پەرتوکخانە پەرتوکخانە
لێ گەڕیان

کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!


گەریانا دەست نیشانکری





لێ گەڕیانا هویر      کیبورد


لێ گەڕیان
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرن
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
ئامراز
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
زمان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هژمارا من
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
لێ گەڕیان ڤڕێکرن ئامراز زمان هژمارا من
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارێ مە
 بابەت ب هەلکەفتێ
 رێسایێن بکار ئینانێ
 ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
 بوچوونێن هەوە
 کومکری
 کرونولوژیا ڕویدانا
 چالاکی - کوردیپێدیا
 هاریکاری
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەرکان شەریف
29-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
28-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شوان شێخ ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
زەمان حەسەن ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شیمال فەرهاد سورچی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس عەلی عەباس
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
لانە کەمال محەمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس ئیبراهیم ڕێشاوی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد هاودیانی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت
  530,176
وێنە
  110,960
پەرتوک PDF
  20,352
فایلێن پەیوەندیدار
  105,419
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پول
کرمانجی
کەسایەتی 
5,876
ئەنفالکری 
5,841
شەهیدان 
2,549
پەڕتووکخانە 
1,307
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
887
جهـ 
624
وێنە و پێناس 
410
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
67
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
پارت و رێکخراو 
34
شوینوار و جهێن کەڤنار 
34
نڤیسێن ئایینی 
29
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
13
کارا هونەری 
11
پەند و ئیدیۆم 
9
ناڤێن کوردی 
8
كلتوور - پێکەنین 
7
رێکەوت و رووداو 
7
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
فەرهەنگ 
2
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
لێنانگەها کوردی 
1
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   رێژە 
238,080
کەسایەتی
زارا محەمەدی
کەسایەتی
ئاشتی هەورامی
کەسایەتی
سەعید کرمزتۆپراک
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
Hin Têge û Zaraweyên Rêziman Li nik Cegerxwîn
بەرهەمێن خوە ب ڕێنووسەکە پوخت ژبو کوردیپێدیا بنێرن. ئەم ژبۆ وە دێ ئەرشیڤ کەین و بو هەتاهەتا ل بەرزە بوونێ دپارێزن!
پول: کورتەباس | زمانێ بابەتی: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەڤپشکی کرن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
هەلسەنگاندنا بابەتی
نایاب
گەلەك باشە
ناڤنجی
خراب نینە
خراب
بو ناڤ لیستا کومکریا
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
گهوڕنکاریێن بابەتی!
Metadata
RSS
گووگلا وێنا بو بابەتێ هەلبژارتی!
گوگل دەربارەی بابەتێ هەلبژارتی!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Hin Têge û Zaraweyên Rêziman Li nik Cegerxwîn

Hin Têge û Zaraweyên Rêziman Li nik Cegerxwîn
Wek em dizanin ku #Cegerxwîn# yek ji wan nivîserên nifşê govara Hawarê bû, ya zimanzanê hêja Celadet Bedirxan, yê ku şoreşek di cîhana rewşenbîriya kurdî di zarê kurmancî de di wê serdemê de pêxist. Helbestvanê meyê hêja, Cegerxwîn di wê serdemê de serê xwe hilda. Em vê yekê dibêjin da ku hin fakterên pêkhênerane bêne xuya kirin.
Bi rastî tevgera nivîsînê di warê rêzimanê kurdî de ji nik Celadet despê kir. Bi dû de, rêzimana Reşîdê Kurd di sala 1957-an de belav bû. Di sala 1961-ê de Cegerxwîn pirtûkek di rêzimana Kurdî de, bi tîpên Latînî, bi zarî Kurmancî li Bexdê belav kiriye. Navûnmîşana pirtûkê ((awa û destûra #Zimanê Kurdî#))ye. Di vê xelekê de ezê zaraweyên Cegerxwîn ji xwendevanan re hem bidim xuyakirin, û hem jî di riya wan de bîr ûebaweriyên zimanwanî yên wî dest nîşan bikim û raya xwe têde bidim.
Piştî ku min pirtûka wî xwend hin têbînî min danîn, ew jî evin:
Yekem:
Di baweriya min de rêbaza ravekirina rêziman di her zimanekî de dibe hokareke serekî di destnîşankirina zaraweyên wî yên rêzimanî de. Li ser vê bingehê em hişkere dibînin ku piraniya girûpa zarweyên Cegerxwîn li pêka bîrûbaweriya rêzimana wî hatine hûnandin, ya ku di gelek movikan de li ser rêbaza rêzimana Erebî çûye. Cegerxwîn di şirovekirina xwe de wa diçê û dibêje ((di peyvê de du perçê binyadî hene ko bê wan peyv tekûz nabe
1. despêkiraw المبتدأ
2. salox الخبر
Helbet ev gote di bingeha xwe de rast û drust e, lê awayê ku zarawe pê hatine drustkirin wek Erebî hatiye, lewre em dibînin ku dest avêtiye karê (despêkirin) û li gor dariştina zarê Soranî zaraweya (despêkiraw) daniye, ji ber ku em tev dizanin ku forma (kiraw) rêjeyeke Soranî ye. Inca gelo wî zaraweya xwe her ji Soranî aniye, yan jî gelo wilo pê xweş hatiye û daniye. Ya dîtir jî dema ku ristê dike du parçe, wek:
((Şêrgo bi mêranî deng daye.))
Di şirovekirina wî de di rûpelê (6)an de weha hatiye, ku beşê yekê (Şêrgo) despêkiraw e, û beşê duwa (bi mêranî deng daye) salox e. Ev jî ne xem e, lê bi dû de tê ser destewajeya (bi mêranî) û wek çilo zimanzanên Ereba şirove dikin, ew jî wilo dikê dema dibêjê (bi mêranî) rakêş û rakêşraw in, wek em bêjin (car û mecrûr in – جار و مجرور ). Dîsa danîna (rakêş û rakêşraw) herçende bi şêweya Soranî hatiye, lê ya ku cihê rexnê ye di bin kartêkirina rêzimanê Erebî de zimanê Kurdî tê şirove kirin. Eva han di piraniya movikên pirtûkê de diyar dibe.
Duwem:
Ji alîkê din ve jî, Cegerxwîn, heçku pirtûka rêzimana Soranî di rexekî de, û pirtûka rêzimana Erebî di rexekî de daniye ber xwe û li pey wan rêzimana kurmancî daniye. Ez vê yekê dibêjim neku mirov ji awa û destûra rêzimanên dîtir sûd negire, lê ya pêwîst taybetiya zimanê kurdî biserkeve. Ez vê yekê dibêjim ji ber ku eva han di du aliyan de diyar e:
1. ji hin zaraweyên wî ku soranî wergirtine, wek despêkiraw, kiraw(object), …htd.
2. Naveroka pirtûkê li pêka rêbaza şîkariya zarê Soranî yên wê serdemê hatiye, ku Cegerxwîn li Kurdisatana Iraqê dijî. Û li wê derê fêrî zarê Soranî bû.
Sêyem:
Hin ji zaraweyên Cegerxwîn lawaz û bêkêr in, wek:
(peyv) beramberî hevok û riste (sentenceجملة ) hatiye.
Wergêrana (peyvê) bi wataya (sentence جملة) gelek lawaz e, herçende di zarawesazî de tiştekî wa dibe, lê divê bi hûrbînî lê were meyzekirin. Berê Kurda gotiye mirovê kurmanc cihê peyvekê tenê di serê wî de heye, ê ku hat berî xelkê peyva xwe xiste serê wî de, ji xwe cih ji ti peyvên dîtir re nema, ji ber ku her peyvek tenê dikeviyê de. Lewre mirovê Kurd, çi xwenda û çi nexwenda jî ji ya xwe ber nadê, ji ya xwe nayê xwar, herçende şaş be.
(kirok = kir+ok) hemberî (subject فاعل ).
Ev jî ligor peyvên (mêjok yan mîjok, gerok, tirsok) ku beşê kar di van peyvan de regê karê nihaye, lêbelê beşê kar di peyva (kirok) de karê rabirdû ye (buhêrkê). Inca dariştin bi xwe jî li nik Cegerxwîn ne hewqas sazkar e.
(devxwarî) hemberî (tewang الإمالة), jiber ku devxwarî wek ew rave dike wataya tewangê bi wataya rêzimanî ya Celadet nade. Ya dîtir jî peyva (devxwarî) wek zaraweyekî rêzimanî ne cihgirtî ye
(pesin) hemberî (adjective الصفة
hin ji wan bi şêweyekî giştî, herçende libin çak hene, ku her ev jî yan berê hebûn, yan jî li gor wergêranê rast hatiye. Ya dîtir di dariştina xwe de, gelek zarawe, wek:
(teknav, bêşnav, sadenav, parçîmnav, komnav, demnav, cînav, alavnav, biçûknav, jimarnav, jêdernav, kiroknav, riknav, cêwînav …htd.)
Çarem
Têgeyên rêzimanî li nik Cegerxwîn di rêbazeke zanistî de û li gor taybetiyeke zimanewanî taybet bi rêzimana Kurdî nayên, ku ev jî dibe cihê kêmanî û rexnelêgirtinê. Lewre, wa tê dîtin ku Cegerxwîn qalibekî rêzimanî bi du têgeyan şîrove dike, wek vê rista jêrî.
1. Şêrîna xebatker baş e
2. Fehadê gernas mêr e
Cegerxwîn di qalibê (Şêrîna xebatker) û (Fehadê gernas) peyvên xebatker û gernas wek (xwepêgirê despêkiraw) dibîne. Belê di rûpelê 29an de heman qalib bi du têgeyên dîtir de: (pesin û pesindiraw الصفة والموصوف tê şîrovekirin. Her ne tenê wilo ye jî, di rûpelê bi dû de heman qalib dikeve bin du têgeyên rêzimanî yên dîtir de ku jêre (palivdar û palivdêr – المضاف والمضاف اليه dibêje. Inca wa diyar e ku rêzimannivîs di avakirina têgeyên rêzimanî de pala xwe dide rêzimana Erebî, bi ser ku ev piroseya han di hin aliyan de ne karekî ziyankar e, eger zimanvan awa û destûra zimanê Kurdî di rêbazeke taybetî de şîrove bike û bikarê tiyoriya rêziman bi şêweyeke giştî bixê bin xizmeta danîna rêzimanê Kurdî de, ne ku qalibek bi sê têgeyên taybet bi zimanekî dîtir, wek Erebî, werê nav zimanê şîrovekirinê. Herweha ev wê yêkê dupat dikê ku nivîser zaraweyên xwe li ber roniya têgeyên rêzimanê Erebî ava dikê.
Pêncem
Cegerxwîn di pênaseyên[3] xwe de wa hûrbîn neçûye, lewre xwênerê normal tênagihê, û xwênerê zimanvan jî pişt pê girê nadê, eva han dibê kêmasiyek ji petûkê re, bo nimûne di pênaseya zaraweya (xwepêgir - المتعلق) de wa dide naskirin:
((xwepêgir ew perçeye ko di peyvê de yan xwepêgirê destpêkiraw e yan xwepêgirê salox e. ))
Têbîniyên min evin:
1. Cegerxwîn di wergerandina xwe de ku (peyv) beramber sentence – الجملةdaniye, di baweriya min de, şaş çûye.
2. Ya dîtir jî (xwepêgir) ne tenê di ristê de tê, lêbelê di destewaje – phrase - العبارة de jî tê, wek:
Lawê Pîrê; Pira Bafit; dilê birîndar, gula sor
3. Dema ku Cegerxwîn dibêjê: ((xwepêgir ew perçe ye) mebesta rast û yekser ji gotina (parçe/perçe) nayê xuyakirin. Başe ev çi parçe ye? Ya dîtir jî, têgeya (perçe) têgeyeke giştî ye, û bi vî awayî pênase nayê naskirin, ji ber ku (kert û kîte) jî perçeye, û yek dikarê peyvê bi hemî parçên xwe ve wek yek parçe bibîne. Weha xwêner di nav van têgeyan de wê wunda bibe.
Şeşem
Sînorên morfolojî û dengsazî di têgeyên rêzimanê Cegerxwîn de ne diyar in, û hincar tevlîhev dibin, bo nimûne, dema ku tê ser şîrovekirina binyada peyvê, weha dibêjê:
((Gotin jî yan ji kartekê pêktê wek: aw, ard, aş, ax, al…
Yan ji du karta pêktê wek: bajar, baran, barzan, bala.
Yan ji sê karta pêktê: birîva, silîva, (re – wan – duz)
Yan ji çar karta pêktê wek: rahejandin, raqetandin, rakişandin, hilfirandin, hilqetandin.
Yan ji pênc karta pêktê wek: bidarve kirin, bijorve birin.
Yan ji şeş karta pêktê wek: bihev guherandin.
Wa diyare ku kertkirina wî ligor sînorên dengsazî hatiye, ne yên morfolojî. Lê Cegerxwîn wek zimanvan vê kertkirinê destnîşan nakê, ango bi nav nakê, çi ji aliyê morfolojî ve, û çi ji aliyê dengsazî ve. Tenê dibêjê gotin ango peyv ji karta pêktê.
Bi dû de tê ser nasandina zaraweya (kart) û dibêje: ((ji her dengekî re kartek tê gotin. Ew jî:
carna ji yek tîpê pêktê wek : a
carna ji du tîpa pêktê wek: ba
carna ji sê tîpa pêktê wek: bar
carna ji çar tîpa pêktê wek: kuşt))
Wek hişkere ye ku Cegerxwîn dixwaze kertkirina peyvê bi awayê piroseya (kît)an wek Celadet nav lêkiriye, yan jî li gor şîrovekirina zimanvanî zaraweya (syllable) jêre tê gotin. Lê Cegerxwîn di zimanê şîrovekirinê (metalanguage) لغة الشرح de ne tenê ser neketiye, lêbelê dikevê wan şaşiyên ku dibine nîşana hejariya tiyorî di warê zanista rêziman de, lewre sînor navbera têgeyên rêzimanî de di hin rûwên giring de ne zelal tê, û dibe egera tevlîheviyekê di hişê xwêner û rêziman de, bo nimûne, em dibînin zaraweya (kart) li nik Cegerxwîn
((ji her dengekî re kartek tê gotin))
((carna ji yek tîpê pêktê))
Inca kart carekê deng e û carekê tîp e. Eger eva han hin car li hev suwar tê, belê bi awakî giştî nayê peyrewkirin, lewre nabe destûrekê rêzimanî di vî warî bê dariştin. Ji ber ku ya herî giring ew e zimanzan sînorên astê şîkariyê ji hev cuda bike, û astên dengsazî(deng) û girafêmsaziyê(tîp) li bin guhê hev nede.
Heftem
Cegerxwîn, wek me berî niha jî got, li pêka rêzimanê Erebî çûye û dibêjê: gotin sê parçeye: (nav û kirin û tîp) wekçawe Ereb jêre dibêjin: (الاسم والفعل والحرف ). Wa diyare ku Cegerxwîn zarweyên Erebî bi awakî mîkanîkî werdigerênê ser Kurdî, lewre, eger nav û kirin beramber اسم و فعل rast hatiye, lê (tîp)a Kurdî beramber (الحرف)a Erebî di vê têvajoyê de nayê. Ji ber ku zaraweya (elherf) di vir de mebest jê ne ew (herf)a elfebê ye, ango (letter, tîp/pît), belê mebesta wê dawiya tiştekî yan kevîka tiştekî, wek em jêre bi Kurdî dibêjin (pîk).
Heştem
Di rêbaza polênkirin (polpolkirin)a peyvan de wek em bêjin ev peyv (kar)e, û ew peyv (nav)e yan (daçek)e …tad. Cegerxwîn, ne wek Celadet û Qenat û Reşîdê Kurd, çûye, tenê li ser rêbaza Rêzimanê Erebî çûye, ya ku peyvên zimanê Erebî di çarçêweya sê beran de têne levakirin, ew jî (nav, kirin, tîp) ango (الاسم، الفعل، الحرف) lewre jî pirtûka Cegerxwîn li ser van hersê beşan pêktê:
1. Perçê yekê Nav (rûpel 13 _ 125)
2. Perçê duwa: kirin (rûpel 126 _ 188)
3. Perçê sêya: Tîp (rûpel 189- 206)
Nihem
Di rêzimanê Erebî de zaraweya (el-hereke الحركة ) heye ku dengdêrekî kurt (short vowel) di dawiya peyvê de tê dema ku ew peyv dikevê barê ristesazî de, ango di riste û axaftinê de tê. Raste morfolojiya ziman di hin aliyan de û bi şêweyekî wa dibê ku nêzîkî hev bibin, lê dive ku ew nêzîkayî I hev suwar were da ku em heman navlêkirinê bikarbênin, bo nimûne forma (gerund)a Ingilîzî di Erebî de nîne, lewre zaraweyekî Erebî u bikarê vî barî wesf bide nine, lewre di wergêranê de em naçar dibin heman bêjeya Ingilîzî bikar bênin. Cegerxwîn hatiye zaraweyeke Erebî bi bêjeyên Kurdî bikar aniye ku ew jî eve:
Rewş û tevgerên dawiya kirinê الحالة وحركات نهايات الفعل
Inca dibêje çawa hatiye xuyakirin heft rewş û şeş tevger dikevin dawiya (kirin)ê,, di rûpelê 186an de li ser têgeya tevgerê taxêve. Bi rastî ez naxwazim têbîniya dûvdirêj bikim, ez dibê heme têbîniyên me dan wek nimûne bes in. Ji ber vê yekê jî zaraweyên ku Cegerxwîn danîne piraniya wan cihê xwe nagirin
Li ber roniya xwendina min ji pitûka Cegerxwîn ya bi navê ((awa û destûra rêzimanê Kurdî)) weha diyar dibe ku nakevê rêza rêzimanvanan de ji ber ku zimanvanî ne tenê zanîna mirov di zimanekî de xurt û zîrek be, lê belê ya rast drust ew e ku zanîna mirov di rêziman de gelek be. Cegerxwîn zimanzan e di awayê çilo peyva kurdî bihûne, lê ne zimanzan e çilo rêziman rave bikê.
Paşgotin
Eger Cegerxwîn di pirtûka xweyî rêziman de bi ser neketiye, ev jêre nabê kêmasiyek ji ber ku vî mirovî di gelek cihên dîtir de biserketiye, û gelek helbest û gotinên pir hêja ji me re rêj kirine û nivîsandine, û rûpelên dîroka wêjeya kurdî bi gul û nêrgiz û kulîlkên wî hatine xemilandin, wek nimûne:
Meyger tu were em qedehek mey bifirînin
Ez bi xwe yek ji wan sedê kesên ku li ber dengê helbesta wî mezin bûme. Bi rastî nerxandina helbesta Kurdî li nik Cegerxwîn pêwîstî bi têvajoya serdemê heye, ango ew dema taybet bi hatina Cegerxwîn ve bend e. nemaze ev ku cuwamêr di demeke weha de hat ku piraniya miletê Kurd nexwendewar bû, û hestê millet pirtir di pêvajoya wêjeya gelêrî de serê xwe hildida. [1]

ئەڤ بابەت ب زمانا (Kurmancî) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
Ev babet bi zimana (Kurmancî) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەڤ بابەتە 1,836 جار هاتیە دیتن
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
هاشتاگ
ژێدەر
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | welateme.net
بابەتێن پەیوەستکری: 16
زمانێ بابەتی: Kurmancî
روژا تمام کرنێ: 05-08-2022 (2 سال)
جوڕێ دۆکومێنتێ: زمانی یەکەم
جوڕێ وەشانێ: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: ک. باکوور ت. لاتین
وەرگەڕکری ژ زمانێ: ک. باکوور ت. لاتین
وەڵات - هەرێم: کوردستان
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: ئەدەبی
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: کلتوور
تایبەتمەندی یێن تەکنیکی
کوالیتیا ڤی بابەتی: 96%
96%
ئەڤ بابەتە ژ لایێ: ( سارا کامەلا ) ل: 05-08-2022 هاتیە تومارکرن
ئەڤ بابەتە ژ ئالێ: ( ئاراس حسۆ ) ل : 06-08-2022 پێداچوون ژبوو هاتییە کرن و ڕەها بوویە
ئەڤ بابەتە بو دویماهیک جار ژ لایێ: ( ئاراس حسۆ )ڤە: 06-08-2022 هاتیە ڕاست ڤەکرن
ناڤ و نیشانێن بابەتی
ئەڤ بابەتە ب ستانداردی کوردیپێدیا هێشتا نە دروستە و پێدڤی ب داڕشتنەکا بابەتی و زمانی هەیە!
ئەڤ بابەتە 1,836 جار هاتیە دیتن
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
سارا موحسین بەرزنجی
کورتەباس
چیرۆک و سترانا کاڵی ب گوهار
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
سەید عەبدولواحید بەرزنجی
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
کورتەباس
فەتحیا مرنا خۆ هەلدەبژیریت
کەسایەتی
ئیجان یاسر ئەلیاس
پەڕتووکخانە
هەڤپشکیا زمانێ کوردی ل گەل زمانێن کەڤن
کەسایەتی
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
پەڕتووکخانە
مرنا ڕەش
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
کورتەباس
هوزانڤانێ کورد مەلا خەلیلی سێرتی و (ئایین)
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
کەسایەتی
محەمەد عەلی شاکر
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کەسایەتی
شێخ عەلی
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
کورتەباس
بەفر و ئەڤین
پەڕتووکخانە
دادگەهکرنا شێخ سعیدی بیران
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
کورتەباس
بەیتا سوبێ و هێڤارێ
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
فاتما ساڤجی
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
پەڕتووکخانە
ئەڤینی د فیشەکا بی کەی سی یێ دا
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ

روژەڤ
کەسایەتی
زارا محەمەدی
22-03-2023
کاروان م. ئاکرەیی
زارا محەمەدی
کەسایەتی
ئاشتی هەورامی
26-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئاشتی هەورامی
کەسایەتی
سەعید کرمزتۆپراک
26-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
سەعید کرمزتۆپراک
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
28-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
محەمەد ساڵح دیلان
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەرکان شەریف
29-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
28-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شوان شێخ ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
زەمان حەسەن ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شیمال فەرهاد سورچی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس عەلی عەباس
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
لانە کەمال محەمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس ئیبراهیم ڕێشاوی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد هاودیانی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت
  530,176
وێنە
  110,960
پەرتوک PDF
  20,352
فایلێن پەیوەندیدار
  105,419
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پول
کرمانجی
کەسایەتی 
5,876
ئەنفالکری 
5,841
شەهیدان 
2,549
پەڕتووکخانە 
1,307
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
887
جهـ 
624
وێنە و پێناس 
410
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
67
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
پارت و رێکخراو 
34
شوینوار و جهێن کەڤنار 
34
نڤیسێن ئایینی 
29
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
13
کارا هونەری 
11
پەند و ئیدیۆم 
9
ناڤێن کوردی 
8
كلتوور - پێکەنین 
7
رێکەوت و رووداو 
7
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
فەرهەنگ 
2
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
لێنانگەها کوردی 
1
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   رێژە 
238,080
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
سارا موحسین بەرزنجی
کورتەباس
چیرۆک و سترانا کاڵی ب گوهار
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
سەید عەبدولواحید بەرزنجی
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
کورتەباس
فەتحیا مرنا خۆ هەلدەبژیریت
کەسایەتی
ئیجان یاسر ئەلیاس
پەڕتووکخانە
هەڤپشکیا زمانێ کوردی ل گەل زمانێن کەڤن
کەسایەتی
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
پەڕتووکخانە
مرنا ڕەش
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
کورتەباس
هوزانڤانێ کورد مەلا خەلیلی سێرتی و (ئایین)
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
کەسایەتی
محەمەد عەلی شاکر
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کەسایەتی
شێخ عەلی
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
کورتەباس
بەفر و ئەڤین
پەڕتووکخانە
دادگەهکرنا شێخ سعیدی بیران
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
کورتەباس
بەیتا سوبێ و هێڤارێ
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
فاتما ساڤجی
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
پەڕتووکخانە
ئەڤینی د فیشەکا بی کەی سی یێ دا
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| دروستکرنا لاپەری 2.484 چرکە!