ترش، توتم، تووتم، سوماق، سماخ، سوماقی، دارێکە باڵای لە 3 تا 5 میترە، دار سماق لە تیرەی پستەییەکانە Anacardiaceae و لە ژیزی دوو لەتکەییە پەڕەگوڵ جیاکان Dicotylédones-Dialypétales دا، کە سەردەستەی سماقییەکان Térébinthhaceésە. ئەم دارە لە شوێنی ساردی کوێستانیدا دەڕوێ. گەڵاکانی %13 مازووە و بە ویشک کراوی 15 تا 30 لە سەددا تانین و ئەسید ستریک، ئەسید مالیک و … تێدایە. بێجگە لەمانە مادەیەکی ڕەنگ زەردی بەناوی میریستین Myricetineی لێ دەست دەکەوێ. گوڵەکانی هێشوویین و ڕەنگیان خەنەییی و درێژییان 10 سانتیمیتر دەبێ. بەرەکەی هێشووییە و هەر دەنکێکی بە قەد نیسکێک دەبێ و پاش کوتران و ئامادە کردن لە چێشت لێناندا بەکاری دێنن کە تاماێکی ترش و خۆشی هەیە، بێجگە لەوەی کە بە کەباب و گۆشتیدا دەکەن، چێشتێکی تایبەتیشی لێ دروست دەکەن کە پێی دەڵێن سماقاو تام و جێژی هەر تاریف ناکرێ.
بەو شوێنانەی دار سماقی لێڕوابێ پێی ئەڵێن سماقان. گەڵاکانی شانەیین و درێژییان تا 15 سم دەبێ و زۆرجار هەر گەڵایەکی 15 گەڵای چووکەتریان پێوەیە، کە درێژییان لە 4 تا 6 سم دەبێ و ددانەدار و هێلکەیین و دیوی سەرەوەیان سەوزێکی تۆخ و لە ژێرەوەش ڕەنگیان ڕووناکترە، بەڵام لە پاییزدا سوورێکی خەنەیی بە خۆوە دەگرن، لە خۆشە کردنی پسێتەدا بەکاری دێنن و لە تۆکڵی دارەکەشی ڕەنگێکی زەرد دەگرن.
ئەمەش جۆرێکیتری سماقە Sorbus aucuparia.
بێجگە لەم ناوی ئینگلیزیەی سەرەوە Tanner's sumac یشی پێدەڵێن.
بە فەرانسەیی Sumac، Sumac des Corroyeurs، smaqca des Tanneurs و Corroyére ی پێدەڵێن.
جۆرێ سماقی ژەهراویش هەیە کە لە ئامریکا دەڕوێ، کە بە ئینگلیزی Rhus toxicodendronی و بە فەرانسەیش Sumac veneneuxی پێدەڵێن.
ئەم جۆرە سماقەش R. succedanea هەیە کە لە تۆکڵەکەی لاکێک دروست دەکەن بە ناوی لاکی ژاپونیی، بە فەرانسەیی بەم جۆرەیان دەڵێن Sumac succedane. ف.م. و م.گ.[1][2]
تێبینی: کوردیپیدا ب هیڤییە تەمامیا پەیڤ و دەستەواژێن کوردی ب هەمی شێوەزارا ب پێناسا رێزمانی ڤە و ئێخستنا وان د ناڤ ڕستێ دا کومبکەت و وێنەی بو پەیدا بکەت ، هیڤییە هەڤکاریا کوردیپیدیا بکەن...
ئەڤ بابەت ب زمانا (کوردیی ناوەڕاست) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا
![](https://www.kurdipedia.org/images/flags/ku.png)
بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی
![](https://www.kurdipedia.org/images/flags/ku.png)
بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
ئەڤ بابەتە 5,196 جار هاتیە دیتن