Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,059
Wêne 105,777
Pirtûk PDF 19,704
Faylên peywendîdar 98,652
Video 1,420
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
الشهيد الشيخ سيد رضا ديرسمي…قائد لكل الأزمنة
Her wêne ji sed peyvan bêtir dibêje! Ji kerema xwe re wêneyên me yên dîrokî biparêzin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الشهيد الشيخ سيد رضا ديرسمي

الشهيد الشيخ سيد رضا ديرسمي
إعداد/ عبد الرحمن محمد
ما إن تهاوت أركان السلطنة العثمانية المريضة، وتحررت العديد من الشعوب من نير استعمارها، حتى بدأت ملامح دولة وليدة تظهر في الأفق وتنتهج ذات السياسات المعادية لكافة الشعوب والأقليات، سواء منها ما جاورتها أو ما وقع تحت سيطرتها واستعمرته.
أتاتورك وريث السلاطين الذي تولى زمام الحكم في تركيا حفيدة الإمبراطورية المريضة، بدأ بخطوات عدة ليكسب ود الأوربيين من جهة وليتحكم برقاب العباد – وبخاصة الشعوب غير التركية – وحاول جاهداً التفريق بين الشعوب التي كانت ترزح تحت سيطرة العثمانيين فحاول ضرب الكرد بالأرمن، كما عمد إلى تكريس سياسة قومية شوفينية تؤمن وترسخ مبدأ إنكار الآخر والعمل من منطلق وطن واحد شعب واحد ولغة وعلم واحد، ومحو كل ما هو خلاف ذلك وبخاصة فيما يخص الكرد، فمنع اللغة الكردية، وجرّم الأسماء الكردية للأشخاص والمدن والبلدات وأطلق أسماء تركية عليها ومنها “ديرسم” التي أسماها “تونجلي”.
تغيير اسم تونجلي كان فاتحة الثورة التي قادها الشيخ الثائر “سيد رضا” وهو من ديرسم ومن عائلة متدينة ولها مكانتها الدينية في ويتصل نفوذها الديني إلى شرق كردستان في كرماشان. كان لذلك تأثير قوي في تعاون العديد من القبائل معه في ثورته ضد الطغيان الأتاتوركي.
المساعي العثمانية ومن ثم التركية بالقضاء على كل ما هو كردي وضرب الشعوب المتعايشة ببعضها البعض، لم تكن بالجديدة وقوبلت بالرفض القوي من المجموعات الدينية والقومية بقيادة المتنورين من رجال الدين, مثل ثورة الشيخ سعيد بيران وحركة الشيخ فخري وانتفاضة الشيخ محمد صديق والشيخ سعيد النورسي وثم ثورة الشيخ سيد رضا .
وعندما غير “أتاتورك” اسم “ديرسم” إلى تونجلي عام 1937 اعترض سيد رضا على ذلك وبعث برسالة عتب ورفض إلى الجنرال “ألب دوكان” معترضاً، لكن رسالته لم تلق إلا الإهمال والرفض، مما حدا بالشيخ سيد رضا بالوقوف في وجه الجنرال وقواته في المنطقة.
بدأت الشرارة لبدء الانتفاضة حسب المجلس العسكري وعلى لسان شاهد روى شهادته في كتاب ل “محسن باتور” الذي طبع في 1985 آنذاك بإحراق الجسر الخشبي عام 1937 وقطع أسلاك التلغراف في يوم 2021 آذار 1937. هذا الجسر الخشبي كان منصوباً على نهر “خرجك” واعتبر حرق الجسر بمثابة الشرارة الأولى لبدأ العمليات العسكرية ضد المناطق والمدن الكردية.
تكاتفت قبائل “زازا” الكردية مع الشيخ ووقفت في وجه تقدم الجيش التركي الذي رد بمنتهى الوحشية، فما كان من الثوار إلا اللجوء إلى المناطق الجبلية الوعرة، ونقل بعض المشاركين في الثورة صوراً من تلك الفترة بالقول “لجأ كثير من النساء والأطفال والشيوخ إلى كهف – كوتوز يكداغ – في وادي إيسكور خوفاً من الجيش التركي إلا أنهم اكتشفوا موقعهم فأحرقوا الجميع في الكهف”.
بينما وصل كل من إسماعيل حقي وعلي شير لنجدة سيد رضا كان الدكتور محمد نوري ديرسمي يقوم بجولة في عديد من الدول شملت سوريا ومصر ودولاً أخرى للحصول على دعم للثورة والثوار، لكن الدعاية التركية كانت أقوى، ولم تفلح مساعيه، حتى أنه أرسل ابنه إلى الجنرال دوكان ورفض التفاوض بل وطالبه ب”8000″ قطعة سلاح ليتم تجريد الثوار من أسلحتهم، وعندما رفض سيد رضا ذلك كانت الحملة الأشرس والقصف المدفعي والجوي، وخُصص مبلغ 4000 ليرة ذهبية لمن يقتل نوري ديرسمي، بينما عمدت عن طريق المكيدة والخيانة بواسطة “ريبر” ابن أخ سيد رضا من قتل القائد الأبرز للثورة علي شير وزوجته ذبحاً، وكان الخائن “ريبر” سبباً فيما بعد لإلقاء القبض على عمة وشنقه.
في شتاء 1937 ومع حلول البرد والثلوج تمكن الشيخ الثائر ورفاقه من القيام بهجمات كبيرة على الجيش التركي، وكبدوه خسائر جسيمة أجبرته على الرضوخ للمفاوضات، وكان سيد رضا مع نخبة من القياديين ممن ذهبوا لمفاوضة الجنرال، ولكن الجنرال خان العهد وألقى القبض على سيد رضا ورفاقه في الخامس من أيلول 1937م. وبعد محاكمة صورية وبحضور أتاتورك شخصياً أرسل إلى مدينة “العزيز” وحوكم بالإعدام مع 27 من رفاقه، بينا حوكم 27 منهم بالمؤبد.
لم يرهب الموت سيد رضا وما زالت وقفته وعنفوانه وجرأته حديث الكرد ومفخرتهم، وعن ذلك يقول الدكتور محمد نوري ديرسمي: بعد كل ما قال خطا إلى الأمام بهدوء نحو حبل المشنقة وأمسكه بيديه ليربطه بعنقه للاستشهاد في سبيل الحق دون خوف أو وجل. فيما قدر عدد من الباحثين أعداد الضحايا بما يفوق 40000 ألفاً من الكرد.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 896 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Gotarên Girêdayî: 3
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 11-11-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 98%
98%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 10-06-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 11-06-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 10-06-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 896 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.132 KB 10-06-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
AYNUR ARAS

Rast
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,059
Wêne 105,777
Pirtûk PDF 19,704
Faylên peywendîdar 98,652
Video 1,420
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Jiyaname - Cureyên Kes - Nivîskar Jiyaname - Cureyên Kes - Wergêr Jiyaname - Zayend - Nêr Jiyaname - Ziman - Şêwezar - Turkî Jiyaname - Ziman - Şêwezar - Swêdî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.75 çirke!