Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Şîrîn Xelef Hesen
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Xedir Xedir Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Heyder Seîd Xedr
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Menal Ilyas Meco
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Soniya Elî Qasim Cerdo
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Suwara Silêman Hisên Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Sehîla Eto Elî Mûrd
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîra Hemed Temir Xelef
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîr Yûsiv Krnûs Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Salim Elî Silêman Beşar
11-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  535,046
Wêne
  110,408
Pirtûk PDF
  20,314
Faylên peywendîdar
  104,539
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
301,394
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,089
عربي - Arabic 
31,072
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,672
فارسی - Farsi 
10,144
English - English 
7,630
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,485
MP4 
2,567
IMG 
202,078
∑   Hemû bi hev re 
236,453
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
الوشم تراث تناقلته نساء الجزيرة منذ قديم الأزل
Xebatên xwe bi formateke baş ji Kurdipediyayê re bişînin. Emê wan ji bo we arşîv bikin û ji bo we biparêzin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

الوشم تراث تناقلته نساء الجزيرة منذ قديم الأزل

الوشم تراث تناقلته نساء الجزيرة منذ قديم الأزل
مثنى المحمود/ تل كوجر:
يشكل الوشم، الذي ترسمه نساء المنطقة على مناطق معينة من أجسادهن إرثاً حضارياً، وتاريخاً، يرتبط ارتباطاً وثيقاً بثقافة شعوب المنطقة منذ زمن بعيد.
عرفت الشعوب الوشم في القديم والحديث، وكان الوشم قبل الإسلام، واستمر بعده، والمرأة العربية، وخاصة نساء مناطق الجزيرة في شمال وشرق سوريا، سارت على ما توارثته من التقاليد، ووشمت أجزاء كثيرة من جسمها، وإلى يومنا هذا يستمر الوشم، وتختلف أشكاله وأهدافه، لكن يبقى التراث المتوارث هو الأكثر تأثيرا على ما تنقشه النساء من أشكال، وما تختاره من ألوان تناسب إطلالة النساء.
مواضع ورسوم
تتركز أماكن الوشم عند المرأة في إقليم الجزيرة، غالباً في الساقين، والأنف، وأسفل الفم، والأصابع، وأغلب النساء اللواتي كن يوشمن، هنّ من نساء القبائل العربية، وبعض نساء العشائر الكردية، وعن آلية اختيار الوشم أو “الدق” كما تسميه النساء، تتحدث الحجة مريم الصمد، التي تبلغ من العمر ثلاثة وثمانين عاماً: “تختلف المواضع، ويبقى المكان الأكثر تزيينا بالوشم هو الوجه، وبالأخص ما تحت الشفاه، أي منطقة الحنك، وترسم عليه السلاسل والرموز، وأيضا اليدين والجبهة من أعلى الوجه، وتختار كل امرأة ما يناسبها ويبرز جمالها، وقد تختلف الرسوم، ولكن يبقى الهدف منها موحدا إبراز الجمال، وإضافة رونق وصفة خاصة لكل امرأة عن سواها”.
أنواع وأسماء
تختلف أشكال الرسوم والنقوش ومسمياتها، وعن أنواع الرسوم تقول الجدة، “سارة محمود”: كل موضع له اسم، ومنها “شعابيات، أو سنابل” وتدق على الرقبة والصدر، ويعطى الاسم حسب الشكل، الذي يكونه الوشم، أو يكون قريبا من الشكل المسمى به وردة مثلا، أو “رثمة” وتنقش غالبا في طرف الشفة، و “الرثمة” وشم بطول سنتيمتر واحد، عند آخر الشفة السفلى يتجه نحو الأسفل.
ثم تضيف “سارة” هناك أنواع أخرى مثلا: “الامشاط والشقاليات”، التي تدق على الساق، و “كحلة القطة” أو “غمازيات” وترسم على طرف العين من الجنب، كما تمد الكحلة اليوم، أما ما يسمى “حجول” يرسم في أسفل الساق حول أسفل وأعلى الكعبين، و “الزلف” نقطة على الخد، و “الهلال” في وسط الجبين يكون في وسطه فوق بداية الحاجبين، ويشكل هلالا يصل بينهما، “خصر” حول الرسغ، و”صحن ورد” و “وسادة ابن العم” على الزند بشكل دائري، وبأشكال ورد، ووشم على البطن، والحنك و”الزردوم-الحلق” والصدر.
ثقافة المجتمع للوشم
لا يقتصر الوشم على النساء فقط، فهناك بعض الرجال أيضا يستخدمون الوشم على زنودهم، ويكتبون أسماءهم وصوراً لبعض الأسلحة، كما تقوم بعض النساء اللواتي يحضرن إلى المدن في الربيع، ويوشمن لقاء أجر من الخبز أو النقود ويكون ب “شك” عدة إبر مربوطة مع بعضها في الجلد، حيث يذرّ على موضع الدق الكحل و”حمام-سماد” القِدر، وبعد الوشم يتورم مكانه، ولا يشفى إلا بعد أسبوع، وتقوم بالوشم أيضا نساء من العرب، وكانت النساء يوشمن أولادهن الذكور لكي يعيشوا، هذا حسب معتقداتهم.
تراث قديم
اعتادت النساء في الجزيرة قديماً على الوشم على أماكن معينة في وجوههن، معتبرات تلك الوشوم أنها إحدى علامات الزينة والجمال، حتى باتت الآن ثقافة قديمة، قد تندثر في الأجيال الحالية، وتقول المواطنة “كرحة الخلف”: نحن كمجتمع شرقي نتمسك بعاداتنا وتراثنا كما حرصت الأمهات والجدات قديما على اتباعها، لأننا نعدّه مصدر لجمال المرأة الجزراوية، وتضيف صاحبة ال 75 عاما: “كانت الفتاة قديما عندما تبدأ بسن النضوج، تقوم ب “الدك” أو الوشم على يدها أو تحت فمها، كنا نجتمع في بيت واحد عند مجيء ما يسمون (الغجر)، وهم الأشخاص المختصون برسم الوشوم والنقوش، كانوا يستخدمون خمسة إبر مدببة الرأس، ومادة تسمى الغنج، التي من خلالها يرسمون النقشة، التي تريدها الفتيات” .
وتشير “كرحة” بقولها هناك عدة تسميات للوشوم، منها: “بطن الحية، والهلالي والسيالات” التي تنقش على الصدر و”الحجول” التي يتم نقشها على القدمين، حيث هناك مقولة تقال للفتاة، التي تنقش على قدميها نقشة الحجول (شيلي شليل الزبون ليبين دك الحجول)، وتردف “كرحة”: “من أشهر نقشات الدك، هي التي تنقش على يد الفتاة، التي تقدم ابن عمها لزواجها، وتسمى النقشة “وسادة ابن العم” التي ترمز لحبها والقبول به كزوج”.
ظاهرة متجذرة
اليوم مع مرور الزمن وتطور المجتمع لا زالت ظاهرة “الرثامية- الدك” متداولة، ولكن بطريقة حديثة تختلف جذريا عن سابقها، لم تعد الفتيات يرغبن باتباع العادات القديمة، بل أصبحت تلاحق الشيء الأحدث والأسهل، وعادة وشم الجسد من العادات الموغلة في القدم، وهي تتمثل برسم رموز لها دلالات خاصة على أجزاء معينة من جسد الإنسان، وقد مارست الوشم أغلب شعوب العالم، والنساء على وجه الخصوص، وحيث إن لكل منطقة معتقداتها وطقوسها المتوارثة، فكذلك نجد أن أشكال الوشم ودلالاته تختلف بين منطقة وأخرى، وإلى زمن مضى غير بعيد، تعتز كثيراً من النساء بالوشم، وتتباهى به، وكان من الصعب أن تجد امرأة واحدة غير موشومة، ولعلَّ وشم الوجه، هو من أكثر أنواع الوشم تداولاً عند النساء في الجزيرة.
الرثامية وشم التاريخ
يُعرف الوشم، بأنه علامات أو رموز أو رسومات، ترسم على منطقة مختارة من الجسد ذات اسم معين، ثم ترش بمادة “النيلج”، وأهل تل كوجر أطلقوا على الوشم اسم “الدك”، وأسموا المادة، التي تذر على مكان الوشم لإظهار الرسوم “الغنج”
وتقول الحاجة ترفة العلو: “لا أذكر بالضبط متى رسمت الوشم على وجهي ويدي، لكن بالتأكيد إن ذلك حصل منذ مدة لا تقل عن السبعين عاماً، وقبل أن أتزوج ببضع سنوات، حيث طلبت والدتي من “الوشامة” أن ترسم لي وشم “الرثامية” و”الرواك” على وجهي، وهما من أشهر أنواع الوشم المعروفة، فالأول يدل على جمال البنت، والثاني يدل على نسبها الطيب، وأذكر يومها أنني تألمت كثيراً، حيث إنه كان من الطبيعي أن يتورم مكان الوشم، ويستمر ذلك عدة أيام، ليظهر أخيراً الوشم كما رسمته “الوشامة” وبلونه الأخضر المعروف، وكم كنت أشعر بالسرور وأنا أستمع لأغنية شعبية أو بيت شعر شعبي يذكر وشم الرثامية، أو الرواك[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,220 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | https://ronahi.net/
Gotarên Girêdayî: 9
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 12-10-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Çand
Welat- Herêm: Rojawa Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 12-10-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 12-10-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 12-10-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,220 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.17 KB 12-10-2022 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Jiyaname
Mîna Acer
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Erdal Kaya
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Jiyaname
Narin Gûran
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45

Rast
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
13-10-2024
Sara Kamela
Feylî
Babetên nû
Jiyaname
Şîrîn Xelef Hesen
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Xedir Xedir Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Heyder Seîd Xedr
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Menal Ilyas Meco
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Soniya Elî Qasim Cerdo
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Suwara Silêman Hisên Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Sehîla Eto Elî Mûrd
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîra Hemed Temir Xelef
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîr Yûsiv Krnûs Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Salim Elî Silêman Beşar
11-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  535,046
Wêne
  110,408
Pirtûk PDF
  20,314
Faylên peywendîdar
  104,539
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
301,394
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,089
عربي - Arabic 
31,072
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,672
فارسی - Farsi 
10,144
English - English 
7,630
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,485
MP4 
2,567
IMG 
202,078
∑   Hemû bi hev re 
236,453
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Jiyaname
Mîna Acer
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Erdal Kaya
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Jiyaname
Narin Gûran
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.438 çirke!