$Çaldıran Savaşı 2$
Osmanlı Devleti ile İran'da kurulu Safevi Devleti arasında görünüşte dinsel nedenlerden, gerçekte Baharat Yolu'na egemen olma isteğinden doğan savaş (24 Ağustos 1514).
16. yüzyıl dünya ekonomisinin ve buna bağlı olarak dünya askerî ve siyasî etkinliklerinin büyük ölçüde değiştiği bir yüzyıldır. 15. yüzyıl sonlarına dek dünya ekonomisi İpek ve Baharat Yolu üzerinde sürüyor, dolayısıyla bu ticaretten elde edilen zenginlikler de bu yollara egemen olan devletlerin elinde toplanıyordu. Fakat Avrupalıların 15. yüzyıl sonlarında Çin ve Hindistan'a giden yeni denizyolları bulmaları, bu durumu değiştirdi. Bu yollar üzerinde bulunan devletler bundan olumsuz yönde etkilendi. İran ve Osmanlı Devleti bunlardan ikisiydi, 15.yüzyıldan başlayarak bu iki devletin politikası Akdeniz ve Hindistan arasındaki topraklara tek başlarına egemen olmaktı.
Bu yollar da tümüyle İran ve Anadolu topraklarından geçiyordu. Osmanlı Devleti, İran üzerinden Hindistan'a ulaşmayı amaçlarken, Safevî Devleti de Anadolu üzerinden Akdeniz'e ulaşmayı amaç edinmişti. Safeviler Anadolu'da Şiîliği yaymayı ve Şiîliği savunmayı araç olarak kullanırken, Osmanlı Devleti de Sünnîliğin savunucusu olarak davranıyordu. İki devletin tutumu savaşla sonuçlandı. Her iki devletin orduları Doğubeyazıt'a 80 km. uzaklıkta, Van Gölü'nün kuzeyinde Çaldıran Ovası'nda karşılaştılar. Savaş, Osmanlı ordusunun zaferiyle sonuçlandı (24 Ağustos 1514). Doğu Anadolu ve İran Azerbaycanı Osmanlıların eline geçti, ancak İran tümüyle ele geçirilip Hindistan'a ulaşılamadı. Bunun üzerine Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim bir süre sonra Mısır ve Kızıldeniz üzerinden Hindistan'a ve Hint Okyanusu'na ulaşmayı denedi. Bu da Osmanlı Devleti ile Mısır Memlûklü Sultanlığı arasında savaşlara ve Mısır'ın ele geçirilmesine neden oldu.
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs[1]