Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Rewan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Ji xunava Bîranînan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Hostanîbêja Zarhaweyên Kurdî
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Gulistan 2
07-11-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  526,979
Wêne
  112,002
Pirtûk PDF
  20,546
Faylên peywendîdar
  106,705
Video
  1,588
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
290,005
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,791
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,261
عربي - Arabic 
31,867
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,577
فارسی - Farsi 
11,132
English - English 
7,785
Türkçe - Turkish 
3,681
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,927
Pend 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,344
Şehîdan 
4,306
Enfalkirî 
3,604
Pirtûkxane 
2,768
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,746
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
327
PDF 
32,102
MP4 
2,652
IMG 
205,559
∑   Hemû bi hev re 
240,640
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
Dastana Memê û Eyşê û Şirovekirin
Wêneyên dîrokî dewlemendiya netewî ye! Ji kerema xwe re, bi logokên xwe, nivîs û rengên xwe, nirxa wan kêm nekin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Dastana Memê û Eyşê û Şirovekirin

Dastana Memê û Eyşê û Şirovekirin
Dastana Memê û Eyşê ji wan dastanên evîndarî yên derdigranin û di nav kultur û fulklorê Kurdî da chek mezin vegritîye. Bi taybet ev dastan li nav Hurdên Qefqasyan berbelave û ji aliyê Folklornas û Kurdulogan ve bûye cihê gringî û pêtedanê. Ev dastan li herêmên dî yên Kurdistanê berbelave lê bi navek dî ketiye ser zarê dengibêj û xelikê da, ew jî dasta Memê Ebasî. Ev navê Eebasî em nizan kengî û çewa peyda bûye, lê belê di nav Kurdên me yên Qefqasya da ev nav qet nahêt bîhistin. Herwesan ev dastan bo cara êkê ji layê huzanvan û roşnibîrê Kurd Ebdulrihîm Rehimî Hekarî ve li sala 1919 bûye şanû û bi yekem şanûya Kurdî dihêt hijmartin. Lê Rehmî Hekarî kirasek netewey û şureşgêrî kiriye ber vê dastanê û layenê evîndarî weha bi cidî wer negirtiye. Raste ev dastan di navbera kur û dayikekê de xemgîniyê dirust dikt, lê belê dîsa hemû ‘eşq û evîn dibit eger ev karesata weha mezin çêbibit.
Çîroka vî dastanê bi gelek şêweyan dihêt gotin û vegotin. Lê belê li cihekê hemû varyant dibin êk, ku ew jî li dumahyê daye, dema dayik kurê xwe di nav nvênin buka xwe de bi xeletî ve dikujt.

Dibîjn li şevekê Memê xewnekê dibînit û di wê xewnê da Eyşê dibînit û lê evîndar dibit. Dema radbit ji xewê mîna mirovek gêj û sewdaser lê dihêt û ji dayika xwe ra xewna xwe dibêjt: Hern bo min Eyşê bixazin. Dayika wî jî radibit Eyşê bo dixazt û dibit govend û dîlan. Piştî hefit heyva hindek dibêjn Memê diçit welatê şamê û hindek jî dibêjn Memê diçit ‘eskeryê û hefit salan li ‘eskeryê dimînt. Piştî salên xwe xilas dikit, dayika Memê û Eyşê nameyekê bo rê dikin û Memê bi hespê xwe ve qunaxa heyvan didit rê û qesta mala xwe dikit. Dema Memê digeht mala xwe dinya lê dibit tarî û şev. Eyşê radibit siyarekê peyt û çeleng li ber derê eywan û serayî dibînt û jê dibrisit dibêjtê: tu kî camêr?
Memê bersivê didit: Ma tu min nas nakî? Ez Memê me.

Eyşê ji keyfan de per pê ve dihên û hevdu hembêz dikin û kel û xerîbîya hefit sala li wê gavê dişkînin. Memê ji Eyşê dixazt dayika xwe bibînt, lê Eyşê qebul nakit û dibêjtê: Memu dayika te gunehe vê nîva şevê ji xew ra neke.
paşî herdu dikevin nav nvînan da û keyv û xweşyê dikin. Li berê spêdê dayika Memê radibit, dikevit udê ve, zelamekê di nav nivînên buka xwe Eyşê da dibînt. Ev çende wê sewdaser û tijî kîn dikit. Radibit radihêjit tvengê, lê her zû lê ve dibit û dibêjit: Tiveng dê vê şermê aşkera kit. Radibit radihêjit şîrî, dîsa nikarit û dibîjt: Qweta jinê nîne zelaman bi şîrî bikujin. Cara siyê xencerê heldibjêrt û li nîva dilê Memê didt û dikujt. Nalîn dikevit di qirka Memê û Eyşê dikt qêrî û dibêjit: Dayê te Memê kuşt!

Dayika wî radibit li sîngê xwe didit û vê kilamê dibêjt:
Navê tejîya Memê min teware,
Min gerandîye war bi ware,
Dayik gura çîya be, lawu,
Dayik gura çîya be lawu.
Navê tejîya Memê min çêlye,
Selefê nîçîrvana diçe, tîye,
Kuştna Memê destê dêye.
Dayik, gura çîya be, lawu.

Memê min sîyarê Buzê Zirave,
Min nizanîbû îşev pêra Eyşe mêvane,
Dayik gura çîya be, lawu. (Cindî û Evdal, 2008: 340).
Hevirkya ‘eşqê û namûsê:

Çîroka vê dastanê li ser du têgehên giring radiwestit, êk ji wan ‘eşq û ya duyê namûse. Ev dastane wekî gelek dastanên dî yên Kurdî di navbera ‘eşq û namûsê da dimînt û cenga wan berdewam dibit û serkeftin dibit behra êk ji wan. Layenê ‘eşqê li nik Kurda çend mezin bit, layenê namûs û xîrê jî ewqas mezine, belku gelek caran mezintir û berifrehtire. Ji ber ku di ‘eşqê da pirsyar dihêt kirin, gengeşe çêdibit û helbjardin heye. Lê di mesela namûsê da Kurd bê pris, bê hizir bizava pakijkirina namûsa xwe dikin. Mela Mehmudê Bayezîdî di pertuka xwe ya bi navî (Adat û Rsumatnameyê Ekradiye) li ser vî pirsê rawestyaye û wî çendê didit diyarkirin, ku namûs li ba Kurdan lê borîn nîne û gava jinek bi zelamekê ra hat dîtin, herdu divên bihên kuştin. Her çende ew vî çendê jî didit xuyakirin, ku Kurd di rasta jinê da ne bedbîn û kumreşin. Anku şik û hizra reş ji jinên xwe nakin. Wan mafdar dikin, ku bi kesên biyanî re baxvin, bikenin û suhbetê bikin. Lî belê ew xeletya jinê bi hîç rengekê pesend nakin û her jineka xeletî kir, ji bal kes û karên jinê ve dihên kuştin û henaseya jiyanê jê qot dikin. (Dost, 2012: 107,108) Dastana Memê û Eyşê jî nimûnek berçave. Ku dayikek bê ku hizira kurê xwe Memê bikit, wî dikujt. Eve jî grê dayî civak û rewşa Kurdane bo çi namûs di ser hemû tiştî ra ye û bi tnê bi kuştinê dihêt çareskirin. Belê ji alyek dî ve evê dastanê berisva vê pirsê jî bi rengek nerastewxwe daye, ji ber ku ger Memê ne evîndar û hevjînê Eyşê ba, ev dastan nediket ser zarê dengibêj û çîrrokbêjan da. Anku li cihekê namûs bi serdikevit, lê ‘eşq zindî dimînt. Ji ber ku di vê dastanê da ‘eşq wek pîrozyek hatîye dîtin û yekser qedera dayika Memê diguhorit û dikit dîn û berdit çul û çiyayan.
Ev dastan jî mîna gelek dastanan li ser zarê jinê dihêt sitrandin û dihêt gotin. Ku li alyekê jin trajîdyê çêdikit û li alyek dî dibit helgra rakirina xemek mezin. Ev dastan ji bilî mesela namûsê xudan prispêkitîfek dî ye sebaret jinê. Anku jin ji mlekê kujeke û ji mlek dî ve dikevit bin azar û îşkenceya wijdanê da ji ber ku di dastanê da wesa hatiye deyka Memê ji qehran da dîn dibit û bi çul û çyayan dikevt.

Berawirdiya vê dastanê di gel dastanên biyanî:
Dema em li variyant û babetên folklorî temaşe dikin, em li pîrgî hevpişkiyek kulturî û civakî dihên. Ev çende jî bi rêka têkelî û derbazbûna çîrokan ji welatekê, ber bi welatek dî ve ji parzemînekê ber bi parzemînek dî ve.
Gelek çîrok û hîkayetên Kurdî hene hevpişkiyek mezin di gel çîrokên mletên cîran ve hene, renge jî çi agahî li ser rewşa hev nebin. Lê belê em gelek motîfan dibînin ku wek êkin. Ev wekhevî jî renge ji egerê wekheviya derûnî û siroştê mirovî bit, mîna bedbextî, çelengî, çakî, xrabî, fêl û serdabrin û qurbanî… Dastana Memê û Eyşê ji dastan û mîtolojîn cîhanî cida ye û xudan taybetmendye. Ku ew taybetmendî jî mesela kuştina kurî ji bal dayikê ve.

Kuştna kur û baban, fênomênek berbelave di mîtolojî û dastanên Rojavayî û Rojhelatî da. Gelek ji van kuştnan dikevin li bin siha qurbanîdanê. Her ji pertukên asmanî wek Incîl, Quranê bigre heya digehin mîtolojî û efsanên gêlêrî. Hîkayeta Îbrahîm Pêxemberî beramber kurê wî nimûnek başe, ku Xudê fermanê lê dikit, kurê xwe bikit qurban. Herwesan di dastanên Rojhelatî da ev reftar gelek dihêt pêşçavkirin, ku ji wan dastan Rostemî û Suhrabî ye, ku Rostem kurê xwe Suhrab li pêrgî hev dihên û Rostem wî dikujt. Di mîtolojya Yonanî de Xudawend Ziyos, babê hemû Xudawendan kurê xwe Pirmetûsî li serê çiyayê Qafê girê didit û her roj qirek dihêt niklekê li cegera wî didit û dixut. Herwesan di mîtolojiya Udîpûsî jî da ev reftar dihêt vedîtin, Udîpûs kurê paşayî Tibsê ye û babê wî şevekê xwenekê dibînt, jina wî kurek dibit, ew kur mezin dibit wî dikujt û jina wî li xwe mehir dikit. Piştî vî xewnê babê wî Layos gelek ditrisit, piştî Udîpûs ji dayik dibit, radibit wî ji bajêrî derê dixit û dihavîjit, piştî borîna çend salan rojekê Udîpûs dikevt pêşya erebaneyekê û xudanê erebanê bi qamçîyan li Udîpûsî didit, eve çende jî dibit egerê hêrsibûnek zêde li nik Udîpûsî, radibit wî zelamî dikujit û ew zelam derdikevt babê wî Layos (Reşîd,2015: 36). Di efsaneya Hêrkulî jî da kuştina zarokan dikevt li pêşberî me, Hêrkul qehremanek efsaneyî ye, li gor efsaneya Yonanî bi hêztirîn zelamê li ser erdî ye. Ji regezê Xudawend Ziyosî ye, rojekê ji alyê mêşkî ve têk diçit û dîn dibit, jina xwe bi zarok ve dikujit. Paşî dîsa vedgerit ser hişê xwe yê berê û peşêman dibit. Ji bo ku vê tawanê li ser milê xwe rabikit dikevt diwazde taqîkirinan da (Reşîd, 2015: 23). Ev efsanên me qal kirîn, hemû kuştin ji bal zelamî ve rû didin, di dastana Seydikî jî de, bab kurê xwe bi xeletî ve dikojit. Belê di dastana Memê û Eyşî da ne wehaye, dayik kurê xwe dikujit, û bi destên xwe parçeyek ji riha xwe fena dikit, lewran ptir trajîdî dirust dibit. Li gor folklornasan ev corê trajîdiyê gelek balkêş û nedîteye, ji ber ku kuştina kurî ji bal dayikê ve kiryarek gelek sengîn û sexte. Em vê motîfê bi zehmet di nav edebyata mletên dî da dibînin. Renge ev çende jî grê dayî rewşa sosyologî bit. Ji ber ku helbjardna koştinê li cem dayika Memê ji ber mesela namûsê bû. Namûs li cem mletên dî renge ne di vî astê wisa tund da bit. Bi her awayekê bit, dayik di vî dastanê de trajîdyê çêdikit û bi xeletî ve kurê xwe dikujit û bi destê xwe ava çavê xwe dirjînit.
Raman ji vî dastanê:
Her gotinek dihêt gotin, divît raman û watayek li pişt hebit, ji vê çendê jî re dibêjin piragmatîk, anku wateya veşartî. Di vî dastanê da hindek hêmanên giring dihên dîtin, mîna namûs, evîndarî, kuştin, leşkerî, xîre û xeletî.

Rewşa leşkerîyê gelek di edebyata devkî da berbelave û wek nexweşî û trajîdiyekê dihêt dîtin. Leşkerî anku nezvirîn û xwe fîdakirin û mirin. Ev dastan wê çendê baş didit diyarkirin, ku leşkerî li bal Kurdan mirin û nezvirîne, ji ber ku Kurd dema dikevin di cengî da şansê kuştina wan ji mana wan gelek bi hêztire. Li vê derê dayika Memê ji hatina kurê xwe bê umêd bûye, ji ber hindî jî neşiya hizir bikit ku Meme zivrî, di gavî da biryara kuştinê didit. Renge eve binhşê cvaka Kurdî hemûyê bit. Ceng li ba Kurdan anku kuştin. Bayezîdî li ser vê pirsî jî rawestyaye, ew dibêjt mletê Hekarî û Botan zû bi zû bi emrê xudê namrin, belku dihên kuştin. Ew dibêjit eger êk li cem Kurda bimirt, dibêjin :” Mxabin xwezî di şerî da wefat bbûya.” ( Dost, 2012, 57). Ji mlek dî ve, wê çendê didit xoyakirin, jin bê zelam jî dişêt sereguhîya malê bikit, eger rewş çend aloz û tirisnak bit. Dîsa jî her em dê li pirsa namûsê zivirn. Ger zelam ne amade bit, jin jî dişên bi erkê pakijkirna namûsa xwe rabin. Ev hêma gelek tunde di vê dastanê da.
Nefret krin ji cengî di vê dastanê jî da dihêt vedîtin, ku di demekê da ceng wê malê pirt û belave dikit, eve jî nîşanek ku kurd ji cengan hez nakin, ger neçar nebin. Rolê jinê baş di civka Kurdî da diyar kiriye, ku ew jî Eyşê piştî Memê çavên xwe ji hemû mêran digirt û heta ku dema Memê li dergehî dit Eyşê weha jê ra dibêjit:

Mêvano serê min bi gorî,
Emrê min bi qurban,
Here alîyê uda pîredêyo.
Erke tu siwarî
Bila hespa te bikişîne tewlêyo,
Erke tu birçîy,
Ji te ra bîne êmekêyo,
Ji te ra bavê yorxan û yastiqîyo,
Razê, sbî here,
Bila bibe sedeqa serê Memêyo (Cindî, Evdal, 2008: 333).

Di vê varyantê da, mêhvanperwerîya jina Kurd û dilosozîya wê beramber hevjîn û malbata wê doyar dibit. Eyşê neşêt dergehî lê vekt, lê dîsa wî wek mêhvan vedihewînt û berê wê didit mezina malê ku ew jî xesiya wê ye.
Ya dumahyê û ya ji hemûyan bi hêztir rewşa xemnak û derdeserî ya civaka Kurdî nîşan didit. Hemû deman di cvaka Kurdî de şîn û girîn heye. Ji hemû milan ve Kurd tûşî trajîdên mezin dibin. Û bûye parçeyek ji wêneyê jiyana wan. Ev dastan jî gelek tirajîdye û bi sedan sale maye ser zarê dengibêjan û bûye birînek mezin li ser dilê wan û bi sitran û awaz wê birînê dikewînin.[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet 1,065 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | Xedeng
Gotarên Girêdayî: 2
1. Dîrok & bûyer 21-07-2019
1. Pirtûkxane Memê û Eyşê
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 21-07-2019 (5 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Edebî
Kategorîya Naverokê: Çand
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 97%
97%
Ev babet ji aliyê: ( Sara Kamela ) li: 20-07-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 20-07-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 20-07-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,065 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.112 KB 20-07-2022 Sara KamelaS.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Erdal Kaya
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
EDEBÎYATA KURDÎ YA KLASÎK Û TAYBETÎYÊN WÊ YÊN AVAHÎYA DEREKÎ
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Di navbera mecbûriyeta aborî û prestîja civakî de kemaçejen li Stenbol û Elmanyayê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Kurtelêkolîn
Sînemaya şoreşger
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Mîna Acer
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Egîdek, şiirek û muzîkalek: Destana Egîdekî
Kurtelêkolîn
‘Pêşangeha herî mezin dilê gel e’
Jiyaname
Narin Gûran
Pirtûkxane
Rewan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ

Rast
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
13-10-2024
Sara Kamela
Feylî
Babetên nû
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Rewan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Ji xunava Bîranînan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Hostanîbêja Zarhaweyên Kurdî
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Gulistan 2
07-11-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  526,979
Wêne
  112,002
Pirtûk PDF
  20,546
Faylên peywendîdar
  106,705
Video
  1,588
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
290,005
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,791
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,261
عربي - Arabic 
31,867
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,577
فارسی - Farsi 
11,132
English - English 
7,785
Türkçe - Turkish 
3,681
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,927
Pend 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,344
Şehîdan 
4,306
Enfalkirî 
3,604
Pirtûkxane 
2,768
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,746
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
327
PDF 
32,102
MP4 
2,652
IMG 
205,559
∑   Hemû bi hev re 
240,640
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Erdal Kaya
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
EDEBÎYATA KURDÎ YA KLASÎK Û TAYBETÎYÊN WÊ YÊN AVAHÎYA DEREKÎ
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Di navbera mecbûriyeta aborî û prestîja civakî de kemaçejen li Stenbol û Elmanyayê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Kurtelêkolîn
Sînemaya şoreşger
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Mîna Acer
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Egîdek, şiirek û muzîkalek: Destana Egîdekî
Kurtelêkolîn
‘Pêşangeha herî mezin dilê gel e’
Jiyaname
Narin Gûran
Pirtûkxane
Rewan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.532 çirke!