$کوردستان لە بەردەم دەرفەت و مەترسیدا$
#عیماد ئەحمەد#
#18-02-2022#
هەڵبژاردنی پێشوەختەی ئێراق دەکرێ وەکوو سەرەتای قۆناخێکی نوێ سەیر بکرێ، بەتایبەت سەبارەت بە کوردستان ڕووداو و پێشهاتی نوێی بەدوای خۆیدا هێنا کە مایەی لەسەر وەستانن.
بڕوامان وایە هێزە سەرەکییەکان دەبێ بە وریاییەوە مامەڵە لەگەڵ دۆخی نوێدا بکەن و گۆڕانکاری و چاکسازی دەستبەجێ لە ئاستی ناوخۆیان و ئینجا لە هەرێمی کوردستان دەستپێبکەن و سیستەمی حوکمڕانی بگۆڕن و خۆیان ئامادەبکەن بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەم قۆناخە هەستیارە بەتایبەت بە ئاڕاستەی ئاشتکردنەوەی خەڵک و جەماوەر، چونکە کەمیی بەشداریی هاووڵاتییان لە هەڵبژاردنی پێشوەختی پەڕڵەمانی ئێراق نیشانەی نیگەرانی و دوودڵی و نەمانی متمانەی خەڵکە بە سیستەمی حوکمڕانی.
لەڕاستیدا لێکەوتەکانی هەڵبژادن و ئاڕاستەی دانووستاندن و دەستێوەردانی زیاتری دەرەکی و غیابی حیکمەتی #مام جەلال# و هاوپەیمانێتییەکانیش دەرکەوتێکی دیکەن کە مایەی نیگەرانی و ڕەنگە ئاماژەی مەترسیداریش بن، بۆیە لێکەوتەکانی ئەم قۆناخە پێش هەڵبژاردن و دوای هەڵبژاردنیش پێویستە مایەی هەڵوەستە و ڕاچەنین و ڕاچڵەکین و بەخۆداچوونەوەیەکی تایبەتی و بەکۆمەڵی جدی بن، بە جۆرێک وەڵامدەرەوەی پێشهات و ئەرکەکانی ئەم ماوە مێژووییە جیاواز و دژوارە بن.
لە نوێترین ڕووداویشدا بڕیاری دادگەی باڵای فیدراڵیی ئێراق لەبارەی یاسای نەوت و گازی هەرێم کە ڕایگەیاند، یاساکەی هەرێم گونجاو نییە لەگەڵ دەستووری ئێراق، لە بەرژەوەندیی هەرێم نییە یەکێکی دیکەیە لە ئاڵنگارییەکان و گۆمەکەی بەپێچەوانەی ویستی هەرێم شڵەقاند، بەڵام پێویستە دەسەڵاتی هەرێم بە هێمنی و بە وریایەکی زۆرەوە مامەڵەی لەگەڵدا بکات، نەک کاردانەوەی سەرپێیی بنوێنێت. بۆیە وا پێویست دەکات هەوڵی جدی و فراوان بدرێت بۆ پەسندکردنی یاسای نەوت و گاز لە ئێراق بەپێی دەستوور بەشێوەیەک کە ماف و ئەرکی هەرێم بەڕوونی دیاری بکات و گەرەنتی مافەکانی خەڵکی کوردستان بێت و بەڕوونی پێگەی هەرێمی وەکوو قەوارەیەکی دەستووریی تێدا پارێزراو بێ. چونکە بۆ ئێمە ڕوونە چارەسەری کێشەکان بە کەمکردنەوەی دەسەڵاتەکانی هەرێم یان بە دەستێوەردانی حکومەتی ئیتحادی ناکرێت لە کاروباری هەرێم، بەڵکوو پێویست بە دیالۆگێکی فراوانی گشتگیر هەیە، چونکە نادیدەگرتنی پێگەی دەستووریی هەرێم گەورەترین سەرپێچییە لەسەر دەستوور.
بۆ هەموو لایەک ئاشکرایە گەندەڵی و ناعەدالەتی و نەبوونی ئەمن و ئاساییش لە ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی حکومەتی ئیتحادیش زۆرە، دۆخی ژیان و خزمەتگوزاری و ئاوەدانی لە شارەکانی خواروو و نێوەڕاستی ئێراق لە ئاستێکی شایستەدا نییە، ئەوە سەرەڕای دەوڵەمەندی شارستانی و فەرهەنگی و ئیداری و ئابووریی ئێراق، بەڵام دیسان دۆخی ئەوێش ئەوە نییە ئاهی بۆ بخوازرێت، لەم ڕووەوە پەنابردن بۆ بەغدا لە دژی دەسەڵاتدارانی هەرێم هەڵەیەکی کوشندەیه، چونکە (ئەگەر کەچەڵ تیمارکەر بووایە تیماری سەری خۆی دەکرد) ، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ڕەنگە ڕای گشتیی کوردستان بەهۆی تووڕەییان لە هێزە دەسەڵاتدارەکان و بەهۆی ئەو ناعەدالەتی و جیاکارییە حزبییەی هەستی پێ دەکەن دۆخەکە بەو شێوە سەیر نەکەن، بەتایبەت گەنجان و لاوان و توێژی کەمدەرامەت و فەرمانبەران و مووچەخۆران کە ئەمەش ئاماژەی مەترسییەکی هەرە ڕاستەقینەیە و گۆڕانێکی تەواو دراماتیکە لە تێڕوانینی گشتی بۆ چەمکی کوردایەتی کە ڕووبارێک خوێن و چەند سەدەیەک ڕاپەڕین و شۆڕشی لەپێناودا خوڵقاوە.
لە سایەی ئەم دۆخە تازەیەی کوردستاندا پێویستە گۆڕانکاریی بنەڕەتی و سەرانسەری ئەنجام بدرێ بەتایبەت لە بواری دارایی و ئیداری و ئەمنیدا کە ببێتە مایەی گێڕانەوەی متمانە. لەم پێناوەدا ئامادەکاری بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو و زەمینە خۆشکردن لە بەردەم پڕۆسەیەکی پاک و بێگەرد و دانانی یاسایەکی نوێی هەڵبژاردن لەلایەن پەڕڵەمانی کوردستانەوە کە جێگەی ڕەزامەندیی دەنگدەران بێت کاری هەرە لە پێشە بە جۆرێک پاراستنی هەرێم و دەستکەوتەکانی و ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی زامن بکات.
هەر لەم نێوەندەدا ڕەنگە یەکێکی دیکە لە هەنگاوە پێویستەکان ئەوە بێ لە پێکهاتەی کابینەی داهاتوو گۆڕانکاریی ڕیشەیی و نەوعی بێتەدی بەتایبەتی بەڕێوەبردنی دۆسیەی وزە و سامانە سرووشتییەکان کە گرنگە بەشێوەیەکی ڕاستەقینە بەدامەزراوەیی و بە نیشتمانی بکرێت و بخرێتە چوارچێوەیەکی کۆک لەگەڵ بەرژەوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و تەبا لەگەڵ دەستووری ئێراقدا.
دواجار دەتوانم بڵێم کوردستان بەشێوەیەکی ڕەها لەنێوان هات و نەهات دایە، لەنێوان دەروی دەستکەوت و بوونی مەترسیی ڕاستەقینەیە دایە، بۆیە تۆکمەکردنی ئەزموونی هەرێم لە ناوەوە، پاڵپشت بە ڕەزامەندیی خەڵک و بەدەستهێنانەوەی دووبارە پشتیووانییان هەنگاوێکی ئێجگار گرنگە، جگە لەم شاڕێیە، هیچ ئەلتەرناتیڤێکی دیکەمان لە بەردەمدا نییە، چونکە بێ پشتیووانی خەڵک و بەهێزکردنی ئەزموونەکەمان لە ڕێگەی چاکسازییەکی ڕاستەقینە و دیالۆگێکی ئەقڵانی و دواجار ڕێکەوتنێکی هاوسەنگ و جێگیر لەگەڵ بەغدا ناتوانین قەیرانەکان تێبپەڕێنین و پێگەمان بەهێز بێ لە کوردستان و ئێراق و ناوچەکە و جیهاندا. [1]