ل ساڵا 1911ێ ل دەڤەرا ئاکرێ ژدایک بوویە و دوی دەمەی دە ولات لژێر داگیر کرنا ئوسمانیان دەبوو، ل ساڵا 1924ێ خوەندنا خوە دوماهیک هینایە ل ئاکرێ، ل ساڵا 1931 ێ بەردەوام بوویە ل خوەندنا خوە ل باژێری موسڵ. ل ساڵا 1934 باوەڕناما دبلومێ بدەست خوەڤە هینایە ل وی دەمی دگوتێ (دار المعلمین). هاتە دامەزراندن وەکە مامۆستا بو قوتابیێن سەرەتایی ساڵەک تێپەر دبیت دەست ژکارێ خو ڤەدکێشیت، ل 15-09-1934 دێ دچیتە قوتابخانا عەسکەری ل بەغدایێ، ل16-10-1936ێ پلا ئەفسەرێ دوویێ وەرگرتیە ( توپخانە)وەکو ئەفسەرێکێ چالاک و ژێهاتی بویە باشترین ئەفسەرێ توپخانێ
ل ساڵا 1939ێ پلا ئەفسەرێ ئێکێ ب دەستڤە ئینایە، میرحاج گەنجەکێ خودان شیان و روشەنبیر بوو وهەستا نەتەوایەتیێ ژلایێ وی پەیدا دبیت وهزرا پاشەروژا گەلێ خو دکەت
لەوما ل05-05-1939ێ دگەهیتەڤ حزبا (هیوا) ب سەروکاتیا ماموستا رەفیق حلمی ودبیتە ئەندامەکێ چالاک و ژێهاتی و پەیوەندیێ ب هندەک خودانشیان دکەت دناڤ هێزێن چەکدار وهندەک کەسانێن چڤاکی وسیاسی یێن کورد پەروەر وماڤە وەکو فەرماندەیەک تا ساڵا 1934 ێ و دبیتە نەقیب.
میرحاج ژلایێ حزباهیوا ڤە تێتە تەکلیف کرن کو قەستا کوردستانا ڕوژهەلات بکەت داکو پەیوەندیێ ب کومەلا (ز.ک) بکەت ئەوا هاتیە دامەزراندن ل مهاباد ل 16-10-1942ێ داکو هەماهەنگییەکا ئێکگرتی دروست بکەت، دنیڤبەرا هەردو بزاڤێن ئازادیخواز کوردستانا عیراقێ و کوردستانا ئیرانێ وشیا دەرفەتەکێ وەربگریت ل سوپای وقەستا مهاباد بکەت و پەیوەندیێ ب سەرکردەیێن سیاسیێن کورد بکەت وپاشان ئەف چەندە دبیتە ناڤەروکا (پ.د.ک) ل ئیران ودەما زڤریتەڤ عیراقێ تویشی لێکولینەڤێ و هەولا دەستەسەریا وی تێتە کرن بەلام میرحاج هەرێ بەردەوام دبیت دخەباتاخودا، دەمێ شورشا دوویێ یا بارزان ل 1943ێ هەیا 1945ێ دەست پێکری ب سەروکایەتیا بارزانی ێی نەمر دەما کو چەند هێرشێن هێزێن عیراقێ تێکشکاندی دەسەلاتیا عیراقێ داخاز کر کو شەر راوەستیت و چارەسەری بو دوزا کوردی بێتە کرن ب ئاشتیانە ل وی دەمی بارزانی نەمر پێشنیارکر کو ئەفسەرێن کورد بێنە دامەزراندن ژبو چاڤدێریا (هدنة) یانکو (مراقبة الهدنه) هدنە: ئەو پێکهاتنەیە کو راگرتنا کارو کریارێن دوژمنکاری دنیڤ بەرا هەردوو هێزێن چەکدارڤە (هدنە) ئەو چەند نیە کو کوتایی بشەری تێت بەلکو پاشئێخستن بو دەمەکێ دیارکری .
حکومەتا عیراقێ لسەر ڤێ چەندێ رازیدبیت و میرحاج ئاکرەیی تێتە دەستنیشانکرن وەکو ئەفسەرەک ل دەڤەرا ئاکرێ و نەقیب مستەفا خوشناو ل دەڤەرا بارزان و ورائد عزت عبدالعزیز ل دەڤەرا بلێ یا بارزان، ل ساڵا 1944 ێ ب فەرمانا بارزانی نەمر میرحاج تێتە دەستنیشانکرن داکو قەستا مهاباد بکەت بو جارا دوویێ دگەل نەقیب مستەفا خوشناو ژبو پەیوەندیێ ب پێشەوا قازی محمد ی بکەن ژبو مکومکرنا پەیوەندیان دنیڤ بەرا شورشا بارزان و بزاڤا رزگاریخوازا کورد ل کوردستانا ئیرانێ ودەما زڤریتەڤە ژ کوردستانا ئیرانێ دگەهنەڤ شورشێ وبارزانی هزر کر کو دەستەیەکێ دروست بکەن بناڤێ (دەستەیا ئازادی - هیئە ازادی) ژبو ئازادکرنا هەمی پارچێن کوردستانا عیراقێ وهاتە دارێشتن ل جڤینەکا بەرفرە و حازربوونا زورینا ئەفسەرێن عەسکەری ئەڤێن گەهشتینەف شوړشێ ل 15-01-1945ێ ئەو بو کو بارزانی هاتە دەستنیشانکرن وەکو سەروک بو ڤێ دەستەیێ و میرحاج و وعزت عبدالعزیز و مستەفا خوشناو و خیراللە عبدالکریم و محمد قودسی و امین رەواندوزی وبەرێز عزیز شەمزینی وهندەکێن دی بونە ئەندام دڤێ دەستەێدا و ڤێ رێخستنا سیاسی رولەکێ کاریکەر هەبویە ژبو کویرکرنا رەهێن شورشێ و دوزا کوردی دنیڤا مللەتێ کورد ودەما سەرکردایەتیا سوپایێ عیراقێ ب چالاکیێت نەقیب میرحاج ی یێن سیاسی زانی و ئاگەهداربوین میرحاج تێتە دەرێخستن ژ سوپای وبریار تێتە دان کو بێتە سێدارەدان
ول پشتی (هدنە) دنیڤ بەرا شورشا بارزان و حکومەتا عیراقێ شەر دەستپێتکەتەڤە نیڤبەرا هێزێن حکومەتێ ب چەکێن خویێن قورس وتوپ تەیارێن خوڤە و هێزێن شورشا بارزان کو بچەکێ خوڤە یێ سادە و کێم، بزاڤ و هاتن و چوون هاتە راگرتن دنیڤ بەرا کوردستانا عیراقێ و کوردستانا ئیرانێ ل 11 مەها 10 ساڵا 1945 ێ داکو هێزێن شورشێ چ پەیوەندی دنیڤبەرا شورشگێرێن ئیرانێ نەمینیت. و پشتی کومارا کوردستانێ هاتیە دامەزراندن ل 22-01-1946ێ ب سەروکاتیا پێشەوا قازی محمد میرحاج ی بەرگری ژ کیانێ کومارێ کر ل ژێر سەروکاتیا بارزانی نەمر .
ودەما بارزانی نەمر بریارا دامەزراندنا پارتی دیموکراتی کوردستان دای ل عیراقێ میرجاج احمد و مستەفا خوشناو و عزت عبدالعزیز و خیراللە وعبدالکریم م محمد قودسی و پارێزەر حمزە عبداللە کومڤەبوون بو مەرەما دانانا پەیرە و پروگرامێ حزبێ، بارزانی نەمر حمزە عبداللە دهنێرتەکوردستانا عیراقێ وەکو وەفد بورازیکرنا هەردوو حزبێن کوردی (شورش) و (رزگاری) بو چارەسەریا رێکخستنێن وێ دروستکرنا پارتیەکا دیموکراتی جەماوەری ل جهێن شورش و رزگاری پارتی کونگرێ خویێ دامەزراندنا پارتی گرێدا 16-08-1942ێ ب نهێنی بارزانیێ سەرکێش هاتە هەلبژارتن وەکو سەروک حزب و میرحاج احمد ئاکرەیی ئەندامێ ئێکێ لیژنا مەرکەزی یا پارتی دیموکراتی کورد و ل کونگرێ سێیێ ناڤێ وێ تێتە گوهرین بو پارتی دیموکراتی کوردستان ل ساڵا 1953ێ و پشتی کومارا کوردستان یا دیموکراتی هەلوەشیایی بارزانی نەمر و پێشمەرگەهێن دگەل دا و میرحاج ئاکرەیی ل 18-06-1947ێ بەرڤ ئێکەتیا سوڤیێتێ چوو .
ل06-10-1958 ێ بارزانی و میرحاج و ئەسعد خوشەڤی و هەڤالێن دگەل دا و پێشوازیەکا جوان و رێکوپێک بوتێتە کرن ل کوردستانێ ب کورد عەربڤە، ل 24-03-1959 میرحاج زڤریتەڤ خزمەتا عەسکەری ب پلا مقدم بەلێ پشتی کودەتایا08-08-1963 میرحاج تێتە دەست بسەرکرن و خانەنشین دبیت ل 10-06-1963ێ و پشکداری ب شورشا ئەیلولێ نەکر ژبەر بارودۆخێ وی بەلام هەرباوەری ب رێبازا بارزانی و دوزا گەلێ خوهەبو
و ل 08-11-1988 دچیتە بەر دلوڤانیا خودێ وهزاران درود لسەر روحا وییا پاکژ بن.[1]