Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,891
Wêne 106,008
Pirtûk PDF 19,742
Faylên peywendîdar 98,975
Video 1,436
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,543

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,731

هەورامی 
65,707

عربي 
28,768

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,136

فارسی 
8,292

English 
7,139

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergê...
Weşanên
Şerq û Kurdistan
نشوء الدين
Kurdîpêdiya dîroka duh û îro ji bo nifşên siberojê arşîv dike!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
نشوء الدين
Kurtelêkolîn

نشوء الدين
Kurtelêkolîn

حاجي علو
يخطأ من يقول أن النشوء الديني قد بدأ في 300 ألف سنة أو40ألف سنة أو 8000 سنة قبل الميلاد أو 1250سنة فقط قبل الميلاد ……., هذه نقاط مرحلية في تطور الدين وليس نشوءه, فعندما نقول نشوء يعني البدء من الصفر (لم يكن فكان) فتكون ذرة منه ثم ذرتان وثلاث و و و …..إلخ , أساس الدين كتعريف شامل هو إدراك أو تحسس المخلوق للخالق, هذا أبسط تعريف قبل أن يتطور إلى التزهد وقتل النفس (الرياضة الروحية) ثم العبادات المختلفة والقرابين المتنوعة ثم الجهاد بالسيف في سبيل الله,
كيف نشأ الدين ؟
منشأ الدين هو النفع بمعناه الواسع , الدفء هو نفع , الغذاء هو نفع, النجاة من الأسد أو الغرق أو النار هو نفع ………
متى نشأ الدين ؟
لا نقول أنه نشأ مع الحجيرة (الكائنات الحية المجهرية) لكنه بالتأكيد نشأ مع النبات ولا يُمكن إنكار ذلك بأية حجة, فالنبات الذي تضعه في غرفة مظلمة فيها فتحة واحدة تسمح بدخول حزمة من ضوء الشمس, ستجده يتجه إلى تلك الحزمة الضوئية وإن تهيّأت له الظروف الكافية سيتمدد حتى يصل الفتحة وتخرج أوراقه منها , ولا يُمكن لبشر أن ينكر ذكاء هذا النبات وتحسسه للضوء وإدراكه نفعه لحياته ومن وجّهه إلى الهدف مهما كان مقدار هذا الذكاء ومكانه الذي يُرجح أن يكون جرثومة البرعم .
الغرائز التي تنتقل بالوراثة وتعتمد عليها الحيوانات البدائية كالحشرات مثلاً, إنما هي ذكاء وعلم مخزون في الكروموسومات الوراثية , ومع ذلك فهي تستخدم ذكاءها البسيط لكنه موجود, فالذباب تراه في أشهر الشتاء تجثم على الجدران التي تسقط عليها أشعة الشمس لتتدفّأ, فقد أدركت أن هناك شمس ودفء يزودها بالحياة وفهمت نفعها واهتمت بها وبذكائها عرفت أن تختار اللجوء إلى الحائط المشمس الدافئ وليس إلى الحائط البارد الذي في الظل, والنفع يؤدي إلى الإهتمام والإهتمام بالشيء يتطور إلى الإعتناء ثم التمسك به والخوف عليه من فقدانه حتى تنتهي إلى التقديس والعبادة والصلاة وتقديم القرابين, إنه مسلسل فكري طبيعي بدأ مع الخليقة وتطور وما يزال يتطور حتى اليوم ولن يتوقف طالما هناك عقل يفكر في دماغ المخلوق, هكذا نشأ الدين لدى جميع المخلوقات الحية البدائية قبل تطورها, حتى المتطورة جداً والتي ليست بحاجة إلى دفء الشمس فهي بحاجة إلى ضوئها لا حياة بدون ضوء الشمس ودفئها, لذلك فالشمس هي أول دين وقد بدأ مع الخليقة كأول معبود.
إذن فالدين كان توحيدياً بإله واحد هو الشمس منذ الخليقة وحتى إكتشاف النار قبل 40 ألف سنة في شمال العراق وهكذا أصبح الدين ثنوياً في شمال العراق الشمس وممثلها النار, حتى الثورة الزراعية وفي شمال العراق أيضاً قبل عشرة آلاف سنة قبل الميلاد وكان المخلوق قد تطور إلى إنسان وقد بلغ مرحلة متقدمة جداً من التطور الفكري فبرزت عوامل وأسباب فشل أو إزدهار المحاصيل تعزى إلى قوى غيبية مختلفة فكانت مرحلة تعدد الآلهة بدون ضوابط حتى دخل الثور خط الدين بإعتباره أهم عامل للزراعة, وبدأ التفكير في الخالق اللاهوتي الأعظم والملائكة والعبادات المختلفة , والصراعات البشرية ساهمت كثيراً في تذليل وتعظيم الآلهة المختلفة بعد تعددها بغير حدود, وبرز أناس هنا وهناك كنساك وكهنة ثم أنبياء ثم رسل يدعون إلى العودة إلى التوحيد ثانيةً بدءاً برسالة موسى 1250 قبل الميلاد بعد فشل كل تكهناتهم حول معرفة الخالق والخليقة والكون وما إلى ذلك من التفسيرات الدينية الروحية التي لم تنته إلى نتيجة حتى إستخدموا السيف ولا يزال الحبل على الجرار.
متى ظهر أول إنسان ؟
كان هذا تعقيباً على مقال للدكتور خيري الشيخ ولما طال إرتأينا نشره كمقال مستقل ونرجو أن ينال رضاه ورضا القراء الكرام. المقياس الذي حدده المؤرخون لتمييز الإنسان عن الحيوان هو الإنتصاب, الحيوان الذي يمشي منتصب القامة هو إنسان بغض النظر عن مقدار الذكاء , وهكذا إعتبر تاريخ ظهور أول إنسان مليون وستمئة ألف عام وهو تاريخ أقدم إنسان منتصب القامة عثروا على هيكله في كينيا أفريقيا وبالتأكيد هناك من سبقه بكثير, ثم تم العثور على إنسان جاوة في جزيرة جاوة الإندونيسية في حدود 300 ألف سنة قبل الميلاد وبعده عثر على هيكل إنسان نيا نيدرتال في ألمانيا , وأخيراً عثر على هيكل إنسان كرومانيون الذي لا يختلف عن الإنسان الحالي, في أكثر من مكان منها شمال العراق, فسموه جد الإنسان الحاضر ويعود تاريخه التقديري إلى 50 ألف سنة ق م على الأقل, وهو الذي إستخدم الأسلحة الحجرية والخشبية والعظام وإكتشف النار. أي من إنسان المراحل السابقة لم ينقرض لكن بالتطور تغيرت ملامحه لدرجة يختلف عن سابقه بشكل ملحوظ وهو نسله المتطور وقد لوحظ في التغييرات كبر الحجم وطول القامة وإختزال الشعر ونمو الذكاء وبصورةٍ مطردة.
أي من إنسان المراحل السابقة لم يدفن موتاه ولا حفر قبراً , بعد الإسقرار النسبي في الكهوف والقرى الزراعية البدائية في شمال العراق, خاصة بعد الثورة الزراعية في ال15 ألف سنة الأخيرة عمدوا إلى إبعاد والتخلص من الموتى بشتى الطرق أولها رمي الجثة في الحفر التي تصنعها الطبيعة كالمياه والإنهيارات ثم ردمها بالأحجار وما يتوفر من الأتربة فلم تكن هناك عدد للحفر, إلا في وقت متأخر جداً, بينما في الجنوب الذي زحفت إليه الحضارة من الشمال بعد عدة آلاف من السنين, حفروا القبور بكل سهولة بأبسط عظمة كون الأرض رسوبية سهلة الحفر, ويبدو أن الإيرانيين قد لجأوا إلى القبور الصامتة العالية للتخلص من موتاهم وإبعادهم عن الأنظار قد إخترعوها كطريقة مثالية لعدم قدرتهم على حفر القبور في ذلك الزمن . ثم أصبحت مبدأً دينياً لا يُمس حتى بعد توفر عدد الحفر, وفي الحقيقة لا توجد طريقة أفضل من الأخرى فكلها ليست طبيعية .
إذن فالدين هو جزء من المخلوق وبالنسبة للإنسان هو سجل تاريخه الفكري وأدبه وإن لم يكن دينه مكتسباً فهو تاريخه القومي والوطني وكل شيء في الشعب قد تخلَّد في الدين وهذا هو الذي ينطبق على #الئيزديين# الداسنيين عبدة الشمس والنار والثور حتى اليوم ولا يزالون يعيشون على الأرض التي إكتشفت النار وإهتدت إلى الزراعة .[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 832 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | sotkurdistan.net
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 22-10-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 80%
80%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 25-11-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 25-11-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 25-11-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 832 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya

Rast
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
13-07-2024
Sara Kamela
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Weşanên
Şerq û Kurdistan
17-07-2024
Burhan Sönmez
Şerq û Kurdistan
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,891
Wêne 106,008
Pirtûk PDF 19,742
Faylên peywendîdar 98,975
Video 1,436
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,543

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,731

هەورامی 
65,707

عربي 
28,768

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,136

فارسی 
8,292

English 
7,139

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Dosya
Şehîdan - Zayend - Mê Şehîdan - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Kurdistan Şehîdan - Cureyên Kes - Leşkerî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.438 çirke!