روانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ ڕایگەیاند، پاش کشانەوەی چەند کەتیبەیەکی هێزەکانی ئۆپۆزسیۆن لەناوچەکە، لەناوچەی ڕیفی ئیدلب لەخۆرئاوای سوریا، بەرەی نوسرە چەند شارۆچکەیەکی نوێی کۆنتڕۆڵکرد، ئەمەش پاش ڕۆژێک دێت لەدەستبەسەرداگرتنی مۆڵگەی یەکێک لەگەورەترین هێزە سەربازییەکانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا.
هاوکات ژمارەی ئه و بەرمیلە بۆمبڕێژکراوانەی فڕۆکەکانی ڕژێمی ئەسەد لەناوچەکانی سوریا دەیانخەنە خوارەوە، تەنها لەماوەی دوو هەفتەدا 400 بەرمیلی تێپەڕاندو بەهۆی ئەوانەوە لانیکەم 232 هاوڵاتی مەدەنی کوژراون کە 74 یان منداڵ و 48یشیان ژنن.
هەر بەگوێرەی ڕوانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ، لەسەرەتای ئەمساڵەوە 1917 دەستگیرکراوی زیندان و لقەکانی هەواڵگریی ڕژێمی ئەسەد، لەژێر ئەشکەنجەدا گیانیان لەدەستداوە.
روانگەکە باس لەوەش دەکات بەرەی نوسرە کۆنتڕۆڵی چەند شارۆچکەیەکی نوێی کردووە لە ئیدلب لەخۆرئاوای سوریا. ڕۆژی شەممە شارۆچکەی خان سوبول-ی کۆنتڕۆڵکردووە کە دەکەوێتە سەر ئه و ڕێگا سەرەکییەی پارێزگای ئیدلب بە حەڵەب دەبەستێتەوە، ئەمەش پاش کشانەوەی بزوتنەوەی حەزم دێت کە یەکێکە لەلایەنە ئۆپۆزسیۆنەکان لەشارۆچکەکە. دواتریش پاش ئەوەی چەند لایەنێکی ئۆپۆزسیۆن و ئیسلامی و بزوتنەوەی حەزم کشاوەتەوە، نوسرە کۆنتاۆڵی خۆی بەسەر شارۆچکەکانی مەعەرشورین و مەعسەران و دادیخ و کفر بەتیخ و کفرومەی نزیک لەشارۆچکەی خان سوبل لەباشوری خۆرئاوای شاری ئیدلب سەپاندووە.
کۆنتڕۆڵکردنی ئەم شارۆچکانە لەلایەن بەرەی نوسره و کشانەوەی کەتیبەکانی ئۆپۆزسیۆن له و شارۆچکانە، پاش چەند سەعاتێکی کەم دێت لەسەرکەوتنی ئه و ڕێکخراوە توندڕڕەوە لەدەرکردنی بەرەی شۆڕشگێڕانی سوریا کە یەکێکە لە گەورەترین هێزە سەربازییەکانی سوریا لەشاری دێر سونبل کە مۆڵگەی سەرەکیی ئه و لایەنەیە لەناوچەی جەبەل زاویە لەپارێزگای ئیدلب، ئەمەش پاش شەش ڕۆژ دێت لەجەنگی خوێناویی نێوان هەردوو لایەنەکە لەناوچەکە کە تێیدا نوسرە توانی کۆنتڕۆڵی حەوت گوندو شارۆچکە لە جەبەل زاویە بکات کە دەکەوێتە خۆرهەڵاتی ئیدلبەوە. بەوەش زۆربەی گوندو شارۆچکەکانی باشورو خۆرئاواو خۆرهەڵاتی ئیدلب لەباکوری خۆرئاوای سوریا کەوتونەتە ژێر کۆنتڕۆڵی بەرەی نوسرەوە.
ئەم پێکدادانانە بە هۆکاری نەزانراو لە 26ی مانگی ڕابردوو دەستیانپێکردو دوو ڕۆژی خایاند، پاش ئه و دوو ڕۆژەش هەردوو لایەنەکە شەوی پێنجشەممەی ڕابردوو لەسەر هەینی گەیشتنە ڕێکەوتنێک لەسەر بڵاوکردنەوەی هێزێکی سوڵحی پێکهاتوو لە 15 لایەنی سەربازی لە جەبەل زاویە، له و لایەنانەش چەند لایەنێکی ئیسلامی تێدا بوو. بەڵام پێش بڵاوکردنەوەی هێزەکان، پێکدادانەکان دەستیانپێکردەوە.
جەنگاوەرانی بەرەی شۆڕشگێڕانی سوریاو حەزم بە پشتگیریکردنیان بۆ سوریای عیلمانی و دیموکراسی و ڕەخنەگرتنیان لە کەتیبە ئیسلامییەکان ناسراون. لەسەرەتای شۆڕشکەی سوریاوە هەموو ئەم لایانەنانە پێکەوە لەدژی ڕژێمی ئەسەد دەجەنگان. ڕیفی ئیدلب یەکەم ناوچە بووە کە جەنگاوەرانی ئۆپۆزسیۆن توانییان هێزەکانی ڕژێمی تێدا وەدەرنێن. لەمانگەکانی یەکەمی جەنگەکەدا. گەشتی یەکەمی جەنگەکانی نێوان بەرەی نوسره و جەنگاوەرانی کەتیبەکان لەمانگی تەموزدا ڕویداوە بەڵام دواتر ماوەیەک هێوربووەوە.
لەلایەکی ترەوە ڕژێمی سوریا لەم هەفتانەی دواییدا بۆمبارانکردنی بە بەرمیلی بۆمبڕێژکراو لەڕێگەی فڕۆکەوە چڕکردەووەتەوە بۆ سەر شارو شارۆچکەکانی سوریاو تێیدا بەهۆیەوە سەدان کەس کوژراون. بەپێی ڕوانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ لەماوەی کەمتر لەدوو هەفتەدا فڕۆکەکانی ڕژێمی ئەسەد زیاتر لە 400 بەرمیلی بۆمبڕێژکراویان له و ناوچانە هەڵداوەتە خوارەوە کە لەژێر کۆنتڕۆڵی خۆیدا نین لەپارێزگاکانی حومس و حەماو ئیدلب و دەرعاو لازقیه و قونەیتەره و حەڵەب و دیمەشق.
لەلایەن خۆیەوە چالاکوان یاسین ئەبو ڕائید لەماڵەکەی خۆیەوە لەناوچەی عەندان لەپارێزگای حەڵەب لەباکور بە ئاژانسی ڕۆژنامەوانی فەرەنسی ڕاگەیاند، مەرگ ئابڵوقەی داوین و کەسیش گوێی پێ نادات. بەرمیل خۆشەویستانمان دەکوژێت، ماڵ و خەون و یادەوەریمان خاپوردەکات، وامان لێدەکات هیوای ئەوەمان نەبێت کە ڕۆژێک دێت کوشتن کۆتایی دێت.
دەشڵێت: هەموو ئەمانە ڕودەدەن و کەسیش هاوارمان نابیستێ، ئاماژەی بەوەش دا کە ماڵەکەی تائێستا سێ جار بە بەرمیلی بۆمبڕێژکراو بۆمبارانکراوه و لەئەنجامی هێرشی سێیەمدا بەتەواوەتی وێران بووە.
داتاکانی ڕوانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ ئاماژە بەوە دەکەن کە لەنێوان 20ی ئۆکتۆبەرو ناوەڕاستی شەوی هەینی لەسەر شەممە. بەرمیلە بۆمبڕێژکراوەکان و هێرشەکانی تر بونەتەهۆی کوژرانی 232 هاوڵاتی مەدەنی کە لانیکەم کە 74یان منداڵ و 48یان ژنن.
رژێمی سوریا لەکۆتاییەکانی ساڵی 2012ەوە دەستیکردووە بەهەڵدانەخوارەوەی بەرمیلی بۆمبڕێکژکراو بەڵام لەمساڵدا ئه و کارەی چڕترکردووەتەوه و بەشێوەیەک تەنها شەپۆلێکی گەورەی ئەم جۆرە هێرشانە لەمانی شوباتی ڕابردوو، سەدان کەسی لەناوچە جیاکانی سوریا کوشتووە.
لەبەرامبەردا حکومەتی سوریا جەختدەکاتەوە کە ئەم بەرمیلە بۆمڕێژکراوانە تەنها لەدژی تیرۆریستان بەکاردەهێنێت. ڕێکخراوی چاودێری مافەکانی مرۆڤیش واتە هیومان ڕایتس وۆچ چەندین جار ڕەخنەی لەدیمەشق گرتووە لەبەرامبەر بەکارهێنانی نایاسایی ئەم بەرمیلانه و پێشی وایە هەوڵێکی نێودەوڵەتی ڕاستەقینە نیە بۆ لێپرسینەوە لەحکومەتی ئەسەد.
لەلایەن خۆیەوە بەڕێوەبەری ڕوانگەی مافەکانی مرۆڤ ڕامی عەبدولڕەحمان ئاماژە بەوە دەدات کە ژمارەی ئه و هێرشە ئاسمانییانەی ڕژێم ئەنجامی دەدەن و بەرمیلی بۆمبڕێژکراو لەخۆدەگرن، لەم ماوانەی دواییدا زیادیانکردووە.
بەوتەی ڕامی، سەرباری هێرشی بەرمیلە بۆمڕێژکراوەکان، هێزە ئاسمانییەکانی ئەسەد 472 هێرشی تری لەماوەی کەمتر لەدوو هەفتەدا ئەنجامداوه و دیمەشقی بەوە تۆمەتبارکرد کە فۆکەسی نێودەڵەتی لەسەر ڕوبەڕوبونەوەی داعش بۆ چڕکردنەوەی هێرشەکانی لەسەر ناوچەکانی دەرەوەی کۆنتڕۆڵی خۆی، بەهەل قۆستۆتەوە.
لەعەرەبییەوە: والی عەلی
03-11-2014