تعني معمورة الكرد و يتكون الاسم من مقطعين ( ماه + آباد ) و كذلك هناك جبل مانشت في إيلام ( ماه + نشت ) :
ماه : و مثلها ماس ، مان و ماد تُشير إلى الامبراطورية الميدية ، أما كلمة نشت: تعني الإقامة و الموطن و منها نيشتە جي = مكان الإقامة و لها امتداد في اللغة الكردية متمثّّلاً في كلمة نيشتيمان التي تعني الموطن و مكان الإقامة . إضافةً إلى ماه كو / ماكو و معناه الجبل الميدي و إلى جانبه ماه دەشت ( السهل الميدي ) و أخيراً النهر الميدي ( مان رود ) .
يغلب على الظن بأن اسم منطقة آميدية المعرَّب إلى عمادية في محافظة دهوك في جنوب كردستان مأخوذٌ من اسم إميديا ( ابنة الملك الميدي كەي خسرو ) التي زُفّت إلى الملك البابلي نبوخذ نصر إبّان تحالف الأخيريَن لتقويض العرش الآشوري الذي أسرف في التوحُّش و الاجرام .[1]
اێ مەقاڵە أ زوون (عربي) نۆیسیائە، أڕا واز کردن بەخش أ زوون بنچێنە(اصلی)!أڕؤی آیکون کلیک کەن
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
اێ بەخشە 312 گل سئرکریائە(دێینە)
HashTag
آیتم های مرتبط: 3
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر
زبان مقاله: عربي
Publication date: 21-05-2023 (1 سال)
Publication Type: Born-digital
لهجە: عربی
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: زبانی
کتاب: تاریخ
Technical Metadata
 کیفیت بەخش : 99%
99%
اێ ڕکؤردە إژ لآ 16-06-2023 أڕا( ئاراس حسۆ )
نیشانی مەقاڵە
اێ بەخشە إڕؤی(طبق) إستانداردەل كوردی پدیا هەنی(هالی) ناتەمامە ؤ بازنگری متن إگرەکەسێ(نیازە)
اێ بەخشە 312 گل سئرکریائە(دێینە)
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 کتاووخانە
پاش واران
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم

Actual
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
13-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
15-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
موحسن قەیسەری
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
پاش واران
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل 526,315
 شؤمارە عەسگەل  106,531
 کتاووەل 19,796
فایل های مرتبط 99,735
Video 1,450
 زوون
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
ڕزگ(دەسە)
لەکی
 مەقاڵەل گؤجەر 
15
 کتاووخانە 
14
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) 
6
 وەڵگەنۆمەل 
1
 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 کتاووخانە
پاش واران
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
Folders
 مەقاڵەل گؤجەر - کتاب - ادبی  مەقاڵەل گؤجەر - کتاب - فرهنگ  مەقاڵەل گؤجەر - نوع سند - زبان اصلی  مەقاڵەل گؤجەر - Publication Type -  مەقاڵەل گؤجەر - Publication Type - Born-digital  مەقاڵەل گؤجەر - لهجە - ک. لری  مەقاڵەل گؤجەر - شهرها - کرمانشاه  مەقاڵەل گؤجەر - اقلیم - شرق کردستان  کتاووخانە - PDF -  کتاووخانە - کتاب - شعر

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| تماس | CSS3 | HTML5

| زمان دؤرسکردن وەڵگە(پەڕە): 0.453 ثانیه(اێس)