ناو: هاشم
نازناو: مەحمود ئێزدی
ناوی باوک: الیاس
ساڵی لەدایکبوون: 1944
ساڵی مردن: 1979
شوێنی لەدایکبوون: بەعدرێ
شوێنی مردن: ئێراق
$ژیاننامه$
ژیاننامەی شەهید مەحمود ئێزیدی
ناوی ڕاستەقینەی هاشم لیاس سلۆ لە خێڵی هەکارییە و لە بنەماڵەیەکی هەژار، لە گوندی بەعدرا لە ساڵی 1944 لەدایک بووە، کاتێک لە ساڵی شەشەمی ژیانیدا بووە دایکی کۆچی دوایی کردووە. لە بازرگانی کشتوکاڵیدا لەگەڵ باوکیدا، پیشەی لەوەڕاندنیش بە هەمان شێوە پراکتیزە دەکرد. هەر لە تەمەنێکی بچووکەوە نیشانەکانی پیاوەتی و بوێری دەرکەوت، لەنێو هاوتەمەنەکانیدا خۆشەویست و ڕێزی لێدەگیرا. خوشک و برا نیوەی هەبووە. دوای ئەوەی تەمەنی گەیشتە هەژدە ساڵی، لە ساڵی 1962 دەچێتە خزمەتی سەربازی و بەشداری زۆر خولی مەشق و ڕاهێنان دەکات. لە ساڵی 1963 سەر بە ڕیزەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان بووە و ناوی نهێنی یان نوم دی گێر مەحمود ئێزیدی بووە.
لە ساڵی 1974 واز لە سەربازی دەهێنێت و ڕاستەوخۆ پەیوەندی بە شۆڕشی ئەیلولەوە کرد کە مەلا مستەفا بارزانی نەمر سەرکردایەتی دەکرد و دوای ئەوەی شەهیدەکە بوو بە ئەندامی پێشمەرگە، حکومەتی تاوانبار بەعسی چاودێری ماڵەکەی لە بەعدرا دەکرد و باوکی بەناوی لیاس سلۆ دەستگیرکرد، و دەیخەنە زیندانی موسڵ، و لەسەر دەستی بەعسی خیانەتکاری ڕژێم تووشی چەندین جۆر ئەشکەنجە بوو. دوای ئەو پاشەکشەیەی لە جەزائیر، واتە ڕێکەوتنی خیانەتکارانەی نێوان حکومەتی ئێراق و شای ئێران، محەمەد ڕەزا پەهلەوی، لە جەزائیر لە ساڵی 1974 بە مەبەستی نەهێشتنی بزووتنەوەی کورد، مەحمود ئێزیدی لەگەڵ بنەماڵەکەی کۆچی کرد بۆ ئێران، دواتر لە سەرەتای مانگی ئازاری 1976دا گەڕایەوە بۆ باشووری کوردستان بۆ پێکهێنانی شانە نهێنییەکان. شەهید مەحمود ئێزدی بە بڕیاری مەکتەبی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان بەنهێنی بووە بەرپرسی کۆمیتەی خۆجێیی شێخان، و توانی لە ڕێگەی بەشێک لە کادرە کۆنەکانی حیزبەوە حیزب ڕێکبخاتەوە و ئەویش گەشتێکی بە گوند و شارۆچکەکانی دەڤەری بادینان و فراوانبوونی شانە حزبییەکان، و شەهید مەحمود ئێزدی ڕۆڵێکی گەورەی هەبوو لە بەرەنگاربوونەوەی ڕژێمی بەعسی و ناساندنی تیرۆر لە دڵیاندا، قەڵاکانیان هەژاند، و ناوبانگی بڵاوبووەوە، و ناوی لەسەر زمانیان بوو، و خاوەنی چەندین ناسنامە و بەڵگەنامەی بە قەرز وەرگرتووە، لەگەڵ هاوەڵانی پێشمەرگەشدا بەشداری زۆر شەڕی دژی سوپای ئێراق و بەکرێگیراوان کردووە و چەند جارێکیش بریندار بووە کە دواجاریش لە دەستی ڕاستی بووە و ئاگری نەورۆزی داگیرساندووە لە لوتکە بەرزەکانی شاخەکانی کوردستان بەتایبەت چیای کارا ، وە چەند نازناوێکی پێدرا، دوای ئەوەی قەوارەی دوژمن ڕژێمی بەعسی هەژاند، حکومەتی بەعسی بنەماڵەکەی لەگەڵ حسێنی برایدا دەربەدەر کرد بۆ پارێزگای دیوانییە، پاشان بۆ پارێزگایەک لە باشووری ئێراق. ئەم شەڕڤانە چەندین هەوڵی تیرۆرکردنی بۆ کراوە، حکومەتی بەعسیش لە ساڵانی 1976_1977_1978_و دواجاریش لە ساڵی 1979 بڕیاریدا لە ڕێگەی هەندێک بەکرێگیراو و سیخوڕی ڕژێمی بەعسەوە لە مەحمود ئێزیدی ڕزگاری بێت. شەوی 19ی ئابی 1979 شەهید مەحمود ئێزیدی بوو بە قوربانی خیانەت و خیانەت کاتێک لەگەڵ کۆمەڵێک لە هەڤاڵانی پێشمەرگەی لەنێویاندا شەڕڤان سلۆ خدر و ئەوانی دیکە لە گوندی (ردینیە) لە ماڵی محەمەد شنۆ محەمەد ئەمین، و دوای خەوتنیان لە کۆشکی ئەو ماڵەی کە باسمان کرد، بەکرێگیراوێکی کورد و بریکاری بەعس ئەو تاوانبارە، محەمەد ساڵح کۆخی، کە تەقەی لێکرا، و شەڕڤان مەحمود ئێزیدی بە سێ گوللە بریندار بوو، و... هێواش خدر و محەمەد شنۆ خاوەنی ماڵەکە بە یەک فیشەک بریندار بوون و ئەمەش بووە هۆی شەهیدبوونی شەڕڤان مەحمود ئێزیدی و بەم شێوەیەش کۆتایی بە ژیانی ئەم خەباتکارە پڕ لە قارەمانێتی و سەرگەرمی هێنا لەسەر دەستی ئا بەکرێگیراوێکی پیس. لە بەهاری ساڵی 1991 و لەسەر بنەمای خواستی بنەماڵەکەی، بە مەراسیمی گەورە و بە ئامادەبوونی ژمارەیەکی زۆر لە بەرپرسانی حزبی و ئیداری و ئامادەبووانێکی زۆر، جەستەی پاکی گواسترایەوە بۆ پەرستگای لالش، لەوێ بەخاک سپێردرا دوا شوێنی پشوودانی لە پەرستگای لالش. لە ساڵی 2002 حکومەتی هەرێمی کوردستان قوتابخانەیەکی لە شاری بەعدرا کردەوە بە ناوی مەحمود ئێزیدی و کوڕە گەورەکەی بە ناوی مەحمود وەک ئەندامی مەکتەبی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان هەڵبژارد. هەروەها حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە ساڵی 2011 پەیکەری ناوبراوی لە چوارڕێیانی شارەدێی شێخان دانا، بۆ یادی قارەمانێتییە ناوازەکەی.
سەرچاوە: سەعید خدیدە عەلو. [1]