Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 518,497
Wêne 105,504
Pirtûk PDF 19,430
Faylên peywendîdar 97,453
Video 1,394
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Cih
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI ...
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi...
گرنگترین زانیاریی مێژوویی و ڕوداوەکانی باشووری کوردستان (ڕیزبەندی ڕووداوە سەرەکیەکان بە پێی ساڵەکانی ڕوودانیان)
Kurdîpêdiya wergirtina agahdariyê hêsantir dike, Ji ber vê yekê mîlyonek agahdarî li ser telefonên we yên destan tomar kir!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: کوردیی ناوەڕاست
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

گرنگترین زانیاریی مێژوویی و ڕوداوەکانی باشووری کوردستان (ڕیزبەندی ڕووداوە س...

گرنگترین زانیاریی مێژوویی و ڕوداوەکانی باشووری کوردستان (ڕیزبەندی ڕووداوە س...
ساڵی 1918 دوای ڕووخانی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی لە پاش جەنگی جیهانی یەکەم، ئینگلیزەکان ئەو ناوچانەیان داگیر کرد کە دەوڵەمەند بوو بە نەوت و ناوچەی ویلایەتی موسڵی دایە دەست دەوڵەتی عوسمانی، بەمەش کورد دەسەڵاتی فراوانتر بوو لەو کاتەی کەوتە ژێر حوکمی ئینگلیز.
ساڵی 1919 ویلایەتی موسڵ خرایە پاڵ ئێراق کە دەوڵەتێک بوو تازە درووست بوو بوو.کە ڕاستەوخۆ دوای داگیرکاریەکەی ئینگلیز هات.
ساڵی 1920 پەیمانی سیڤەر، کە لەلایەن دەوڵەتی عوسمانی ڕووخاوەوە واژوو کرا، بە ڕەزامەندی (کۆمەڵەی گەلان) تیایدا ئاماژە بە دەوڵەتی کورد دەدات و بە پێی ماددەی 64ی پەیماننامەکە هەڵبژاردن دەخاتە بەردەم کوردەکان کە لەگەڵ ویلایەتی موسڵدا بمێننەوە یا پێکهێنانی دەوڵەتێکی سەربەخۆ لە داهاتوودا.
ساڵی 1921 مەلیک فەیسەڵی پاشا هاتە سەر تەختی ئێراق و موسڵیشی خستە سەر دەسەڵاتی خۆی لە ئێراق.
ساڵی 1923 کوردەکان بە سەرکردایەتی (شێخ مەحمود بەرزنجی) کودەتایەکی لە دژی دەسەڵاتی ئینگلیزەکان بەرپا کرد، بانگەشەی کوردستانی سەربەخۆی کرد لە باکووری ئێراق
ساڵی 1923 کەمال ئەتاتورک ڕەزامەندی بەدەست هێنا لە پێکهێنانی دەوڵتێکی کۆماری لە تورکیا بە پێی پەیماننامەی لۆزان. پەڕڵەمانی تورکیا پابەندی بەرانبەر پەیماننامەی سیڤەریان نەنواند و پەیماننامەکەی شکاند.
ساڵی 1924 کورد لە دەست ئینگلیزەکان ڕزگاری بوو.
ساڵی 1932 کوردەکان لە ناوچەی بارزانەوە ڕاپەڕینێکیان بەرپا کرد دژ بە دەوڵەتی ئێراقی چونکە چوونە پاڵ کۆمەڵەی گەلان.کە ئەم هەنگاوە مافی کوردەکانی پێشێل کرد لە داوای خود موختاری کردنی خۆیان.
ساڵی 1943 مەلا مستەفای بارزان سەرکردایەتی ڕاپەڕینێکی نوێی تری کرد، سەرکەوتنی بەدەست هێنا لە ئازاد کردنی ناوچەکانی #هەولێر# و بادینان.
ساڵی 1946 لە مانگی ئابدا، هێزەکانی ئینگلیز بۆردومانی ڕاپەڕینی کوردەکانی کرد لە ناوچەکانی ڕۆژهەڵات کە بە سەرکردایەتی (قازی محەمەد) بەرپا کرا، و قازی محەمەدیش کۆماری #مەهاباد#ی سەربەخۆی پێکهێنا.
ساڵی 1946 پاش لەناو چوونی کۆماری مەهاباد بە دەستی حکومەتی ئێرانی مەلا مستەفا بارزانی لە ماوەی چەند مانگێکی کەمدا #پارتی دیموکراتی کوردستان#ی پێکهێنا لە کۆنگرەی یەکەمیدا کە لە مەهاباد بەسترا خۆشی سەرکردایەتی ئەو پارتە نوێی گرتە دەست. و پاشتر بارزنای بەرو یەکێتی سۆڤیەت ڕۆیشت.
ساڵی 1951 نەو نوێیەکانی کورد لە بەشی باشووری کوردستان لە ئێراق سەرلەنوێ پارتی دیموکراتی کوردستانیان زیندوو کردەوە و مەلا مستەفایان بە سەرکردە هەڵبژاردەوە کە ئەوکات نەفی کرابوو لە یەکێتی سۆڤیەت، سەرۆکایەتی ئەم پارتە ئیبراهیم ئەحمەد گرتییە دەست.کە پەیوەندیکی پتەوی لەگەڵ حیزبی شیوعی ئێراقیدا هەبوو.
ساڵی 1958 سیستمی مەلیکایەتی ئێراق ڕێگای بە کوردەکان دا کە خۆیان ئاشکرا بنوێنن پاش چەند ساڵ سەرکوت کردنیان و ڕێگای بە بارزانی سەرکدەشدا لە مەنفا بگەڕێتەوە.
ساڵی 1960 پەیوەندی نێوان کوردەکان و حکومەتی ئێراق ئاڵۆزی تێکەوت. کوردەکان ناڕازی بوون بە دەمکوت کردنیان و ماف زەوتکردنیان.
ساڵی 1961 کوردەکان لە باکووری ئێراق کودەتایەکیان دژ بە دەسەڵاتی حکومەتی ئێراق بەرپاکرد. پێشنیاری مافی خود موختاری پێشکەش بە حکومەتی ئێراقی کرد.
لە مانگی ئاداری ساڵی 1970 کوردەکان پەیماننامەیەکیان لەگەڵ حکومەتی ئێراقی مۆرکرد.کە حکومەتی ئێراقی ڕەزامەندی لەسەر خود موختاری نواند. کە لە پەیماننامەکەدا زمانی کوردی بە شێوەیەکی فەرمی دانی پێدانرا. و لە دەستووری ئێراقیشدا ئاماژە بەوە درا کە ئێراق لە دوو نەتەوەی سەرەکی پێکهاتووە کە ئەوانیش (کورد و عەرەب) ن.
لە مانگی ئابی ساڵی 1971 پەیوەندی نێوان حکومەتی ئێراقی و کوردەکان پشێوی تێکەوتەوە، بە مەبەستی یارمەتیدان و هاوکاری کردن مەلا مستەفای بارزان پەنای بردە بەر ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بۆ بە هاناوە هاتن.
لە مانگی ئاداری ساڵی 1974 حکومەتی ئێراقی ڕێکەوتننامەیەکی فەرز کرد بەسەر کوردەکان کرد سەبارەت بە مافی خودموختاری بوو، ماوەی دوو هەفتەی دا بە کوردەکان تا وەڵامی ڕەشنووی ڕێکەوتننامەکە بدەنەوە. بارزانی ناڕازی بوو لەبەر ئەو خاڵەی تیایدا هاتبوو کە #کەرکووک# بە کێلگە نەوتییەکانیشیەوە لەژێر دەسەڵاتی ئێراقدا بن نەک کوردەکان.و بارزانیش ڕاپەڕینێکی نوێی بەرپا کرد.
لە ساڵی 1975 پەیماننامەی جەزائر کە لەنێوان ئێران و ئێراقدا ئیمزا، تیایدا ئێران کۆتایی بە هاوکاریکردنی خۆی بۆ ڕاپەڕینی کوردی هێنا و پاڵپشتی حکومەتی ئێراقی کرد، مەلا مستەفاش پاشەکشەی لە ژیانی سیاسی کرد.
لە مانگی حوزەیرانی ساڵی 1976 #جەلال تاڵەبانی# کە ئەندامێکی باڵای پارتی دیموکراتی کوردستان بوو، پارتێکی سیاسی نوێی دامەزراند بە ناوی (#یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان#) بە سەرکردایەتی خۆی لە دیمەشق.
ساڵی 1978 ناکۆکی نێوان پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان ڕێژەیەکی زۆر کوژراوی لێکەوتەوە.
ساڵی 1979 مەلا مستەفا کۆچی دوایی کرد و #مەسعود بارزانی# کوڕی سەرکردایەتی پارتەکەی گرتە دەست.
ساڵی 1980 جەنگ لەنێوان ئێراق و ئێراندا هەڵگیرسا، هێزەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان پەیوەندی پتەویان لەگەڵ ئێران هەبوو، بەڵام یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان هاوکاری تارانی دەکرد.
ساڵی 1983 هێرشی ئێران بۆ سەر ئێراق لە باکوورەوە لە ناوچە کوردییەکانەوە دەستی پێ کرد. بە هاوکاری شۆڕشگێڕەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان.و هێزەکانی ئێران توانیان دەست بەسەر شارۆچکەی حاجی ئۆمەراندا گرت. و ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ دەڵێن هێزەکانی ئێراق لە سزای ئەمە نزیکەی 8000 هاووڵاتی لە ناوچەی سەرکردەی پارتی دیموکراتی کوردستان (ناوچەی بارزان) کوشت.
ساڵی 1983 یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان کۆتایی بە ناکۆکی خۆی هێنا لەگەڵ حکومەتی ئێراقی و دەستیان بە ڕێککەوتن کرد لەسەر حوکمی زاتی بۆ کورد.
ساڵی 1985 فشارێکی زۆر کەوتە سەر ئێراق بۆ ڕاگرتنی شەڕ و حکومەتیش لە ڕووخاندا بوو، بەڵام میلیشیاکانی حکومەتی ئێراقی براکەی جەلال تاڵەبانی و دوو کچەکەشی کوشت.
ساڵی 1986 حکومەتی ئێران سەرپەرستی دانووستانی نێوان پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانی کرد. لەبەر ئەوەی هەردوو پارتە سیاسییەکە لە تارانەوە پشتیووانیان دەکرا.
ساڵی 1987 مەسعود بارزانی و جەلال تاڵەبانی ڕێککەوتن لەسەر یەکخستنی هێزەکانیان و یەککگرتنیان لەگەڵ چەند هێزێکی بچوکی تری ناوچەکە بۆ سەر خستنی شۆڕشی نوێ.
ساڵی 1988 وادەی شەڕی نێوان ئێران ئێراق نزیک بووەوە، حکومەتی ئێراقی پڕۆسەی ئەنفالی بەسەر کوردەکاندا جێ بە جێ کرد. و تیایدا هەزاران خەڵکی سڤیل و شۆڕشگێڕ لەناو چوون، سەدان هەزار کەس نەفی کران هەموو ئەمانە لەبەر پووکاننەوەی شۆڕشی کوردی بەرپاکرا.
لە 16-03-1988 حکومەتی ئێراق بە نامرۆڤانەترین شێوە و بە چەکی کیمیایی شارۆچکەی #هەڵەبجە#ی کوردستانی خاپوور کرد، دڕندانەترین کۆمەڵکوژی ڕوویدا بەهۆی گازی ژەهراویەوە کە تیایدا و دەستبەجێ 5000 کوردی بێ گوناە لە منداڵ و پیر و لاو تیاچوون.پاشتریش هەزاران کەمئەندام بوون بەهۆی تێکچوونی جیناتەکانیان.
لە ئاداری ساڵی 1991 پاش دەرکردنی هێزەکانی ئێراق لە کوەیت لە هەمان ساڵدا، هەندێک لە کوردەکان (جاشەکان) لە هەردوو پارتەکە (پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان) هەڵگەڕانەوە و زمانحاڵی حکومەتی ئێراقی کاریاندەکرد، بەڵام گەلی کورد و بە پاڵپشتی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ڕاپەڕینێکی گەورەی بەرپا کرد بێ گوێدان بە هەڵگەڕاوەکان و تیایدا زیاتر لە (1500000) یەک ملیۆن و نیو کورد ئاوارە و سەرگەردانی وڵاتە دراوسێکان بوون، بەڵام وڵاتی تورکیا لەو کاتەدا سنووری خۆی داخست ئەمەش بووە هۆی ئەوەی سەدان هەزار کەس ئاوارەی کێو و چیاکان بن لەنێو چیا و دۆڵەکاندا بۆ ژیان و سەربەستی و ئازادی بگەڕێن.
ناوچەی ئاساییش سەقامگیر:
لە بەهاری ساڵی 1991 هێزە هاوپەیمانەکان بانگەشەی ناوچەیەکی ئازاد کراو و ئارام و ئاساییشیان کرد کە سنووری بە سنووری دەسەڵاتی حکومەتی ئێراقیەوە بوو و چەندین ڕێکخراو دەزگا پشتیووانی و هاوکاریان پێشکەش بە ئاوارەکانی ئەو ناوچەیە کرد، سەرلەنوێ مەسعود بارزانی و جەلال تاڵەبانی کەوتنە گفتوگۆ و دانووستانن لەگەڵ سەدام حسێنی سەرۆک کۆماری ئێراق لەسەر مافی خود موختاری -ئۆتۆنۆمی
لە تەمموزی ساڵی 1991 دانیشتنەکان لەگەڵ حکومەتی بەغدا درێژەی کێشا، بەڵام هێزەکانی پێشمەرگە توانیان هردوو پارێزگای #سلێمانی# و هەولێر بەتەواوی کۆنترۆڵ بکەن و لە بەغدای جیا بکەنەوە. کە تەحەدایەک بوو بۆ دەسەڵاتی حکومەتی ئێراقی.
لە تشرینی یەکەمی ساڵی 1991 شەڕی نێوان شۆڕشی کوردی و حکومەتی ئێراقی هەڵگیرسا، حکومەتی ئێراقی سنوورەکانی باکووری ئێراقی بەتەواوی توند کرد و ئابڵووقەی ئابووری بەسەر کوردەکاندا سەپاند.
لە ئایاری ساڵی 1992 هەڵبژاردنێکی پەڕڵەمانی سەرتاسەری لە ناوچەکە کراو، پارتی دیموکراتی کوردستان ڕێژەی 50.8% ی دەنگەکانی بردەوە و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان 49.2%ی دەنگەکانی بەدەستهێنا، و حکومەتی نوێی کوردیان بە ڕێژەی یەکسان (50%) پێکهێنا.
لە مانگی ئەیلوولی ساڵی 1992 کۆنگرێسی نیشتمانیی ئێراقیی (INC) پێکهات کە کۆمەڵێکی زۆری لە نەیارەکان لەخۆ گرتبوو. لە هاوینەهەواری سەڵاحەدین کە لەژێر دەسەڵاتی کوردەکان بوو کۆدەبوونەوە. پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان نوێنەری بەشدار بووان بوون.
لە ئایاری ساڵی 1994 دا ناکۆکییەکانی نێوان پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان شەڕی ناوخۆی لێکەوتەوە. یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان هەردوو شارۆچکەی شەقڵاوە و #چەمچەماڵ#ی لە دەسەڵاتی پارتی دیموکراتی کوردستان سەند.
لە ئایاری ساڵی 1996 حکومەتی ئێراقی لەگەڵ نەتەوە یەکگرتووەکان ڕێککەوت لەسەر پرۆگرامی (نەوت بەرانبەر بە خۆراک) ، و ڕێژەی 13%ی بڕی نەوتەکە بۆ باکووری ئێراق بوو کە زۆربەی لەژێر دەسەڵاتی هەردوو پارتە کوردییەکەدا بوو.
لە ئابی ساڵی 1996 مەسعود بارزانی داوای کۆمەکی لە حکومەتی ئێراقی کرد بۆ سەرکەوتن بەسەر یەکێتیی نیشتمانیی کوردستاندا.
لە ئەیلوولی ساڵی 1996دا پارتی دیموکراتی کوردستان بە یارمەتیی حکومەتی ئێراقی توانی هەولێر لە دەسەڵاتی یەکێتی بسەنێتەوە و کۆنترۆڵی بکات.و سلێمانیشی لەژێر دەسەڵاتی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستاندا دەرکرد، پارتی دیموکراتی کوردستان حکومەتێکی نوێی لە پەڕڵەمانی هەولێر پێکهێنا.
لە تشرینی یەکەمی ساڵی 1996 یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان سلێمانی گرتەوە.
لە کانوونی دووەمی ساڵی 1997 یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان حکومەتێکی نوێی پێکهێنا کە بنکەکەی سلێمانی بوو. بەم شێوەیە باکووری ئێراق بەتەواوی کەوتە کۆتنرۆڵی هەردوو پارت (پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان) ەوە.
لە مانگی ئەیلوولی ساڵی 1998 هەردوو سەرۆک پارتەکە (مەسعود بارزانی و جەلال تاڵەبانی) ڕێکەوتننامەیەکی ئاشتیانەیان ئیمزا کرد لە واشینگتۆن. لەگەڵ ئەوەشدا ناوچەکە وەکوو خۆی مایەوە لەژێر دەسەڵاتی هەردوو حکومەتەکە.
لە تشرینی دوومی ساڵی 2000 یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان نامەیەکی ئاڕاستەی ئەمینداری گشتی نەتەوە یەکگرتووکان کرد و تیایدا سکاڵای حکومەتی ئێراقی کردبوو لە ڕاگواستن و دەرکردنی کوردەکانی پارێزگای کەرکووک.
لە ئەیلوولی ساڵی 2001 شەڕێک بەرپا بوو لە ناوچەکانی سنووری سلێمانی لەنێوان یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و گرووپێک بە ناوی جنود لئیسلام (جند ڕلاسلام) ، کە دواتر ناوەکەیان بوو بە ئەنێار و لئیسلام-ڕنێار الاسلام
بەرەو یەکخستنەوەی نیشتمانی
لە حوزەیرانی ساڵی 2002 پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لەگەڵ هەموو ئەو گرووپە ئێراقیانەدا دانیشتنیان سازدا کە بە نیاز بوون هاوکاری هێرشە سەربازیەکەی نەتەوە یەکگرتووەکان بکەن لە ڕووخانی حکومەتی #بەعس#ی ئێراقی.
لە تشرینی یەکەمی ساڵی 2002 دانیشتنی هاوبەش لەنێوان دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دەستی پێ کرد لە پەڕڵەمانی هەولێر بۆ پێکهێنانی حکومەتێکی هاوبەشی ئینتیقالی تا وادەی هەڵبژاردنێکی نوێ.
لە شوباتی ساڵی 2003 وەزیری دەرەوەی ئەمریکا (کۆڵن پاوڵ) گرووپی ئەنسارو لئیسلامی بەوە تۆمەتبار کرد کە دەوریان هەبووە لە پەیوەندی نێوان ئوسامە بن لادنی سەرۆکی ڕێکخراوی ئەلقاعیدە و حکومەتی ئێراقی.
لە شوباتی ساڵی 2003 سەرکردایەتی کورد ئەو پێشنیارەیان ڕەتکردەوە کە هێزی سەربازی تورکیا لە خاکی کوردستانەوە بێت و شانبەشانی هێزەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان لە ڕووخانی سەدام حسێن بەشدار بن و بۆ ئەم مەبەستەش هەموو کوردستانیانی باکووری ئێراق گەورەترین ڕێپێوانیان کرد دژ بەم پێشنیازە.
لە شوباتی ساڵی 2003 لە پەڕڵەمانی کوردستان بە پڕۆژەیاسایەک ئەو پلانەیان ڕەتکردەوە کە تیایدا هاتبوو کە هێزەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان لە خاکی تورکیاوە هێرش بکاتە سەر ئێراق بۆ کردنەوەی دەروازەی باکوور.
لە 03-03-2003 پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان سەرکردایەتییەکی هاوبەشیان پێکهێنا بۆ سەرۆکایەتی هەردوو سکرتێری پارتەکە مەسعود بارزانی و جەلال تاڵەبانی.
لە 20-03-2003 هێزە هاوپەیمانەکان بە سەرکردایەتی نەتەوە یەکگرتووەکان هێرشیان بۆ سەر ئێراق دەستی پێ کرد بە هێرشی ئاسمانی و هەردوو پارێزگای (کەرکووک و موسڵ) کە سنووریان بە هەرێمی کوردستانەوەیە ڕووبەڕووی بۆردومانێکی چڕ بوونەوە.
لە 22-03-2003 هێزی کروزی هاوپەیمانەکان بە هێرشی ئاسمانی ساروخ توانیان لە گرووپی بەناو ئەنسارو لئیسلام بدەن کە بارەگایان لە ناوچەی #خورماڵ# بوو بە سەدان کوژراوی لێکەوتەوە.
لە 27-03-2003 سەدان مارێنزی ئەمریکی لە باکووری هەولێر بە پەرەشووت نیشتنەوە و داخڵی خاکی کوردستان بوون. بەم شێوەیە دەروازی باکوور بۆ هێزە هاوپەیمانەکان کرایەوەتا بتوانن هێرش بکەنە سەر حکومەتی ئێراقی.
لە 09-04-2003 هێرشی هێزە هاوپەیمانەکان بۆ سەر خاکی ئێراق دەستی پێ کرد و دەسەڵاتی حکومەت شکێنرا لەناو شاری بەغدا، حکومەتی هەرێمی کوردستانیش بە هاوکاری هێزە هاوپەیمانەکان کۆنترۆڵی شاری کەرکووک و موسڵ بکەن.
لە حوزەیرانی ساڵی 2003 ئەنجوومەنی حکومەتی ئینتیقالی بۆ یەکەمجار کۆبوونەوە، هەردوو کوڕەکەی سەدام حسێن (عودەی و قوسەی) لە هێرشێکی چەکداریدا کوژران.
لە 01-02-2004 لە دوو هێرشی خۆ کوژیدا سەدان کەس لە هەردوو بارەگای لقی دووی پارتی دیموکراتی کوردستان و مەڵبەندی سێی ڕێکخستنەکانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان کە بووە هۆی کوشتنی زیاتر لە 56 کەس و بریندار بوونی زیاتر لە 200 کەس، کە لەناویاندا چەند کەسایەتیکی ناسراوی تێدا بوو کە خاوەن پلەی بڵند بوون لە هەردوو پارتەکەدا.
لە کانوونی دووەمی ساڵی 2005 یەکەم هەڵبژاردنی سەرتاسەری لە دوای ڕووخانی حکومەتی بەعسی ئێراق کراو هاپەیمانی کوردستانیش پلەی دووەمی لەو هەڵبژاردنەدا بەدەستهێناو 77 کورسی پەڕڵەمانی بەدەستهێنا.
لە مانگی نیسانی 2005 دا جەلال تاڵەبانی سکرتێری یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بە سەرۆک کۆماری ئێراق هەڵبژێردرا لەلایەن پەڕڵەمانی کاتیی ئێراقەوە.
لە مانگی ئایاری ساڵی 2005 لە هێرشێکی خۆ کوژیدا زیاتر لە 500 پۆلیس و ئەفسەر شەهید بوون.
پەڕڵەمانی کوردستان
لە حوزەیرانی ساڵی 2005 دا یەکەم خولی پەڕڵەمانی لە هەولێر پێکهێنرا و مەسعود بارزانی بە سەرۆکی ناوچەی ئۆتۆنۆمی هەڵبژێردرا.
لە کانونی دووەمی ساڵی 2005 کۆمپانیایەکی بیانی دەستی بە دەرهێنانی نەوت کرد لە باکووری ئێراق (لە سنووری دەسەڵاتی حکومەتی هەرێم) ، ئەم هەنگاوەش بووە هۆی درووست بوونی ترس و دڵە ڕاوکێ لە دڵی سەرکردایەتی کوتلەی سوننی لە ئێراق. دواتر حکومەتی هەرێمی کوردستان ڕاپۆرتێکی ئاشکرا کرد لەسەر بوونی بیرێکی گەورەی نەوت لە باکوور.
لە تشرینی یەکەمی ساڵی 2006 سەرۆک بارزانی داوای گۆڕینی ئاڵای ئێراقی کرد بۆ ئاڵایەک کە گوزارشت لە هەموو پێکهاتەو نەتەوەکانی ئێراق بکات و وتیشی بەهیچ جۆرێک ئەو ئاڵایە لە خاکی کوردستان هەڵنادرێت، بەڵام نوری مالیکی وتی ئەم ئاڵایەی ئێستا ئاڵای ئێراقە و دەبێت لە هەموو گۆشەیەکی ئێراق هەڵبدرێت.
لە تشرینی یەکەمی ساڵی 2006 لە پێنج کردەوەی خۆکوژی لە کەرکووک ڕوویدا کە یەکێکیان لە ئۆتۆمبێلێکی بار هەڵگر و ئەوانی تریش ئۆتۆمبێلی بچووک بوون بووە هۆی کوشتنی زیاتر لە 23 هاووڵاتی.
لە کەناڵی (BBC) دابەزێنرا کە تیایدا هاتووە هێزە کوردییەکان لەلایەن هێزە ئیسرائیلییەکان بە نهێنی مەشقیان پێ کراوە لەسەر چۆنێتی بەرەنگار بوونەوەی تیرۆر و پارێزگاری کردنی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی.
لە نیسانی ساڵی 2007 دا سەرۆکی سوپای تورکیا وتی پێویستە تورکیا هێرش بکاتە سەر هێزە کوردە هەڵگەڕاوەکانی باکووری ئێراق -گەریلاکان.
لە ئایاری ساڵی 2007 دا هێزە کوردییەکان ئاساییشی هەرسێ پارێزگای (#دهۆک#، هەولێر، سلێمانی) لە هێزە هاوپەیمانەکان وەرگرتەوە.
لە تەمموزی ساڵی 2007 ڕێکخراوی مافی مرۆڤی جیهانی ڕاپۆرتێکی لەسەر خراپی گوزەران و ژیانی بەندیخانەکانی ژێر دەسەڵاتی کوردەکان لە باکووری ئێراق بڵاو کردەوە.
لە ئابی ساڵی 2007 لە چەند کردەوەیەکی خۆکوژی بە نارنجۆکی دەستی بووە هۆی کوشتنی زیاتر لە 300 کەس لە یەزیدیەکان لە باکووری ئێراق.
لە ئەیلوولی ساڵی 2007 ئێران بۆردوومانی ناوچە سنووریەکانی باکووری ئێراقی کرد.ئێران سنوورەکانی لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردیتان داخست بە بیانووی ئەوەی هاووڵاتییە ئێرانیەکان لەلایەن هێزە کانی نەتەوە یەکگرتووەکان دەستگیر دەکرێن.
هێرشەکانی تورکیا
لە تشرینی یەکەمی ساڵی 2007 پەڕڵەمانی تورکیا ئیشارەتی سەوزی بۆ هێزی سوپا هەڵکرد بۆ هێرش کردنە سەر کوردە هەڵگەڕاوەکانی باکووری ئێراق، تورکیا فشاری نێودەوڵەتی خرایەسەر بەوەی هێرش دەکاتە سەر سنوور.
لە کانوونی یەکەمی ساڵی 2007 تورکیا بە هێرشی ئاسمانی بۆردومانی هێزەکانی پارتی کرێکارانی کوردستانی کرد لەناو خاکی ئێراق.
لە شوباتی ساڵی 2008 تورکیا هێرشی سوپایی کردە سەر هێزەکانی پارتی کرێکارانی کوردستانی کرد لەناو خاکی ئێراق.
لە ئەیلوولی ساڵی 2008 پەڕڵەمانی ئێراق پڕۆژە یاسای هەڵبژاردنی پارێزگاکانی ئێراقی پەسەند کرد. بەڵام کەرکووکی لەناو پارێزگاکاندا جیا کردەوە، چونکە کوردەکان دەیانبردەوە.
لە نیسانی ساڵی 2009 تورکیا بە فڕۆکە جەنگیەکانی هێرشی کردەوە سەر پارتی کرێکارانی کورستان بە بیانووی ئەوەی پارتی کرێکاری کوردستان لە دوو هێرشدا بوونەتە هۆی کوشتنی سەربارزانی تورک.
لە حوزەیرانی ساڵی 2009 حکومەتی هەرێمی کوردستان نەوتی هەناردەی بازاڕەکانی دەرەوە کرد، بڕی 90، 000 بۆ 100، 000 بەرمیل لە ڕۆژێکدا لەکێڵگەکانی کوردستانەوە بەرەو تورکیا دەنێررێت. حکومەتی ناوەندی بە مەرجی وەرگرتنەوەی ڕێژەی یاسایی لە حکومەتی هەرێم مۆڵەتی دەرکردنی نەوتی داوە.
لە تەمموزی ساڵی 2009 مەسعود بارزانی بۆ جارێکی تر بە سەرۆکی هەرێمی کوردستانی فیدراڵ هەڵبژێردرایەوە، و لیستی هاوپەیمانی کوردستان کە پێکهاتووە لە (پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان) زۆرینەی دەنگەکانیان بەدەست هێنا و لیستێکی نوێش بە ناوی گۆڕان توانی ڕێژەی 25 کورسی پەڕڵەمان لە کۆی 111 کورسی بەدەست بهێنێت.
لە شوباتی ساڵی 2011 خۆپیشاندان دژی ئەو گەندەڵیانە سازدرا کە لەلایەن هەردوو (پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان) وە دەکرێت لە سلێمانی، و گرووپی گۆڕان ڕێکخەری خۆپیشاندانەکە بوو، و تیایدا دوو خۆپیشاندەر کوژران.
Ev babet bi zimana (کوردیی ناوەڕاست) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Ev babet 11,256 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 1
Dîrok & bûyer
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: United Kingdom
Welat- Herêm: Tirkiya
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Kurdî ,Başûr - Soranî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 82%
82%
Ev babet ji aliyê: ( Seryas Ehmed ) li: 14-01-2016 hatiye tomarkirin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Elî ) ve li ser 31-01-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 11,256 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.122 KB 14-01-2016 Seryas EhmedS.E.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
Viyan hesen
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Lenînîsm
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
30-05-2024
Sara Kamela
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
30-05-2024
Sara Kamela
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
01-06-2024
Sara Kamela
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Babetên nû
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 518,497
Wêne 105,504
Pirtûk PDF 19,430
Faylên peywendîdar 97,453
Video 1,394
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
Viyan hesen
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Lenînîsm
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Dosya
Peyv & Hevok - Peyv - Nav Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Şehîdan - Welatê jidayikbûnê - Sûrya Şehîdan - Zayend - Nêr Şehîdan - Netewe - Kurd Şehîdan - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Şehîdan - Cihê jidayikbûnê - Hesekê Şehîdan - Sedema mirinê - Bombebarana Balafiran Şehîdan - Welat - Herêm (Şehîd) - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Cureyên Kes - Qurbana balafirê

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.219 çirke!