Aqil meşandin(in: reasoning) wê, weke têgînek felsefeyê ku wê, di her demên wê de wê bi wê felsefe wê were kirin bê. Felsefe wê, ji demên kevnera û heta serdemên navîn û hinekî piştre jî wê li ser esasî aqil meşandinê wê bê kirin. Di wê warê de wê, bi aqil meşandinê wê di nava hewldana gihiştina fahmkirin û rastiyê de werê ser ziman. Mijare aqil meşandinê wê, di wê rengê de wê, ji gelek aliyan ve wê bê mijare lêkolîn û nîqaşên felsefeyî jî. Wê, di demên hemdem de wê, aqilê ceribandinê ku wê pêşkeve wê, li ser esasê ne rast dîtin û ankû vajî wê, were û pêşkeve. Encamên bi aqil meşandinê gihiştinê de wê, di nava wan de wê bi metafîzîkî û hwd ku wê xwe bidina nîşandin wê, di wê rengê de wê, weke aliyekê ku wê bê temenê lêpirsîna li wê. Mirov çawa hizirdikê û dibînê ku wê dihênê ser ziman wê, ji xwe wekî din wê bê aqilmeşandinek.[1]