هونەرمەند ئەنوەرێ توڤی.. سوریالیست، دەرهێنەر، نێگارکێش، ئەفرێنەرو شورەشگێر
نەوزاد پیرموسا
هونەرمەند ئەنوەرێ توڤی؛ (سوریالیست، دەرهێنەر، نێگارکێش، ئەفرێنەرو شورەشگێر)ە، ناڤێ وی ئەنوەر سینۆ محەمەد شەریف یێ ناڤدار ب ئەنوەر توڤی، ل ساڵا (1925)ێ ل گوندێ بامەڕنێ سەر ب باژێرێ دهۆکێ ژ دایک بوویە.
دار موعەلمینی یا ریفی ل بەغدا تمامکریە و پاشی وەکو مامۆستا لە باژێرۆکێ (بیارە) وەک مامۆستا دەست بکار بوویە و پاشی ل قوتابخانەیا فەیسەڵییە یێ ل باژێرێ سلێمانی یێ و پاشی وەکو سەرپەرشتیارێ پەروەردەیی ل بەشێ چالاکی یێن هونەری بەردەوام بووە.
ل سالا 1953، ل (ڤیینا) و پاشی ل سالا1973ێ ل (بەرلین)ێ وەک نوونەرێ کوردان بەشداری د ڤیستیڤالا لاوێن جیهانێدا کریە.
ئەفراندنێن وی وەک دەرهێنەر دوارێ شانۆگەریا:
- شانۆگەریا عوتەیل (1956).
- شانۆگەریا ژن و نڤشتی (1956).
- شانۆگەریا ئۆتێلۆ (1956).
- شانۆگەریا تاوان و تۆڵە (1957).
- شانۆگەریا مەم و زین (1958).
- شانۆگەریا بلیمەت (1970).
- شانۆگەریا بازرگانێ ڤینیسیا (1971).
هەروەسا دیکۆر بۆ هەندەک شانۆگەریا کێشایە، وەکو شانۆگەریا چوار قوتابی ل سالا 1957ێ.
ئەفراندنێن وی د وارێ دیزانکرنا گۆڤار و کتێباندا، شوین دەستێ وی دیار بوویە، کارێن دیزاینکرنێ بۆ هەر یەک ژ گۆڤارێن بڵێسە، دەنگی مامۆستا، رۆژنامەی ژین کریە.
ئەفراندنێن وی د بواری وینەکێشاندا؛
توڤی وەک ئەفرێنەر زێدەتر د بیاڤێ شێوەکاری یێ ناڤ و دەنگ بوویە، هەروەها شێوازەک تایبەتی خوە هەبوویە د وێنە کیشانا هێڵکاری و هەندەک تابلۆ و سکێچ هەنە، کو دەربڕینێ ب (سوریالی - بێ پەردە)پێڤە دیارە؛ ژبەر ڤێ یەکێ ئەو چاڤکانیێن کوردی د وارێ هونەریدا وی ب رابەرێ رێبازا هونەرێ سوریالی یا کوردی د هەژمێرن!!.
زێدەباری ڤێ چەندێ توڤی بەشداری د گەلەک پیشانگەهێن هاوبەشی یێن هونەرمەندێن کوردان ل بەغدا و هەولێر و سلێمانی
دا کریە، دیسان وەک ئەفرێنەر کۆمەکا کاریکاتێرێن سیاسی کێشاینە.
ئەنورێ توڤی وەک هوبەرمەندک کوردپەروەر و نشتیمانپەروەر و دەربدەر؛ وەک هونەرمەندەک پێشمەرگە د ساڵێن پێش نسکۆیا شاڵا (1975)ێ وەکو رێڤەبەرێ گشتییێ هونەری د ناڤ شۆڕشێدا کارکریە و د سالا(1974)ێدا بۆ باشوری عێراق ژ بەر هەلویستێن وی یێن سیاسی و کوەدپەروەری وەک دەربەدەر هاتیە نەفیکرن و د ساڵا (1994)ێ ل بەغدا چوویە بەر دلۆڤانیا خودێ..