Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 525,958
Wêne 106,507
Pirtûk PDF 19,793
Faylên peywendîdar 99,705
Video 1,448
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,418
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,778
هەورامی 
65,755
عربي 
28,890
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,319
فارسی 
8,548
English 
7,170
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,869
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,010
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
132
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
29,983
MP4 
2,353
IMG 
194,664
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergê...
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
كرد الرقة في أرشيف الدولة العثمانية
Wêneyên dîrokî dewlemendiya netewî ye! Ji kerema xwe re, bi logokên xwe, nivîs û rengên xwe, nirxa wan kêm nekin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

كرد الرقة في أرشيف الدولة العثمانية

كرد الرقة في أرشيف الدولة العثمانية
كرد الرقة في أرشيف الدولة العثمانية
محمد علي أحمد

من الملفت , في وثائق الأرشيف العثماني , أنها لا تذكر كلمتي ( كرد ) و ( الرقة ) معاً في جملة واحدة , إلاّ وتأتي التكملة ذماً و تذمراً و استياءً من التصرفات الصادرة عن العشائر الكردية التي سكنت , أو أسكنت , الرقة و ما حولها خلال الحكم العثماني للمنطقة .
فالكرد , تارة معتدون على ممتلكات الغير , وتارة سالبو أموال و قطاع طرق , وتارة قتلة مجرمون , حتى تصل التهم لدرجة انتهاك أعراض ” الآمنين ” من سكان القرى المجاورة لهم .
ولعل التحيز القومي المبكر لدى مدوني الأرشيف , قد فعل فعلته , ما أوصل إلينا هكذا نعوت في وصف , وتبيان حال العشائر الكردية التي تواجدت في الرقة .
ففي الوثيقة ذات الرقم 289 من المجلد 14402 رمز الخزانة C..DH.. تاريخ 1712 م , نجد الكرد يقومون بالاعتداء على الأهالي :
[يؤمر والي الرقة الوزير يوسف باشا بوضع حد للظلم الذي يرتكبه أكراد ” قليجلي ” الذين تم اسكانهم بجوار ناحية البستان(1) وتعديهم على الأهالي مستقوين في ذلك بانتماء الوالي إليهم .]
و الوثيقة ذات الرقم 292 من المجلد 14592 رمز الخزانة C..DH تاريخ 1762 م , نجد الأرشيف يتحدث عن الحاق العشائر الكردية المللية الأضرار ببعض القرى :
[إلى ” بيلربي “(2) الرقة محمد باشا : يسمح للعشائر الكردية المللية الساكنة حول أورفا و التي اعتادت الانتجاع إلى مراعي أرزوروم بشكل دوري , بالوصول إلى المراعي المذكورة , بعد أن كانت قد منعت من ذلك و فرض عليها غرامة مالية تقدر بخمسين ألف قرش بموجب تقديرات “هيئة المعرفة الشرعية ” , نتيجة شكاوي مقدمة من أهالي منجم ” أرغاني “(3) بخصوص قيام العشائر المذكورة بإلحاق أضرار ببعض القرى , و من ثم قيام أهالي القرى المذكورة بالتبرع بالمبلغ المذكور للدولة و تعهد زعيم العشيرة الكردية الجديد بعدم تكرار ماحصل .]
و الوثيقة ذات الرقم14 من المجلد 682 رمز الخزانة C..DH تاريخ 1763 م تتحدث عن النقل القسري لبعض الكرد من مواطنهم إلى ولاية الرقة بفعل ” أعمالهم السيئة ” :
[ إلى” بيلربي ” مرعش سليمان باشا روشن زادة :
يطلب إليكم ترك المحاولات غير المجدية و التكاسل في تنفيذ الحكم الصادر بحق أكراد ” العمرانلي ” المتواجدين في سنجق مرعش , بخصوص نقلهم و إسكانهم فوراً و مهما حدث في محيط الرقة بسبب أعمالهم السيئة . ]
و الوثيقة ذات الرقم 38 من المجلد 2270 رمز الخزانة C..ADL.. تاريخ 1777 م تصف استغاثة بعض الأهالي من ” الاجرام اللامحدود ” الذي تعرضوا له على يد بعض الكرد :
[المعروض المعمم الموقع من قبل عثمان آغا باسم أهالي القرية حول قيام الأشخاص المذكورين بالاسم من ” الطائفة ” الكردية التي تم إسكانها في الرقة و ريفها بسلب أموال , و قتل أشخاص , و هتك أعراض سكان قرية ” جاشنيكير كوبروسي “(4) التابعة لناحية ” كونور ” من قضاء ” كسكن قلعجيك “(5) واسترحامه رفع الظلم عنهم .]
و الوثيقة ذات الرقم 6 من المجلد 265 رمز الخزانة C..DH.. تاريخ 1797 م تروي العدول عن تعيين أحدهم في منصب رفيع فقط لكون أحد أبويه من أصول كردية !! :
[حكم بلزوم بقاء المدعوحسين آغا ” زعيم عينتاب ” و أحد فرسان قضاء ” خاصة “(6) في عينتاب في الوقت الراهن رغم تعيينه مرافقاً لوالي الرقة , وذلك لكون احتمال قيامه بأعمال شغب قائماً في أية لحظة كون أصوله كردية من جهة وتركمانية من جهة أخرى .]
أما الوثيقة ذات الرقم 114 من المجلد 5160 رمز الخزانة C..ML.. تاريخ 1807 م يبين وصول الأمر إلى حدِ احتاج فيه العثماني لقوة عسكرية مسلحة للجم تمادي الكرد في ” غيهم ” !! :
[كتاب والي الرقة يوسف باشا المتضمن فرز 300 عسكري مسلح , للتنكيل بالمجرمين ” الأشقياء ” الكرد و التركمان و العربان في الرقة و محيطها .]
و الكرد دائماً مديونون للذمة الأميرية , و لابد من ملاحقتهم لتحصيل ما بذمتهم كما تصف الوثيقة ذات الرقم 188 من المجلد 7819 رمز الخزانة C..ML تاريخ 1814 م :
[بيان بالأموال الأميرية المتبقية في ذمة الكرد و العشائر الكردية القاطنة في الرقة .]
أما الوثيقة ذات الرقم 765 من المجلد 36091 رمز الخزانة CHAT تاريخ 1816 م تصف حيرة العثماني في التعامل مع الكرد في بعض الأحيان :
[كتاب رجاء مختوم من قبل والي ديار بكر أبو بكر باشا بوساطة من والي الأناضول خورشيد أحمد باشا و الموقع من قبل متصرف مرعش السابق أحمد عبدي
” منذ القدم تمنح ولاية ديار بكر و ولاية الرقة لوالِ واحد , ولأن الوالي دائماً ما كان يقيم في ديار بكر كانت عشائر الرقة تقوم بالعصيان و التجاوزات , وحين كان الوالي يأتي إلى الرقة كان كرد ديار بكر يبدؤون بالشقاوة و العصيان .لذا لا بد من بيان أن تعيين والِ مستقل لكل من ديار بكر و الرقة على حدا سيكون من شأنه ضبط الأمور و النظام في كلتا الولايتين .]
و الوثيقة ذات الرقم 329 من المجلد 19070 رمز الخزانة FHAT تاريخ 1835 م تحمل نفس المضمون السابق :
[انتقال تبعية سبعة قرى من قضاء قلعة الروم يسكنها كرد الرشيد بين ولاية الرقة و ولاية عينتاب عدة مرات بناء على التماسات مختلفة مقدمة من قبل كل من والي الرقة و والي عينتاب و إدارة المناجم العثمانية .]
و أيضا يتكرر ” ظلم الكرد ” فنجد والياً عثمانياً يتدخل لدى السلطان ليحث والياً آخر على ردع الكرد عن ظلمهم !! في الوثيقة ذات الرقم 160 من المجلد 7970 رمز الخزانة C..DH..تاريخ 1839 م :
[كتاب محرر من قبل والي ديار بكر حاج علي باشا بخصوص استصدار أمر إلى والي الرقة حسن باشا لبحث ومنع الظلم الذي يتعرض له أهالي سويرك (7)على يد الكرد المليين القاطنين في ولاية الرقة .]
و من الملفت أيضاً , أنه و رغم تحدث الكثير من المصادر و المراجع التاريخية عن مآثر الكرد و دورهم في “الإقليم السوري” تاريخياً , نجد الرواية التاريخية الرسمية للدولة العثمانية تغفل تماماً كل ما هو ايجابي فيما يتعلق بهم , ولعل أكثر التحاليل ايجابية تعزو هذا الأمر لسياسة الجمهورية التركية في تعاملها مع موضوع عرض الأرشيف العثماني , وليس للمدون العثماني للأرشيف نفسه ,الأمر الذي ذهبنا سابقاً .
هوامش:
1 – ناحية البستان- سنجق مرعش – ولاية ذو القادرية, أسماء الأماكن العثمانية – طاهر سازان – من منشورات المديرية العامة لأرشيف الدولة التركية – أنقرة 2006- صفحة 163.
2 – بيلربي هو منصب عثماني يطلق على رئيس هيئة بيكاوات سنجق أوولاية ما , و هو على الغالب الوالي نفسه – معدّ الدراسة .
3 – منجم أرغاني – ولاية ديار بكر – المصدر السابق – صفحة 172.
4 – قرية جسر چاشنيكير, تحولت هذه القرية إلى قضاء تابع لولاية أنقرة عام 1849م – المصدر السابق – صفحة 110.
5 – قضاء كسكين قلعه جيك – ولاية أنقرة – المصدر السابق – صفحة 266 .
6 – قضاءخاصة – سنجق مرعش – ولاية حلب , وقد سمي بهذا الاسم لاتخاذ أول طابور من الطوابير الخاصة لفرقة “الاصلاحية ” مقراً له في هذا المكان . المصدر السابق – صفحة 226.
7- كانت سويرك حتى عام 1910 م قضاءً تابعاً لولاية ديار بكر ثم أنتقلت تبعيتها الإدارية لولاية شانلي أورفا في عهد الجمهورية – المصدر السابق – صفحة 452.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,375 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | medaratkurd.com
Faylên peywendîdar: 1
Gotarên Girêdayî: 11
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 08-04-2013 (11 Sal)
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Welat- Herêm: Sûrya
Welat- Herêm: Rojawa Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Burhan Sönmez ) li: 19-02-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 19-02-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ڕۆژگار کەرکووکی ) ve li ser 18-05-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,375 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.121 KB 19-02-2022 Burhan SönmezB.S.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê

Rast
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
13-07-2024
Sara Kamela
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 525,958
Wêne 106,507
Pirtûk PDF 19,793
Faylên peywendîdar 99,705
Video 1,448
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,418
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,778
هەورامی 
65,755
عربي 
28,890
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,319
فارسی 
8,548
English 
7,170
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,869
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,010
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
132
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
29,983
MP4 
2,353
IMG 
194,664
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Dosya
Pirtûkxane - Kategorîya Naverokê - Zanist Pirtûkxane - Kategorîya Naverokê - Dîrok Pirtûkxane - Cureya belgeyê - Werger Pirtûkxane - Cureya Weşanê - Born-digital Pirtûkxane - Zimanê eslî - Kurmancî Başûr - Soranî Pirtûkxane - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Pirtûkxane - PDF - Erê Navên Kurdî - Zayend - Nêr Navên Kurdî - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.5 çirke!