پەرتوکخانە پەرتوکخانە
لێ گەڕیان

کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!


گەریانا دەست نیشانکری





لێ گەڕیانا هویر      کیبورد


لێ گەڕیان
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرن
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
ئامراز
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
زمان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هژمارا من
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
لێ گەڕیان ڤڕێکرن ئامراز زمان هژمارا من
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارێ مە
 بابەت ب هەلکەفتێ
 رێسایێن بکار ئینانێ
 ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
 بوچوونێن هەوە
 کومکری
 کرونولوژیا ڕویدانا
 چالاکی - کوردیپێدیا
 هاریکاری
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەفشین فەلاحی
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئەسعەد سەیدانی فەرد
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئەرکان باڵواسە
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئەرسەلان ڕەسوڵی
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئەرسەلان عەبدوڵڵاهی
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئیبراهیم ڕەسوڵی
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئاراس عەبید حەمەبۆر
17-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئومێد سەیدی
13-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئومێد ساڵح پوور
13-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئومێد خزریان ئازەر
13-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت 526,331
وێنە 106,531
پەرتوک PDF 19,796
فایلێن پەیوەندیدار 99,735
ڤیدیۆ 1,450
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پول
کرمانجی - کوردیی سەروو
ئەنفالکری 
5,250
کەسایەتی 
3,956
شەهیدان 
2,533
پەڕتووکخانە 
1,279
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
830
جهـ 
584
وێنە و پێناس 
365
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
64
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
نڤیسێن ئایینی 
29
شوینوار و جهێن کەڤنار 
28
پارت و رێکخراو 
26
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
12
پەند و ئیدیۆم 
10
ناڤێن کوردی 
8
کارا هونەری 
7
كلتوور - پێکەنین 
7
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
رێکەوت و رووداو 
2
لێنانگەها کوردی 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
کەسایەتی
ئیبراهیم ئەمین باڵدار
1914 Bitlis Kürd Ayaklanması
هەر کون و ڕیدانەکا وڵاتی، ل ڕوژهەڵات هەیا ڕوژئاڤا، ل باکوور هەیا باشوور... دبیتە چاڤکانیا کوردیپێدیا!
پول: کورتەباس | زمانێ بابەتی: Türkçe
هەڤپشکی کرن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
هەلسەنگاندنا بابەتی
نایاب
گەلەك باشە
ناڤنجی
خراب نینە
خراب
بو ناڤ لیستا کومکریا
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
گهوڕنکاریێن بابەتی!
Metadata
RSS
گووگلا وێنا بو بابەتێ هەلبژارتی!
گوگل دەربارەی بابەتێ هەلبژارتی!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

1914 Bitlis Kürd Ayaklanması

1914 Bitlis Kürd Ayaklanması
1914 Bitlis Kürd Ayaklanması
Yazma ve Hazırlık: #Seîd Veroj#

Birinci Dünya Savaşı başlamadan çok kısa bir süre önce Bitlis’te liderliğini Hayretin Berazi, Sipkili Aziz Bey, Mele Selim, Zırkili Akid Efendi, Eleşkirt Şeyhi Osman Efendi ve Bekir Efendi’nin(1) yaptığı bir Kürd başkaldırı hareketi meydana gelir. Dönemin resmi yazışmalarında ve kimi kaynaklarda dile getirildiği gibi, bu hareketin spontane ya da hususen Mele Selim’in adı ve unvanıyla ilişkilendirerek “cihatçı” ve “irticacı” kavramlarla tanımlanması, daha sonraki Kürd hareketlerinde de görüleceği üzere, İttihatçıların sık sık başvurdukları bir taktiksel yöntemdir. Bunun amacı Rusya, İngiltere ve Fransa gibi büyük çoğunluğuyla Hristiyan alemine mensup laik devletlerin Kürdlere karşı olası yakınlaşması ve desteğini, bu söylemeler üzerinden manipüle ederek kırmak ve engellemekti.
Osmanlı ordusunda Yüzbaşı rütbesinde muvazzaf subay olarak istihbaratta görev yapan #Îsmaîl Heqî Şaweys# ’in aktardığına göre, 1914 Bitlis ayaklanmasını hazırlayan süreç 1894’e kadar uzanmaktadır. İngiltere ve Rus Çarının da baskısıyla Abdülhamid 1894’te olası bir Kürd-Ermeni çatışması ve adı geçen nüfuslu Kürd şahsiyetlerin muhalif duruşlarını gerekçe göstererek Seyyid Abdulkadir, Musa Begê Xwêtî, Mele Selim ve diğer bazı Kürd ileri gelenlerini Medine’ye Sürgün etmişti. Sürgüne gönderilmiş olan Kürd ileri gelenleri Hicaz’da Seyyid Abdulkadir, Hacı Musa Beg, Mele Selim ve diğer birçok Kürd ileri gelenleri ve hacı Kürdlerin de iştirakiyle geniş katılımlı bir toplantı yapılır. Toplantının ana gündemi; sürülen Kürdlerin durumu, Abdülhamid rejiminin Kürd toplumu üzerindeki ulusal, toplumsal ve ekonomik baskılarıydı. Yapılan fikir teatisi sonucunda, Osmanlı devletinin Kürdistan’daki bu haksız uygulamalarına karşı hep birlikte tavır almak, karşı koymak üzere anlaşarak yemin ederler. 1896’da çıkan af üzerine sürgünde bulunan Kürd ileri gelenleri geri döndüklerinde anlaştıkları gibi, istibdat baskısına karşı halkı örgütlemek, harekete geçebilmek ve Kürdleri bu baskıcı rejimden kurtarabilmek için her biri bulunduğu yerlerde çalışmaya başlarlar. Mele Selim de Kürdistan’a döndüğünde, arkadaşlarıyla sözleştikleri gibi propaganda ve örgütleme çalışmalarına başlar. Bu amaçla Van, Başkale, Bitlis, Muş ve Diyarbekir yörelerini dolaşarak fikirlerini yaymaya çalışır.(2)
Mele Selim ya da bilinen diğer adıyla Halife Selim, bu çalışmaları yürütürken Diyarbakirli Fikri Necdet Efendi’nin girişimiyle 1900 yılı başında kurulmuş olan Kürdistan Azm-i Kavi Cemiyeti kurucularından ve yöneticilerinden bir olduğunu daha önce belirtmiştik. Kürdistan Azm-i Kavi Cemiyeti’nin 1908 yılına kadar aktif olduğunu farklı Kürd kaynaklarından biliyoruz. Mele Selim ve bir kısım arkadaşları çalışmalarını bu süre zarfında, adı geçen cemiyet bünyesinde sürdürmüşler.
1908’de İkinci Meşrutiyet’in ilanından kısa bir süre sonra çıkartılan yeni af kanunuyla, sürgünde bulunan Kürd ileri gelenleri başta İstanbul olmak üzere ikamet yerlerine dönerler. Başta Seyyid Abdülkadir ve arkadaşları olmak üzere Kürd aydınları, uleması ve ileri gelenlerin önemli bir kesimi Meşrutiyeti destekler. Meşrutiyet’in ilanı, Kürdler için de yeni bir dönemin başlangıcı olmuş. Bu dönemde kurulan ilk Kürd örgütü Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti’dir. Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti (KTTC), 19 Eylül 1324 (1908)’de kurulmuş, eldeki bilgiler ışığından öyle anlaşılmaktadır ki, başta Mele Selim ve Kürdizade Ahmed Ramiz olmak üzere Kürdistan Azm-i Kavi Cemiyeti kurucuları ve üyeleri de bu yeni örgütün içerisinde yer almıştır. KTTC’nin yayın organı olan KTTG’ne gönderilen telgraflardan ve diğer bazı kaynaklardan öyle anlaşılmaktadır ki Cemiyetin Bitlis, Muş, Diyarbekir, Musul, Erzurum, Hınıs ve Bağdat’ta şubeleri açılmıştır.(3) Mele Selimin de kurucuları arasında olduğu Bitlis KTTC şubesi, en çok üyesi olan aktif şubelerden biriydi. Bu süreçte, Bitlis İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin bütün girişimlerine rağmen, Kürd cemiyetinin gelişmesini önleyememiştir. T. Zafer Tunaya göre, Bitlis’te çıkan ayaklanmanın başında Cemiyetin kurucusu ve arkadaşları (Halife Selim ve Ali Ağa) bulunmuşlardır.(4) KTTC’nin Kürd toplumu içindeki faaliyetleri, Kürdistan’daki örgütlemesi, gelişimi ve yaygınlaşması siyasi iktidarı oldukça rahatsız etmiş ve yaklaşık bir yıl sonra cemiyet kapatılmıştır.
Bu dönemde İttihatçıların korktukları en önemli konulardan bir de olası bir Kürd-Ermeni ittifakıdır. Ermeni ve Kürdlerin büyük çoğunluğu oluşturduğu bir bölgede, bu iki halk arasında kurulacak bir ittifak, hiç beklenmedik gelişmeler meydana getirebilir, Ermenistan ve Kürdistan coğrafyası tamamıyla Osmanlıdan ayrılabilirdi.
Balkan Harbi’nde alınan yenilgi ve yaşanan toprak kabından sonra, Kürdler de yeni bir arayış içerisine girer. İstanbul’da bulunan bir kısım Kürd aydınları ve ileri gelenleri, dağınık halde bulunan farklı Kürd siyasi gurupları bir araya getirmek için çeşitli girişimlerde bulunurlar. Bu doğrultuda Mayıs 1912’de, bütün Kürt siyasi ve sosyal grupların temsilcilerinin katılımıyla genel bir toplantı düzenlenir. Toplantıda, Kürt halkının genel çıkarlarını temsil edecek yetenekte bir birlik partisini örgütleme kararı birlikte alınır.(5) Rêxistina Îrşad (Doğru yolu gösteren) adıyla yeni bir örgüt kurulur. Rêxistina Îrşad’ın amacı, İttihat ve Terakki yönetiminin ‘Kürdleri silahsızlandırıp vergileri artıran uygulamalarına Kürdistan’da son vermek’ ve bölgesinde otonom bir yönetim kurmaktı.(6) İsmail Hakkı Şaweys, örgütün kuruluş amacıyla ilgili şu bilgileri aktarıyor: Talepleri; Kürdistan’ın Türklerden ayrı olarak Osmanlı Devleti sınırları dahilinde ve Hilafet yönetimi altında muhtar (otonom) idareye sahip olmasıydı.(7) Ağustos 1912’de Rusya’nın Türkiye büyükelçiliğinden Rusya Dışişleri Bakanlığına gönderilen rapordan da anlaşılmaktadır ki yöneticilerinin ayaklanma hazırlığını yürüttüğü gizli bir Kürd örgütü “İrşad” kurulmuştur. Örgüt yöneticileri, Kürtlerin bulunduğu ülkenin doğu bölgelerinde üstleniyorlar. Örgüt yöneticilerinde Hayretti Barazi’nin Erzurum Rus Konsolosu Ştritter’e bildirdiğine göre, örgüt komitesi Sibki Aziz Bey, Zırki Akid Efendi, Eleşkirt Şeyhi Osman Efendi, Selim Efendi ve Bekir Efendi’den oluşmaktadır. Örgütün mührü ve her üyenin ayda 10 para ödediği bir kasası vardır. Hayrettin Berazi’ye Erzurum, Bitlis, Beyazıt ve Muştaki Kürtleri ayaklandırma görevi verilmişti.(8) Bu grup aynı zamanda Rusya sahasında bulunan Kâmil Bey ve Abdürrezzak Bedirhan Bey’le de ilişki halindedir. Bab-ı Âlî Dahiliye Nezâreti’nden 18 Mart 1914’te gönderilen şifreli telgrafa göre, “Halife Selim’in bir sene önce İstanbul’da Şeyh Abdülkadir’e misafir olduğu(9) belirtilir. Bitlis Rus Konsolosu Girs de hareketliliğin yayıldığı alanla ilgili elçiliğe verdiği raporda; “Kürtler içindeki hareketin Musul vilayetinde, Diyarbekir vilayeti sınırlarına yakın bölgelerde, Bitlis vilayetinin Siirt Sancağı köylerinde ve aynı şekilde Kürt beyleri ve şeyhlerinin Duhok’ta da görüldüğü rapor ediyordu.”(10) Osmanlı arşivlerinde Bitlis isyanı başlamadan önce Mele Selim’in Abdürrezzak Bedirhan Bey’le görüşmek üzere Gürcistan’a gittiği kaydedilmiş. Aynı dönemde Şeyh Abdüselam ve Sımail Ağa Şıkaki (Sımko) da, Abdürrezzak Bedirhan aracılığıyla Rusya yetkilileriyle görüşmek üzere Tiflis’e gitmişler.(11) Burada ortak bir istişarenin de yapılması büyük bir ihtimaldir.

(1) Celilê Celil, #Kürt Aydınlanması# , Avesta Yayınları, İstanbul, 2013, s. 136
(2) Jiyan û Berhemekanê Îsmaîl Heqî Şaweys, Dezgay Çap û Belawkirdinî Aras, Zincîrey Roşinbîrî, Çapî Yekem, Çapxaney Wezaretî Perwerde, Hewlêr, 2003, Bîr, Hejmar: 2, 2005, s. 41-42
(3) Malmîsanij, #Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti ve Gazetesi# , Avesta Yayınları, İstanbul, 1999, s. 45
(4) Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler Cilt 1, İkinci Meşrutiyet Dönemi, 1908-1918, İletişim Yayınları, İstanbul, 4. Baskı, 2011, s. 431
(5) Celilê Celil, Kürt Aydınlanması, Avesta Yayınları, İstanbul, 2013, s. 134
(6) Nevzat Bingöl, #Bitlis İsyanı ve Şeyh Selim# , Do Yayınları, İstanbul, 2013, s. 31
(7) Jiyan û Berhemekanê Îsmaîl Heqî Şaweys, Dezgay Çap û Belawkirdinî Aras, Zincîrey Roşinbîrî, Çapî Yekem, Çapxaney Wezaretî Perwerde, Hewlêr, 2003, Bîr, Hejmar: 2, 2005, s. 43
(8) Celilê Celil, Kürt Aydınlanması, Avesta Yayınları, İstanbul, 2013, s. 136
(9) Kerem Soylu, Osmanlı Belgelerinde Bitlis ve Civarı, İstanbul, 2017
(10) Celilê Celil, Kürt Aydınlanması, Avesta Yayınları, İstanbul, 2013, s. 137
(11) Nevzat Bingöl, Bitlis İsyanı ve Şeyh Selim, Do Yayınları, İstanbul, 2013, s. 35
[1]
ئەڤ بابەت ب زمانا (Türkçe) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
ئەڤ بابەتە 119 جار هاتیە دیتن
هاشتاگ
ژێدەر
[1] ماڵپەڕ | Türkçe | https://kovarabir.com/ 25-04-2024
بابەتێن پەیوەستکری: 10
زمانێ بابەتی: Türkçe
روژا تمام کرنێ: 25-04-2024 (0 سال)
باژێر و باژارۆک: بەدلیس
جوڕێ دۆکومێنتێ: زمانی یەکەم
جوڕێ وەشانێ: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: تورکی
وەڵات - هەرێم: باکووری کوردستان
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: رامیاری
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: مێژوو
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: دوزا کورد
تایبەتمەندی یێن تەکنیکی
کوالیتیا ڤی بابەتی: 99%
99%
ئەڤ بابەتە ژ لایێ: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری ) ل: 25-04-2024 هاتیە تومارکرن
ئەڤ بابەتە ژ ئالێ: ( سارا کامەلا ) ل : 26-04-2024 پێداچوون ژبوو هاتییە کرن و ڕەها بوویە
ئەڤ بابەتە بو دویماهیک جار ژ لایێ: ( سارا کامەلا )ڤە: 26-04-2024 هاتیە ڕاست ڤەکرن
ناڤ و نیشانێن بابەتی
ئەڤ بابەتە ب ستانداردی کوردیپێدیا هێشتا نە دروستە و پێدڤی ب داڕشتنەکا بابەتی و زمانی هەیە!
ئەڤ بابەتە 119 جار هاتیە دیتن
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
بلند محەمەد
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
کورتەباس
فەقیێ تەیران و فنک
کورتەباس
ژن ئینان لە کوردستانێ دە
کورتەباس
بشتەڤانیا چینا ریچبەر و ژار د شیعرا کوردی دا
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
خەیری ئادەم
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
کەسایەتی
عیسا هادی شکور فارس
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کورتەباس
بەراهیەک ژبو لێکۆلینەوەک ل فۆلکلۆرێ کوردی-ئەرکی فۆلکلۆر
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
پەڕتووکخانە
رەوشا خواندنێ ل کەمپا میردینێ 1988-1992
کورتەباس
پەزوشڤانەتی
پەڕتووکخانە
کۆمێک وشەی کوردی کە عەرەب دەکاریان دەکات
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی

روژەڤ
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
21-02-2024
زریان سەرچناری
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
24-04-2024
ڤەژەن کشتۆ
ڕەمبوسی
کەسایەتی
ئیبراهیم ئەمین باڵدار
12-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئیبراهیم ئەمین باڵدار
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەفشین فەلاحی
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئەسعەد سەیدانی فەرد
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئەرکان باڵواسە
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئەرسەلان ڕەسوڵی
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئەرسەلان عەبدوڵڵاهی
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئیبراهیم ڕەسوڵی
18-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئاراس عەبید حەمەبۆر
17-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئومێد سەیدی
13-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئومێد ساڵح پوور
13-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
ئومێد خزریان ئازەر
13-07-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت 526,331
وێنە 106,531
پەرتوک PDF 19,796
فایلێن پەیوەندیدار 99,735
ڤیدیۆ 1,450
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پول
کرمانجی - کوردیی سەروو
ئەنفالکری 
5,250
کەسایەتی 
3,956
شەهیدان 
2,533
پەڕتووکخانە 
1,279
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
830
جهـ 
584
وێنە و پێناس 
365
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
64
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
نڤیسێن ئایینی 
29
شوینوار و جهێن کەڤنار 
28
پارت و رێکخراو 
26
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
12
پەند و ئیدیۆم 
10
ناڤێن کوردی 
8
کارا هونەری 
7
كلتوور - پێکەنین 
7
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
رێکەوت و رووداو 
2
لێنانگەها کوردی 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
بلند محەمەد
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
کورتەباس
فەقیێ تەیران و فنک
کورتەباس
ژن ئینان لە کوردستانێ دە
کورتەباس
بشتەڤانیا چینا ریچبەر و ژار د شیعرا کوردی دا
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
خەیری ئادەم
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
کەسایەتی
عیسا هادی شکور فارس
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کورتەباس
بەراهیەک ژبو لێکۆلینەوەک ل فۆلکلۆرێ کوردی-ئەرکی فۆلکلۆر
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
پەڕتووکخانە
رەوشا خواندنێ ل کەمپا میردینێ 1988-1992
کورتەباس
پەزوشڤانەتی
پەڕتووکخانە
کۆمێک وشەی کوردی کە عەرەب دەکاریان دەکات
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی
فۆڵدەر
شەهیدان - بیروباوەڕێن سیاسی - چەپ شەهیدان - بیروباوەڕێن سیاسی - نەتەوی شەهیدان - پارت / لایەن - پ. ک. ک. شەهیدان - زمان - شێوەزار - ک. باکوور شەهیدان - باژار و باژارۆک (ژدایکبوون) - وان شەهیدان - نەتەوە - کورد شەهیدان - وڵات - هەرێم (ژدایکبوون) - باکووری کوردستان شەهیدان - ڕەگەز - خانمان کەسایەتی - جوڕێ کەسی - قوربانیێ شەڕێ دەولەتا ئیسلامی - داعش کەسایەتی - زمان - شێوەزار - ک. باکوور

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| دروستکرنا لاپەری 0.25 چرکە!