ئەنجامنامەی کۆبونەوەی کۆنسەی بەڕێوەبەری کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان
قۆناغ، قۆناغی ئازادییە
کۆنسەی بەڕێوەبەریی ک ن ک ڕۆژی 27.09.2020 بە ئامادەبوونی کۆی ئەندامانی، کۆبوونەوەی ئاسایی خۆی کرد. لە کۆبوونەوەدا بە فراوانی دۆخی سیاسی کوردستان، ڕۆژهەڵاتیی ناوەڕاست و جیهان تاوتوێ کران.
تەوەرێکی سەرەکیی کۆبوونەوە تایبەت بوو بە ستراتیژی دەولەتانی داگیرکەری کوردستان، لەپێش هەمووشیانەوە دەوڵەتی تورکیا کە لە ئێستادا داینەمۆی سەرەکیی و ڕێکخەریی سەرەکیی هیرش کردنە سەر دەستکەوتەکانی کوردستانیانە. لەو چوارچێوەیەشدا جەخت لەسەرئەوە کرایەوە، کە چارەنووسی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە هەڵوێست و پپێگەو هەمانکات یەکڕیزیی وبەرخۆدانی کورد و کوردستانیانەوە گرێدراوە. هەرکەس ئەو ڕاستییە ئەزانێت کە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا گۆڕانکاریی بەڕێوەیە، زلهێزەکانی دنیا و دەوڵەتە هەرێمییەکانیش، هەریەکەو بەشێوازی خۆی و بۆ بەرژەوەندی خۆی ڕۆڵ و کاریگەرییان لە ناوچەکەدا هەیە. کوردستانیش لە ڕووی جوگرافی و سیاسی و ئابووری وسەربازییەوە، لە ناوجەرگەی ڕووداوەکاندایە. کورد ئەکتەرێکی سەرەکیی گۆڕانکارییەکانن لە ناوچەکەدا. هەربۆیە هەر بژاردەو ئەڵتەرناتیڤێک بۆ چارەسەریی و سەقامگیریی لە هەرێمەکەدا، بەبێ بەشداریی کارای کوردان، بێ ئاکام ئەمێنێتەوە. درووشمی قۆناغ قۆناغی ئازادییە، پڕ بە پێستی ئەم دۆخەیە ئەگەر ئێمەی کوردان بە هۆشیاریی و هەستکردن بە بەرپرسێتیی نەتەوەیی و نیشتمانییەوە مامەڵەی لەگەڵ بکەین.
دەولەتانی داگیرکەری کوردستان بە دەست قەیرانی قووڵی ناوخۆیی و دەرەکییەوە گیریان خواردووە. دەوڵەتی داگیرکەری تورکیا کە دوژمنێکی سەرسەخت و سەرەکی کورد و کوردستانە، لە تێڕوانینی نێونەتەوەییدا بووە بە ئەکتەری شەڕ و نائارامیی، نەک هەر لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستا، بەڵکو لە ئاسیاو ئەفەریقاو دەریای ناوەڕاست و بەشێکی ئەوروپاشدا، وەک هێز و دەسەلاتێکی بێزراو و نەخوازراو مەمەلەی لەگەڵ ئەکرێت. لەناوخۆشدا سەرەڕای قەیرانی سیاسی و ئابووریی، هێرش و پەلامارەکانی بۆ سەر خەڵکی کوردستان و سیاسەتمەدار و نوێنەرانی خەڵک، لە هەمانکاتا تێکشکاندنی هێرشە سەربازییەکانی بۆ سەر کوردستان و شۆڕشگێڕانی کوردستان، ئەوەندەی تر قەیرانەکانی قووڵتر کردۆتەوەو ئەو ڕژێمەی پەراوێزی خستووە. هەربۆیە دەسەلاتی سێکوچکەی ئەردۆگان-باخچەلی-ئەرگەنەکۆن، بوون و نەبوونی ڕژێمەکەیان بە بوون و نەبوونی کوردانەوە بەستۆتەوە. بەرخۆدانی کوردان لە باکورو بەشەکانی تری کوردستان بۆ دەوڵەتی تورکیا بووەتە ئاستەنگیەکی مەزن. هەرچەند بە تەکنەلۆژیای پێشکەوتووی سەربازیی لە دژی کورد شەڕێکی دژوار و خوێناوی ئەکات، بەڵام تورکیا لە کوردستان لە دۆخێکی ناهەموار و تەنگاوی دایە و پیلانەکانی لە شکستخواردندان. ئەم ڕاستییانە دەرفەتی مەزن بۆ کورد و کوردستانیان ئەڕەخسێنن، بۆیە ئێمەش ئەڵێین قۆناغ قۆناغی ئازادییە. بەڵام بۆ بەدیهێنانی ئەو ئامانجە، یەکڕزیی نەتەوەیی، ناسینی دوژمن و هاوکاری نەکردنی، هەروەها بەهێزکردنی بەرخۆدان و تێکۆشانی هاوبەش لەهەموو بوارەکاندا پێویستە.
کۆبوونەوەی کۆنسەی بەڕێوەبەریی ک ن ک هەروەها لە سەر بار و دۆخی گەلەکەمان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان ڕاوەستا. لەلایەکەوە هێرشەکانی ڕژێمی ئێران بۆ سەر گەلەکەمان لە زیادبووندان، لەلایەکی ترەوە بە هۆی خراپیی باری ئابوورییەوە، خەڵک ژیانێکی کولەمەرگی بەسەرئەبەن. هەژاری و نەبوونی هەتا دێ مەترسیدارتر ئەبێت. لە ژێر ناوی پەتای کۆرۆنادا، ڕژێم ئابوریی ڕۆژهەڵاتی کوردستانی ڕوخاندووە. کوردستانی کردۆتە سەربازگەیەکی گەورە. بە تایبەتی ناوچە سنوورییە دەستکردەکان، خەڵکی دەیان گوندی ئاوارەکردووەو گوندەکانی کردوون بە سەربازگە. تێکۆشان دژی سیاسەتی داگیرکاریی دەوڵەتی ئێران لە ئاستی دیپلۆماسیی و سیاسیدا، هەروەها چالاکبوونی خەڵکی کوردستان لەئەمڕۆدا، پێویستیەکی ژیانییە. بۆ ئەم ئامانجانەو بۆ و ڕزگاربوونی گەلەکەمان لە م دۆخە نالەبارە، لە هەر شتێک پێشتر یەکڕیزی و یەکگوتاری و یەکسەنگەریی هێزەسیاسیەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستانە.
دۆخی باشوری کوردستان بە گشتی شرۆڤەی بۆ کرا. هەبوونی قەیرانی ئابوری خەڵکی کوردستان و پرسگەلی نێوان ناوەند و هەرێم و ناشەفافیەتی دەسەڵاتداریی هەرێم لە ڕووی دارایی و ئابورییەوە، هەروەها گەمە و هەلوێستەکانی حکومەتی ناوەندی عێراق گەیشتۆتە ئاستی گرێ کوێرە. لاوازبوونی ڕۆڵ و هەیبەتی کوردان لە ناوەند و ناکۆکیەکانی هێزە کوردیەکان بەتایبەتی ئەوانەی لە دەسەڵاتدان، ئەم دۆخەیان دروستکردووە. پێویستە هەرچی زووتر هەنگاوی جدیی بۆ جارەسەریی ئەم دۆخە بنرێت. ئیدی خەڵک بێ موچەو بژیوی نەکرێن، ئازادییە سیاسی و جەماوەرییەکان فەراهەم بکرێن، دەست لە گرتنی چالاکوانانی مەدەنی و چالاکانی دژی داگیرکاریی هەڵبگیرێت و گیراوەکانی ئازاد بکرێن.
لە لایەکی ترەوە قەیرانە ناوخۆییەکانی هەرێم و نەبوونی دیالۆگێکی جدیی لەگەڵ حکومەتی ناوەندیی لە سەر ناوچە دابڕاوەکان، هەروەها دەستتێخستنی تورکیا لە بەڕیوەبەرایەتی #کەرکووک#، فشارەکانی لەسەر شەنگاڵ، پرسی ئەو ناوجانەی ئاڵۆزتر کردووە. خەڵکی ئاوارەی شەنگاڵ و دەوروبەری، خوازیاری ئەوەن بگەڕێنەوە زێدی خۆیان، بەڵام نەک هەر هاوکاریی ناکرێن، لە زۆر کاتیشدا ئاستەنگییان بۆ درووست ئەکرێت. ئەمانە هەموو ئەو پرسانەن کە بە پلەی یەکەم دەسەڵاتی هەرێم لێیان بەرپرسە و پێویستە خاوەندارییان لێبکات.
رۆژاوای کوردستان سەرەڕای هەموو داگیرکاری و ئاستەنگییەکان، بەرەو پێشەوە هەنگاو ئەنێت. دیالۆگ و لێکنزیکبوونەوەی پارت و لایەنەکەنی ناو بەڕێوەبەریی خۆجێیی لەگەڵ هەندێ پارت و لایەنی دەرەوەی بەڕێوەبەرێتیی، کە سەرەتا بە دەستپێشخەریی ک ن ک دەستی پێکرد، بەردەوامە. ئێمە وەک ک ن ک هیواخوازین بگەنە ئەنجامی تەواو و پێکەوە لەدژی داگیرکاریی تورکیاو بۆ بیناکردنی ڕۆژاوا، بەیەکەوە هەنگاوی زیاتر بنێن.
لە تەوەرێکی تردا ک ن ک ه بڕیاری دا هەم وەک ئەرکێکی نەتەوەیی و هەم لەبەر ڕەنج و ماندوبوونی ڕێزدا #عەبدوڵڵا ئۆجەلان# لە دامەزراندنی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان دا کە خاوەن ڕۆلێکی سەرەکی بوو. لە سەر ئاستی نەتەوەیی دا بەشداری کەمپینی ئازادکردنی بەڕێزیان ببێت. وەکو دیارە کە ساندیکا گەورەکانی بەریتانیا و زۆر لە ڕێکخراوە مەدەنیەکانی جیهانی لە زۆر شوێنی دونیا، ئەیانەوێ لە ژێر ناوی: قۆناغ قۆناغی ئازادییە، کەمپینێک بۆ ئازادکردنی بەڕێز عەبدوڵا ئۆجالان دەست پێبکەن. ک ن ک بانگی هەموو کورد و کوردستانیان ئەکات لە هەر شوێنێکی ئەم جیهانە بن بەشداری ئەم کەمپینە ببن.
تەوەرێکی تری سەرەکی کۆبوونەوەی کۆنسە، بەڕیوەبردنی بیستەمین جڤاتی گشتیی ک ن ک بوو. بەداخەوە ئەمساڵ بەهۆی پەتای کۆرۆناوە ناتوانین وەک هەر ساڵێکی ڕابردوو جڤاتی گشتیی بەڕێوە ببەین. ئەمساڵ جڤاتی گشتیی لە کۆتایی مانگی 10-10-2020، لە ڕێگای تۆڕی ئینتەرنێتەوە بەڕێوەئەچێت. بۆ ئەو مەبەستە لە کۆبوونەوەدا بە فراوانی وتووێژ لەسەر ئەو پرسە کرا، پلانسازی و ئامادەکاریی پێویست کران بڕیار لەسەر چۆنێتی بەڕیوەبردنی درا.