ناڤ: مەکسیم
ناسناڤ: مەکسیمی خەمۆ
ناڤێ بابی: حسێن
ڕوژا ژدایکبوونێ: #09-07-1934#
ڕوژا وەغەرا داویی: #17-07-2011#
جهێ ژدایکبوونێ: گوندی #ئاڤشین#، ناوچەی #ئاپاران#، ئەرمەنستان
جهێ وەغەرا داویی: گوندی ئاڤشین، ناوچەی ئاپاران، ئەرمەنستان
$ژیاننامە$
زانایێ ناڤدارێ کورد مەکسیم خێمۆ (خامۆیان مەکسیم ئوسێنۆڤیچ) لە 07-09-1934 ل کومارا ئەرمینیایێ، ل گوندێ چۆبانماز (ئاڤشێن)ا نها ل دەڤەرا ئاپاران ژدایک بوویە. ل ساڵا 1954 چوویە زانینگەها دەوڵەتیی یا یەریڤان و ل ساڵا 1959 ب پلەیا ئێکەمین تمام کرییە. ل ماوێ خوەندنێ ل زانینگەهێ دوو ساڵان (1958-1959) ل پشکا کوردی یا ڕادیویا یەریڤان کار کرییە.
پشتی تمام کرنا زانینگەهێ، ل هەمان ساڵێدە داخوازا ماستەرێ ل پەیمانگەها لێنینگراد ژبو دیفچونێن ڕۆژهەڵاتی کر و ل زانینگەها سانت پترسبۆرگ هاتە وەرگرتن. پشتی سێ ساڵان تێزا خوە لسەر بابەتێ دەڤوکا بەهدینی یا کوردێن دەڤەرێن: (بامەرنێ، ئیتروش) یا باشوورێ کوردستانێ پێشکەش و تمام کر . ل ساڵا 1964 وەکە ماموستا (1964-1981) ، ماموستایێ یاریدەدەر (1981-1985) و توێژەرێ باڵا (1995-2004) ل ئەکادیمیایا نشتیمانی - زانستی یا کومارا ئەرمینیایێ کار کرییە.
ل ساڵا 1989 ل پەیمانگەها وڵاتێن ئاسیا و ئەفریقا - زانینگەها دەوڵەتی یا مۆسکۆ (لۆمۆنۆسۆڤ) ، تێزا دکتۆرایا خوە لسەر تەوەرێ بنەمایێن دەستەواژێن زمانێ کوردی ب زمانێ ڕووسی پێشکەش کر و بە شەهرەزایی بەرگری لێ کر کو تێدا بەحسی گرفتێن گشتی کرن ل دەستەواژەیێن تیۆری، مەودا و سنوورێ ڕستەسازی، شێواز و لایەنێن دیفچونێ، مۆدێلکرن، پەرەپێدانا سیستەمەکە پۆلین کرن کو وەکە بنەمایەک ژبو تیۆریێن دەستەواژەسازی دهاتن دیتن.
ل ساڵا 1997 ناسناڤێ پڕۆفیسۆر وەرگرت ل بوارێ فیلۆلۆژیا کوردی، مەکسیمێ خێمۆ خوەدیێ پتر ل دەهان پەرتووک و گوتارێن زانستی ب زمانێن جوربجور هەنە. ل ساڵا 1993 هەیا 2000 بەرپرسیارێ لقا کوردی یا پەیمانگەها ڕۆژهەڵاتناسی یا ئەکادیمیایا نشتیمانی زانستی یا کومارا ئەرمینیایێ بوویە و چەندین سیمیناریش ئەنجام داینە. پڕۆفیسۆر خامۆیان سەرپەرشتیارێ دەهان تێزێن ماستەر و دکتۆرایێ بوویە و چەندین پەرتووک و بابەتێن زانستی ب زمانێن کوردی، ڕووسی و ئەرمەنی چاپ کرینە.
ئێک ل کارێن دڵخوازێن پ.ی.د. مەکسیمێ خێمۆ، فەرهەنگا دەستەواژەیا کوردی – ڕووسی (بیوجان)ە کو نێزی 8000 دەستەواژە تێدانە، ل ساڵا 1979 ل باژێڕێ یەریڤان چاپ کرییە. ل دەمەکدا کوو ئیدیۆمەکان ب زمانێ کوردی و ب پیتێن سیریلیکن و لێکدانێن وانا ب زمانێ ڕووسی بوویە.
زانایێ ناڤدارێ کورد، ئەکادیمیست، دکتۆرێ فیلۆلۆژی، ئەنداێ پەیمانگەها لێکۆڵینەوەیا ڕوژهەڵاتی یا ئەکادیمیایا نشتیمانی یا زانستێن کوماری یا ئەرمینیایێ، پ.ی.د. مەکسیمی خەمۆ ل 17-07-2011 ب ئەگەرێ نەخوەشییەکە سەخت ل گوندێ خوە ل ئاڤشینێ وەغەرا دوایی کر. ل 20ێ حوزەیران هاتە بخاک سپاردن. [1]