ناڤ: ئەمین
ناڤێ بابی: ئیڤداڵ
ڕوژا ژدایکبوونێ: #15-10-1906#
ڕوژا وەغەرا داویی: #22-09-1964#
جهێ ژدایکبوونێ: قەرس
جهێ وەغەرا داویی: یەریڤان
ژیاننامە:
ل ساڵا 1944 باوەڕناما دکتۆرا ل ئەدەب وەردگریت نامەیا وی ژی ب ناڤێ (ئافرەتا کورد و خێزان – دیف چوونا دیروکی) ..ماوەیەک دبیتە ماموستا ل زانستگەها یەریڤان، پشترە دبیتە ب کارگێرێ زانستی ل ئەکادیمیایا ئەرمەنستان و مژویلی بدیفچوونا کوردناسی دبیت.
ل ساڵا 1906 ل گوندێ ئەمانچایر ل دەڤەرا قەرس یا باکوورێ کوردستانێ ژ دایک بوویە، پشتی جەنگێ جیهانی یا ئێکەم دایک و بابێ وێ زێدێ خوە بجێ دهێلن و خوە ل دڕندەییا تورکان ڕزگار کر بەرەڤ ئەرمەنستانێ..
ل ساڵا 1923 ئەمین بەرێ خوە دکەتە باژێڕێ تفلیس و دگەل مامێ خوە دژی، خوەندنا قوتابخانەیا سەرەتایی و خانەیا پەروەڕدە تمام کر و ڤەدگەڕێت ئەرمەنستانێ. ل ساڵا 1931دبیتە قوتابیێ زانستگەها یەریڤان و ل ساڵا1963 تمام دکەت.. وی دەمەی دبیتە ئێکەک ل ئەندامێن دەستەیێ نڤیسەران ل ڕوژنامەیا (ڕیا تازە) . مژویلی نڤیسینا گوتار و بەڵاڤ کرنا تێکستێن ئەدەبی یێن میللی بوویە ب تایبەت ل نتۆگرافیا و فۆلکلۆرێ کوردی کۆڵیوەتەوە.=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2021/399683/0001.JPG=KTML_Photo_Alt=ئەمینێ ئەڤداڵ=KTML_Style=width:20%;height:20%;float:right;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2021/399683/0001.JPG=KTML_Photo_End=
ل قویناغا ئێکەم مافێ خوەندەواریا کورد لڤی وڵاتەیدە (1930-1937) ئەمین دەورەکە باڵا هەبوو ل بەرەڤ پێشخستنا خوێندەواریێ ل کۆمەڵا کوردواری..ل ساڵا 1933 فەرهەنگێ ئەرمەنی-کوردی دانا، ل 1936 دگەل کۆمەک ل ڕەوشنبیرێن کورد پەرتووکا (فولکلۆرا کورمانجا) دانا..ئەڤ پەرتووکە هەیا نها ب مەزنترین و ب پیت ترین پەرتووکا کوردی تێ هەژمارتن ل بابەتێ پاراستنا تێکستا ئەدەبی یا میللی یا دەڤۆکی.
ل قویناغا دووهەم یا دیروکا خوەندەواریا کورد لڤی وڵاتەیدە ل (1945 هەیا وەغەرا داویی) لسەر دانانا پەرتووکێن قوتابخانەیێن کوردی یێ بەردەوام بوو..
لڕوویێ جوانکاری یێ بەرهەمێن هەلبەستی، ئەمین ل پلەیا هونەرییا هەلبەستڤانێن ژێهاتی یێن کورد، قەفقاسێ ڕووسی یە..
هەروەسا ب دەهان پەرتووک ب زمان کوردی و ئەرمەنی و ڕووسی نڤیسینە..
$ پەرتووکە کوردییەکانی$
ڕێزمانا کوردی ژبو پولا چارێ یا سەرەتایی 1933
ڕێزمانا کوردی ژبو پولا پێنجا سەرەتایی 1934
ڕێزمانا کوردی ژبو پولا شەش یا سەرەتایی1937
(تۆڵە ڤەکرن ژلایێ کورد - بدیفچوون) 1952
(ئافرەتا کورد و خێزان – بدیفچوونا دیروکی) 1936
بگشتی هەلبەستێن ئەمین بریتینە ژ لیریک، هندەک لوان بابەتان ل ڕوویێ ژمارەیا دێڕان زور یێن کوورتن. هەروەسا ل قەسیدەیێن درێژ بەرهەم هەنە، بیروکەیا هەندەک ژ وان ل ئەدەبا میللی یا دەڤوکی وەرگرتییە، هەندەک ژی داهێنانا وی بخوەیە، هندەک ل قەسیدەیێن وی ئەڤەنە: مەمێ و زینێ، زەلیخا و قەتولا، ئەحمێ خخۆلێ، سێ برا، گوڵیزەر..و ەی دیکە…
بەرهەمێن وی بگشتی ڕەنگڤدانا سەردەمێ وی ب خوەیە و ل ڕوویێ هونەری ڤە چوویە دناڤا گەنجینەیا قسەتێن جوان.
لە لیریکی (ئەلەگەز) یدا ئەمین دەڵێت:
بنیا چیایێ ئەلەگەزێ
هەوا هێنک تەمز دا
ناڤ کولیلکێ ئەو ئەزی دا
هەیە گوندێ ئەلەگەز
……………….
کولیلک هێشین دین چاوا
بنترنجا ڕۆوا گور دا
ئەلەگەزا مە ژی ئوسا
پێشدا دچە گاڤ پەی گاڤا
……………..
عەرد ڕا دکر تراکتۆریست
ژ نەڤینێ دل لێ دلیست
کلام دگۆت - (جانێ یار)
تێدا هەبوو ئەڤین -بەهار
………………..
دێی منێکێ پەرواز ڤەدا
ب هز کرنا وانرا شاد بوو
لێ ڤە د گەرە تە دگۆ وا
بەر ب دەشتی یار دچوو
……………..
خەبات پرە چار نکاڵ
هەوا هێندک تەمزدا
گوندێ مەیە بەختەوار
ئەلەگەزە: گوندێ کوردان.
ئەلەکەز گوندەکێ مەزن یان ژی باژێڕوکەکێ هەمیشە بوهارە ل بنارا چیایێ ئەلەکەز، ئەمین یادا بوهار و هاڤینێ دکەت. یادێ گوڵ و گوڵاڵەیان دکەت. بەحسا لوا ڕۆژگاران دکەت کو ل دەرەڤەی فەرمانڕەواییا قەیسەرێ ڕووس و سوڵتانێ عوسمانی.
ئامادەکرن: #ڕاپەڕ عوسمان عوزێری#
وەڕگێڕان: کاروان ئاکرەیی
چاڤکانی:
ڕوژنامەیا ڕیا تازە ب زمانێ ڕووسی.
د. مارف خەزنەدار : مێژووی ئەدەبی کوردی.[1][2]