داستانۊ حەیاتۍ و قاسمی
بەشۊ: ششەمۍ
هەر ئا وېرەگانە، پېسە جارا وېش فاڕا و قژەکېش سافێش کەردێ و عەترێوی مەسقەتی کە وەڵتەر پەی حەیاتێش ئەسابێ، نیاش کیسەش و لوا پەی وەرو یانەکەیشا.
کەس دیار نەبۍ، هەوا تاریک و ڕۊشن بێ. ئیسە ئیتر تەرسەش جە سەعە شيلیچ مەڕیەی بۍ و پاسە دیار بۍ قسەکێ لالۊ نالەی کاروو وېشا کەردەنشا.
حەیاتە هەمیشە چا وەختوو وېرەگایەنە دلێ دودەریەکەیشانە چەمش کوجیەکېشاوە بۍ و وەختێو قاسمش دیێ، ئێرە وار پەی پاڵو پەڕچینەکەی، ئیتر پا جۊرە چند دەیێقێو تاوێنێ یەکتری وینا. جاری چامنەیچە بۍ فرسەتوو قسە کەردەیشا نەبۍ، وەلێم هەر پا دیدارە کوڵەیە دڵو هەردوی ئارام بێوە و شەوەکېش بە خیاڵوو یەکتریۆ وەرمېوی وەششا گنێ پۊرە.
چند دەیێقێش پۆ شی، حەیاتە دلێ گۆڕوو گاوەکېشانە بە قاولەمێو شۊتۆ زیارە بەر. قاسمش چۆدیمو پەرچینەکەیەنە دی. بە پەلە قاولەمەو شۊتەکەیش نیارە زەمین و ئاما پەی لاو پەڕچینەکەی.
گجیێوی ناسکی کەوە و سوخمېوی سیاو وەرشەنە بێ. بە چەنېوە فەرەنگیە قەراخێ سۆخمەکەیش دێبێنێوە ئۆ یۆی. سینېش بەحاڵ دلێ سوخمەکەیەنە ڕاشابێوە. هیتێو پانتۊڵۍ پیایانېش سەرو گجیەکەیەنە کەردێبێنێنە، فرە جە قەد و باڵایش گۆرەتەرێ بێنێ. نیمەو قژە کاڵ و کرژۆڵەکاش چیروو سەرپۊشە ناسکەکەیشەنە دیارێ بێنێ. وەختێو یاوا لاو پەڕچینەکەی، شەوقوو گڵۆپو دلێ کوجیەکێ داشەنە ئۆ ڕوېش. پاسە ئەنمانێ کە تازە وەیوەنە و هەر ئیسە ئارایشگانە ئامێنە بەر. سەرو کوڵماش ڕەنگێوە کاڵە و وەشەشا گرتێبێ و ڕوومەتش گەش بیەبێوە. ئارەقوو میاچەمایش و سەرو تەۋېڵۍش نیشانە دێ کە ئا وېرەگانە هەرمانێ فرێش کەردێبێنێ و مانیاییش پۆوە دیار بێ.
قاسم وەختێو دیەش، قاچېش کەوتێ لەرزای وبە بۍ ئانەیە دەسو وېشبۊ، هەر دوە دەسەش جە پەڕچینەکەنە ئاردێ ئی دیم. ئینە ئەوەڵ جارش بۍ کە دەسێ حەیاتێ گناوە دەساش. چا وەختەنە دەسێش لوێنە دلێ پەڕچینەکەی، ئاگاش جە دڕەیە تێژەکا دلێ پەڕچینەکەی نەبۍ. پا کاریشە، هەر دوە دەسەش وناڵینێ بیێ. وەختێو حەیاتە ونەکېش سەرو دەساشۆ دیە، دەنگش تۆزێو بەرز کەردەو واتش:
وای قاسە گېیان دەسێت دڕەیێشا لوێنێ پۊرە و پەڕێ بېیېنۍ ۋنی.
حەیاتە بە گۊشەو فەقیانەو گجیەکەیش ونەکېش سڕیە. قاسم دەسێش سڕێ بیێبێنێ و هیچ ئېشێ و ئازارێو هەس پەنە نەکەرۍ. بە گەرمی چەنی یەکتری کەوتێبێنێ قسە کەردەی، بە بۍ ئانەیە ئاگاشا دەور و بەروو وېشاوەبۊ. قاسم گردو قسەکا ئا وېرەگانەیە کە بەینوو لالۊ نالەی و سەعەیەنە ۋېیەردێبێنێ، گېڵنېشۆ پەیش. حەیاتە بە قسەکا قاسمی خوێ و زۆقی گرتێبێ. جە پڕێوەنە، دەنگو ئەدایش سەرۆ هۆرس. قێڕناش و واتش:
حەیات، حەیات
ئەرۍ ئینە چېشت پەنە ئاما، کۆس وەنەکۆتێ، ئی گاوێ هەر نەدۆشېیا؟
حەیاتە بە ئەژنیەی دەنگو ئەدایش، پەشۆکیا و تەماشێو دمایش کەرد. قاسم دەسش بەرد کیسەشەرە عەترەکەش بەر ئارد و فڕەش دا ئی دیمو پەڕچینەکەی و ڕەما پۆلانە. حەیاتە وەختێو نامیارە پەی عەترەکەی، چیروو پەڕچینەکەیەنە قەد و باڵاو قاسمیش دی و واتش:
قاسە گېیان هۊشوو وېتبۊت، ئاگایچت پسێ پانتۆڵەکاتبۊ لارە نەبۊ.
هەڵای قسەکېش نەتەمامنایبێ بە پەلە لا پەڕچینەکەیش ئاست جیا و نەما قاولەمەو شۊتەکەی.
چاوەختەنە دەنگو گرمە گرموو ئەدایش، کە جە پلەکانەکارە ئای ئێرە وار، ئەژنەویش:
بووڵاوەم دا سەرەتەرە، ئانە دیسان چەنی قاسە پسەلاری قسێ کەرېنی؟ پاچەکەکێت بە قنگەم، ئەر نەواچوۆ تاتەیت. بۍ شەرم و حەیێ، ئاوەڕووت چی کوجیێنە پەی ناسێنمێ!
حەیاتە زاناش ئەداش ئی جارە فرە توورێنە. قاولەمەو شۊتەکەیش نیارە و داڵانەکەنە ڕەما بەر. ڕوەش نېیا یانەو مەتی کافێش کە، چن یانێ ئۆ لاو یانەکەیشاوەبۍ. وەڵێ ئانەیەنە بېیاوۆ یانەو مەتیێش، پاڵو پەڕچینەکەیەنە، پانتۆڵە پیایانەکېش وەتێ. سەرو کوڵماش پېسە گۆراڵێ سوور بیەبێوە. پەشۆکیێبێ و حەز نەکەرۍ یانەو مەتییش پا سەر و وەزعۆ ویناش. دیاوە دما پەی دلێ کوجیەکێ. خیاڵش ڕەحەت بی قاسم لوابێ و چاگە نەمەنەبۍ. گڵویش وشکە بیێبێوە. گڵوێزێوش قووت دا و کلکەش بە زوان تەڕە کەردە و داش ئۆ برواش. دەسێش بوەو شۊتوو گاوەکېشا هەڵای پۆوە مەنێبێ.
ڕەزا بەهمەنی.[1]