Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 525,636
Wêne 106,450
Pirtûk PDF 19,790
Faylên peywendîdar 99,648
Video 1,449
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,349
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,756
هەورامی 
65,744
عربي 
28,846
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,307
فارسی 
8,547
English 
7,168
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,869
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
2,990
Pirtûkxane 
2,705
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,228
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
131
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergê...
Weşanên
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
سمكو شكاكي… أسطورة كردية بامتياز
Hevalên Kurdîpêdiya arşîvên me yên neteweyî û welatî bi awayekî objektîv, bêalîbûn, berpirsiyarî û profesyonelî tomar dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

سمكو شكاكي

سمكو شكاكي
إعداد/ دجوار أحمد آغا
الشموخ والعنفوان، الكبرياء الكردي، الجبين العالي، النظرة المتفحصة الثاقبة، وقفة العز والافتخار، تجمعت كلها في شخصيته الفريدة من نوعها التي أحدثت الكثير من الجدال حولها من جهة، ونسجت الكثير من الحكايات الجميلة التي تغنت بها من جهة أخرى، حتى غدت أسطورة تناقلتها الألسن من جيل إلى جيل، وها نحن نقوم بدورنا بنقلها للجيل القادم لتبقى حية في ذاكرة شعبنا وسائر الشعوب المحبة للسلام والمناضلة من أجل حريتها.
سمكو آغا شكاكي اللقب الأكثر شهرة الذي اشتهر به زعيم عشائر الشكاك، هذه العشيرة القوية والمشهورة بتمردها على الاحتلال وبمواقفها الوطنية والقومية الكردية الأصيلة وتمسكها بالقيم والمبادئ الإنسانية النبيلة.
من هو سمكو الشكاكي
إسماعيل آغا بن محمد بن علي خان، ولد في قلعة بالقرب من نهر باران دوز في أورميه سنة 1895 لأسرة كردية إقطاعية بارزة، كان لها دور في قيادة الانتفاضات والتمردات الشعبية ضد حكم القاجار والفرس ودولة إيران فيما بعد، قضى طفولة كردية بامتياز، تختصر معاناة هذا الشعب المناضل والمكافح من أجل البقاء وإثبات وجوده بين شعوب وأمم العالم. تعرضت أسرته للكثير من المضايقات والاغتيالات، منها اغتيال أخيه جوهر قائد قوات العشيرة والذي قُتل غدراً في تبريز بأمر مباشر من الحاكم الإيراني عام 1905 الأمر الذي جعل من سمكو شكاكي قائداً لقوات الشكاك وهو لا يزال في الرابعة عشرة من عمره، كما أنه استلم زعامة العشيرة بعد وفاة والده محمد آغا تحت التعذيب خلال فترة إبعاده إلى جزيرة رودوس 1909.
كردستان في العقل والقلب
هاجس كردستان وحلم رفع العلم الكردي بألوانه الزاهية لم يفارق مخيلة وعقل شكاكي، لذا نراه يقوم بلقاء سليل الأسرة البدرخانية العريقة عبد الرزاق بدرخان الذي التجأ إلى روجهلات كردستان ويتفقان على القيام معاً بأعمال في هذا الاتجاه، منها تأسيس جمعيتين، هما جمعية “جيهان داني” أي معرفة العالم وجمعية “استخلاص كردستان” سنة 1912 كما قاما بتأسيس أول مدرسة كردية في مدينة خوي. وعندما تم إبعاد عبد الرزاق بدرخان من أورميه عن طريق الروس، واصل سمكو شكاكي إصدار الصحيفة التي كان يصدرها عبد الرزاق حسبما يؤكد صاحب المطبعة التي كانت تطبعها في أورميه. بعدها تمكن سمكو من إصدار صحيفة أسبوعية تحت اسم “روزكرد- شه وعه جم” أي نهارالكرد – ليل العجم. صدر العدد الأول منها نهاية عام 1912واستمرت حتى عام 1914 حيث توقفت عن الصدور.
علاقته المميزة مع سيد طه
كما كانت له علاقات طيبة مع سيد طه شمزينان حفيد الشيخ عبيد الله النهري، وترسخت هذه العلاقة بعد أن تزوج من إحدى أخوات سيد طه، مما عزز من روحه القومية الكردية الأصيلة، هذه الروح التي كان سيد طه يسعى من خلالها لربط النضال والمقاومة الكردية في روجهلات وباكور معاً. كل ذلك في سبيل القضية الكردية وإحياء النهضة التنويرية، ولكن للأسف الشديد لم تحصل القضية على دعم جدي وفعلي من روسيا وكذلك لم تحظ بأي دعم من بريطانيا.
تقول الباحثة الروسية أولغا جيغا لينا: “تحت تأثير سيد طه تكونت وترسخت لدى سمكو آغا شكاكي فكرة إنشاء كردستان المستقلة والتي كان يفهمها على شكل تطهير المناطق الكردية من الإدارة الإيرانية وفرض سلطته عليها”.
حادثة قتل مار شمعون
أثارت هذه الحادثة الشنيعة ردود فعل متباينة ما بين من اعتبرها صفحة سوداء في تاريخ الكرد المعاصر وبين من اعتبرها خطأ تاريخياً، وهناك من عدها خطوة غير موفقة من جانب إسماعيل آغا الشكاكي. لنتعرف على حيثيات الحادثة التي جرت في آذار 1918.
الآشوريون هم من السكان الأصليين في منطقة هكاري بكردستان وهم يعيشون جنباً إلى جنب مع الكرد ويطلق عليهم اسم “النسطوريون” وشاركوا في ثورات وانتفاضات الكرد ضد المحتل العثماني، منها ثورة بدرخان بك 1847 وثورة يزدان شير 1853 وانتفاضة الشيخ عبيد الله النهري 1881حيث اختلطت دماؤهم مع دماء إخوانهم الكرد في الدفاع عن الوطن. لكن؛ الاستعمار ومن خلال إرساله للبعثات التبشيرية وسياسته المستندة إلى مبدأ “فرق تسد” من جانب بريطانيا وروسيا وفرنسا على وجه الخصوص، استطاع أن يزرع بذورالشك والريبة ونسج خيوط مؤامرة تستهدف تعايش الشعبين معاً من خلال خلق فتنة وقتل طرف بيد الطرف الآخر وهو ما حصل بالفعل، حيث قامت فرنسا بتقديم السلاح للنسطورين بحجة خشية تعرضهم للمذابح على يد الأتراك العثمانيين. ومع انسحاب الروس تعرض الأرمن لمجازر وإبادة ممنهجة من جانب العثمانيين، وهو ما زرع الخوف في نفوس النسطوريين الذين قاموا بالاستيلاء على بلدة أورميه في شباط 1918 الأمر الذي أدى إلى تخوف حاكم تبريز وقتها المدعو موختي شمس الذي حرض سمكو على قتل مار شمعون من خلال توجيه الدعوة له لإجراء مفاوضات حول تحالف مشترك ضد الترك وهو ما جرى بالفعل، حيث لبى المار شمعون الدعوة وتم خلالها اغتياله.
من دفع بشكاكي لقتل مار شمعون؟
ما الدافع والمحرض لسمكو آغا لقتل مار شمعون؟ سؤال يراود كل كردي صديق للشعب الآشوري ولكافة شعوب المنطقة. يوضح شكاكي ذلك في معرض إجابته على سؤال وجهه له الجنرال مصطفى باشا ياملكي 1866/1936 إذ قال: “لأسباب عديدة استقر بي الرأي على قتل مار شمعون الذي كان يخطط من وراء ظهورنا للسيطرة على كردستان الشمالية، وفي الوقت المحدد قمت بقتله ووضعت حداً لطموحاته السياسية…”.
بقي علاء الدين السجادي الكاتب الكبير من الذين لم يدينوا سمكو آغا شكاكي على اغتياله لمار شمعون إذ يقول: “جاء الروس وحرضوا مار شمعون وأعطوه وعوداً كثيرة وتحدثوا معه ليحسم لهم مسألة وجود سمكو آغا الذي كان عائقاً كبيراً أمام أهداف الروس من جانب مار شمعون ومن جانب آخر بدا مار شمعون يراسل سمكو آغا بحجة إنشاء كيان “كردي – أرمني”، لكن هدفه الحقيقي كان الالتفاف على سمكو آغا والقضاء عليه وعلى الكرد وبذلك تصبح الحكومة (أرمنية آشورية). كان سمكو آغا يفهم جيداً نوايا مار شمعون الحقيقية، لذلك خطط للقضاء عليه قبل أن ينفذ مأربه”.
اغتيال سمكو آغا
حاولت الحكومات الإيرانية مرات عدة اغتيال إسماعيل آغا مثل باقي أفراد أسرته إلا أنها كانت تفشل، إلى أن نجحت في ذلك بمساعدة من الإنكليز حيث تم اغتياله في مدينة أشنوة بتاريخ 30 حزيران 1930 – البعض يقول بأن تاريخ الاغتيال هو 21 حزيران – وذلك أثناء دعوته لإجراء حوار لحل القضية الكردية بعد أن قاد ثورة ضد حكومات إيران وتركيا والعراق والاستعمار البريطاني، استمرت هذه الثورة لعقد من الزمن من 1920 ولغاية 1930 .
بعد عدة محاولات فاشلة لاغتيال سمكو آغا وصلت الحكومة الإيرانية إلى قناعة تامة بأنها لن تستطيع بالعمل العسكري القضاء على سمكو آغا الذي ازدادت شعبيته بين الناس في ثلاثة أجزاء من كردستان حتى أنه كان يُلقب ب”روبن هود” الكرد، لذا لجأت إلى خبراء المؤامرات والدسائس، الإنكليز، الذين أخبروهم بوجوب توجيه دعوة رسمية لسمكو شكاكي للقاء الشاهنشاه الإيراني وبضمانة منهم، أي الإنكليز، على أن يجلب معه حراسه الشخصيين فقط لحل المشاكل والخلافات. بالفعل قامت الحكومة الإيرانية بتوجيه دعوة رسمية لشكاكي لزيارة مدينة أشنوة في الثلاثين من حزيران عام 1930حيث كانت تحت حماية الإنكليز وبعد أن قدم سمكو شكاكي مع مرافقيه وبعض زعماء القبائل الكرد أطلق الجنود الإيرانيون من على أسطح المنازل النار غدراً على القادة الكرد وفي مقدمتهم إسماعيل آغا الشكاكي الذي سقط شهيداً برفقة كلٍّ من خورشيد آغا الهركي وكريم خان الخيلاني وغيرهم. هناك من يقول بأن الاغتيال جرى في أيلول والبعض الآخر يقول بأنه في 21 حزيران، لكن الثابت أنه جرى في الثلاثين من حزيران 1930. وهكذا استطاعت إيران وبتواطئ إقليمي ودولي القضاء على ثورة سمكو القوية.
أسطورة المقاومة والشجاعة النادرة
من الأساطير التي تُروى عن إسماعيل آغا الشكاكي “في إحدى المعارك التي دارت بينه وبين الأتراك، وقع خلالها أسيراً بيد الاتراك دون أن يعرفوا شخصيته وقد حكموا عليه بالإعدام رمياً بالرصاص كونه محارب وتم تجهيز سطح إحدى القلاع لتنفيذ الحكم. كان من المتعارف عليه أن يتم تحقيق أمنية أخيرة للمحكوم بالإعدام وحينما طلب من سمكو شكاكي أمنيته الأخيرة قال: أريد أن أركب فرسي للمرة الأخيرة. وافقوا على طلبه وجيء بالفرس حيث ركبها فارسها المغوار وحينها سار بها جيئة وذهاباً عدة مرات على سطح القلعة ومن ثم فجأة ترك لها الرسن فقفزت الفرس من فوق سطح القلعة وكان تحتها نهر يجري حيث يُقال بأن الحافرين الأمامين للفرس وقعتا على اليابسة على حافة النهر بينما سقط الحافران الخلفيان في المياه مما أدى إلى كسر ظهر الفرس وقفز سمكو شكاكي بخفته المعهودة من على ظهر الفرس إلى اليابسة. جهز الجنود الأتراك البنادق لقتل شكاكي من الخلف لكن قائدهم منعهم قائلاً: “إن شخصاً بهذه الإرادة الحرة والجرأة والشجاعة لا يستحق أن يُقتل من الخلف حتى ولو كان عدونا”.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,159 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Gotarên Girêdayî: 8
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 01-07-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 91%
91%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 22-05-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 22-05-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 22-05-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,159 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.146 KB 22-05-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê

Rast
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
13-07-2024
Sara Kamela
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Weşanên
Şerq û Kurdistan
17-07-2024
Burhan Sönmez
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Babetên nû
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 525,636
Wêne 106,450
Pirtûk PDF 19,790
Faylên peywendîdar 99,648
Video 1,449
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,349
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,756
هەورامی 
65,744
عربي 
28,846
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,307
فارسی 
8,547
English 
7,168
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,869
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
2,990
Pirtûkxane 
2,705
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,228
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
131
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Jiyaname - Cureyên Kes - Helbestvan Jiyaname - Netewe - Kurd Jiyaname - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Şehîdan - Zayend - Nêr Şehîdan - Partî - YPG Şehîdan - Welatê jidayikbûnê - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Netewe - Kurd Şehîdan - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.453 çirke!