ئەگەرچی ئەردۆگان لەسەر هەردو پەتی قەومچێتی و دینچێتی یاری ئەکا، بەڵام لەڕاستیدا ئەو کەسێکی ئایدۆلۆژیست نیە، نە ئیخوانەو نە ئاکەپەو نە تەڕەماش، ئەو تەنیا نەخۆشی دەسەڵاتەو هیچی تر.
ئایدۆلۆژیا لای ئەو، تەنیا وەسیلەیەکە بۆ تیمارکردنی نەخۆشییەکەی، نەکئەوەی ئامانجی ئەو، سەروەری و شکۆمەندی ئایدۆلۆژیایەکی دیاریکراوبێت!
پرۆژەی ئەردۆگان (لە وەسیلەدا) ئەشێ پەیوەندی بە ناسیۆنالیزم و دین و حیزب و زۆر شتەوە هەبێت، بەڵام (لە ئامانجدا) تەنیا پەیوەندی بە کورسی و دەسەڵات و نەخۆشییەکەی خۆیەوە هەیەو بەس.
پرۆژەی ئەوەڵ و ئەخیری ئەو، بەدەستهێنانی ئەوپەڕی دەسەڵاتە لەسەر حسابی هەموو شتێک! جا ئیتر شتەکە هاوڕێکانی بێت، حیزبەکەی بێت، ڕابردوی خۆی بێت، تێکدانی وڵات و دروستکردنی قەیرانی ناوخۆبێت، هەڵگیرساندنی جەنگ و هەناردەی قەیران بۆ دەرەوەبێت، پێشێلی ماف و دیموکراسی و هەرچی بێت گرنگ نیە.. (گرنگ ئەوەیە هەموو دەسەڵاتی فیعلی و هەموو کارێزمای مەعنەوی لای ئەو کۆببێتەوە.) تەنیا ئەمە حەزی تێرئەکاو تەنیا ئەمە ئازاری نەخۆشییەکەی دائەمرکێنێتەوە!
جا بۆ نەخۆشێکی واو بۆ نەخۆشییەکی وا، کارکردن لەسەر ئیحساسی دەستەجەمعی باشترین مەیدانە! ئیحساسی تەقلیدی کۆمەڵگای تورکیاش، تێکەڵەیەکی ئامادەی فاشیزمی دینی قەومییە!
ئەم تێکەڵەیە لە کۆمەڵگای تورکیدا، پاشخانی چەندین سەدە کولتوری عوسمانی و سەدەیەکیش کولتوری ئەتاتورکی هەیەو ڕۆچۆتە خوارەوەو ڕەگی لەناو هەموواندا هەیەو بۆتە فاشیزمێکی کۆمەڵایەتی!
کاری (نەخۆشانەو ئاسان و گڵاو)یش یاریکردنە بەم وەتەرەو کاری (گەورەو قورس و حەکیمانە)ش هەڵوەشاندنەوەی ئەم ئیحساسەو دروستکردنی هۆشیاریی پێکەوەژیان و تۆلێرانسە لەجێگای! (نەخۆشەکەی کۆشک یەکەمیانی هەڵبژاردووەو حەکیمەکەی زیندانیش دووەمیان.)
خۆ ئاسانترین شت بۆ ئاپۆ، یاریکردنە بە وەتەری قەومچێتی و ئیحساسی کوردان!
چونکە لەلایەک کورد خۆی لە حاڵەتێکی ئیحساسیدایە بەرامبەر دۆخی ئاپۆ! ئەو ستەمە قەومییەشی لەسەرمان هەیە لەولاوە بۆستێ! ئەحزابی قەومیش بەردەوام تاوی هەستی قەومییان داوەو کەرەستەکە هەیە!
هەموو ئەوانە پێکەوە، زەمینەیەکی لەبارە بۆ ئاپۆ، کە ئیستغلالی بکاو لەبری نوسینی دەیان کتێب و هەزاران لاپەڕە، ئەکرا بە هەنێ جوملەی سادە دەماری قەومی هەموومان ڕەپکاو گۆماوی ڕق و خوێن لەدەرەوەی زیندان هەستێنێ..
بەڵام ئەو ڕێگا ئاسانە ئەنانییەکەی هەڵنەبژارد کە کێشەیە، ئەو ڕێگا قورسە ئینسانییەکەی گرتووە کە چارەسەرە!
لەنێوان یاریکردن بە ئیحساسێک کە هەیەو حازرە، لەگەڵ هۆشیارییەک کە نیەو پێویستە دروست بکرێ، دووەمیانی هەڵبژاردن، کە ئەوە هەڵبژاردنی مرۆڤە مەزنەکانە.
جا ئەردۆگان حەزی لەوەیە، لە یارییەکەدا بەرامبەرێک هەبێت بۆی بسەنێتەوەو کاتێ ئەو نەوتی پێائەکا، بەرامبەرەکەی بەنزینی پیاکاو ئاگرەکەی بۆ خۆشترکا!
بەڵام کاتێ ئاپۆ ئاوی پیائەکاو ناچێتە یارییە گڵاوەکەوە، ئیتر ئەردۆ شێخی نامێنێ، بۆیە ئەبینی لەگەڵ هەر ئاشتینامەیەکی ئاپۆدا، ئەردۆگان کورتانێکی نوێ فڕێئەدات!
جا بوونی نەخۆشێکی وەکو ئەردۆگان و حاڵەتێکی وا، هیلاکەت و کارەساتە بۆ خەڵک، چونکە ئەگەر نەخۆشییەکە ناوێکی هەبێت، بێگومان ناوی (قەیرانە)، قەیرانیش هەرئەوەیە کە خەڵکی تێدان و باجەکەی ئەدەن!
ئینجا پرسیار ئەوەیە، بۆچی ئیسلامییەکان ئەو ئیعجابەی بۆ ئەردۆگان هەیانە، بۆ مەهاتیر محەمەد نیانە؟ لەکاتێکا دووەمیان جگە لە خێر شتێکی نیە بۆ وڵاتەکەی.. بەپێچەوانەوە یەکەمیان کە ئەگەر لەسەرەتاشدا خێرێکی تیابووبێ، لە ئێستادا جگە لە شەڕ شتێکی نیە بۆ ناوخۆو دەرەوە!
وەڵامەکەی ئاسانە، چونکە تەجروبەی مالیزیا تەجروبەیەکی (نیشتمانییە لە ئێستادا)، مرۆڤی ئیسلامییش کەسێکە لە خەیاڵی (ڕابردویەکی ئیمبراتۆریدا)!
ئیتر کابرای تورکیا هیچیش نەکاو دنیایەک خراپەشی هەبێت، مادام ختوکەی خەیاڵە کۆنەکە ئەدا، پاڵەوانە!
کابرای تونس و مالیزیاش، دنیایەک شت بکەن و جوانترین تەجروبەو واقعیش بخولقێنن، حساب نیە، چونکە سەربە خەیاڵەکە نین.
سەدەیەکە فیکری ئیسلامی سیاسی بە هەرسێ باڵەکەی (ئیخوانیزم و وەهابیزم و دواتریش خومەینیزم) لەلایەک، دەسەڵاتە گەندەڵە قەومییەکانیش لەلایەک، ڕێگرن لەوەی (دەوڵەتی نیشتمانیی هاوڵاتی) لەم ناوچەیە دروستببێ!
خۆ سەرەتا ئاکەپە تەجروبەیەکی تورکیایی جوانبوو، بەڵام لەلایەک ئەردۆگان توشی نەخۆشی زەعامەتی ئومەت بوو، لەلایەک ئیخوانی جیهانی زیاتر پاڵیان پێوەنا! بەمەش تەجروبەکە لەبارچوو.
خەڵکی ئەم ناوچەیە گیرۆدەی دەوڵەتە قەومییەکانە، بەڵام ئیخوان ڕێگەی نەدا خەڵک بڕۆن بەرەو خەیاڵی دەوڵەتی نیشتمانیی، بەڵکو لە ستەمی دەوڵەتی قەومییەوە ئەیانبا بۆ خەیاڵی خیلافەت و دەوڵەتی ئومەمی!
ئێستا ئیخوانی تونسی خەریکن خۆیان لەو سەرەتانی ئومەمیەتە ڕزگارکەن و ببن بە ئیخوانێکی تونسی نیشتمانیی، تا هەموو ئیخوانەکانی تریش وانەکەن و تا ئیخوانی جیهانیی وردنەبێتەوە بۆ ئیخوانی نیشتمانی، ئەم ناوچەیە سەدەیەکی تریش ئیسراحەت ناکا!!
بێگومان ئیخوان ستەمی لێکراوەو ئەکرێ، ئەو ستەمانە ئەبینین و زوڵم لە هەموو کات و شوێنێکدا مەحکومە.. بەڵام مەزڵومیی ئیخوان ناکاتە ئەوەی کە ئیخوان خۆی بەشێک نەبێ لە کێشەیەکی یەک سەدەییی ئەم ناوچەیە!
- ئینجا حەزی دەوڵەت تەنیا بە دەوڵەت تێرئەبێ و کورد هەموو ئەو شتانەشی کە نیەتی هەیبێ، هێشتا دەوڵەتی هەر ئەوێ! چونکە ئەوانە هیچیان بەدیلی دەوڵەت نین بۆ کورد، لەدنیایەکدا کە دنیای دەوڵەت نەتەوەیە!
- ئینجا هیچ ئاقڵێک گومانی لەوەنیە کە ئێمە لە تورکیا کێشەی قەومیمان هەیەو ستەمی قەومیمان لەسەرە!
بەڵام سەرەڕای ئەو دوو خاڵەش، کێشەی کورد لە تورکیا، ئەونەی کە کێشەی دیموکراسییە، ئەونە کێشەی قەومی و بێ دەوڵەتیی نیە! ئاخر باکوری کوردستان ئەگەر دەوڵەتێکی سەربەخۆی کوردیشبێ، ئەحمەد تورک و هاوڕێکانی هەر لائەبرێن و دەمیرتاشیش هەر ئەخرێتە زیندانەوە، ئەگەر دەوڵەتە کوردییەکە جیقڵدانەی دیموکراسی بچوکبێت! خۆ دەسەڵاتەکەی خۆمان کوردیی بوو، کە سەرۆکی پەرلەمانی ناردەوە ماڵەوە!
بەڵێ کێشەی تورکیاو ناوچەکە، کێشەی دیموکراسییەو کێشەی کوردیش لە دیموکراسیدا حەل ئەبێ نەک لە دەوڵەتدا، چونکە دەوڵەت بێ دیموکراسی، خۆی کێشەیەکی ترە.
دەوڵەت مافی ئێمەیە، بەڵام حەلی ئێمە نیە، پێش دەوڵەت و دوای دەوڵەتیش حەلی ئێمەو ناوچەکە، دیموکراسییە[1].