Kitabxana Kitabxana
Axtar

Kurdipedia Dev Kürtçe məlumat mənbəyidir


Axtarış Seçimləri





Ətraflı Axtarış      Klaviatura


Axtar
Ətraflı Axtarış
Kitabxana
Kürd adları
Hadisələrin xronologiyası
Resurslar
Tarix
İstifadəçi kolleksiyası
Hadisələr
Kömək istəyin
Kurdipedi nəşrləri
Video
Təsnifatlar
Hadisə ilə əlaqəli olan məsələ
Element qeydiyyatı
Yeni başlıq qeyd
Şəkil göndərin
Anket
Şərhlər
Ünsiyyət
Bizə nə cür məlumat lazımdır!
Standartlar
İstifadə qaydaları
Məhsulun Keyfiyyəti
Alətlər
Haqqında
Kurdipedi arxivçiləri
Bizim haqqımızda məqalələr!
Veb saytınıza Kurdipedia əlavə edin
E-poçt əlavə / sil
Ziyarətçi statistikası
Məqalə statistikası
Şrift çeviricisi
Təqvim - Dönüstürücü
Yazım yoxlaması
Səhifələrin dili və dili
Klaviatura
İstifadə olunan bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Dillər
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mənim Hesabım
Daxil ol
Dəstəklənmə
Şifrəni unutdum
Axtar Element qeydiyyatı Alətlər Dillər Mənim Hesabım
Ətraflı Axtarış
Kitabxana
Kürd adları
Hadisələrin xronologiyası
Resurslar
Tarix
İstifadəçi kolleksiyası
Hadisələr
Kömək istəyin
Kurdipedi nəşrləri
Video
Təsnifatlar
Hadisə ilə əlaqəli olan məsələ
Yeni başlıq qeyd
Şəkil göndərin
Anket
Şərhlər
Ünsiyyət
Bizə nə cür məlumat lazımdır!
Standartlar
İstifadə qaydaları
Məhsulun Keyfiyyəti
Haqqında
Kurdipedi arxivçiləri
Bizim haqqımızda məqalələr!
Veb saytınıza Kurdipedia əlavə edin
E-poçt əlavə / sil
Ziyarətçi statistikası
Məqalə statistikası
Şrift çeviricisi
Təqvim - Dönüstürücü
Yazım yoxlaması
Səhifələrin dili və dili
Klaviatura
İstifadə olunan bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Daxil ol
Dəstəklənmə
Şifrəni unutdum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Haqqında
 Hadisə ilə əlaqəli olan məsələ
 İstifadə qaydaları
 Kurdipedi arxivçiləri
 Şərhlər
 İstifadəçi kolleksiyası
  Hadisələrin xronologiyası
 Hadisələr - Kurdipedia
 Kömək
Yeni başlıq
Biyografi
Həjar Şamil oğlu
27-08-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Nadir Nadirov
25-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
03-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
İosif Orbeli
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Yılmaz Güney
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Haciye Cindi
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Kanat Kürdoyev
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi
08-11-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
25-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Məqalə 521,734
Şəkil 105,554
Kitab PDF 19,658
Əlaqəli fayllar 98,449
Video 1,419
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, ...
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi proble...
Biyografi
Kanat Kürdoyev
Biyografi
Haciye Cindi
Biyografi
Yılmaz Güney
Kurdische Sprachen
Kurdipedia Kürdüstanın və Kürtlərin tarixini hər keçən gün yenidən yazır.
Grup: Qısa təsvir | Başlıq dili: Deutsch
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Qiymətləndirmə
Mükəmməl
Çox yaxşı
Orta
Kötü deyil
Kötü
Favoritlərimə əlavə et
Bu məqaləyə şərh yazın!
Əşyanın tarixi
Metadata
RSS
Mövzunun şəklini Google-da axtarın!
Seçilmiş mövzunu Google-da axtarın.
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

der kurdischen Dialekte. Grün = Kurmancî, Gelb = Zazaki, Rot = Soranî, Blau...

der kurdischen Dialekte. Grün = Kurmancî, Gelb = Zazaki, Rot = Soranî, Blau...
#Thomas Schmidinger#

Mangels eines Nationalstaates hat sich beim Kurdischen auch keine einheitliche Nationalsprache herausgebildet. Vielmehr handelt es sich um mehrere teilweise stark differierende Dialekte deren linguistische Zuordnung teilweise umstritten ist. Alle kurdischen Dialekte oder Sprachen gehören aber zum iranischen Zweig der indoeuropäischen Sprachfamilie und unterscheiden sich damit deutlich vom Arabischen oder Türkischen. Im Groben wird heute zwischen den Großdialekten #Zazaki# (Dimili), #Kurmancî#, #Soranî#, Hawrami/Gûranî und Südkurdisch (Feyli) unterschieden, wobei Kurmancî und Soranî eine näher verwandet Subgruppe bilden und manchmal auch noch Laki und Lori mit zum
Kurdischen gezählt werden.
Ob es sich bei den unterschiedlichen Sprachformen jeweils um Dialekte handelt oder teilweise auch um unterschiedliche Sprachen ist jedoch unter LinguistInnen umstritten und nicht nur eine wissenschaftliche, sondern in vielen Fällen auch eine politische Frage. Die sprachliche Situation wird noch zusätzlich komplizierter, da die unterschiedlichen kurdischen Dialekte mit unterschieldichen Alphabeten geschrieben werden. Während die iranischen, irakischen und syrischen Kurden eine dem Kurdischen angepasste Form der arabischen Schrift benutzen, verwenden die türkischen Kurden ein vom Lateinischen stammendes Alphabet. Die sowjetischen Kurden verwendeten hingegen ein kyrillisches Aphabet, das teilweise heute noch von den Kurden in Armenien, Georgien und Aserbaidschan verwendet wird. Im autonomen Teil Irakisch-Kurdistans hat sich seit 1991 zunehmend eine standardisierte Variante des Sorani in arabisch-kurdischem Alphabet durchgesetzt, die v.a. auf dem Dialekt von Sulemaniya basiert. Allerdings gibt es auch dort starke regionale Unterschiede, v.a. zwischen Bahdinani- (irakisches Kurmancî) und Sorani-sprachigen. Der Großteil der kurdischen Publikationen wird im Irak jedoch in Sorani herausgebracht, wobei erst in den letzten Jahren ein Prozess eingesetzt hat, auch wissenschaftliche Publikationen in Kurdisch zu veröffentlichen, was eine Entwicklung von einer Alltagssprache, die primär in den Familien gesprochen wurde, zu einer Literatur- und Wissenschaftssprache, befördert.
Trotzdem werden aber auch innerhalb der großen kurdischen Dialekte wiederum Subdialekte unterschieden, die je nach linguistischer Schule zu unterschiedlichen Gruppen zusammengefaßt werden. Jedenfalls haben auch Kurmaji-sprachige aus geographisch weit voneinander entfernt liegenden Gebieten oft Verständigungsschwierigkeiten. Zu den Dimili-Dialekten gehört auch die Kurdische Sprachinseln südlichöstlich des kaspischen Meeres im Nordosten des Iran. Das Gûranî wird noch immer als Literatur-, v.a. aber als religiöse Kultsprache der Kakai (Ahl al-Haqq) in der #Hawraman#-Region an der irakisch-iranischen Grenze zwischen Halabja und der iranischen Stadt Kermanshah verwendet. Die Zugehörigkeit des stark mit türkischen Begriffen vermischten Dialekts der Shabak - ebenfalls eine religiöse Sondergruppe in der Region - zum Kurdischen ist umstritten.
Eine Sonderform nimmt Lori (bzw. #Luri#) ein, dessen Sprachgebiet an das Gûranî (Südkurdische) anschließt und eine Übergangsform des Kurdischen zum Persischen darstellt. Es wird von vielen Linguisten als eigenständige Sprache definiert und besitzt eine größere Verwandtschaft mit dem Mittelpersischen Pahlavi als mit den anderen kurdischen Dialekten. Ähnliches gilt für den Dialekt der Laki, der wiederum als Übergangsform zwischen Lori und Südkurdisch gilt. Wie bei Dimili- und Gûranî-SprecherInnen ist jedoch auch bei Laki- und Lori-SprecherInnen die Frage Eigendefinition und damit der Zugehörigkeit zum Kurdischen eine primär politische und erst sekundär linguistische Frage.
Verbreitung der kurdischen Dialekte und Sprachen. Grün = Kurmancî, Gelb = Zazaki, Rot = Soranî, Blau = Gorani, Violett = gemischt An den beiden Karten, die beide dem Internetlexikon Wikipedia entnommen sind, ist deutlich erkennbar, dass es auch von der jeweils eigenen Sichtweise abhängt was nun Kurdisch ist und was nicht. Oben sind Zaza, Kurmancî, Soranî und Hawrami als kurdische Dialekte verzeichnet, nicht aber Lori, das von manchen Kurden - insbesondere aus dem Irak - auch als Kurdisch betrachtet wird. Auf der Karte zu den iranischen Sprachen werden Soranî und
Kurmancî (im Iraq: Badinani) als Kurdisch gerechnet, Zaza und Hawrami (Gorani) aber als eigene Sprachen, Lori sowieso. Rein Linguistisch ist letzteres durchaus korrekt. Die sprachliche Zuordnung ist gerade in Kurdistan aber ein Politikum, weshalb es auch Zazaki und Hawrami, ja sogar Lori-Sprachige gibt, die sich selbstverständlich als Kurden sehen und ihre Sprache als kurdischen Dialekt. Vor allem Lori-Sprachige aus dem Irak zählen sich selbst meist zu den Kurden, während sich unter den Lori-Sprachigen im Iran Großteils eine eigene Selbstidentifikation als Lori herausgebildet hat.
Insgesamt zeigt sich auch hier deutlich, dass die sprachliche Zugehörigkeit nicht unbedingt identisch mit einer Selbstidentifikation sein muss und letztere stark von politischen und gesellschaftlichen Faktoren beeinflusst ist.
Thomas Schmidinger
Literatur:
Anonby, Erik John: Kurdish or Luri? Laki´s disputed identity in the Luristan province of Iran.
Kurdische Studien Nr. 4+5 (2004/2005)
Hassanpour, Amir: Nationalism and Language in Kurdistan. 1918 – 1985. San Francisco 1992
Hennerbichler, Ferdinand: Die Kurden. Moson Magyaróvár 2004
Izady, Mehrdad R.: The Kurds – a concise Handbook Harvard University. Washington 1992
Mann, Oskar: Kurdisch-Persische Forschungen (Abteilung III-IV). Berlin 1909-1910
Schmitt, Rüdiger: Die Iranischen Sprachen in Geschichte und Gegenwart. Wiesbaden 2000
Sheyholislami, Jaffer / Hassanpour, Amir / Skutnabb-Kangas, Tove (eds.:) The Kurdish
linguistic landscape: vitality, linguicide and resistance
Special edition of International Journal of the Sociology of Language 217 (2012)
Strohmeier, M. / Yalcin-Heckmann L.: Die Kurden. Geschichte, Politik, Kultur. München
2000

Lehrbücher, Grammatiken und Wörterbucher für Kurdisch:
Kurmancî (Nordkurdisch):
• Ludwig Paul: Kurdisch Wort für Wort. Reise Know-How Verlag, Bielefeld 2002.
• Usso Barnas / Johanna Salzer: Lehrbuch der Kurdischen Sprache. Wesanen Instituya
Kurdi, Berlin 1994.
• Emir Djeladet Bedir Khan, Roger Lescot: Kurdische Grammatik / Kurmançi-Dialekt.
Verlag f. Kultur u. Wissenschaft, Berlin, Bonn 1986.
• Feryad Fazil Omar: Kurdisch-Deutsches Wörterbuch = Ferhenga Kurdî-Elmanî,
Nordkurdisch – Kurmancî. Verlag für Wissenschaft und Bildung, Kurdische Studien,
Berin 1992.
• Khanna Omarkhali: Kurdish Reader. Modern Literature and Oral Texts in Kurmanji.
Harrassowitz, Wiesbaden 2011.
Soranî (Mittelkurdisch):
• Joyce Blau: Manuel de Kurde. Dialecte Sorani. Grammaire, textes de lecture,
vocabulaire kurde-français et français-kurde. Librairie de Kliensieck, Paris 1980.
• Jamal Jalal Abdullah, Ernest N. McCarus: Kurdish Basic Course. Dialect of
Sulaimania, Iraq. University of Michigan Press, Ann Arbour 1967.
• Feryad Fazil Omar: Kurdisch-Deutsches Wörterbuch (Sorani) Institut für kurdische
Studien, Berlin 2005.
• Nicolas Awde: Kurdish-Sorani. Dictionary and Phrasebook. Hippocrene Books, New
York 2009.
• Livingston T. Merchant: Introduction to Sorani Kurdish. The Principal Kurdish
Dialect spoken in the Regions of Northern Iraq and Western Iran. CreateSpace
Independent Publishing Platform (Amazon-Online-Selbstverlag) 2013.
Gûranî (Hawrami):
• Joyce Blau: Gurani et Zaza. in R. Schmitt (ed.) Compendium Linguarum Iranicarum.
Reichert Verlag, Wiesbaden 1989.
• Karl Hadank: Mundarten der Guran. Verlag der Preussischen Akademie der
Wissenschaften, Berlin 1930.
• D.N. Mackenzie. The Dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon), Munksgaard,
Copenhagen 1966.
Dimili (Zazaki):
• Ludwig Paul: Zazaki. Grammatik und Versuch einer Dialektologie. Dr. Ludwig
Reichert Verlag, Wiesbaden 1998.
• Zülfp Zelcan: Grammatik der Zaza-Sprache. Nord-Dialekt (Dersim-Dialekt),
Wissenschaft und Technik Verlag, Berlin 1998.
• Oskar Mann / Karl Hadank: Mundarten der Zâzâ. Hauptsächlich aus Siwerek und
Kor, Verlag der Preussischen Akademie der Wissenschaften, Berlin 1932.
Lori (Lurisch):
• Oskar Mann: Die Mundarten der Lur-Stämme. Verlage der Preussischen Akademie
der Wissenschaften, Berlin 1910.[1]
Bu məqalə (Deutsch) dilində yazılmışdır, məqalələri orijinal dilində redaktə etmək üçün simvoluna vurun!
Dieser Artikel wurde in (Deutsch) Sprache geschrieben wurde, klicken Sie auf das Symbol , um die Artikel in der Originalsprache zu öffnen!
Bu mövzuya 732 dəfə baxılıb
HashTag
Resurslar
[1] İnternet səhifəsi | کوردیی ناوەڕاست | Kurdische Sprache(n)
əlaqəli məqalələr: 4
Başlıq dili: Deutsch
Ləhcə : Almanca
Məzmun kateqoriyası: No specified T4 266
Məzmun kateqoriyası: Məqalələr və müsahibələr
Muxtar: Kurdistan
Nəşrin növü: Born-digital
Sənəd növü: Orijinal dili
Texniki meta məlumatlar
Məhsulun Keyfiyyəti: 97%
97%
Bu başlıq هەژار کامەلا tərəfindən 19-11-2022 qeyd edilib
Bu məqalə سارا ک tərəfindən göz-dən redaktə və yayımlanmışdır
Bu mövzu sonuncu dəfə هەژار کامەلا tərəfindən 20-11-2022 tarixində nəzərdən keçirilmişdir
Başlıq ünvanı
Kurdipedia Standartlar-a görə bu başlıq natamamdır, redaktəyə ehtiyacı var
Bu mövzuya 732 dəfə baxılıb
əlaqəli fayl - Sürüm
Tip Sürüm Editör Adı
Şəkil faylı 1.0.170 KB 19-11-2022 هەژار کامەلاهـ.ک.
Kurdipedia Dev Kürtçe məlumat mənbəyidir
Qısa təsvir
Azərbaycan kürdləri
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1

Gerçek
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
25-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
Biyografi
Kanat Kürdoyev
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kanat Kürdoyev
Biyografi
Haciye Cindi
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Haciye Cindi
Biyografi
Yılmaz Güney
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Yılmaz Güney
Yeni başlıq
Biyografi
Həjar Şamil oğlu
27-08-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Nadir Nadirov
25-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
03-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
İosif Orbeli
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Yılmaz Güney
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Haciye Cindi
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Kanat Kürdoyev
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi
08-11-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
25-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Məqalə 521,734
Şəkil 105,554
Kitab PDF 19,658
Əlaqəli fayllar 98,449
Video 1,419
Kurdipedia Dev Kürtçe məlumat mənbəyidir
Qısa təsvir
Azərbaycan kürdləri
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
Folders
Kitabxana - PDF - Evet Kitabxana - Məzmun kateqoriyası - Kürd Səbəbi Kitabxana - Məzmun kateqoriyası - Tarix Kitabxana - Sənəd növü - Orijinal dili Kitabxana - Nəşrin növü - Scanned Document Kitabxana - Ləhcə - Azerî Kitabxana - Muxtar - Azerbaijan Kitabxana - Məzmun kateqoriyası - Sənədli Kitabxana - Folders - Qısa təsvir - Məzmun kateqoriyası - Tarix

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Ünsiyyət | CSS3 | HTML5

| Səhifə yaratma müddəti: 0.422 saniyə!