Kitabxana Kitabxana
Axtar

Kurdipedia Dev Kürtçe məlumat mənbəyidir


Axtarış Seçimləri





Ətraflı Axtarış      Klaviatura


Axtar
Ətraflı Axtarış
Kitabxana
Kürd adları
Hadisələrin xronologiyası
Resurslar
Tarix
İstifadəçi kolleksiyası
Hadisələr
Kömək istəyin
Kurdipedi nəşrləri
Video
Təsnifatlar
Hadisə ilə əlaqəli olan məsələ
Element qeydiyyatı
Yeni başlıq qeyd
Şəkil göndərin
Anket
Şərhlər
Ünsiyyət
Bizə nə cür məlumat lazımdır!
Standartlar
İstifadə qaydaları
Məhsulun Keyfiyyəti
Alətlər
Haqqında
Kurdipedi arxivçiləri
Bizim haqqımızda məqalələr!
Veb saytınıza Kurdipedia əlavə edin
E-poçt əlavə / sil
Ziyarətçi statistikası
Məqalə statistikası
Şrift çeviricisi
Təqvim - Dönüstürücü
Yazım yoxlaması
Səhifələrin dili və dili
Klaviatura
İstifadə olunan bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Dillər
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mənim Hesabım
Daxil ol
Dəstəklənmə
Şifrəni unutdum
Axtar Element qeydiyyatı Alətlər Dillər Mənim Hesabım
Ətraflı Axtarış
Kitabxana
Kürd adları
Hadisələrin xronologiyası
Resurslar
Tarix
İstifadəçi kolleksiyası
Hadisələr
Kömək istəyin
Kurdipedi nəşrləri
Video
Təsnifatlar
Hadisə ilə əlaqəli olan məsələ
Yeni başlıq qeyd
Şəkil göndərin
Anket
Şərhlər
Ünsiyyət
Bizə nə cür məlumat lazımdır!
Standartlar
İstifadə qaydaları
Məhsulun Keyfiyyəti
Haqqında
Kurdipedi arxivçiləri
Bizim haqqımızda məqalələr!
Veb saytınıza Kurdipedia əlavə edin
E-poçt əlavə / sil
Ziyarətçi statistikası
Məqalə statistikası
Şrift çeviricisi
Təqvim - Dönüstürücü
Yazım yoxlaması
Səhifələrin dili və dili
Klaviatura
İstifadə olunan bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Daxil ol
Dəstəklənmə
Şifrəni unutdum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Haqqında
 Hadisə ilə əlaqəli olan məsələ
 İstifadə qaydaları
 Kurdipedi arxivçiləri
 Şərhlər
 İstifadəçi kolleksiyası
  Hadisələrin xronologiyası
 Hadisələr - Kurdipedia
 Kömək
Yeni başlıq
Biyografi
Həjar Şamil oğlu
27-08-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Nadir Nadirov
25-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
03-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
İosif Orbeli
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Yılmaz Güney
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Haciye Cindi
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Kanat Kürdoyev
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi
08-11-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
25-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Məqalə 520,262
Şəkil 105,240
Kitab PDF 19,552
Əlaqəli fayllar 98,122
Video 1,414
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, ...
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi proble...
Biyografi
Kanat Kürdoyev
Biyografi
Haciye Cindi
Biyografi
Yılmaz Güney
Lozan, peymanameyeke ku biryara avakirina dewleta Kurdî hilweşand
Unser Ziel ist es, eine eigene nationale Datenbank wie jede andere Nation zu haben. - Məqsədimiz hər bir millətin öz milli məlumat bazasına sahib olmasıdır.
Grup: Qısa təsvir | Başlıq dili: Kurmancî - Kurdîy Serû
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Qiymətləndirmə
Mükəmməl
Çox yaxşı
Orta
Kötü deyil
Kötü
Favoritlərimə əlavə et
Bu məqaləyə şərh yazın!
Əşyanın tarixi
Metadata
RSS
Mövzunun şəklini Google-da axtarın!
Seçilmiş mövzunu Google-da axtarın.
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Peymana Lozanê

Peymana Lozanê
=KTML_Bold=Lozan, peymanameyeke ku biryara avakirina dewleta Kurdî hilweşand=KTML_End=
Roj Qadirî

Roja 24-07-1923`an a Zayînî, serkeftiyên şerê cîhanî yê yekem (hevalbendan) û Tirkiyê, li bajarê #Lozan# a welatê Swîsrê, peymanameyek bi navê peymannama “#Lozan# ê” îmza kirin. Îmza kirina peymana Lozanê, hilweşîna peymana “Sevr”ê li dû xwe anî û bi awayekî ev mijara di vê serdemê de, dawî bi xewnên Kurdistaniyan ên ji bo avakirina dewleteke Kurdî anî.
Ji bo behs kirin û hûrbûna li ser peymana Lozanê, di destpêkê de divê, em berê xwe bidin şerê cîhanî yê yekem û herwisa nabe bi bê behskirina li peymana “Sevr”ê em li ser peymana Lozanê hûrbin.
=KTML_Bold=Şerê cîhanî yê yekem=KTML_End=
Şerê cîhanî yê yekem ku mîna şerê mezin jî tê naskirin, şereke cîhanî bû, ku roja 28ê Tîrmeh a sala 1914an destpê kir û heta 11`ê Mijdara sala 1918`an a Zaynî berdewam kir. Kom welatên zêde tevlî wî şerî bûn û bi milyonan mirov bûn qurbanî û zirarên wê heta wî demî di dîrokê de bê mînak bûn.
Şerê cîhanî yê yekem bi berçavgirtina bûyerên dîroka mirovahiyê de bi awayeke rasterast û nerasterast di destnîşankirina dîroka sedsalên 20`an de roleke mezin hebûye, her ew şer bû sebeba dawî anîn bi çend sîstemên paşayetiyê li Ewrupa û bû sebeba jinavçûna çar malbatên hikûmetî yên mîna, “Habsburg, Lauren li Awistirya, Hohenzollern li împratoriya Alman, Dewletî Aliye ya Osmanî li împratoriya Osmanî û Romanov li împratoriya Rûsyayê de.”
Hinek ji sebebên şerê cîhanî yê yekem wiha bûn: Rikberiya Awustirya û Rûsya li Balkan, alozî di navbera Fransa û Almanyayê de li derheq Alzas û Lêrin, rikeberiya aborî û deryayî ya di navbera Almanya û Brîtanyayê de, berfirehbûna nasyonalîzmê li Ewrupa, embar kirina çekên şer di asteke pir berfireh de li welatên Ewrupayê de û … hwd.
Bi giştî şerê cîhanî yê yekem bingeh danîna paqijkirin û qirkirina etnîkî ya Kurd bûye.
=KTML_Bold=Peymana Sevr=KTML_End=
Roja 10ê Tebax a sala 1920an a Zayînî (piştî şerê cîhanî yê yekem) peymannama Sevr ku peymannameyeke aştî di navbera dewletên weke, Fransa, Îtalya, Japonya û hevalbendan de bû û li welatê Fransayê hat îmza kirin. Di dema îmza kirina wê peymannameyê de, şandeke Kurd bi serokatiya “Şerîf Paşa” amade bû û di nav de behsa dayîna mafê otonomiyê ji bo Kurdan kiriye ku ew yek cara yekem bû bi awayeke fermî di asteke wiha de behsa mafê kurdan bê kirin.
Komîsyonek ji nûnerên hêzên mezin xerîteyek ji bo xwe birêveberiya navçeyên Kurdan a wekî mafê xweseriyê, di heyama salekê de pêşkêş kirin. Êdî Kurd çavê kurdan û bendewariyên wan bi serxwebûna temam bû. Navçeyên Kurdî yên hatibûn destnîşankirin li gel rûerdê Kurdistan a mezin yek nedigirt, zêdetir rengê “reşnivîsa Ermenistan a serbixwe” dida.
Peymannameya han 13 beşên wê hebû û îşaret bi 433 mijaran dikir. Nivîsa kurtkirî ya wê pêşnûmeya peymananeya Sevrê ku taybet bû li ser Kurdan bi wî awayî ye:
Mijara 62; Divê komîsyona Stenbolê bi fermî sê nûneran dest nîşan bike û heta 6 mehan piştî morkirina vê peymannameyê, ev komîsyona dive planek bo otonomiya wan navçeyan amade bike ku piraniya rûniştvanên wê Kurd in.
Mijara 63; Hikûmeta Tirkiyê pêbend bi her biryarekê dibe ku komîsyon radigîne û divê di heyama 3ê mehan piştî ragihandina biryarê cîhbicîh bike.
Mijara 64; Heta salek piştî îmza kirina wê peymannameyê, eger Kurdên rûniştvanên rûbara Firat û Başûrê Ermenistanê li Tirkiyê cuda nebin, divê bi Encûmena Koma Neteweyan re îlan bikin û encûmen jî îtîraf bi vê yekê kir ku ev dikarin serbixwe bijîn û divê hikûmeta Tirkiye jî qebûl bike û dev ji wan navçan berde. Kurdên wilayetên Mûsilê jî eger daxwaziya cuda bûnê bikin, herwiha hevalbend ti rêgiriyekê lê nekin.
Ti yek ji wan mijarên peymannameya Sevrê nehatin cîhbicîh kirin (sebebên vê mijarên jî pir in ku di wê mijarê de derfeta behs kirina me tine) û gelek pê neçû ku peymana “Lozan”ê hat îmza kirin.
=KTML_Bold=Peymana Lozanê=KTML_End=
Roja 24ê Tîrmeh a sala 1923an a Zayînî, serkeftiyên şerê cîhanî yê yekem (Hevalbendan) û Tirkiyê, li bajarê Lozan a welatê Swîsrê, peymanek bi navê peymana Lozanê îmza kirin. Îmza kirina peymana Lozanê, hilweşîna peymana “Sevr”ê li dû xwe anî û bi awayekî ev mijara di wî serdemî de dawî bi xewna Kurdistaniyan a avakirina dewleteke Kurdî anî.
Li gorî agirbesta “Mudanya” ya di navbera Brîtaniya û Nasyonalîstên Tirk de di sala 1922`an de, şert û mercên peymannama Sevrê hewcehî bi danûstandinên nû bû. Hevalbendan û Kemalîstan (Mîna nûnerên bê rikber ên Tirkiyê), bo vê mebestê roja 20ê Mijadarê li Lozanê ji bo konferanseke aştiyê civiyan.
Piştî vê yekê Mistefa Kemal peymannameya Sevrê hilweşand û tev mercên peymannamê red kir. Kemalîstan Komareke nû di bin îdolojiya Nasyonalîsma Tirk û Kemalîstan de ragihandin.
Roja 24ê Tîrmeha sala 1923an, peymannameya Lozanê an bi gotinek din, peymannameya aştî li gel Tirkiyê, di navbera Tirkiyê û dewletên împratoriya Brîtanya, Fransa û Îtalya de bi rizamendiya dewletên mîna Japonya, Yûnanîstan, Romanya, dewletên Sirbiya, Kirwatya, Slovenya û Çêkoslovakya îmza kirin.
Bi giştî ev peymanameya bi fermî ev rikeberiya ku di destpêka şerê cîhanî yê yekem a di navbera “Împratoriya Osmanî” û “Fransa, “Îtalya, Brîtaniya û Yûnan”ê de hebû, yek alî kir û bi tevahî bi zirara Kurdan bi dawî bû.
Peymannameya Lozanê li 5 beş û 143 xalan pêkhat û Tirkiye mîna dewleteke serbixwe îtîraf pê kir. Herwisa xalên 37 û 45 di lihevkirina Lozanê xalên herî giring bûn, ji ber ku wan behsa mafê neteweyên kêmîne dikirin; Bo mînak li gorî mijara 38, “hikûmeta Tirkiye soz dide ku berevaniyê li maf û milk û azadiya welatiyên Tirkiyê bike, bê li berçavgirtina ziman, zayend û ol.” Lê, di vê peymannamê de behsa Kurd û Kurdistanê nekiriye, lê naveroka peymana Sevrê hilweşandiye. Di peymannameya Lozanê de Kurd mîna netewe an heta mîna neteweyên kêm a piçûk jî di Tirkiyê de îtîraf pê nehatiye kirin.
Herwisa tevî hewlên Brîtaniyayê yên ji bo adaptation (hemahengkirin)a xwe birêveberiya Kurd di mijarekê de, lê ti îşareyek bi peyva “Kurdistan”, “Kurd” an parêzgarîkirin ji mafên wan nekiriye.
Piştî peymana Lozanê, di yasaya bingehîn a sala 1924an de, Tirkbûn bû bi binyata welatîbûn û bi wî awayî di yasaya bingehîn a Tirkiyê de, haşa li her netewe û etnîkeke xeynî Tirk tê kirin.
=KTML_Bold=Dawî=KTML_End=
Herçend îmza kirina peymannama Lozanê di wî serdemî de dawiya xewna Kurdistaniyan bo avakirina dewleta Kurd anî, lê di heyama sedsala derbasbûyî de û piştî herdu peymannameyên Sevr û Lozanê, Kurdan ti carî li xebat û têkoşîna geheştina mafên xwe dest jê bernedan. Ji xebata Şêx Seîdê Pîran bigire heta îro, xebata Kurd di her çar parçên Kurdistanê de ji bo xwe gehandina mafên destpêkî û neteweya wan berdewam e û heta bigehe encamê jî dê berdewam dibe.
[1]
Bu məqalə (Kurmancî - Kurdîy Serû) dilində yazılmışdır, məqalələri orijinal dilində redaktə etmək üçün simvoluna vurun!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Bu mövzuya 592 dəfə baxılıb
HashTag
Resurslar
[1] İnternet səhifəsi | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://kurdshop.net/- 20-12-2023
əlaqəli məqalələr: 23
Yayımlanma tarixi : 26-05-2023 (1 İl)
Məzmun kateqoriyası: Məqalələr və müsahibələr
Məzmun kateqoriyası: Tarix
Muxtar: Kurdistan
Nəşrin növü: Born-digital
Sənəd növü: Orijinal dili
Texniki meta məlumatlar
Məhsulun Keyfiyyəti: 99%
99%
Bu başlıq ئاراس حسۆ tərəfindən 17-12-2023 qeyd edilib
Bu məqalə زریان سەرچناری tərəfindən göz-dən redaktə və yayımlanmışdır
Bu mövzu sonuncu dəfə ئاراس حسۆ tərəfindən 20-12-2023 tarixində nəzərdən keçirilmişdir
Başlıq ünvanı
Kurdipedia Standartlar-a görə bu başlıq natamamdır, redaktəyə ehtiyacı var
Bu mövzuya 592 dəfə baxılıb
Kurdipedia Dev Kürtçe məlumat mənbəyidir
Qısa təsvir
Azərbaycan kürdləri
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi

Gerçek
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
25-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
Biyografi
Kanat Kürdoyev
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kanat Kürdoyev
Biyografi
Haciye Cindi
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Haciye Cindi
Biyografi
Yılmaz Güney
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Yılmaz Güney
Yeni başlıq
Biyografi
Həjar Şamil oğlu
27-08-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Nadir Nadirov
25-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
03-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
İosif Orbeli
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Yılmaz Güney
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Haciye Cindi
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biyografi
Kanat Kürdoyev
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi
08-11-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
25-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Məqalə 520,262
Şəkil 105,240
Kitab PDF 19,552
Əlaqəli fayllar 98,122
Video 1,414
Kurdipedia Dev Kürtçe məlumat mənbəyidir
Qısa təsvir
Azərbaycan kürdləri
Kitabxana
Azərbaycan dilçiliyi problemlari cild 1
Kitabxana
ZƏNGƏZUR KÖÇ, DEPORTASİYA, SOYQIRIMI, İŞĞAL TARİXİ
Kitabxana
Tarikh-i Alam Ara-yi Abbasi, I CİLD
Kitabxana
XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Kiçik Qafqazın cənub-şərq bölgəsinin tarixi-etnorrafik tədqiqi
Folders
Qısa təsvir - Məzmun kateqoriyası - Kürd Səbəbi Qısa təsvir - Sənəd növü - Orijinal dili Qısa təsvir - Nəşrin növü - Born-digital Qısa təsvir - Ləhcə - Azerî Qısa təsvir - Muxtar - Qısa təsvir - Muxtar - İran Qısa təsvir - Muxtar - Türkmenistan Qısa təsvir - Məzmun kateqoriyası - Tədqiqat Qısa təsvir - Məzmun kateqoriyası - Tarix Qısa təsvir - Şəhərlər - Yerevan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Ünsiyyət | CSS3 | HTML5

| Səhifə yaratma müddəti: 0.266 saniyə!