90'lı yılların başında İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki Mezopotamya Kültür Merkezi'nde sahneledikleri 'Rojbaş' adlı oyunu tekrar sahnelemek için bir araya gelen Kürt tiyatrocuların hikayesi film oldu.[1]
Yönetmenliğini Özkan Küçük'ün yaptığı, oyunla aynı ismi taşıyan filmin sonbaharda izleyiciyle buluşması bekleniyor.
Film hakkında görüştüğümüz yönetmen Özkan Küçük, Rojbaş'ın tekrar oynanması ve bu sürecin belgesele çekilmesi konusundaki fikrimi ilk olarak filmin de ana karakterlerinden biri olan tiyatrocu Kemal Ulusoy'la paylaştım. Fikir onu da çok heyecanlandırdı. O sırada zaten oyun ekibinin de Rojbaş'ı tekrar sahnelemek gibi bir düşünceleri olduğunu öğrendim. Kemal'le yaptığımız görüşmelerde oyunu yeniden oynayabilecekleri sonucuna vardık ve çalışmalara başladık dedi.
Prova ve tartışmalar da filmin parçası
Sanatçılar oyunu günümüze uyarlamak için provalar alırken, yönetmen Özkan Küçük ise atılan her adımı kayda aldı. Filmde bu provalara da yer verildiğini belirten Küçük, ancak oyunun yeniden oynanması için farklı bir motivasyona ihtiyaç duyulduğunu bu yüzden de çekmek istediği filmin seyrinin değişmek zorunda kaldığını söyledi. Küçük, Oyunun yeniden oynanması için farklı bir motivasyona ihtiyaç duyulduğunu fark ettik. Hikayenin neredeyse yeniden kurgulanması gerekiyordu. Bu konulardaki tartışmalarımız da filmde yer alıyor. Oyunun yeniden nasıl sahneleneceğine dair bir tartışma içerisinde bulduk kendimizi. Bu tartışmalar filmin de ana konuları arasına girdi ifadelerini kullandı.
Yıllar geçti, hiçbir şey değişmedi
Pandemi ve birçok diğer koşuldan dolayı filmin yapım sürecinin uzadığını ancak filmi yapmaktan vazgeçmediklerini belirten yönetmen, film yapma motivasyonuna dair de şunları söyledi: Bu ekip, yıllar önce, daha çok gençken Kürt tiyatrosu yapmaya karar verdiklerinde Kürtçe yasaklıydı. Yaptıkları oyunlardan dolayı gözaltına alınıyorlardı. Çalışacakları pek bir alan yoktu. Bu işe bir bodrum katında başlamışlardı. Aradan yıllar geçti ve Kürt tiyatrosu epey gelişti. Özellikle Amed'deki tiyatro ekibi belediye bünyesinde çok ciddi işler yaptı. Bir anlamda Kürt tiyatrosunun ana lokomotiflerinden birine dönüşmüştü ama 2016'nın sonlarında kayyum gelince bu arkadaşlarımız işlerinden edildiler. Buna rağmen sanatlarıyla direniş göstererek kendi bağımsız tiyatrolarını kurdular. Aradan geçen 25-30 yıla rağmen hâlâ sosyal ve politik anlamda çok da bir şeyin değişmediğini fark etmiş olmak bu filmi yapmamın temel motivasyonu oldu.
Oyuncular kendilerini oynadı
Yönetmen Küçük, kimi mecralarda yayımlanan içeriklerde muallak kalan Rojbaş oyununun tekrar sahnelenip sahnelenmeyeceği konusuna da açıklık getirdi. Yönetmen, oyunun tekrar sahnelenmesi gibi bir durum olmadığını söyleyerek, bir belgesel olarak başlayan yolculuklarının tam anlamıyla kurmaca bir film olarak tamamlandığını belirtti. Oyunun tekrar sahnelenemeyeceğini anladıkları andan itibaren filme bir senaryo yazmaya başladığını söyleyen Özkan Küçük filmi şöyle tarif etti: “Oyuncuların kendilerini canlandıracakları bir kurguya başvurduk. Belgesel yapmak için içine girdiğimiz bütün o uğraşların sonunda film, Rojbaş oyununu oynamak için bir araya gelen ama türlü sebeplerden ötürü oynayamayan tiyatrocuları anlatan bir film oldu. Oyuncular açısından kendilerine doğaçlama alanı da sunulan, karakterleri büyük oranda kendilerinin canlandırdığı, kendi sözlerini kurdukları ama belli bir kurmaca dünyası çerçevesinde hareket ettikleri bir film oldu.”
Zor oldu ama başardık
Ekibi bir araya getirmenin zorluğuna da işaret eden Küçük, “Filmde Erdal Ceviz, Murat Batgi, Yıldız Gültekin, Nazmi Kırık gibi isimler var. Grup kadar kendisi de bir efsane olan Serap Sönmez var. Bu insanları böyle bir projeye ikna etmek işin en zor kısmıydı, oyuncuları ikna yıllarımı aldı” dedi. Küçük, bir diğer önemli zorluğun da imkânsızlıklar olduğunu söyledi. Özellikle Kemal Ulusoy'un desteğiyle birçok şeyin üstesinden gelebildiklerini vurgulayan Küçük Kemal elini taşın altına koymazsa bu işi yapmak çok daha zor olurdu. Bu filmi yapmak son ana kadar da hep zor oldu benim için. Sonuçta bağımsız bir iş yapıyoruz. Dünyanın dört bir yanından insanları bir araya getirmenin maliyetleri var. Bir film seti kurmanın çeşitli zorlukları var. Ama bir şekilde şansımız da yaver gitti ve filmi yaptık dedi. [1]
Gösterim sonbaharda
Özkan Küçük'ün yazıp yönettiği filmin oyuncu kadrosunda Kemal Ulusoy, Erdal Ceviz, Yıldız Gültekin, Nihat Öz, Nazmi Kırık, Cabbar Barış, Rêzan Kaya, Yavuz Akkuzu, Azad Tunç, Serap Sönmez, Rugeş Kırıcı, Hilmi Demirer, Ömer Şahin, Murat Batgi, Mizgin Kapazan, Alişan Önlü, Zelal Gündüz, Welat Akdağ yer alıyor. Filmin görüntü yönetmenliğini Koray Kesik, sanat yönetmenliğini de Sedat barış üstlenirken, yönetmen yardımcılığını Funda Karakaya yaptı. Şu an post-prodüksiyon aşamasında olan filmin 2022 yılının sonbaharında izleyicinin karşısına çıkması bekleniyor.