Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  529,144
Wêne
  107,109
Pirtûk PDF
  19,911
Faylên peywendîdar
  100,386
Video
  1,470
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,409
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,838
هەورامی 
65,821
عربي 
29,182
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,838
فارسی 
8,894
English 
7,308
Türkçe 
3,588
Deutsch 
1,475
Pусский 
1,133
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,886
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,069
Pirtûkxane 
2,709
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
137
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,265
MP4 
2,384
IMG 
195,749
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
بيلندا (عيد الشمس) في الديانات والاقوام الآرية
Hûnê bi rêya Kurdîpêdiya bizanin; kî!, li ku û çi heye!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

قاسم مرزا الجندي

قاسم مرزا الجندي
قاسم مرزا الجندي

ليلة يلدا او بيلندة هي اطول ليلة من شهر ديسمبر في السنة, وتعد احدى المناسبات والاعياد التاريخية التي يحتفل بها الايرانيون والاكراد والزرادشتيون والميترائيين.
كان المترائيين منذ القدم يحيون المناسبات ويزينون هذه الاحتفالات بالضوء والنور, وكان يعتبرون الشمس رمزا للمحبة والخير في اجتفالاتهم وطقوسهم الدينية.
تسمى ليلة الانقلاب الشتوي في ايران والدول المجاورة والتي لها ثقافات مشتركة معها هي بداية فصل الشتاء وتسمى ليلة شب يلدا او ليلة الاربعينية وتصادف ليلة الانقلاب الشتوي، نلاحظ ذلك في دقة الجدول الزمني و التقيم المترائي وتطابقه مع التقويم الطبيعي .
من بداية فصل الصيف تأخذ الشمس بالشروق من مكان ادنى قليلا عن مكانها في اليوم السابق عند افق البزوغ، وتستمر هذه الحالة حتى تصل الشمس في بداية الشتاء الى ادنى مستوى لها جنوبا وتعرف بنقطة الانقلاب .
وانطلاقا من هذ اليوم وما بعده تتبع شروق الشمس حركة عكسية / حيث تتجه مجدداً الى الاعلى يوماً بعد الاخر، حتى تصل الى الانقلاب الصيفي وهي ابعد نقطة عن الشمس في مدار كوكب الارض حول الشمس، وهي في الحقيقة إنها حركة كوكب الارض ودورانها حول الشمس.
إن تصاعد وتيرة طول الايام كانت لها مكانة خاصة عند معتقدات الشعوب القديمة فكان القدماء يعتبرونها لحظة ولادة جديدة للشمس ، مما يجعلهم يحتفلون بها بإجلال وإكرام ويقيمون طقوساً خاصة لهذه الليلة الطويلة في السنة(شب يلدا) والاحتفالية والسهر حتى الفجر ، حتى شروق شمس جديدة وتعتبر ولادة شمس جديدة .
بيلندة في الديانة الزرادشتية هي في اطول ليلة واقصر نهار وهي يوم الانقلاب الشتوي، وتسمى (شوي يلدا)وكلمة يلدا آرامية سريانية تعني الميلاد.
ذكر في المصادر التاريخية إن إسم شوي جلة يرجع الى أكثر من ثمانية الاف سنة، وإن ليلة جلة هي ليلة ميلاد ميترا يطلق على يوم ولادة الشمس وهي ديانة من ذوي الاصول الآرية .
يحتفل الزرادشتيون بليلة (جلة يلدا)بالغذاء التراثي والاشعار الدينية وقرع الدفوف مع نصب المائدة في المنتصف ولهذه الليلة عبارة خاصة يقال لبعضهم البعض يلدا مبارك والزرادشتيون يحتفلون بها في مدينة اربيل كل سنة.
كان النور والنهار والشمس ونور القمر من تجليات الخالق المقدسة يمثل اله الخير ، في حين كان الليل والبرد والظلام يرمز الى الشر او الى اله الشر في الديانة الزرادشتية.
في الفلسفة الزرادشتية تشير الى صراع ابدي بين الليل والنهار او بين الظلمة والنور، فكانت الايام الطويلة بمثابة نصر للنور والضياء والايام القصيرة تشير الى غلبة الظلمة والعتمة ، هناك اسطورة كردية تقول بان القمر والشمس عشقا بعضهما ويلتقيان في ذلك الليلة، انها اشارة واضحة الى الاقتران الفلكي.
عندما انتشرت المسيحية قاموا بتغيير اسم (جلة) الى يلدا وهي كلمة سيريانية تعني الولادة، واقتبسوها لولادة السيد المسيح، وهي في الحقيقة ميلاد ميترا(مهرا).
في سنة 2018 اعلنت اللجنة العليا من شخصيات السليمانية وممثلي الديانة الزرادشتية وتم تغيير شوي يلدا الى جلة وهو يوم الانقلاب الشتوي وهي تعبير عن مراسيم ميلاد اله الشمس (ميترا) في مراسيم وفعاليات خاصة في ليلة جلة في يوم(الانقلاب الشتوي).
والمؤرخ المسيحي الاب دانيال من قناة الحياة المسيحية نفي نفيا قاطعاً اي علاقة للسيد المسيح بعيد الميلاد، وأكد انه يوم ميلاد إله الشمس بالحرف الواحد الواضح والصريح، وربما إن الاريون الذين انسلخوامن الديانة الميترائية واعتنقوا المسيحية جعلوا من يوم ميلاد(ميترا)يوما لميلاد السيد السيد المسيح،وإن التاريخ الحقيقي لميلاد السيد المسيح هي بين شهري (نهاية اذا وبداية شهر نيسان)
يقع بيلندا في الديانة اليارسانية في يوم الانقلاب الشتوي ويستمر لثلاثة ايام حيث يصومون في ثلاثة ايام وتسمى (جلى زستان)أي اربعنية الشتاء، حيث ان اربعنية الشتاء في الديانة الايزيدية هي 40 يوماً.
يقال إن مجدد الديانة اليارسانية (سان سهاك)هرب مع عدد من مريديه الى كهف واعتكفوا فيه، بعد أن حاول اقاربه وأفراد عشيرته قتله بسبب دعوته الدينية، وبقوا في الكهف بدون غذاء وماء لمدة ثلاثة ايام، ولذلك يصومون اليارسانيون ثلاثة ايام في بداية اربعينة الشتاء(جلى زستان).[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 232 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | http://www.bahzani.net/
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 04-01-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 26-09-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 27-09-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 20-05-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet 232 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.111 KB 26-09-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Jiyaname
TAHARÊ BRO

Rast
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Babetên nû
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  529,144
Wêne
  107,109
Pirtûk PDF
  19,911
Faylên peywendîdar
  100,386
Video
  1,470
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,409
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,838
هەورامی 
65,821
عربي 
29,182
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,838
فارسی 
8,894
English 
7,308
Türkçe 
3,588
Deutsch 
1,475
Pусский 
1,133
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,886
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,069
Pirtûkxane 
2,709
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
137
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,265
MP4 
2,384
IMG 
195,749
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Dosya
Şehîdan - Zayend - Nêr Şehîdan - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Cureyên Kes - Leşkerî Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Gotar & Hevpeyvîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.5 çirke!