Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê
12-06-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Cemal Nebez
12-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 43
11-06-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
11-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 518,409
Wêne 104,866
Pirtûk PDF 19,372
Faylên peywendîdar 97,508
Video 1,398
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI ...
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi...
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Cemal Nebez
آثار هسكيف…تاريخ إنساني يغرق
Her wêne ji sed peyvan bêtir dibêje! Ji kerema xwe re wêneyên me yên dîrokî biparêzin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

آثار هسكيف

آثار هسكيف
إعداد/ عبدالرحمن محمد
لم تقتصر همجية تركيا وعدوانها على الوحشية ضد البشر فقط؛ بل إنها تمتد إلى التاريخ والطبيعة بما فيها من شجر وحجر، وما عدوانها وتدميرها لآثار عفرين في الآونة الأخيرة، إلا امتدادا لمسلسل تجاوزاتها وانتهاكها لمواثيق وقوانين دولية تُحرم انتهاك حرمة التراث الإنساني، وسبق لها أن فعلت ذلك في عشرات المرات كما في سور آمد وآثار هسكيف العريقة.
و”هسكيف” أو “حصن كيفا أو حسن كيف” هي موقع قرية قديمة تقع على امتداد نهر دجلة في ولاية باتمان في شمال كردستان “جنوب شرق تركيا” والتي أعلنتها الدولة التركية محمية طبيعية منذ عام 1981 م، لكنها اليوم مغمورة بالماء وغالبية سكانها أجبروا على النزوح بعد أن اقام النظام التركي مجموعة من السدود على نهر دجلة.
السد الأكبر الذي بني في المنطقة هو “سد أليسو” وهو سد اصطناعي ضخم افتتح في شباط 2018 وبُدِأَ بملء خزانه المائي في الأول من حزيران 2018 وأقيم السد بالقرب من قرية أليسو وعلى طول الحدود من محافظة ماردين وشرناخ وهو واحد من 22 سد ضمن مشروع جنوب شرق الأناضول.
القرية يعود تاريخها إلى أكثر من 12 آلاف سنة، واتخذت اسمها من البيوت المنحوتة في الصخور، وأطلق عليها السريان اسم «كيفا»، أي كهف. وأطلق عليها المسلمون فيما بعد، “حصن كيفا”.
هسكيف عبر التاريخ:
وتعتبر بلدة “هسكيف” من المعالم التي تجذب سنوياً الآلاف من السياح وعشاق الطبيعة في تلك المنطقة، وتأتي في مقدمة آثارها المميزة والفريدة الكهوف السكنية في التلال الصخرية وقلعة هسكيف التي كانت واحدة من القلعتين اللتين استولى عليهما الإمبراطور البيزنطي قسطنطين عند دخوله مدينة آمد “ديار بكر”.
في الموقع أيضاً القصر الكبير الذي يقع شمال القلعة تحت الأنقاض التي انهارت بفعل الطبيعة في المكان، وبسبب عدم وجود أي كتابة على جدرانه، فإن تاريخ بنائه وهويته لا يزالان مجهولين حتى الآن، لكنّ خصائص المبنى تشير حسب الخبراء إلى عصر الدولة الآرتقية، كما إن جسر هسكيف يعد من أكبر الجسور الحجرية التي بنيت في العصور الوسطى، ويرجح أيضاً، حسب بعض المصادر، أنّه بني في عصر الدولة الآرتقية عام 1122م. وفي عهد السلطان سليمان الأيوبي بني جامع “الرّزق” عام1409م. وتبدو علية نقوش كتابية وأسماء الله الحسني التسعة والتسعين، ولم تبق منه سوى المنارة والباب الرئيسي، وفي المكان أنقاض قصور كبيرة تقع في شمال القلعة.
تشير الأبحاث الجيوبوليتيكية إلى أنّ المدينة سُكِنت منذ زمن بعيد، ولا تزال بعض مغاراتها صالحة للسكن حتى الآن، كما إنها كانت مركزاً تجارياً وتاريخياً وكانت ملتقى الطرق التجارية، ومركز جذب للعلوم والثقافة، فكانت تضم كثيراً من المدارس الدينية والعلمية والمشافي، وفي عام 1981 م. دخلت تحت الحماية بصفتها موقعا أثريا من التراث الإنساني.
حصن هسكيف الطبيعي الأخدودي:
منحت الطبيعة “هسكيف” حصناً طبيعيا يَندر مثيله، يتجلى في الأخدود العميق الذي يحيط بها، وهو أخدود عميق تشكل على مرِّ آلاف السنين، ومن خلال الأنهار العميقة والمغاور والبيوت الكهفية ترتسم أروع المناظر الطبيعية الخلابة التي يتعانق فيها الحجر والماء والإنسان. كما شكلت الحفر والأودية الموجودة في المنطقة والمناطق المجاورة مسرى جريان نهر دجلة لآلاف السنين.
ويدل نظام إيصال مياه الشرب إلى المغارات السكنية المنحوتة في الصخور وفقاً للقوانين الفيزيائية، على التطور العلمي في منطقة “هسكيف”.
ومن أهم المعالم التي تلفت الأنظار في المنطقة “خان مغارة- يولكيتشن” الذي أنشئ ليلجأ إليه عابرو السبيل الذين لا مأوى لهم، وتقع المغارة تحت القلعة، وتنفتح على نهر دجلة مباشرة، واستخدمت لتخزين المياه وأيضاً كانت طريقاً سرياً للخروج من القلعة، كما اُستخدمت أيضاً للعبور إلى الضفة المقابلة لنهر دجلة. وكانت هذه المغارة تجذب آلاف الزائرين والسواح.
إغراق هسكيف ومحاولات الإنقاذ:
بدأت أزمة انهيار البلدة القديمة وغرق أثارها وتدمير طبيعتها منذ عام 2006 م، بوضع حجر الأساس لمشروع سد إليسو على نهر دجلة، وأثار المخاوف على حياة سكان المنطقة وأثار الخلافات مع العراق أيضاً على تقاسم الحصص في مياه النهر.
ظهرت العديد من مؤسسات المجتمع الدولي وبعض المنظمات الدولية التي تهتم بالآثار والتراث الإنساني والبيئة كجهات معارضة للسد الذي رأت فيه تدميراً لحضارة وتراث انساني يمتد لاثني عشر ألف عام، وتهجير عشرات الآلاف من السكان والعشرات من القرى، رغم إن المشروع توقف لفترة إلا إنه أُنجز بتمويله من جهات أخرى، وعمدت الجهات الحكومية إلى إقناع السكان بمدينة جديدة، وتأهيل المنطقة لكن علماء الآثار يؤكدون إن سد أليسو يهدد بلدة “هسكيف” وهي واحدة من أهم المدن التاريخية الإنسانية وإحدى أقدم المدن في العالم. كما يتسبب هذا المشروع في تشريد أكثر من 55 ألف شخص عن منازلهم، ناهيك عن إن السلطات التركية لم تضع خططاً لمنع انتشار الأمراض والأوبئة التي قد تنشأ في منطقة السد.
وعمدت تركيا وبتعاون قطري إلى نقل بعض الأوابد من المنطقة إلى خارج منطقة الغمر ليتم تهجير السكان وسرقة ونهب التاريخ من جهة وغمره وتدميره من جهة أخرى، واعتبرت “حركة البيئة في ميزوبوتاميا” يوم 23 أيلول يوماً للتضامن مع “هسكيف” وإعادة الحياة إليها.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,035 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 24-12-2018 (6 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Kategorîya Naverokê: Raport
Kategorîya Naverokê: Çand
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 26-05-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 26-05-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 26-05-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,035 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.1124 KB 26-05-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 43
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu

Rast
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
30-05-2024
Sara Kamela
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
30-05-2024
Sara Kamela
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
01-06-2024
Sara Kamela
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
11-06-2024
Burhan Sönmez
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Cemal Nebez
12-06-2024
Burhan Sönmez
Cemal Nebez
Babetên nû
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê
12-06-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Cemal Nebez
12-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 43
11-06-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
11-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 518,409
Wêne 104,866
Pirtûk PDF 19,372
Faylên peywendîdar 97,508
Video 1,398
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 43
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Dosya
Belgename - Şêweya belgeyê - Dîjîtal Belgename - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Belgename - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Belgename - Bajêr - Efrîn Belgename - Zimanê eslî - Erebî Belgename - Dehsal - 20ekan (20-29) Belgename - xemgîn - Sedsala 21. (2000-2099) Belgename - Dosya - Êrîşên Tirkiyê yên li ser Rojavayê Kurdistanê Belgename - Cureya belgeyê - Werger Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 2.375 çirke!