تسونامی چییە و چاوا دروست دبیت؟
ئامادەکار: #زەمان کەرەم ڕەشید#
مەبەست ژ تسونامیێ کومەلەک ژ ژ شەپولێن بلەز و بهێز ئێک لدیف ئێک یێن زەریایانە ، ژ ئەنجامێ بیڤە لەرزو بورکانان یانژی کەفتنا خوارێیا پارچێن بەران یێن بهێز لسەر هەسارێن دی دروست دبن.
🔸بارا پتر ئەف دیاردەیە ل دەڤەرێن زەریایا هێمن دروست دبن ، کو زێدە تر لنیڤا تەقینێن لسەر رویێ ئەردی لورلێ ناوچێ دروست دبن. بتایبەت ئەو ناوچێن دکەڤنە سەر کەنارێ ڤێ زەریایێ.
ژبەر هندێ شەپولێن زور بهێز لسەر دەریایان دروست دبن،کو شیانێنن هەلگرتنا بەرێن گەلەک گران یێ هەی ب کێشا 20 تەن و هاڤێتنا وان بو دیراتیا.
🔷جیاوازی دناڤبەرا شەپولێن تسونامیی و شەپولێن ئاسای ئەوە :
🔸هنگی تسونامیە ژ وزا ئەردی دروست دبیت هنگی شەپولا ئاسایی یە ب وزا بای دروست دبیت هەروەسا لەزاتیا شەپولا تسونامیێ 100کم ، ژ شەپولا ئاسای .
🔸هەروەسا لەزاتیا شەپولێن تسونامی ژ زەریای هێمن 800 کیلومەترە د دەمژمێرەکێدا،ب شێوەکێ هێدی بەرەف کەنارێن زەریای دچیت، بەلێ لدیڤدا لەزاتی زێدە دبیت ،لدەمێ ل ئاڤا زەریای ددەت ،30م ئاڤا زەریای بلند دکەت دبیتە ئەگەرێ پیچ کرنا دارو باری وێرانکرنا باژێرەکێ بتمامی .
🔸ل سالا 2014 بیڤەلەرزەکێ ب پلا 9 لدیڤ پیڤەرێ رێختەر ل زەریایا هندی دروست بی شەپولەکا تسونامی دگەل خودا ئینا بو ئەگەرێ نزیکی300هزار کەس ژ خەلکێ ئەندنوسیا و هند و تایلەند و سریلانکا و زوربەیا رەڤین و هەروەسا زێدەتر ژ ملیونەکا مروڤا بێ سەرو شین بین. [1]