لاچەمېوی گولانە سەرو کتېبوو (ژیان لە بازنەی ڕووداوەکاندا)
بەشۊ: چوارەمۍ
چا یاگانە کە نویسەر شێعرەکا پەی ئانیشا کە شارەزاییشا سەرو زوانو مەنتێقەکەی نیا، شی کەرۊوە و بە سۆرانی باسشا کەرۊ، هیچ قەی نمەکەرۊو فرەیچ خاسا، بەڵام وەختێو شێعرە ئەسڵەکێ بە زوانە ئەسڵیە مەحەلیەکەی، فاریۆوە بە سۆرانی، تام و لەزەتوو وېش جە دەس مدۆ.
ئەڵبەتە ئی هەرمانەو نویسەریە چېگەنە، نمەتاۋۊبۊ بە نەقد سەرو ئی کتېبیە، بەڵام ئەر من یاگێ نویسەریەنە بېیېنۍ، هەگیز ئا کاریە نەکەرۍنێ.
نموونێما دلێ ئا شێعرانە فرێنێ جە لاپەڕەو (52) و (53) بەشێو چا ڕازا بە شێعرێ نویسیێنێ. جە چیرۆکوو شاکە و خانمسۊزیەنە ماچۊ:
شاکە ناوی تید بوودە هاونەردم
بوودە هاوڕاز دڵەی پڕ دەردم
هەر ئی شێعرێ وەختێو کریۆ بە سۆرانی، هەم تام و لەزەتش جە دەس مدۆ و هەمیچ قافیەکەش تێک مشۊ!
سۆرانیەکەش:
شاکەناوێ دێ، دەبێ بە هاونەردم
دەبێ بە هاوڕاز دڵەی پڕ دەردم
هەر چی بەشەنە جە دوێ شێعرێتەرەنە، هەم بە زوانە مەحەلیەکەش وهەمیچ سۆرانیەکەیچشا منویسۆ. چېگەنە ئیتر فرە بە زەقی تام و لەزەتوو شێعرەکێ وەختێو کریۊوە بە سۆرانی، جە دەس ملۆوبۊ بە چېوېتەر.
کوورسووز بسووز تاکو سوو سفی بوو
تا ساڵ هەنی دەوران وە کی بوو؟
سۆرانیەکەش:
قۆتەرە بسووتێ تاکو بەری بەیان
تا بزانین ئەو ساڵ کێ دەبێ بە خان؟
هەر ئی شێعرێ بەڵام بە مانێوەتەرە چېگەنە گنۆ وەروو چەمی.
کوورسووز بسووز تاسوو سفی بوو
تا (ساتی) هەنی دەوران وەکی بوو؟
سۆرانیەکەش:
قۆتەرە بسووتێ تاکو بەری بەیان
تا ساتێکی تر کێ دەبێ بە خان؟
هەرچن زەحمەتوو نویسەری پەی تەرگۆمەو ئی شێعرا بە سۆرانی، هەرمانۍوی گۆرەن، بەڵام ئیسە دەورانێوتەر و زەمانێوتەرا. هەرپاسە ئېمەی هەوارمی و گۊرانی زوان، فرەتەرێما هۆڵما دان و هۆڵ مدەیمێ تاکو بە سۆرانی هەم بتاومۍ بوانمێوە و هەمیچ بنویسمێ، دەی سۆرانی زوانەکێچ با فێرێ با بە گۊرانی و کرمانجی و زوان و شێوەزارەکاتەروو کوردەواری بواناوە و بنویسا.
هەرچن پەیلواکێ چېگەنە جیاوازێنێ، بەڵام هیچ چارێوتەر نېیا بێجگەم ئانەیە کە خەڵکوو سەرتاسەرو کوردسانی مشیۊ جە زوانو یەکتری بېیاوانە. ئینەیچە بە هۆڵ و تەقەلاو گردو بەشەکا کوردسانی کریۆ، نەک یۊ یا دوېشا.
هەرپاسە کە پەلێ کتېبەکەی مدەیمێوە و ملمێ وەرۆ، زیاتەر ئێ داستانە شێعریێ گنا وەروو چەماما.
فرەو ئی داستانە شێعریا جە گردو مەنتێقەو گۊرانېیەنە، بە تایبەت هۆرامانەنە باوێ بېیېنۍ.
من بە دەلیلەو ئانەیە کە ئەدام شێعرێ و داستانێ هۆرامیێ فرێش پەنە بێنێ و تاکو سنحەو (7) و (8 ء) سالێچ هەر پەیما گېڵنێوە. ئیسەیچ هەر ئینێ گۊشمەنە.
ڕەزا بەهمەنی.[1]