Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,510
Wêne 105,897
Pirtûk PDF 19,722
Faylên peywendîdar 98,849
Video 1,420
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
قبيلة كەلهر في زمن المشروطية
Kurdîpêdiya wergirtina agahdariyê hêsantir dike, Ji ber vê yekê mîlyonek agahdarî li ser telefonên we yên destan tomar kir!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

قبيلة كه لهـر في زمن المشروطية

قبيلة كه لهـر في زمن المشروطية
مؤيد عبد الستار

كتاب في الاصل باللغة الفارسية للكاتب الايراني علي ره زا كوده رزي، ترجمه الى اللغة الكردية السيد فاضل محمد اكبر بعنوان : ئيلي كه لهر له سه رده مي مه شروتييه ت.
والمشروطية حركة تدعو الى الالتزام بالدستور ظهرت اواخر القرن التاسع عشر وبداية القرن العشرين في تركيا، أجبرت السلطان عبد الحميد الثاني على الالتزام بالدستور عام 1908م، وتطورت الأحداث الى ثورة قادتها جمعية الاتحاد والترقي أدت إلى استقالة السلطان عبد الحميد الثاني.
وفي إيران التي كانت تحت حكم الشاه محمد علي القاجاري، اشتدت المطالبة بالدستور ايضا، فالمشروطية هي شروط او مواد الدستور الذي يحكم البلاد بدلا من سلطة الشاه المطلقة ودخلت مرجعية النجف على هذه الحركة بسبب مطالبة الناس برأي المرجعية في المشروطية ، فانقسمت المرجعية الى مؤيدة لتطبيق الدستور وهي التي قادها محمد كاظم الخراساني، ورافضة لها ومؤيدة لسلطة الحاكم المطلق برئاسة المرجع محمد كاظم اليزدي ، فحدثت اضطرابات في ايران أدت الى صدور الدستور الإيراني عام 1907م.
ومن مفارقات المشروطية في ايران، ماحدث لتجار البازار، فمن تقاليد ايران ان المحتجين يلجأون الى مسجد او مقام رفيع مقدس فلا تهاجمهم السلطات ما داموا معتصمين فيه، وكان ان تعرض بعض التجار الى الظلم وفرضت السلطات عليهم ضريبة عالية، فتوجهوا الى أحد المساجد ليعتصموا فيه احتجاجا، ولكن امام المسجد لم يسمح لهم بالبقاء في المسجد وطردهم فتوجهوا الى القنصلية البريطانية واعتصموا هناك، وما لبث ان التحق بهم جمع كبير فنصبوا لهم الخيام داخل حديقة القنصلية البريطانية، وشجعتهم زوجة القنصل البريطاني على تشديد مطالبهم ورفع سقفها الى المطالبة بالعدالة وانهاء سلطة الشاه.
كما حدث مثل ذلك في كربلاء في زمن الدعوة الى المشروطية اذ اعتصم عدد من التجار في احدى الساحات ولكن السلطات الحاكمة انذرتهم وطلبت اليهم انهاء احتجاجهم وامهلتهم اسبوعا واحدا، فحاولوا الاعتصام في القنصلية البريطانية ولكنها لم تفتح لهم الابواب، فهاجمتهم الشرطة و فتحت عليهم النار وقتلت ما يزيد على سبعين معتصما فانفرط عقدهم وولوا فرارا .
يدرس الكاتب أحوال قبيلة كلهور الكردية في حقبة زمنية محددة خلال حركة المشروطية التي عرفت كحركة دستورية عام 1905 في ايران.
يشمل الكتاب عدة فصول منها فصل خاص بتسمية القبيلة ومعنى كلمة كلهور، فيقول انها تتألف من كلمتين كه ل + هور وتلفظ كلهور ، و كلهر و كه لر، وهي تعني :
كه ل من كلمة كه له اشارة الى رأس الظبي، وهو رمز النشاط والذكاء والسرعة. أما كلمة هور فهي في القاموس الفارسي تعني شمس منقولة من خور، خورشيد.
وفي الفصل الثالث ص 98 يتناول المشروطية ومحمد علي شاه ، يذكر فيه تأثير الثورة الفرنسية على ايران وانها كانت احد الاسباب في المطالبة بالدستور وذلك بسبب زيارات البلاط الشاهنشاهي الى باريس وكذلك زيارة المثقفين الى فرنسا ما ساهم في نشر الوعي بالحقوق السياسية ورفض سلطة الشاه المطلقة . كما يذكر تأثير زيارة المفكر جمال الدين الأسد آبادي المعروف بجمال الدين الافغاني ، الذي ساهم في مقاومة الاستبداد.
ومن فصول الكتاب فصل بعنوان : كرماشان في عصر المشروطية يتناول فيه الاضطرابات التي حدثت في كرماشان، ودور سالار الدولة في تلك الاحداث* .
انتفاضة سالار الدولة
هو ابو الفتح المعروف ب سالار الدولة ، الابن الثالث لمظفر الدين شاه القاجاري ، ولد في تبريز وتعلم فيها وخدم في الجيش القاجاري برتبة عميد ( سبهدار ) ثم عين سكرتيرا لحاكم كرماشان حسام الملك عام 1898 م .
كان طامعا في استلام الحكم ، لذلك عمل على كسب ود القبائل الكردية .
بعد سلسلة من الاحداث والتمرد قام عام 1911 بطرد جميع موظفي الحكومة والدعوة الى عودة الشاه المخلوع محمد على القاجاري مما تسبب في اشتداد النزاع بين القبائل الكردية والسلطات الحكومية .
واتفقت الحكومة مع القبائل البختيارية على محاربة سالار الدولة الذي تحالف مع قبيلة الكلهر ولكنه خسر المعركة وتوجه الى بشتكوه في حماية قبائل اللور.(1)
وفي تشرين الاول عام 1912 قرر الزحف نحو العاصمة طهران ولكنه لم يفلح في استلام السلطة فتوجه نحو مازندران وبدأ البحث عن حلول سياسية بعد أن فشل في حسم الامور عسكريا .ثم انتقل الى مدينة سنندج الكردية في ايران واضطر الى اللجوء للقنصلية الروسية .
تم الاتفاق معه اخيرا - بناء على وساطة روسيا القيصرية -على الاقامة في سويسرا مقابل حصولة على مرتب شهري قدره 8000 تومان .

..............................................................................* راجع حركة ابو الفتح ميرزا سالار الدولة 1911-1913 للباحث د. أحمد عبد العلاق . دورية كان التاريخية العدد الثالث والعشرون ، مارس 2014 www.kanhistorique.org(1) اللور : اسم يطلق على مجموعة من القبائل الكردية التي تستوطن جبال بيشتكوه ، ومن تلك القبائل : اللك ، الممسني ، البختيارية ،الكهكيلوية ، كَله دار ، ومجاميع وعشائر اخرى كثيرة ، ينتشرون في مناطق شاسعة تمتد من كرماشان الى اطراف بوشهر . ولهم مواطن كثيرة في مختلف مناطق ايران والعراق. ينظر كتاب اللور ، أمان اللهي ، ترجمة سلام برزو، بغداد 2018.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 798 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | shafaq.com
Gotarên Girêdayî: 1
Dîrok & bûyer
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 23-05-2022 (2 Sal)
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Danasîna pirtûkan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 96%
96%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 07-06-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 08-06-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 08-06-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 798 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.155 KB 07-06-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Zanista Civakê

Rast
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,510
Wêne 105,897
Pirtûk PDF 19,722
Faylên peywendîdar 98,849
Video 1,420
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Ziman zanî Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Kurtelêkolîn - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Kurtelêkolîn - Cureya Weşanê - Born-digital

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.61 çirke!