کتاووخانه کتاووخانه
مِنِی کردن(گێردین)

 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!


Search Options





مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا      تەختە کلید


مِنِی کردن(گێردین)
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
کِل کِردِن
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
 أبزار
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
زبان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
 سامانە مإ
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
مِنِی کردن(گێردین) کِل کِردِن  أبزار زبان  سامانە مإ
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بەخش بەختەکی!
  إگرەک بینەل استفاده
 Kurdipedia Archivists
 قسەل(گەپەل) هۆمە
 کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
 کرونولوژیا از وقایع
 کارەل(فعالیتەل) - کؤردی پدیا
 کمک
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
پاش واران
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل 522,615
 شؤمارە عەسگەل  105,735
 کتاووەل 19,696
فایل های مرتبط 98,586
Video 1,419
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لو...
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان ن...
 کتاووخانە
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن ...
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
Eta Kel “yaxiyek” li dijî formasyona civakî û rêberê serhildanek li dijî desthilata Paşayetî- beşa 1em
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر | زبان مقاله: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضاف کردن أ کووکریال
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
پێشینە(وەرینەل) بەخش
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Eta Kel “yaxiyek” li dijî formasyona civakî

Eta Kel “yaxiyek” li dijî formasyona civakî
Eta Kel “yaxiyek” li dijî formasyona civakî û rêberê serhildanek li dijî desthilata Paşayetî- beşa 1em
Diyako Şasiwar

Eta Kel û serdema pirsgirêga axa û reiyetî:
Eta Kel yan Seyîd #Eta Kel# , yek ji çirîskên di nav dîroka devkî ya Kurd de ye. Ew kesayetiye li sala 1897an li gundê Qelate Reşge yê ser bi Sinê ji dayîk bûye. Sala 1937an jî hatiye kuştin û li girê Seywan ê bajarê Silêmaniyê bi axê hatiye spartin. Seyîd Eta Kel kurê Seyîd Seidedîn ji seyîdên gundê Qelate Reşken e. Ev gunde li 60 kîlometreya bajarê Sinê hilkeftî ye. Çawa ye ku di wê navçeyê û wê serdemê de kesaytiyek wekî Eta Kel hildikefe ku navûbangên wî ji sînorên gund, bajar û navçeya wî derbas dibe? Eva pirseke bi cih e û pêwîst e bê bersivdan. Diyar e wekî hemû tevgerên wê serdemê, tevger yan serhildana Eta Kel tevgerek e ji aliyê kesên bindest ve li dijî serdest e. Çimkî destpêkê serhildana Eta Kel rûyeke siyasî nebû û wekî ku em ê di berdewamiyê de behs bikin, em dikarin bêjin ji ber sîstem û pêkhateya civaka wê demê û ew formasyona civakî di Kurdistan û seranserê Îranê de serdest bûye, serdemek ku Eta Kel tê de jiyan kiriye, serdemek bûye ku sîstema axa û reiyet li Kurdistanê adetî bûye. Di wê sîstemê de jî civak bi ser du beşên serdest û bindest de hatibû parvekirin.
Serdest wate axa, xan û derebeg û kesên xwedan zevî û bindest jî ew werzêr, kedkar û cotyar in ku li ser zeviyên xanan kar dikin. Di dawiyê de ewa kesên serdest, axa, xan yan begleriyên navçeyên ne ku diyarî dikin ew berhema ku werzêr yan kedkar berhem anîne, beşa wan çiqas bide. Tev dîrokên navçeyî behsa wê serdemê dikin û nemaze nûtirîn pirtûka “Dr. Emîrê Hesenpûr” yê mamosteyê zanîngeha “Otawaya Kandayê” ku li ser serhildana werzêrên Çoma Mecîdxan û her bi vê navê nivîsiye, wê rastiyê derdixe ku xwedan zevî yan axa heta çi astekê zilm ji wan kesan kirine ku li ser zeviyên wan kar kirine.
Eta Kel (çekdarê aliyê çepê) û hevalê wî
Xwediyê zeviyan ji xeynî wê ku hinek sîstemên sepandî yên adetiyên aborî bi ser xelkê de disepandin, bo mînak sîstema deh û du wate ji her tiştekî ku werzêr berhem anîbû ji deh beşan heşt beş yê axayan bû û du beş jî yê werzêran bû. Sîstema din ku paşgira “ane” pê ve bû bi rê ve dibirin. Ew yeka jî tev beşê jiyanê li xwe digirt. Bo mînak “firûcane, tepalane” û hwd, yanî hemû ew beşên ku xelkê berhem dianîn pişkek ber axayan dikevt bê wê ku axa ti beş yan sermayeyek di afirandina wê beşê de kiribe. Bi vî rengî “Eta Kel” li gundê xwe di çarçoveya ew sîstema axa û reiyetê de wek hemû werzêrên dinê mijûlê berhemanîn û karê bûye. Lê ew zeviyên ku li ser dixebitî, axayê navçeyê yê bi navê “Xuserw Xan” dixwast dagîr bike. Eta Kel ji ber ku her di zarotiyê de bavê xwe ji dest dabû û serpereştê malbata xwe bû û dibûya debara malbata xwe dabîn bikiriba, di hember wê daxwaza Xusrew Xan de radiweste û serê xwe natewîne.
Di hember de Xusrew Xan jî wek hemû axayên dinê yên ku xwe xwediyê mal û milkên hemû werzêran dihesibandin, di xwe de şiyan didît ku ne tenê milkê wî, lê hemû mal û milkên Eta Kel wek kesek ku reiyet e dagîr bike. Piştî wê yekê dest bi ser milkê Eta Kel de digire, destpêkê Eta Kel wekî nîşandana bertekê li hember serdestekî li gundê xwe êrîşî ser mala Xusrew Xan dike û hesp û beşek ji darayiya Xuserw Xan dagîr dike. Vê carê ji bo ku xwe ji berteka Xan rizgar bike, penaha xwe bo aliyê axayê bi desthilat ê Sinê “Hecî Muitemed” dibe, lê di vê sîstemê de qata xan an axa di dabeşkariya civakî ya Îran û Rojhilatê Kurdistanê de piştevanê hevdu bûn. Ji ber ku ew wekî torek desthilatdar bi hev re dixebitin. Wan li seranserê Kurdistanê wek toreke desthilatdar piştgiriya hev dikirin. Her lewma, ew her zû pê hesiya ku penahbirin bo aliyê xanekî mezintir ku bi xanê berê re girêdayî ye, yek din ji xisarên civaka wê serdemê ya Kurdewarî ye û ti destkeftek wî nabe. Ew neçar ma ku ber bi Merîwanê ve biçe û penaha xwe bo aliyê “Mehmûd Xanî Kanî Sanan” bibe, ku zilamekî bi desthilat û yek ji wan efserên ku bi şêweyekî şanazî pile jê re hatibû danê û li herêmê destçûyî bû.
Mehmûd Xanê Kanî Sanan
Mehmûd Xanê Kanî Sananî hem ji bo ku wî ji toleya Xusrew Xan û destûpêwendiyên wî biparêze û hem jî destê wî gîr be bi sîstemekê ve û bikaribe jiyana wî ya rojane bi rê ve bibe, karekî nû pêşkêşî Eta Kel dike. Mahmûd Xan ku pê hesiyabû Eta Kel çekdarekî jêhatî û zîrek e, wî wekî serokê binkeya leşkerî ya gundê “Sêwer” dest nîşan dike ku hereketa xelkê di navçeyê de kontrol bike. Lê piştî demekê ew tora desthilatdarî ya ku wî di pêkhatina axa û reiyetê de rêk xistibû, şûna pêyê Eta Kel hildigire û li pey kar û kiryarên wî dike.
Xusrew Xan bi rêya Hecî Muitemd ve ku berê Eta Kel penaha xwe bo biribû, çend kesan dişîne cem Mehmûd Xanê Kanî Sananî ku penah dabû Eta Kel. Di hevpeyvîna bi Mahmûd Xanê Kanî Sananî re ku dibe, axavtinên wan hev nagirin û sivikatiyê bi wî kesayetiyê dikin. Eta Kel wek serokê binkeya keşkerî van sivikatiyane dibîne û li hember wan bê deng namîne.
Çimkî wekî kesekî ku Mehmûd Xanê Kanî Sanayî penah dabûyê û piştevanî jê kiribû, başiyên wî ber çav digire û di hember wan sivikatiyan de bêdeng nabe û êrîşî ser şandiyên Hecî Muitemd dike û bi wî şandiyê re jî efserekî hikûmetî hebû û herdukan dikuje. Bi vî rengî destpêka dewrek din ji jiyana Eta Kel tê destpêkirin. Wate eger heta wê demê Eta Kelê ciwan ê dijberê sîstema axa û reiyet û xanê navçeya xwe serhilda bû, piştî wê yekê ji wê sîstemê tê derê û mijûlê erkek dinê ku çekdar û fermanberê binkeya leşkerî bûye, bi rê ve dibe. Niha xwe di hember yasaya hikûmeta navendî de dibîne ku ew jî her di berjewendiya dewlet û xan û begzadeyan de ye, serî hildide û serhildana çekdarane ya xwe dest pê dike.
Ev gotarê dom heye…
[1]
اێ مەقاڵە أ زوون (Kurmancî - Kurdîy Serû) نۆیسیائە، أڕا واز کردن بەخش أ زوون بنچێنە(اصلی)!أڕؤی آیکون کلیک کەن
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
اێ بەخشە 91 گل سئرکریائە(دێینە)
HashTag
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
[1] | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://kurdshop.net/ - 02-03-2024
آیتم های مرتبط: 2
 تاریخ ؤ پێش هەتێەل
 مەقاڵەل گؤجەر
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر
زبان مقاله: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 07-01-2024 (0 سال)
Publication Type: Born-digital
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: تاریخ
Technical Metadata
 کیفیت بەخش : 99%
99%
اێ ڕکؤردە إژ لآ 02-03-2024 أڕا( ئاراس حسۆ )
اێ بەخشە گل دؤمائن(آخرین گل) إژ لآ( سارا ک ): أڕا03-03-2024 نووآ بی(بروز بی)
نیشانی مەقاڵە
اێ بەخشە إڕؤی(طبق) إستانداردەل كوردی پدیا هەنی(هالی) ناتەمامە ؤ بازنگری متن إگرەکەسێ(نیازە)
اێ بەخشە 91 گل سئرکریائە(دێینە)
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 کتاووخانە
پاش واران
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر

Actual
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
13-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
15-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
موحسن قەیسەری
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
پاش واران
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل 522,615
 شؤمارە عەسگەل  105,735
 کتاووەل 19,696
فایل های مرتبط 98,586
Video 1,419
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 کتاووخانە
پاش واران
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
Folders
 مەقاڵەل گؤجەر - کتاب - ادبی  مەقاڵەل گؤجەر - کتاب - فرهنگ  مەقاڵەل گؤجەر - نوع سند - زبان اصلی  مەقاڵەل گؤجەر - Publication Type -  مەقاڵەل گؤجەر - Publication Type - Born-digital  مەقاڵەل گؤجەر - لهجە - ک. لری  مەقاڵەل گؤجەر - شهرها - کرمانشاه  مەقاڵەل گؤجەر - اقلیم - شرق کردستان  مەقاڵەل گؤجەر - لهجە - ک. جنوبی  مەقاڵەل گؤجەر - لهجە - چند زبانه

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| تماس | CSS3 | HTML5

| زمان دؤرسکردن وەڵگە(پەڕە): 0.203 ثانیه(اێس)