پەرتوکخانە پەرتوکخانە
لێ گەڕیان

کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!


گەریانا دەست نیشانکری





لێ گەڕیانا هویر      کیبورد


لێ گەڕیان
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرن
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
ئامراز
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
هژمارا من
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
لێ گەڕیان ڤڕێکرن ئامراز زمان هژمارا من
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارێ مە
 بابەت ب هەلکەفتێ
 رێسایێن بکار ئینانێ
 ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
 بوچوونێن هەوە
 کومکری
 کرونولوژیا ڕویدانا
 چالاکی - کوردیپێدیا
 هاریکاری
بابەتێ نوی
کەسایەتی
عەبدولکەریم شێخانی
12-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
یونس ئیبراهیمی
12-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
11-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
08-08-2024
ڤەژەن کشتۆ
کەسایەتی
کەیوان کەوسەری
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
یوسف محەمەدی ئەسڵ
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ڕەزا ئیبراهیمی
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ڕەحیم محەمەدزادە ئەقدەم
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
شوینوار و جهێن کەڤنار
مزگەفتا مەزنا ئامەدێ
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
04-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت
  533,070
وێنە
  108,013
پەرتوک PDF
  20,053
فایلێن پەیوەندیدار
  101,639
ڤیدیۆ
  1,479
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
304,112
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,346
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,874
عربي - Arabic 
29,542
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,298
فارسی - Farsi 
9,063
English 
7,439
Türkçe - Turkish 
3,626
لوڕی - Kurdish Luri 
1,691
Deutsch - German 
1,556
Pусский - Russian 
1,134
Français - French 
339
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
90
Svenska - Swedish 
63
Հայերեն - Armenian 
50
Español - Spanish 
48
Italiano - Italian 
46
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
24
日本人 - Japanese 
21
Polski - Polish 
19
中国的 - Chinese 
18
Ελληνική - Greek 
14
עברית - Hebrew 
14
Norsk - Norwegian 
14
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
5
Ozbek - Uzbek 
5
Esperanto 
5
Тоҷикӣ - Tajik 
5
ქართველი - Georgian 
3
Catalana 
2
Čeština - Czech 
2
Hrvatski - Croatian 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
Srpski - Serbian 
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
پول
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
ئەنفالکری 
5,449
کەسایەتی 
4,639
شەهیدان 
2,534
پەڕتووکخانە 
1,291
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
848
جهـ 
585
وێنە و پێناس 
370
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
65
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
شوینوار و جهێن کەڤنار 
32
نڤیسێن ئایینی 
29
پارت و رێکخراو 
28
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
13
پەند و ئیدیۆم 
10
ناڤێن کوردی 
8
كلتوور - پێکەنین 
7
کارا هونەری 
7
رێکەوت و رووداو 
4
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
لێنانگەها کوردی 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
MP3 
323
PDF 
30,659
MP4 
2,410
IMG 
197,440
∑   رێژە 
230,832
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
کەسایەتی
ئیبراهیم ئەمین باڵدار
فاشیزم لە نێوان تەورات و قورئاندا (بەشی دووەم)
زانیاری یێن کوردیپێدیا ل هەمی دەم و جهێکیە و بو هەمی دەم و جهانە!
پول: کورتەباس | زمانێ بابەتی: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
هەڤپشکی کرن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
هەلسەنگاندنا بابەتی
نایاب
گەلەك باشە
ناڤنجی
خراب نینە
خراب
بو ناڤ لیستا کومکریا
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
گهوڕنکاریێن بابەتی!
Metadata
RSS
گووگلا وێنا بو بابەتێ هەلبژارتی!
گوگل دەربارەی بابەتێ هەلبژارتی!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English0
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)0
هەورامی - Kurdish Hawrami0
لوڕی - Kurdish Luri0
لەکی - Kurdish Laki0
Zazakî - Kurdish Zazaki0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana0
Cebuano0
Čeština - Czech0
Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
ترکمانی - Turkman (Arami Script)0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0
فاشیزم لەنێوان تەورات و قورئاندا (بەشی دووەم)
نووسینی: ستار بزێنی

کۆچ و وەرچەرخان!
لەماەوی دە ساڵدا محەمەد نەیتوانی قەناعەت بە خەڵکی مەککە بێنێ وەک پێغەمبەرێک و خاوەنی پەیامێکی خودایی، جگە لە ژمارەیە دۆست و ڕەش وڕوت وبێ دەرامەت و چەند کۆیلەیەکی ناو مەککە نەبێ. بەهۆی بەربەرەکانی جوەکان و موشریکەکان بەتایبەت و کریستیانەکان ڕەوڕەوەی بزاڤی ئایینەکەی توشی چەق بەستو بوبو.هەمیشە بیری لە شوێنێکی ئارام دەکردەوە هەرنەبێ ژیانی خۆی و یاوەرەکانی لەچنگی موشریکەکان بپارێزێ وقەوارەیەکی ئارام درووست بکات بۆ بەرجەستەکردن و دامەزراندن خولیاکانی، هەربۆیە یاوەرەکانی دوو جار بەرەو ئەسیوبیا و جارێکیش بەرەو تائف کۆچیان کرد و تیادا سەرکەوتو نەبون.پاش ئەوەی توانی لەرێگای خاڵوانیەوە -(کە لە خێڵی خەزرەج بو، و یەکێ لەو دوو خێڵە گەورانەی ناو شارۆچکەی (يثرِب) بون)- کیانێ بۆ دەوڵەتەکەی دابمەزرێنێ. بۆ ئەو مەبەستەش توانی لە ناو شار مزگەوتێک درووست بکات و ببێتە خانەی ئاوارەکان و گردبونەوەو ودانانی نەخشە و پیلانی پاشەڕۆژی ئایینەکەیان و ڕاهێنانی خەڵکی شارەکە لەسەر ئایین و ناوی یەسربیشی گۆڕی بە مەدینە هتد.

هەر لە وێوە کێشەی دوژمنایەتی کۆنی نێوان ئەوس وخەزرەجی چارەسەرکرد، بەوەش توانی خێڵە عەرەبەکانی ناو شارەکە لە مەکرو دەسەڵاتی جوەکان دەربێنێ و درزێکی گەورە بخاتە نێوانیان وبێ متمانەییێ لەنێویاندا درووستبکات (پێشتر هەردوو هۆزەکە هەریەک لەگەڵ هۆزێکی بن جوا پەیمانیان لە گەڵ یەکا بەستبو، جوەکانیش بەپیلانی خۆیان عەرەبەکانیان لەناو یەکا بەشەڕ دەدا بە مەبەستی قول کردنەوەی دوژمنایەیی لەنێوانیان و بۆ ڕەوانەوەی ئەگەری ئاشتبونەوە و پەیمان بەستن)- ئەوشمان لەبیر نەچ پێغەمبەر ڕوبەڕوی سێ کۆمەڵگابوبوەوە، (هۆزەکانی بنجو، کۆمەڵگای یەسرب پاش ئاشت بوبنەوەیان کە نازناوی ئەنساریان لێ نرا، لەگەڵ موهاجرەکان). وردە وردە ناکۆکی نێوان هەرسێ کۆمەڵگا جیاجیاکە زەق دەبوەوە، لە لایەک هەڵوەشاندنەوەی پەیمانی جوەکان و خێڵەعەرەبەکان جۆرێ لە دڵەڕاوکەی لای جوەکان درووستکردبو، لەلایەکی تریشەوە مەهاجرەکان بەهۆی پەرگەندەیی و دەربەدەری وستەمکاری موشریکەکانەوە توشی بێ دەرامەمەتیەکی سەخت بوبون، بۆ چارەسەرکردنی دۆخەکەش، پێش ئەوەی کێشەی لێ بکەوێتەوە، هەستا بە دەرکردنی پەیمان نامەیەک هەمو لایەن و پێکهاتەکان بگرێتەوە، بۆ ڕێکخستنی بارو گوزەرانی کۆمەڵگاکە، لە هەموشی گرنگتر جیاکردنەوەی موسلمانەکان لە جوەکان وەک دوو کۆمەڵگای جیا کە لە بەندی یەکەمدا ئاماژةی پێکردووە.کەمن محەمەد پێغەمبەرم لەگەڵ هەمو موسلمانە موهاجرین و ئەنسارەکاندا بەیةک ميلەت دەناسرێین و خاڵێکی گرنگی تری چارەنووسی بن جوەکان خستە مەترسیەوە ئەویش نابێ لەبری کافرێک ئیماندارێ ئیمادارێک بکوژێ و نابێ پاڵپشتی کافرێ بکرێت دژ بە موسڵمانێ (ولا يقتل مؤمن مؤمناً في کافر ولا ينصر کافرا ًعلی مؤمن).لە بەرامبریشدا ئازادیەکی دابو بە هەمو ئایینەکانی تر بە ئایینی جوەکانیشەوە.

لەسەرەتاوە هەمیشە نەرمی دەنواند و هەوڵی بێ پایانی لەگەڵ جوەکان، بە مەبەستی خولقاندنی کەشێک ئارام بو لەناو یەسریب دا، بۆیە هەمو تواناکانی خۆی بۆ بەرەنگاری موشریکەکان تەرخان کردبو، ئەو سیاسەتەش لە ناو دەقەکانی قورئان بەجوانی بەدی دەکرێ. تەنانەت ئەگەر قورئان لەگەڵ تەوراتدا بە جوانی بەراوردی بکەین هیج وای تیانامینێتەوە گوزارشت لە کولتوری عەرەب بکات جگە لەو ئایەتانە نەبێت کە باس لە ئەنفال و کوشتن و خۆشی بەهەشت و حۆریەکان نەبێ، هەمیشە مەبەستی قەناعەت پێ هێنانی جوەکان وپەلکێشکردنیان بۆ ناو ئایینی ئیسلام بو، تەنانەت لە ئایەتێکدا وادڵنیایان دەکاتەوە کە خودا وەک موسڵمانە ئیماندارەکان حسابیان بۆ دەکات وەک لەم ئایەتەی خوارەوە هاتوە: إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ۆالَّذِينَ هَادُوا ۆالنَّصَارَیٰ ۆالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ۆالْيَوْمِ الْآخِرِ ۆعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ ڕَبِّهِمْ ۆلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ ۆلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (62) واتا ئەوانەی باوەڕیان هێناوەو ئەوانەشی لەسەر ئایینی جو وموسیحیەکان و سابیەکان کە باوەڕیان بە خواو ڕۆژی قیامەت هێناوە، هیچ مەترسیەکیان لەسەر نییە لای خودا پارێزراون.

بۆ درووستکردنی متمانەی زیاتر لەنێوان جوەکان وشکاندنی تەوقی دورەپەرێز هەمیشە بە هەمان مەبەست ڕێزی تایبەتی لە ئایین و پێغەمبەرەکانی بەنی ئسرائیل دەگرت خۆیشی خزاندبوە نێوانیانەوە بەو مەبەستەی کە لە نەوەی ئسماعیلی کوڕی ئبراهیمە کەدەکاتە برای ئیسحاق کە نەوەی بن جوەکانی لێوە پەیدابوە، ئەوەش جۆرە وەڵامێ بو بۆ جوەکان کەدەیانگوت پێغەمبەرایەتی تەنها لەنێو بەنی ئسرائیل سەرهەڵدەدا وەک نوح و ئیبراهیم و ئیسحاق و موسا، تەنانەت سولەیمان و داوودیش وەک پێغەمبەر ناساندوە، کەچی لە تەوراتدا وەک پاشا باسیان هاتوە هتد…. وچەنەها ئایەتی وەک (إنا انزلنا التوراة فیها هدی و نور/44/المائدة)واتا ئێمە تەوراتمان داگرتوە ڕێنیشادەر و ڕۆشنگەری تێدایە. (يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْکُمْ ۆأَنِّي فَضَّلْتُکُمْ عَلَی العَالَمِين) البقرة 47: 2 (ۆلَقَدْ آَتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْکِتَابَ ۆالْحُکْمَ ۆالنُّبُۆّةَ ۆرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ ۆفَضَّلْنَاهُمْ عَلَی الْعَالَمِينَ) الجاثية 16:45 ؟ و ئایەتی(إني ڕسول اللە الیکم، مصدقاً لما بين يدي من التوراة /6/ الصف واتامن ناردراوی خودام و لە تەوراتیشدا باوەڕم پێکراوە. بەمەش ئیعترافێکی ترە بە تەورات کە پەڕتووکێکە لای خوداوە هەناردەکراوە. لە ئایەتی خوارەوە بە جوەکان دەڵێ خۆ ئێوە تەورات تان لەبەر دەستدایە و هەموشتێکی تیا نووسراوە داوای شەرع لە من دەکەن.(ۆکَيْفَ يُحَکِّمُونَکَ ۆعِنْدَهُمُ التَّوْرَاةُ فِيهَا حُکْمُ اللَّهِ ثُمَّ يَتَۆلَّوْنَ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ ۆمَا أُولَئِکَ بِالْمُؤْمِنِينَ ﴿43﴾) ئەوەش لە کاتێکدابو، جوەکان بۆ تاقی کردنەوەی پێغەمبەری ئیسلام هەمیشە پرسیاری ئیحراجیان لێ دەکرد.

موسڵمانەکان بەرانگژی هێزێکی سێ بەرابەری خۆیان بونەوە، موشریکەکان حەفتا کوژراویان لێ بەجێ ماو و حەفتا کەسیشیان بەدیل دەسگیرکرا بەرانبەر کوژرانی چواردە موسڵمان، ئەو ڕوداوە جۆرێ لە خۆبایی لای موسڵمانەکان درووست کردبو، گەیشتنە ئەو قەناعەتەی کە خودا هەزار مەلائکەی جەنگاوەری ناردە ناو شەرەکەوە ئەوەش بۆ تۆقاندنی دوژمن و بەرزکردنەوەی ورەی موسڵمانەکان بو.(إِذْ تَسْتَغِيثُونَ ڕَبَّکُمْ فَاسْتَجَابَ لَکُمْ أَنِّي مُمِدُّکُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ مُرْدِفِينَ) (الأنفال:9). ئەو ڕوداوەش سەرەتای وەرچەرخانێک و زەنگێکی مەترسیدار بو بۆ بنجوەکان و سەرەتای خۆ یەکلایی کردنەوەی مەنهەجی یەتی ئیسلام بەرانبەر بە ئایینەکانی تری ناو یەسرب و نیمچەدوڕگەی عەرەبی. هەر لەوێوە وردووردە کەوتنە سەنگەر گرتن لە یەک.هەڵماڵینی عەیب و عاری یەکتر وسەرهەڵدانی دڵە ڕاوکێ، هەم لەلایەن هۆزە جوەکانەوە کە چارەنووسیان دەکەوێتە مەترسیەوە وهەم لە لایەن خودی موحەمودەوە نایەوێ دەسبەرداری دەستکەوتەکانی بێت و کیانی دەوڵەتە ساواکەی لەدەست بدا، بۆیە بڕیاری یەکلاکەروەی دابو، هەروەک لەم ئایەتەدا مەبەستەکانی بە ئاشکرا دەخاتە ڕوو: (ۆإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْمٍ خِيَانَةً فَانبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَی سَۆاءٍ إِنَّ اللهَ لا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ)

لە پێش هەمو شتێ هەوڵی درووست کردنی متمانە و بڕوا بەخۆبونی لە ناو عەرەبەکاندا درووست کرد وەک شانازی بە زمان نەتەوەو ئایینەکەیان و چاندنی ڕوحی شۆڤیزم، لە خۆبایی بونیان گەیشتە ئاستێ تەنانەت بەچاویێکی سوکەوە بڕواننە تاکە موسڵمانە غەیرە عەرەبەکانیش وەک سەلمانی فارسی. لە بەرانبەریشدا سەنگەریان لە جوەکان گرت و کەوتنە هەڵدانەوەی تومەتی کوشتنی پێغەمبەرەکانیان و درۆکردن و تەزویر وتەحریفی تەورات و سوکایەتی پێکردن وەک تەشبیە کردنیان بە نەوەی مەیمون و بەراز و تەکفیر کردنیان کە پێشتر بە چەندەها ئایەتی قورئان لە مەدح وسەنای تەورات و ئایینی جوەکان بو بەڵام لەگەڵ سەرهەڵدانێ قەیران و ناکۆکی نێوانیان لە ماوەیەکی کورتدا هەمو ئەو مەدح وسەنایە پێچەوانە بوەوە هتد….پاشان قۆناغی تیرۆر کردنی کەسایەتیەکانیان وەک کەعب کوڕی ئەشرەف و عەسمائی کچی مەروان کە هەردوکیان شاعیر بون. پاککردنەوەی نیمچە دوڕگەی عەرەبی بە کۆچ پێکردنی زۆرەملێی هەندێ لە هۆزە بن جوەکان بەرەو شام و قتل وعامی خێڵی بەنو قورەیزە و دابەشکردنی ئافرەتەکانیان بەسەر یاوەرەکانی خۆی و دەسبەسەراگرتنی سەروەت سامانەکانیان کۆتایی پێ هات.

له کۆتاییدا، ئەوەی پتر مەبەستمە ئاماژەی پێ بدەم دەستەواژەی (عەجەم)ە.بەڕای من ئەم دەستەواژەیە داهێنانی خودی ئیسلام بو، بۆ پەرچدانەوەی دەستەواژەی (الأمِّيِّ، يان، الأمِّيِّين) وەک لەبەشی یەکەم ئاماژەم پێدا.پاش ئەوەی جێگای خۆی کردەوە لەناو دەقەکانی قورئان جێگیربونی لەناو هزری تاکی موسڵمانە عەرەبەکان دژ بە هەمو نەتەوەکان وەک سوکایەتیەک بەکار هێندرا.ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ هەندێ لە دەقەکانی قورئان بە ڕوونی مەبەستەکانیمان بۆ دەردەکەوێ. کاتێ قورئان بەشانازیەوە لەچەند ئایەتدا باس لە قورئانێکی عەرەبی زمان پاراو وە ک، : (إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ) وکاتێ موسڵمانە عەرەبەکان ڕوبەڕوی هەندێ وشەی نامۆ دەبنەوە کە هەرگیز نەیان بیستبو لە زمانی فارسی وعیبری و ئارامی و سیریانی و یۆنانی و ئیسیوبی یەوە سەرچاوەی گرتبو بەپێی (دائرة المعارف الاسلامیة) -275 -ووشەی بێگانەی تێدایە وەک(طور و مشکاة و قسورة و ڕقیم و زبجبیل و سجل و سندس هتد…..) هەرچەندە قورئانیش بۆ خۆی ئەوەی پشت ڕاست کردەتەوە وەک ﴿ۆلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسَانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ ۆهَذَا لِسَانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ﴾ [16:103 ﴿ۆلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ ۆعَرَبِيٌّ قُلْ هُۆ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًی ۆشِفَاءٌ ۆالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ ۆقْرٌ ۆهُۆ عَلَيْهِمْ عَمًی أُولَئِکَ يُنَادَوْنَ مِنْ مَکَانٍ بَعِيدٍ﴾ [41:44]: ئێمە دەمانزانی ئەوان دەڵێن کەسێک هەیە فێری دەکا، زمانی ئەو عەجەمیەو ئەمەش زمانێکی عەرەبی ڕەوانە. لە ئایەتی دووەمیشدا دەڵێ ئەگەر قورئانمان بە عەجەمی دابنایە دەیانگوت خۆزگە ئایەتەکانی شیدەکرایەوەو بەسەرسوڕمانەوە دەیانگوت نووسراوێکی عەجەمی و کەسێکی عەرەبی واتا خودی محەمەد چۆن دەگونجێ، لێرەدا وەڵامێکی سایکۆلۆجی بە تاکی عەرەب دەداتەوە و پێی دەڵێ ئەوڕۆ کاتی تۆ هاتوە شانازی
بەزمانەکەتەوە بکەیت کە تاکە زمانی پاراوە کە وتەکانی خودای پێ دەناسرێتەوە.

لەڕاستیدا وشەی عەجەم سوکایەتیەکی هێجگار گەورەیە بە خودی مرۆڤایەتی و زمانی سەرجەم بەشەریەت کراوە. ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ قاموس و فەرهةنگەکانی زمانی عەرەبی وەک (لسان العرب، قاموس المحیط، الصحاح في اللغة هتد..) بەکورتی تیایدا هاتوە: (معنی عجم في لسان العرب العُجْمُ والعَجَمُ خِلافُ العُرْبِ والعَرَبِ يَعْتَقِبُ هذانِ المِثالانِ کثيراً يقال عَجَمِيٌّ وجمعه عَجَمٌ وخلافه عَرَبيّ وجمعه عَرَبٌ ورجل أَعْجَم وقوم أعْجَمُ قال سَلُّومُ لو أَصْبَحْتِ ۆسْطَ الأعْجَمِ في الرُّومِ أَو فارِسَ أَو في الدَّيْلَمِ إذاً لَزُرناکِ ولو بسُلَّمِ ومنه الحديث بعدَدِ کل فصيح وأَعْجَم قيل أَراد بعدد کل آدَمِيٍّ وبهيمةٍ ومعنی قوله العجماءُ جُرْحُها جُبارٌ أَي البهيمة تنفلت فتصيبُ إنساناً في انْفِلاتها فذلک هَدَرٌ وهو معنی الجُبار مختار الصحاح:و العَجَمُ أيضا ضد العرب الواحد عَجَمِيٌّ و العُجْمُ بالضم ضد العرب وفي لسانه عُجْمَةٌ و العَجْمَاءُ البهيمة وفي الحديث (جُرْح العجماء جبار) وإنما سميت عجماء لأنها لا تتکلم وکل من لا يقدر علی الکلام أصلا فهو أعْجَمُ و مُسْتَعْجِمٌ و الأَعْجَمُ المعجم الوسیط:ويقال کذلک: عجُم الکلامُ: إذا لم يکن فصيحاً. فهو أعجَمْ، وهي عجماء)بەکورتی هەمو قاموسەکان کۆکن لەسەر واتاکانی عجەم لە زمانی عەرەبیدا وەک: عەجەم بەمانای کەسانی غەیرە عەرەب دێ، واتا هەمو ميلەتەکان دەگرێتەوە هەروەک لە بەیتە شیعرەکەی (سەلوم) دا هاتوە، ڕوم و فارس و دەیلەم.هەروەک سەحابەکانی محەمەد سەرسام بون لە بەرانبەر وشە بێگانەکانی ناو قورئان کە لە چەند زمانێکەوە سەرچاوەی گرتبو و پێیان وترا عەجەم. کەواتە هەمو ملتانی سەرگۆی زەوی لە دیدی عەرەبەوە عەجەمە.

عەجەم واتای ئاژەڵ دەگەیێنێ و حەدیسێکی پێغەمبەریش بە نموونە هێناوەتەوە(جُرْح العجماء جبار) واتا ئەگەر کەرێ بەلەسە بو و زەرەری بە کەسێک دا، ئەوا هیچ حەقێکی ناکەوێ، چونکە ئاژەڵە. دوا وتە، بەکار هێنانی دەستەواژەی عەجەم بە مەبەستی شوبهاندنی هەمو ملەتانی سەر زەوی تێکڕا بە ئاژەڵ
و جیاکردنەوەی عەرب و وەسف کردنی زمانەکەیان بە زمانی پاراوو ڕەوان، خۆی لەخۆیدا وەڵامی بنجوەکان بو کە خۆیان لەملتانی جهان جیاکردبوەوە لە ڕێگەی بەکار هێنانی دەستەواژەی ئومیەکان. لەگەڵ سەرهەڵدانی ئیسلام، پێغەمبەر هەمان ڕێچکەی فاشیزمی جوەکانی گرتەبەر، ئێستاش پاش چوار دە سەدە جیل بەجیل هەمان دەستەواژە وەک ئەمانەت تەسەلیم بەیەک دەکەن، هەر بەو دەستەواژەیە سوکایەتی بە سەرجەم ميلەتانی جهان دەکەن، دوا گروپێ هەمان دەستەواژەی عەجەمی بەکارهێنابێ داعش بوو.[1]
ئەڤ بابەت ب زمانا (کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
ئەڤ بابەتە 541 جار هاتیە دیتن
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
هاشتاگ
ژێدەر
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish | ماڵپەری پلاتفۆڕمی دابڕان - 30-07-2017
بابەتێن پەیوەستکری: 3
پارت / لایەن: ISIS
جوڕێ دۆکومێنتێ: زمانی یەکەم
جوڕێ وەشانێ: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: ک. باشوور
وەڵات - هەرێم: باشوورێ کوردستانێ
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: لێکۆڵینەوە
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: ئایین و ئاتەیزم
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: فەلسەفە
تایبەتمەندی یێن تەکنیکی
کوالیتیا ڤی بابەتی: 96%
96%
ئەڤ بابەتە ژ لایێ: ( هومام تاهیر ) ل: 02-12-2022 هاتیە تومارکرن
ئەڤ بابەتە ژ ئالێ: ( زریان سەرچناری ) ل : 02-12-2022 پێداچوون ژبوو هاتییە کرن و ڕەها بوویە
ئەڤ بابەتە بو دویماهیک جار ژ لایێ: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ڤە: 06-04-2024 هاتیە ڕاست ڤەکرن
ناڤ و نیشانێن بابەتی
ئەڤ بابەتە 541 جار هاتیە دیتن
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
سەید عەبدولواحید بەرزنجی
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
ئیڤلین; یان (زڤڕینا ئەشتارێ)
پەڕتووکخانە
تاڤگە; (لێگەڕیان ل رۆناهییا پرا جینۆتێ)
کەسایەتی
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
کورتەباس
رەوشا هەر زمانەکی سڤکی یە
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
پەڕتووکخانە
ئەڤینی د فیشەکا بی کەی سی یێ دا
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کورتەباس
سونێتاتێت رەسول حەمزاتوف دەنگێ ڤینێ و مرۆڤایەتی یێ
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
پەڕتووکخانە
گوڕلیس; شەمهەرۆزێ ئەجنە
کورتەباس
سترانێت ئادا
کورتەباس
بەلێ عەلی تەرەماخی یەکەمین رێزمان نڤیسێ کوردە
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
کورتەباس
طاووس گێڕان
کەسایەتی
بلند محەمەد
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963

روژەڤ
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
21-02-2024
زریان سەرچناری
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
24-04-2024
ڤەژەن کشتۆ
ڕەمبوسی
کەسایەتی
ئیبراهیم ئەمین باڵدار
12-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئیبراهیم ئەمین باڵدار
بابەتێ نوی
کەسایەتی
عەبدولکەریم شێخانی
12-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
یونس ئیبراهیمی
12-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
11-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
08-08-2024
ڤەژەن کشتۆ
کەسایەتی
کەیوان کەوسەری
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
یوسف محەمەدی ئەسڵ
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ڕەزا ئیبراهیمی
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ڕەحیم محەمەدزادە ئەقدەم
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
شوینوار و جهێن کەڤنار
مزگەفتا مەزنا ئامەدێ
05-08-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
04-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت
  533,070
وێنە
  108,013
پەرتوک PDF
  20,053
فایلێن پەیوەندیدار
  101,639
ڤیدیۆ
  1,479
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
304,112
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,346
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,874
عربي - Arabic 
29,542
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,298
فارسی - Farsi 
9,063
English 
7,439
Türkçe - Turkish 
3,626
لوڕی - Kurdish Luri 
1,691
Deutsch - German 
1,556
Pусский - Russian 
1,134
Français - French 
339
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
90
Svenska - Swedish 
63
Հայերեն - Armenian 
50
Español - Spanish 
48
Italiano - Italian 
46
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
24
日本人 - Japanese 
21
Polski - Polish 
19
中国的 - Chinese 
18
Ελληνική - Greek 
14
עברית - Hebrew 
14
Norsk - Norwegian 
14
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
5
Ozbek - Uzbek 
5
Esperanto 
5
Тоҷикӣ - Tajik 
5
ქართველი - Georgian 
3
Catalana 
2
Čeština - Czech 
2
Hrvatski - Croatian 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
Srpski - Serbian 
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
پول
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
ئەنفالکری 
5,449
کەسایەتی 
4,639
شەهیدان 
2,534
پەڕتووکخانە 
1,291
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
848
جهـ 
585
وێنە و پێناس 
370
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
65
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
شوینوار و جهێن کەڤنار 
32
نڤیسێن ئایینی 
29
پارت و رێکخراو 
28
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
13
پەند و ئیدیۆم 
10
ناڤێن کوردی 
8
كلتوور - پێکەنین 
7
کارا هونەری 
7
رێکەوت و رووداو 
4
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
لێنانگەها کوردی 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
MP3 
323
PDF 
30,659
MP4 
2,410
IMG 
197,440
∑   رێژە 
230,832
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
سەید عەبدولواحید بەرزنجی
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
ئیڤلین; یان (زڤڕینا ئەشتارێ)
پەڕتووکخانە
تاڤگە; (لێگەڕیان ل رۆناهییا پرا جینۆتێ)
کەسایەتی
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
کورتەباس
رەوشا هەر زمانەکی سڤکی یە
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
پەڕتووکخانە
ئەڤینی د فیشەکا بی کەی سی یێ دا
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کورتەباس
سونێتاتێت رەسول حەمزاتوف دەنگێ ڤینێ و مرۆڤایەتی یێ
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
پەڕتووکخانە
گوڕلیس; شەمهەرۆزێ ئەجنە
کورتەباس
سترانێت ئادا
کورتەباس
بەلێ عەلی تەرەماخی یەکەمین رێزمان نڤیسێ کوردە
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
کورتەباس
طاووس گێڕان
کەسایەتی
بلند محەمەد
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
فۆڵدەر
کەسایەتی - ئۆل و ئایین - ئێزدی کەسایەتی - جوڕێ کەسی - قوربانیێ شەڕێ دەولەتا ئیسلامی - داعش کەسایەتی - زمان - شێوەزار - ک. باکوور کەسایەتی - باژار و باژارۆک (ژدایکبوون) - شنگال کەسایەتی - فۆڵدەر - جینۆسایدا کوردێن ئێزیدی کەسایەتی - نەتەوە - کورد کەسایەتی - وڵات - هەرێم (ژدایکبوون) - باشوورێ کوردستانێ کەسایەتی - ڕەگەز - خانمان ئەنفالکری - جوڕێ کەسی - قوربانیێ شەڕێ دەولەتا ئیسلامی - داعش ئەنفالکری - زمان - شێوەزار - ک. باکوور

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| دروستکرنا لاپەری 1.078 چرکە!