Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 524,014
Wêne 106,084
Pirtûk PDF 19,748
Faylên peywendîdar 99,070
Video 1,437
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,567

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,732

هەورامی 
65,711

عربي 
28,769

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,152

فارسی 
8,349

English 
7,151

Türkçe 
3,567

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,121

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergê...
Weşanên
Şerq û Kurdistan
دراسة في أدب الفولكلور الكردي- الحلقة السابعة-4 / 6 -ملحمة درويش عڤدي...حيدر عمر
Kurdîpêdiya projeya herî mezin a arşîvkirina zanîna (agahiyên) me ye..
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

حيدر عمر

حيدر عمر
هذه الملحمة تؤرخ معركة دارت عام ( 1791 ) بين القوات العثمانية وقوات إبراهيم باشا المللي، الذي كان قد شكل قوة عسكرية قوامها ( 70 ) ألف مقاتل، وأصبح زعيماً للتحالف المللي، الذي كان يتكون من ( 47 ) عشيرة، واتخذ من ويران شهر ( رأس العين ) عاصمة له، وامتد نفوذه من أرضروم إلى بيراجيك جنوباً، وشرقاً من جبل عبدالعزيز (هَرَگول )، إلى جبل سنجار في الجنوب الشرقي، وشمالاَ إلى جزيرة بوتان. وسيطر على الطرق المؤدية إلى حلب وديار بكر والموصل، وامتنع عن دفع الضرائب للدولة العثمانية، ورفض أن يخدم أبناء عشائر التحالف المللي في الجيش العثماني، ما أدى إلى أن يذاع صيته في الأرجاء حاكماً قوياً يهابه الولاة والمتصرفون العثمانيون في الجوار، وأوشك أن يعلن استقلال إمارته الكردية عن السلطنة العثمانية.
انتبه السلطان العثماني سليم الثالث الذي حكم بين عامي ( 1787 و 1807 ) إلى خطر هذا الرجل، فقرر توجيه قوة كبيرة إليه مكوّنة من آلاف الجند، مضافاً إليهم آلاف الفرسان غير النظاميين من عشيرة الجيس العربية والتركمان وقوات والي حلب ووالي الرقة ومتصرف مَلَطية، وجعل هذه القوة الكبيرة تحت قيادة سليمان باشا آل شاوي والي بغداد، زعيم عشيرة العُبيد العربية.
لم تستطع القوات المللية الصمود أمام تلك القوة الجرارة، فتراجعت مما دفع قائد القوات العثمانية سليمان باشا آل شاوي إلى التنكيل بالعشائر المللية، فأنهك قواتها، أعدم بعض رؤساء العشائر منهم سعدون باشا أخو إبراهيم باشا.
لجأ تمر باشا، أخو إبراهيم باشا، إلى درويش عڤدي ليقود قواته ضد قوات السلطان العثماني. ومن المهم جداً أن نعرف أن ثمة علاقة حب بين درويش وعدُّولة ابنة تمر باشا، فكان ذلك دافعاً قوياً يشد من عزيمة درويش المعروف كأشجع رجال عشيرته وأقواهم.
تتحدث الملحمة في بداياتها عن كيفية قبول درويش قيادة القوات المللية، فتذهب إلى أن تمر باشا أعلن في جمع كبير من أبناء العشائر أن ابنته عدولة، وهي معروفة بجمالها، ستأخذ فنجان قهوة بيدها وتدور به بينهم، فمن تناول الفنجان من يدها، يستحق أن يقود قواته، وأن يتزوجها. لم يتناول أحدهم الفنجان من يدها. ربما وجد درويش الأمر فرصة مناسبة لأن يحظى بمحبوبته، فاندفع إليها وتناول الفنجان، رغم أن عدولة لم تكن تريد ذلك خشية أن يلقى درويش مصرعه في هذه المعركة غير المتكافئة.
ثم تستمر الملحمة في الحديث عن حنكة درويش في قيادته ومعرفته إدارة المعركة وبطولته، فقد استطاع أن يلحق هزيمة نكراء بالجيش العثماني وحلفائه، في أكثر من موقع، مما جعل قادته يلجؤون إلى الحيلة والخدعة، فتراجعوا متظاهرين بالانسحاب، وساروا نحو أرض تكثر فيها جحور الفئران، ولم يكن درويش يعلم ذلك، فلاحقهم ولكن فرسه المسمى ( هدبان ) تعثًّرت قوائمها في بعض تلك الجحور، فتكسَّرت، وكان ذلك سبباً لأن يعود إليه جمع غفير من قوات السلطان، فيقاتلهم إلى أن يُقتل في أرض المعركة.
يمكننا أن نقسِّم هذه الملحمة إلى قسمين، أونعتبر الجزء الذي يتحدَّث عما سلف مقدمةً لها، نقف من خلالها على الأسباب التي أدّت إلى وقوع هذه المعركة، ونتعرَّف على درويش وبطولته وقصة الحب بينه وبين عدُّولة. وبناء على ذلك، يمكن تصنيفها بين الملاحم البطولية.
إلّا أن الجزء الغالب منها يُصَنَّفها ضمن ملاحم الحب والعشق، ذلك أن هذا الجزء، هو كما يُقال، من إنشاد عدُّولة وغنائها، فهي تغني وتصف حبها ومشاعرها وبطولة حبيبها، وترثيه رثاء حارّاً. تبدو أحياناً من خلال كل ذلك نزعة إيروتيكية، سنتحدث عنها في غير هذا الموضع.
لهذه الملحمة قيمة فكرية كبرى، تبدو من خلال تحالف الكرد، مسلمين وأيزيديين، في مواجهة تحالف العثمانيين وبعض العشائر العربية والتركمانية، مما يعني أن المخيال الشعبي أدرك قيمة اتحاد #العشائر الكردية#، فراح يدعو إلى هذا الاتحاد، وكذلك تبدو هذه القيمة من خلال الحب الذي جمع بين فتاة مسلمة وفتى أيزيدي كلاهما كردي، سمَوَا على النزعة الدينية.
ملحمة كَرّ وكُلُكْ.
ثمةملاحم بطولية أخرى كثيرة، تُروى على ألسنة الناس، منها تلك المسماة ملحمة كَرُّ و كُلُكْ ، التي جمعها أحمد آراس، و نشرتها دار النشر نو بهار في استانبول عام ( 2016 ). تدور أحداث هذه الملحمة حول بطولة أخوين توأمين لأبوين كانا معروفين بقوتهما بين العشائر الكردية. فالأم رغم كونها امرأة، كانت تصارع أقوى الرجال وتصرعهم، وقد اشترطت لزواجها شرطاً واحداً، هو أنها ستتزوج من يغلبها في المصارعة، وقد جرَّب كثيرون حظوظهم، إلا أنهم فشلوا، حتى ساقت لها الأقدار شخصاً يُسمَّى سليمان، كان قد هجر عشيرته رغم أنه ابن عم زعيمها، لأنه لم يعد يتحمَّل ما يمارسه ابن عمه من ظلم على أفرادها.
ينتهي المطاف بسليمان عند عشيرة عربية، فيعمل لدى شيخها راعياً، تراه ابنته، واسمها وردة ذات يوم، وهو يقتلع الأشجار بيديه، فتدعوه إلى مصارعتها، فإن غلبها ستتزوجه. وهذا ما حدث.
بعد فترة تلد وردة طفلين ذكرين توأمين، يسميان أحدهما كَرّ، (بفتح الكاف و لفظها من أعلى و آخر الفك العلوي و تشديد (الراء)، و الآخر كُلُك ، ( بضمّ الكاف و اللام ). يكبر الطفلان، ويشتد عودهما، ويتجاوزان في قوتهما وبطولتهما أبويهما، وينتشر صيتهما بين العشائر والقبائل.
ثم تحدث معركة بينهما وبين عشيرة أمهما ( دون معرفتهما أنها عشيرتها ) بسبب خطفهما فرس شيخ العشيرة، وهو فرس أصيل، ليقدمها الأخ المسمَّى كُلُك مهراً لأبنة شيخ عشيرته، فيقابلان بمفردهما جمعاً كبيراً من فرسان عشيرة أمهما، ويبديان بطولة خارقة، إلا أن كُلُك يُصاب بجروح بليغة، ويسقط عن فرسه، وإذ يراه أخوه كَرّ في تلك الحالة، يندفع نحو جموع الفرسان، فيقتل منهم خلقاً كثيراً، بينهم ستة أخوال له، ويأسر الخال السابع، ويلوذ الآخرون بالفرار.
إن هذه الملحمة، بالإضافة إلى تصوير الشجاعة والبطولة، فإن بعض أحداثها تعبِّر عن خصال اجتماعية عُرِفَتْ بها العشائر الكردية، وهي إن الفرسان حين يغزون قبيلة ما، فإنهم لا يهربون، حتى وإن حصلوا دون قتال على ما يريدون، بل ينتظرون ملاقاة رجال تلك القبيلة، وذلك حسب عُرفٍ متعارف عليه، وهو إن الهروب في هذه الحالة يعني لصوصية، بينما ملاقاة الرجال والأبطال وجهاً لوجه، واشتباكهم معهم في القتال، يعني أن ما أتوا به كان ثمرة شجاعتهم وبطولتهم، فلا يُعابون عليه. ولهذا انتظر الأخوان، بعد أن وصل كُلُك إلى الفَرَس، وأخذه عنوة من يد فتى كان يَرِدُها الماء، انتظرا إلى أن لاحقهم فرسان العشيرة، واشتبكوا معهما في قتال مرير، أدى إلى أصابة كُلُك بجروح بليغة، وموته على أثرها.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 889 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | http://www.semakurd.net/
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 31-10-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Çand
Kategorîya Naverokê: Edebî
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 01-11-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 03-11-2022 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 889 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Çand û Civak
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
AYNUR ARAS

Rast
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
13-07-2024
Sara Kamela
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Weşanên
Şerq û Kurdistan
17-07-2024
Burhan Sönmez
Şerq û Kurdistan
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 524,014
Wêne 106,084
Pirtûk PDF 19,748
Faylên peywendîdar 99,070
Video 1,437
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,567

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,732

هەورامی 
65,711

عربي 
28,769

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,152

فارسی 
8,349

English 
7,151

Türkçe 
3,567

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,121

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Çand û Civak
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Dosya
Enfalkirî - Zayend - Mê Enfalkirî - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Enfalkirî - Cureyên Kes - Enfakirin Enfalkirî - Cureyên Kes - Qurbaniyên Enfalê Enfalkirî - Ziman - Şêwezar - Kurdî ,Başûr - Soranî Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.297 çirke!