Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,583
Wêne 105,688
Pirtûk PDF 19,410
Faylên peywendîdar 97,469
Video 1,395
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Cih
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI ...
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi...
احمد خاني
Kurdîpêdiya projeya herî mezin a arşîvkirina zanîna (agahiyên) me ye..
Pol, Kom: Jiyaname | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست1
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

احمد خاني

احمد خاني
هو احمد بن الياس بن رستم ولد عام 1650 م و توفي سنة 1707م. هنالك اراء متعددة حول اصلة و نسبه، فهناك من يقول انها اتت من اسم عشيرة خانيان التي كانت تقطن منطقة (بوتان) في الأصل ثم رحلت منها واتجهت صوب الشمال الى ان استقرت في اطراف مدينة بايزيد. وأخرون يقولون بأنه ولد في قرية خاني القريبة من جوله ميرك اكبر مدن منطقة هكاري في شمال كوردستان (تركيا).
ترعرع أحمد خاني في عائلة متوسطة الحال وتعلم على ايد العديد من علماء عصره في مساجد مدينة بايزيد، و هناك راي يقول بانه انه زار الاستانة و سوريا و مصر.
ظهرت امارات النظم و قريحة الشعر على خاني في مقتبل عمره فلم يبلغ الرابعة عشرة حتى بدأ يقرض الشعر و قد خلد نفسه و وصل الى قمة مجده في ملحمته مم و زين التي يختلف الباحثون في تحديد تاريخ تدوينها، ويرجح انه انتهى منها في الرابعة و الأربعين من عمره، و ربما باشر بها عام 1665م وقد اخذت منه ثلاثين عاما من عمره.
وله قصائد شعرية اخرى، و قاموس كردي عربي منظوم شعراً باسم نوبهار بجوكان وضعه لطلابه و يعد اول قاموس كردي معروف حتى الان، و له ايضا عقيدة الايمان و مجموعة من القصائد الغزلية، و قصيدة جمع فيها من اللغات الشرقية العربية و الفارسية و التركية بالاضافة الى لغته التي تبقى مدينة له وهو يبقى رمز قوة لها.
أحمد خاني وضع في رائعتة (مم و زين) بدابات الفكر القومي الكوردي و بدايات الرغبة في تأسيس دولة كوردية، ودعى الى الوحدة و التكاتف و نبذ الخلافات و طرد العملاء و الخونة في صفوف البيت الكوردي.. و لهذا السبب يعتبرة الكثيرون أول من وضع الاسس الفكرية للقومية الكوردية بشكلها الحديث .. حيث كان ظهورة مرادفا لبدايات النمو الاقتصادي الراسمالي في العالم وبدايات الدعوة لتكوين الدول في العالم على اساس قومي.
السیرة الا خرة
ولد احمد خاني ابن الشيخ الياس في قرية (( خان )) بالقرب من مدينة (( بيازيد )) عام 1650 م ونسب إليها وقد نسبه البعض إلى عشيرة (( خانيان )) تلقى خاني علومه الابتدائية في الكتاتيب والجوامع ثم في المدارس التي انتشرت في المدن الكبيرة مثل (( بيازيد وتبريز وبدليس )) وقد ظهرت عليه علائم البلوغ وهو لم يتجاوز الرابعة عشرة من عمره وسعيا وراء المزيد من العلم والمعرفة ترك (( بيازيد )) وتنقل في المدن فزار عاصمة الدولة العثمانية (( الآستانة )) ومكث فيها فترة من الزمن يتلقى العلم من مشايخها ثم زار دمشق ومصر فاطلع على علوم عصره وتلقفها فجمع بين الادب ولا سيما الشعر والفقة الإسلامي والتصوف فذاعت شهرته مقرونة بالثقافة الواسعة و المعرفة العميقه في الامور الادبية والفلسفية والدينية
وقد اتقن خاني العربية والفارسية والتركية بالاضافة الى الغة الكردية التي كان يعتز بها ويدعو الشبان الكرد الى تعلمها والكتابة بها ومن اجل ذلك راح يفتح المدارس ويتطوع للتعليم فيها بنفسه دون مقابل ومن اجل ان يحبب العلم بالطلاب اعد لهم كتابا ليسهل عليهم التعلم سماه (( نو بهارا بجوكان )) أي الربيع الجديد للصغار مجسدا بذلك حبه لشعبه ولغته القومية
وعلى الرغم من تمكنه و إتقانه لهذه اللغات فقد آثر ان يكتب بلغة قومه ليؤكد بذلك مساهمة الكرد في بناء الحضارة الإنسانية وإبرازا لشعبه و لطاقته الفكرية او كما يقول هو : ((-- ولكي لا يقول احد ان انواعا من الممل تملك الكتب ولا حساب للكرد وحدهم في هذا الميدان )) ولكي يشجع الادباء الكرد على الكتابة باللغة الكردية بدلا من اللغات الاخرى فتصبح آثارهم وينسى الناس اصلهم الكردي
عاش احمد خاني في القرن السابع عشر الذي كان حافلا بالصراع بين الإمبراطوريتين الفارسية و العثمانية للسيطرة على كردستان وثرواتها والذي شهد ايضا انهيار الإمارات الكردية الواحدة تلو الاخرى وآخرها إمارة تبلس وانصراف الامراء والحكام الكرد الى الاقتتال الداخلي فكتب ملحمته الخالدة (( مم و زين)) يدعو فيها الامراء الكرد الى الاتحاد والتعاون بدلا من الاقتتال والفرقة ويوضح لهم مرامي الإمبراطوريتين العثمانية والصفوية ((الفارسية )) إذ ان كل همهما هو احتلال كردستان والتمتع بمواردها وبموقعها الاستراتيجي الهام والاستفادة من الشعب الكردي كرأس حربة ضد الإمبراطورية الاخرى او كستار امام هجوم الدولة المهاجمة ولم يكتف خان بدعوة الامراء فقط للوحدة بل دعا الشعب ايضا لليقظة والتنبه والاعتماد على الذات إذ كان يثق بطاقات شعبه الخلاقة فلم يترك فرصة إلا وكان يدعو الكرد للتعلم والاتحاد والعمل حيث كان يربط بين الازدهار السياسي والازدهار الاقتصادي و العملي و بالاضافة الى فكره القومي الثاقب كان خاني متحررا وقف الى جانب المرأة و انصفها في شعره ودعاها الى التعلم والتحرر كما كان معاديا للظلم ويكره اللهاث وراء جمع المال ورعاته اما اهم اعماله بالإضافة الى ملحمته ((مم و زين )) في قاموس كردي – عربي للاطفال بعنوان ((نو بهارا بجوكان )) نظمها في 37 صفحة و (( عقيدة الإيمان )) وهي قصيدة شعرية باللغة الكردية نظمها في 70 بيتا من الشعر و ديوان شعر متنوع المواضيع توفي احمد خاني في مدينة (( بيازيد )) سنة 1708 م ودفن فيها
و بهذا انتهت قصة حياة شاعرا كردي كبير ولكن بقيت اعماله خالدة في اذهان الشعبه[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 246 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | http://www.ekurds.com/arabic
Gotarên Girêdayî: 7
Pol, Kom: Jiyaname
Zimanê babetî: عربي
Cihê jidayikbûnê: Bayezîd
Cihê niştecihbûnê: Kurdistan
Cureyên Kes: Nivîskar
Cureyên Kes: Helbestvan
Hîna dijî?: Na
Netewe: Kurd
Welatê jidayikbûnê: Bakûrê Kurdistan
Zayend: Nêr
Ziman - Şêwezar: Farsî
Ziman - Şêwezar: Erebî
Ziman - Şêwezar: Turkî
Ziman - Şêwezar: Kurmanciya Bakur
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 28-05-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 30-05-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 22-04-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet 246 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.18 KB 28-05-2022 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
RONÎ WAR
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Viyan hesen
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Lenînîsm

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
30-05-2024
Sara Kamela
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
30-05-2024
Sara Kamela
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
01-06-2024
Sara Kamela
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Babetên nû
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,583
Wêne 105,688
Pirtûk PDF 19,410
Faylên peywendîdar 97,469
Video 1,395
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
RONÎ WAR
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Viyan hesen
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Lenînîsm
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Kurdistan Kurtelêkolîn - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Gotar & Hevpeyvîn Kurtelêkolîn - Cureya Weşanê - Born-digital Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.328 çirke!