Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 527,912
Wêne 106,870
Pirtûk PDF 19,832
Faylên peywendîdar 99,905
Video 1,459
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,943
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,810
هەورامی 
65,787
عربي 
29,018
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,694
فارسی 
8,746
English 
7,186
Türkçe 
3,577
Deutsch 
1,469
Pусский 
1,123
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,036
MP4 
2,360
IMG 
195,167
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
(القمر البعيد من حريتي) للشاعر لقمان محمود: دفاع أصيل عن الوجود أمام العدم و الزوال
Hûnê bi rêya Kurdîpêdiya bizanin; kî!, li ku û çi heye!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

لقمان محمود

لقمان محمود
بقلم: #دلشا يوسف#*
تتسم نصوص (القمر البعيد من حريتي)للشاعر #لقمان محمود# بجمالية متفردة، ولغة تدفع بالبعد الحسي إلى ملامسة الحقيقة و إختراق تفاصيلها الطافحة بالقسوة الموحشة على مدى عمر من المنفى والقهر. وكل ذلك من خلال مخيلة مشحونة برؤى تدفعها إليها ذاكرة حية تنهض على ملاحقة الماضي بكل همومها اليومية.
وهو استكمالٌ لمشروع لقمان محمود في مجال الشعر، حيث سبق أن صدرت له في هذا المجال: أفراح حزينة،عام 1990. خطوات تستنشق المسافة: عندما كانت لآدم أقدام،عام 1996. دلشاستان، عام 2001.
كما سبق أن صدر له في مجال النقد: إشراقات كردية: مقدمة للشعر في كردستان، مراتب الجمال، وترويض المصادفة.
إنها خاصية الشاعر لقمان محمود المسكون دائماً بالخوف من الفرح، بإعتباره – الفرح - وهم يتجلى فقط من خلال النسيان. إن وعي الشاعر بأوهامه مظهر من مظاهر مجابهة المنفى. ويمكننا متابعة ذلك من خلال قصيدة جسارة السر التي تقول:
تبقى الفراشة
أميّة
حتى تتعلم
قراءة النار
دون أن تحترق.
يستند الشاعر في هذه المجموعة الجديدة على عناصر متعددة في عملية البناء الفني، بدءاً من عنصر الرمز، ومروراً بالحكايات الحافلة بالإشارات. فالشاعر يستدعي خطابا سرياً يتداخل فيها الماضي بالحاضر، والواقع بالاسطورة، كما في قصيدة الذي لم يتعلم الغرق:
واقفٌ بأعوامي الأخيرة
أسور الأغنيات كبستانيّ
لإمرأةٍ من الفاكهة
لكن الهواء مرّ أخيراً
مرّ كسؤال أزرق
إلى حيث البحر
فصرتُ أمشي.. أمشي
و ما زلتُ أمشي على الماء
و لم أتعلّم الغرق.
إن هذه القصيدة ليست بالضرورة ناتجةً عن اليأس بل أن شكلاً من أشكال الإلتزام بالأمل،يدفع الرؤيا الشعرية كي تميل إلى الانكفاء على الذات، حيث تتعدد المشاهد وتتنوع من أجل نقل هموم الذات وأشجانها في تكثيف شعري أخاذ. فاللافت في هذه القصيدة هو دقة التركيب واقتصاد الجملة الشعرية، وهنا لا بدّ من الإشارة إلى أن معظم نصوصهذه المجموعة، على رغم راهنية مضامينها، طغى عليها نوع من التشبث بالماضي، بسبب العلاقة بين اللحظي والجمالي و بين الذات والأنا، وكأن الأمر هو لحظة استثنائيةيضيف بعداً آخر للشعر،‏كنوع من الانتصار للحنين في انتحاره بمجرى نهر المرأة.‏
إنها صور متمازجة يدفع الشاعر بمشهديته الشعرية عبر متواليات تتراسل من خلال ثيماتها بما يمكن تسميتها بالتخطيطات الإدراكية التي تنتهي في بؤرة نصية شعرية حدسية في مراحلها التحولية في تمثيل الوجود، مأخوذاً بلغة متلهفة بالرغبات، رغبة الذات في الإنتقال من حال إلى حال، و رغبة التجاذبات مع الآخر. رغبات غير منتظرة في التعرف على المرئي و اللامرئي، في الزائغ و المنفلت من خلال الإصغاء العميق لصوت الذاكرة.
إن تجربة الشاعر في ( القمر البعيد من حريتي) هي تجربة إنسانية زاخرة بعوالم فنية رائعة، تسهم في تشكيل الذائقة الشعرية الجديدة. فالقصيدة لديه تزخر بالمعاني الإنسانية المتأتية من معاناته الشخصية و التي عبَر عنها بمستويات لغوية أدائية متعددة، فضلاً عن أفقها الإبداعي و الجمالي. فلدى الشاعر أشياء كثيرة و عميقة يقولها في مجموعته هذه، و هو يقولها بإيجاز و تأثير و بحب كبير:
لقد بكيتُ كثيراً
لكنّ دموعي الآن باسمة
و قلبي عصفور
يعلو أكثر منك
و أكثر من حقيقة الشجرة.
لا أجامل فيكِ المستحيل
بل أجامل حياتي المقيدة
ساعديني...ساعديني
كي أتحرر منكِ ومني
ومن أشواقي المحاربة.
لا تقولي إنتهت الحرب:
فحياتي جيش
ما زالت تناديكِ بالقائدة.
إستطاع الشاعر - في هذه القصيدة - بما إمتلكه من قدرات شعرية غنية أن يعبر عن ذاته، و أن يحول تجربته العاطفية إلى نص شعري متألق، و أن يضع هذا الحب إلى أعلى مراتب الإنسانية.
فالكتابة نور ينتجه الشاعر. إنها الدفاع الأصيل عن الوجود أمام العدم و الزوال و كل أنواع الإنتهاء.. و هذا دليل على إن المعجزات لا تزال تحدث، و إن كل إنسان يمكنه ان يحقق معجزة حياته في الحب.
و هنا أحبُّ أن أنقل ما قاله الروائي تشارلز دكنز في الآمال العظيمة: يحتاج الأمر أن لا نخجل أبداً من دموعنا. و هذا ما فعله لقمان محمود في قصيدته التي إنفتحت على عمق دلالي إحساسي من خلال وسائل تعبيرية ساهمت في تشكيل الصورة الشعرية التي تقوم على أنسنة هذا الحب و منحه بعداً إنسانياً. فلا غرابة حينما يمتزج الآني بالتاريخي، و الحاضر بالماضي و الجديد بالقديم، طالما يحمل قدراً كبيرا من معطيات الذاكرة الجمعية، كما في قصيدة حريق قلق التي تقول:
أسمع حنيني الخجول كالفضيحة
أسمع ثرثرته:
أن شهيداً من بَرْكفر نهض من دموع قدميكِ،
و اتجه صوب المدرسة، و إنه أعطى حياته للتلاميذ،
و أنه مشى مسافة عشرة كيلومترات، و إنه شمكِ،
ليقول: عرقك ملح عطر، و إختفى دمعتين في عينيكِ.
عودي
كي تقولي- رغم هذه الحرب- أنا جميلة
لأقول: لأنني أحبكِ.
ع
و
د
ي
كي أقبّل الوطن في قدميكِ.
الحب هو أفضل وسيلة لصناعة الحياة و الجمال، فأن تحب تجعل كل ما حولك حياً و جميلاً. لذلك فإن الشاعر الحقيقي هو الذي يعطي المعنى لوجودنا و حياتنا، و هو الذي يجعلنا أرقى و أرهف في التعاطي مع أنفسنا، و مع الناس من حولنا. رغم أن الناس يصبحون أكثر شغفاً بالحياة وتوتراً في لحظات الخطر - الحروب، خصوصاً عندما تصبح المقاومة دفاعاً عن حق الانسان في الحياة، وليس فقط حقه في الموت !
بهذا المعنى تبدو قصيدة حريقٌ قلق واحدة من القصائد الأساسية في الديوان وبفضلها تحرر «الجمالي» من قيود الحب الكلاسيكي ليصبح تعبيراً عن الحياة كلها.
إن هذا الشعر يظهر مدى قوّة المفاهيم النضالية وعمق تجسيدها ووعييها وشدة ارتباطها كمنظومة انسانية بالتغيرات الكبرى في تاريخ الامة الكردستانية. لذلك فإن (القمر البعيد من حريتي) ليست بعيدة عن الحدث الوطني والسياسي، ولا عن التطور القومي للشخصية الكردية، ولا عن مفردات الرؤية الجمالية لحركة الحداثة.وهي خاصية شعر لقمان محمود ، التي تتراوح بين الأنغام المختلفة، والمستويات اللغوية المتعددة، والحالات التي تجسد التمثيل الجمالي للحياة الحقيقية.
إن قصائد (القمر البعيد من حريتي) تدفع إلى الكشف عن ثيماتها بهذا التواشج بين رؤى الحياة في معناها المشرق و الإنساني الشفاف المشع و المشبع بمفردة الحب على إمتداد مساحة الديوان و تستثمر هذه المزاوجة بالمحاكاة و إنتاج هوية النص الذي يتشرب حرية الأشياء و قلق الأمكنة و العبور إلى ضفة المعنى و إصطياد المعاني التي تتنوع بها الذات الشاعرة.
فلقمان محمود يملك تاريخاً طويلاً من التعامل مع الشعر يمتد إلى ثلاثة عقود، لذا فإن إصداره الشعري الجديد، و المعنون ب ( القمر البعيد من حريتي) يمتلك أساساً جديداً في تأسيس بنية شعرية متماسكة تميل إلى الإنسجام، و تفارق التقاليد الشعرية في الشعر الكردي القديم و الجديد، من خلال السيطرة على الماضي.. سواء أكان هذا الماضي هو الحب، أو الوطن، أو الثورة، أو الأمل، أو الحلم..إلخ.
لذلك ليس غريباً أن تطفح لغة لقمان محمود بالمفردات الدالة على المكان الكردي فشعره نفسه مغموس في أغوارها وأصقاعها. إن المفردات المكانية راسخة في (القمر البعيد من حريتي)، أمثال: بركفر، جطلي، كري شرمولا، كولا عنتر، نهر خنزير، عامودا، المسلخ، القبور، عوينيكي.. إلخ. وهذه الأماكن مغروسة في الذات الكردية بوصفها هوية للكائن ذاته. خاصة عندما تتأمل هذهالذات الفردية في مصيرها ومصير هذه الاماكن بصيغة الجمع، بإعتبارها غير منفصلة عنها في الجغرافيا المكانية ولا بجغرافيا الزمن المرتبطة بمصائرها وأمجادها.[1]
*شاعرة وناقدة ومترجمة
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,466 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | http://www.semakurd.net/
Gotarên Girêdayî: 3
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 23-02-2013 (11 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Helbest
Kategorîya Naverokê: Danasîna pirtûkan
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 17-08-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 17-08-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 17-08-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,466 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
NEMA VEKIRÎ ŞAYÎR QAÇAXÊ MIRADRA
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Em deyndarê raman û felsefeya Rêber Apo ne
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919

Rast
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Babetên nû
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 527,912
Wêne 106,870
Pirtûk PDF 19,832
Faylên peywendîdar 99,905
Video 1,459
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,943
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,810
هەورامی 
65,787
عربي 
29,018
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,694
فارسی 
8,746
English 
7,186
Türkçe 
3,577
Deutsch 
1,469
Pусский 
1,123
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,036
MP4 
2,360
IMG 
195,167
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
NEMA VEKIRÎ ŞAYÎR QAÇAXÊ MIRADRA
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Em deyndarê raman û felsefeya Rêber Apo ne
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Dosya
Jiyaname - Zayend - Nêr Şehîdan - Zayend - Nêr Jiyaname - Netewe - Kurd Şehîdan - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Jiyaname - Cureyên Kes - Leşkerî Şehîdan - Cureyên Kes - Leşkerî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.234 çirke!