navê pirtûkê: Axina Dil
Navê nivîskar: Hesene Hecisileman
Cihê çapkirina pirtûkê: BÎȘKEK
Navê çapxaneyê: ALMAATA
sala çapê: 2009
Berevoka helbestvan Hesenê Hecîsilêmanê “Axîna dil” li Qirgizistanê, li weşanxane “Niştiman”ê ku ji aliyê Bariyê Refo û Hejarê Şamil de hatiye vekirin, ronahî dît.
“Axîna dil” berevoka helbestvan Hesenê Hecîsilêmane çaremîne. Vê berevokê da helbestên wiye lîrîkî û welatparêzî cî-war bûne, kîjan ku bi zimanê Kurdiyî paqij va hatine sêwirandinê. Heta niha pirtûkên wî bi navên “Dilê min”, “Hesreta welat”, “Riya emr” hatiye weşandin.
Hesenê Hecîsilêman, ku navê wî ye rastî Hesenê Mihê Hecî Silêman e, di sala 26’ê mijdara 1951’ê de, li gundê Taytanê nehîya Araratê, li Komara Ermenistanê ji dîya xwe bûyê.[1]
Bavê wî Eylazê Mihê Hecî Silêman, di nava êla xwe de dengbêjî kiriye. Dema Hesenê Hecîsilêman çar salî bûye, bavê wî diçe ser dilovanîya xwe. Dayika wî Fatima Mihemed bi çetinahî pênc zarokan xweyî kirine û dane xwendinê. Fatima Mihemed jineke gelekî aqil û xebatkar bûye. Him jî di nava gundê ku ew lê diman de çîrokbêja eyan bûye. Dema Hesen biçûk bûye, dayika wî jê re metelok, meselok, çîrok û kilam vegotine. Dîya wî Fatima Mihemed di dilê Hesen de hezkirina ber bi wêjeyê çandîye. Hê dema ku wî di dibistanê de dixwend helbest û serhatîyan nivîsîye. Piştî ku dibistana navîn diqedîne, di sala 1971’ê de tê qebûlkirin ji bo Înstîtûta Êrîvanê ya pedagogî, ser navê Xaçatur Abovyan. Hesenê Hecîsilêman, vê Înstîtûtê di sala 1975’an de diqedîne. Dema ku Hesen di Înstîtûtê de dixwîne, helbest û serhatîyên wî di rojnameya “Rîya Teze” û “Sovyet Ermenistani” de bi zimanê kurdî û azerî têne weşandin.
Di sala 1975’an de Hesenê Hecîsilêman li gundê Şîrazlûyê nehîya Araratê dibe mamosteyê (dersdarê) zimanê kurdî. Di wê dibistanê de koma folklorê ya xwe afirandinê û şanoyê çêdike. Ew heta sala 1989’an di dibistanê de weke mamoste dixebite. Di sala 1989’an de dema ku li ser Qerebaxa Çîya şerê nav ermenî û azerîyan dertê, ew mecbûr û neçar dimîne ku ji cî û warê xwe bibe. Di sala 1989’an de zivistanê tê Qazakistanê û di bajarê Almatê de cîwar dibe. Li vî bajarî ew dîsa dibe mamosteyê zimanê kurdî. Ji sala 1992’an hetanî sala 1998’an dibe rojnamevanê rojnama “Kurdistan” û kovara “Nûbar”ê. Ji sala 1998’an hetanî roja îroyîn weke redaktorê rojnama “Kurdistan”, niha navê vê rojnameyê “Jîyana Kurd” e, dixebite. Helbest û nivîsên wî di gelek kovar û rojnameyên Rûsya, Tirkîyê, Qazakistan, Almanya, Ermenistan û Azerbeycan’ê de hatine weşandinê.
Hesenê Hecîsilêman cara yekem di sala 1995’an de berhevoka xwe ya helbestan bi navê pirtûka “Dilê Min” dide çapkirinê.
Di sala 1996’an de pirtûka xwe ya duyem bi navê “Hesreta Welat” dide weşandinê.
Hesenê Hecîsilêman ji sala 1994’an hetanî roja îroyîn endamê Nivîskar û Rojnamevanên Yekîtîya Qazakistanê ye.
Hesenê Hecîsilêman niha jî bi heweseke mezin, bi dil û can dinivîse û diafirîne. Di Navenda Çanda Kurdên Qazakistanê de xebateke mezin bi rê ve dibe. Ew endamê Rêveberîya Navenda Kurdên Qazakistanê ya “Berbang” e. Di navendê de weke edîtorê rojnameya “Jîyana Kurd” kar dike û di heman demê de jî mamostetîya zimanê kurdî dike.
Di bihara sala 2004’an de ez û Hesenê Hecîsilêman bi hev re xebitîn. Xebata me nêzîkê 4 mehan berdewam kir. Em bi hev re di kovara “Nûbar”ê de dixebitîyan û her wiha ji bo karê du pirtûkên hînbûna “Zimanê kurdî”, ku me wê demê ji bo dersdayîna zarokên kurd amade dikir, gelek alîkarîyeke mezin dabû min. Di xebata du pirtûkên hînbûna zimanê kurdî de zehmetîya herî mezin, nasîna devokê kurdên me yên li Asya Navîn dijîn û nasîna zargotina wan bû. Di vî milî de Hesenê Hecîsilêman alîkarîyeke mezin da wê xebatê.
Her wiha gelek gotûbêjên me pêk hatin wê demê, bi taybet li ser helbestên wî. Bi rastî jî derfeteke mezin li pêş min bû: Min him xebata wî bi berfirehî dît û him jî li ser helbestên wî gelek gotûbêj pêk anîn.
Weke mînak di wan gotûbêjan de min kir û nekir Hesenê Hecîsilêman xwe nêzîk nekir ku di helbesta xwe ya bi navê Kurdistan de peyva “Kurdistanam” bi rengê “Kurdistana min” biguherîne.[1]