Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka felsefeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Bîrdozî û aqil
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Çand û demokrasî
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Hunera kurd
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
BEREVOKA HELESTVANÊN KURD
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Li ser felsefeya rewistê
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Destana Heme Zerê
25-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,382
Wêne 105,075
Pirtûk PDF 19,491
Faylên peywendîdar 97,763
Video 1,412
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
أصل الأمة الکردية
Hûnê bi rêya Kurdîpêdiya bizanin; kî!, li ku û çi heye!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: کوردیی ناوەڕاست
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

أصل الأمة الكردية

أصل الأمة الكردية
برادوست ميتاني
من المعلوم أن الحضارة القديمة للبشرية في تبلورها الثاني والرئيسي قد ازدهرت من ميزوبوتاميا العليا، أي المنطقة العليا من نهري دجلة والفرات، منذ آلاف السنين، وبالذات من المرکز، حيث توجد سلاسل جبال زاغروس وطوروس التي تشغل قلب کوردستان، ومنها انتشرت نحو السفلی، أي سومر وکذلک نحو سوريا ومصر وأوروبا وآسيا وغذت الحضارة العالمية، وبهذا تکون قد انتشرت من موطن الکرد، کردستان، وذلک قبل أن يشکل الکرد أمة منفصلة عن أبناء عمومتهم -اڵاريين – الذين هاجروا من مناطق جبال زاغروس وطوروس وما تليهما في الجنوب عبر الشرق باتجاه الهند وغيرها، وعبر البحر الأسود إلی أوروبا وأمريکا، هؤلاء الذين يشکلون جميعهم مع الکرد آرومة عرقية واحدة وهي اڵارية.
أصل تسمية الکرد
يرد اسم کرد في کتاب أنابازيس للمؤرخ کزينفون باسم “کوردو” عندما يتحدث عن ڕحلة الألف الشهيرة بعد انتهاء الحروب الميدية وخروج الجنود اليونانيون من سجون الإخمينيين الفرس عام 401 ق م، وکان حينها کزينفون ضابطاً في صفوفهم، يقول: “في طريقنا وصلنا إلی منطقة تسمی جزيرتا کوردو، وکان أهلها شديدو البأس”، ويقصد بها جزيرة بوطان.
لن أخوض هنا في عشرات التسميات – کما يفعل العديد من الباحثين – عن أصل اسم الکرد في اللغات الغريبة، بل سأکتفي بأصل التسمية في اللغة الکردية فقط:
بقناعتي أن اسم “کرد” مشتق من خور، أي الشمس، وقد لحق به حرف الدال (د) عبر التداول مع مرور الزمن فأصبح الاسم “خورد” مثلما يحدث مع بر Bir فأصبح برد أي “أخذ ومع” وبرPir أي الجسر، وأصبح برد Pird وکذلک کور Gur فأصبح کورد Gurd أي الذئب ومر Mir أصبح مرد Mird أي مات، وهکذا إلی آخره، خاصة في اللهجة الکردية الصورانية، وکثيراً ما ينقلب حرف الخاء في اللغة الکردية إلی الکاف، لذا خورد Xurd صارت کورد KURD مثل ميرخانMîrxan وميرکان Mîrkan، وهکذا ثم لسهولة اللفظ استقر اسم کور Kur في مناطق من کردستان علی صيغة کو KU أي الجبل (العلو) لأن کو المأخوذة من خو مخففة من خور Xur التي هي الشمس العالية، فاستمد الکرد اسم الجبل من علو الشمس، لذا فإن العديد من الباحثين – منهم المفکر القائد عبد الله اوجلان – يقولون أن اسم کرد مشتق من کو- تي أي سکان العلو، أي سکان الجبال، لذا ظلت کردستان لفترة طويلة تحمل اسم إقليم الجبال في الدولة الإسلامية.
بهذا التحليل وبانسيابية ديناميکية لغوية وصلنا إلی معنی کردستان الذي هو خورد – ستان أي بلاد أو موطن الشمس Welatê Roj وهذه هي حقيقة وطننا کردستان لما لها علاقة بميثولوجيتنا الکردية ومکانة وقدسية الشمس فيها، وإن تسمية باحثنا التاريخي الأستاذ عبد الله الشکاکي لکتابه مؤخراً في تاريخ الکرد باسم “وطن الشمس” ليس من باب الصدفة. أما من حيث صلتنا وتشبثنا بأرضنا ووطننا فيؤکد التاريخ حقيقة وهي أنه مهما توزع أو تنقل الکرد، فقد کانوا ينتقلون داخل وطنهم کردستان ولم يهاجروا إليه من مناطق أخری، وإنهم ما زالوا يعيشون علی أرضهم، منذ تاريخ البشرية، أي منذ إنسان آرکتوس الذي يرجع وجوده في کردستان إلی أکثر من مليون سنة، والنبي نوح وسفينته التي استوت علی جبل جود (6000) Gotî سنة قبل الميلاد وولده يافث الذي ينحدر منه اڵاريون ومروراً بالکوتيين والهوريين والسومريين والإيلاميين والکاشيين والسوبارتو واللولو والميتانيين والمانيين والکالتيين والميديين وغيرهم من أجداد الکرد القدماء، وما أقامه الکرد من دول ودويلات وحکومات علی أرضهم في کردستان خلال العصور الوسطی أو في فترات ما عانوه فيها من حرمان وغبن واضطهاد علی أرضهم في التاريخ المعاصر، وبل استمراراً في تمسکهم بوطنهم حتی اڵان، فبذلک يکون الکرد قد سبقوا الأمم الاخری في وجودهم في هذه المنطقة، أي في کردستان وميزوبوتاميا (Mezra botan)، وهذا ما أکده العديد من الأرکولوجيين والباحثيين وفي مقدمتهم المفکر العراقي الراحل هادي العلوي والمفکر الکردي القائد عبد الله أوجلان.
أقسام اڵاريين Arî: کانت موزوبوتاميا منبع الشعوب وحضاراتها، وقد انتشرت باتجاه آسيا وأوروبا قبل أن تتشکل القوميات وخاصة في الحقبة الجليدية الأخيرة التي کانت حوالي الألف العشرين قبل الميلاد، کما أنها ظلت هکذا حتی ظهور اڵاريين في الألف الثاني قبل الميلاد وما تلاه في منطقة ميزوبوتاميا الذين أکملوا مسيرة الانتشار عبر شمال بحر الخزر (کاسبين – قزوين) وخليج اللور (العربي أو الفارسي) نحو منطقة القفقاس والهند وروسيا وغيرها، وعبر البحر الاسود نحو أوروبا وأمريکا مع بقاء الکرد في مناطقهم الأصلية في کردستان، لذا يمکن وفق تلک الهجرات تقسيم اڵاريين إلی المجموعات التالية:
1- المجموعة الغربية (هندو أوروبي) وهم: هيتي (حيثي)، إيطالي. فرنسي، يوناني، إسباني، ألماني، هولندي. إنکليزي، أيرلندي، وايلزي، لاتفي، ليتواني، ڕوسي، تشيکي، بولوني، أوکراني، صربي، کرواتي، بلغاري، أرمني، ألباني.
2-المجموعة الشرقية؛ (هندوآري) – وهم ثلاث فئات:
الأولی قديمة: جودي، إيلامي کاشي، هوري sorî، سوباري، لولو (لولوبي) ميتاني، کالتي، مانناي، کاردوخ Kurdox.
الثانية وسطی: سنسکريتي، ميدي، فارسي، هندي.
الثالثة حديثة: الشعب الکردي الحالي، تاليش، بلوش، أفغان، تاجيک، أوستي، باکستاني، سنغالي.
يقول المؤرخ ميجر سون: نحن السکسون أحفاد هؤلاء الکرد الکالتيين، خرجنا من کردستان. وکذلک يقول ويلي ديورانت: إن الجرمانيين (أي الألمان والإنجلو والفرنسييين والإنکليز وغيرهم من الأوربيين) أحفاد الکالتيين Xaltî الذين هاجروا من کردستان، کما إن القيصر الروماني ألقی تسمية بيريتان Bêrîtan علی الإنکليز فسميت دولتهم بريطانيا، ومن المعلوم أن اسم بيريتان هو اسم لقبيلة کردية.
ما سبق وطرحناه کان بحثاً مختصراً عن أصل الأمة الکردية التي تعود جذورها إلی التاريخ الغابر، أي قبل أن تتشکل القومية الکردية وکذلک بعد أن تشکلت وانفصلت عن أخواتها من اڵاريين کالهنديين والباکستانيين والأفغان والفرس والألمان والروس والإنکليز والفرنسيين وغيرهم من اڵاريين، وذلک دليل علی أن الکرد أمة عريقة وأصيلة، تعيش علی أرضها منذ بداية ظهور البشرية، علی أرض ميزوبوتاميا بشقيها العلوي والسفلي، ليس کما سعی إليه المستعمرون البائسون لأهداف سلطوية دنيئة في تشويه ومحو وجود الکرد الحضاري الکبير في المنطقة والعالم.[1]
Ev babet bi zimana (کوردیی ناوەڕاست) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Ev babet 904 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Dîroka weşanê: 21-05-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 95%
95%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 22-05-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 23-05-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 22-05-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 904 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.123 KB 22-05-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Hunera kurd
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Bîrdozî û aqil
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Çand û demokrasî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Lawaziya zimanê wergera kurmancî
Kurtelêkolîn
Mihemedê Seîd Axa Deqorî lehengê Sînema Amûdê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Dîroka felsefeyê
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Ferhengê Dimilî (Zazakî) û Kurmancî (A-a)
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Şewata Çalika Dinav bera 1960 û 1970
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Pirjimarî di Kurmancî de
Jiyaname
AYNUR ARAS

Rast
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
30-05-2024
Sara Kamela
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
23-06-2024
Sara Kamela
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
25-06-2024
Burhan Sönmez
Mirî Ranazin
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Li ser hebûna malatê
Babetên nû
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka felsefeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Bîrdozî û aqil
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Çand û demokrasî
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Hunera kurd
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
BEREVOKA HELESTVANÊN KURD
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Li ser felsefeya rewistê
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Destana Heme Zerê
25-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,382
Wêne 105,075
Pirtûk PDF 19,491
Faylên peywendîdar 97,763
Video 1,412
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Hunera kurd
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Bîrdozî û aqil
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Çand û demokrasî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Lawaziya zimanê wergera kurmancî
Kurtelêkolîn
Mihemedê Seîd Axa Deqorî lehengê Sînema Amûdê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Dîroka felsefeyê
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Ferhengê Dimilî (Zazakî) û Kurmancî (A-a)
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Şewata Çalika Dinav bera 1960 û 1970
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Pirjimarî di Kurmancî de
Jiyaname
AYNUR ARAS
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Peyv - Nav

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.187 çirke!