Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Zanista Civakê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mîtolojiya sumer
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 521,959
Wêne 105,580
Pirtûk PDF 19,661
Faylên peywendîdar 98,470
Video 1,420
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQER...
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
عيد خدلياس (خدر لياس)
Her wêne ji sed peyvan bêtir dibêje! Ji kerema xwe re wêneyên me yên dîrokî biparêzin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عيد خدلياس (خدر لياس)

عيد خدلياس (خدر لياس)
إعداد: نسيم شمو
الديانة #الأيزيدية# هي امتداد لأحد وأقدم الديانات الشمسانية الأزلية في العالم, وحسب مفهومها الميثولوجي والديني وتفسيرها للحياة خصوصاً في التراث والفلسفة وتكوين الخليقة وأيديولوجيتها, وهي تحتفل في أيام معينة من السنة حسب تقويمها الشرقي “الشمسي” وتمارس جميع طقوسها وعاداتها الدينية وهذه تختلف عن غيرها من شرائح المجتمعات الأخرى, ولكن مع الأسف خلال مسيرتها الطويلة وظهور الأديان السماوية فقد غُيِّبَ هذا التراث والعادات الاجتماعية الكردية القديمة, ومازال المجتمع الأيزيدي محافظ على نفسه في التواصل والاحتفاظ بهذه الخصوصية إلى يومنا هذا.

أبناء الديانة الإيزيدية من أكثر الملل ميلاً إلى الابتهاج والاحتفال، فالأعياد كثيرة وهي موزعة على فصول السنة الأربع ولكل واحدة من هذه الأعياد تاريخ محدد ولها معاني ومدلولات خاصة بها ولكل منها طقوس وممارسات ذات معاني ترتبط بالعيد وأسبابه ومناسبة حدوثه. العادات والتقاليد بالنسبة لأبناء الديانة الإيزيدية تعتبر كنز ورأس مال وموروث ثقافي متراكم تم جمعه منذ فجر التاريخ الحضاري الانساني وعبر سنوات مديدة من التعب والشقاء وربما الويلات، لذا فانه وأمانة للزمن والمستقبل يجب احترام تلك الكنوز والحفاظ عليها من الضياع والاندثار والتلاعب بها.

الديانة الايزيدية بأيام معلومة من السنة وتمارس طقوس ومراسيم قد تلتقي أو تختلف مع غيرها من الديانات إلا أنه هناك مراسيم وأعياد مشتركة كعيد خدر لياس، هذا العيد قديم جداً وتتميز بطقوسه ومراسيمه عند الايزيدية، يقع هذا العيد في أول خميس من شهر شباط ((شرقي)) حيث تعتبر هذه الأيام خصوبة الأرض وقدوم البركة والسعادة، ويسبقه ثلاثة أيام صيام وتتخلله عدة طقوس، حيث أن يوم الاُثنين الصوم ل#خدرلياس# ويوم الثلاثاء لخدر نبي أما يوم الأربعاء للمراد (الأمنيات) والصوم فرض على كل شخص يحمل اسم خدر أو الياس والصوم يكون صوماً اعتيادياً بالامتناع عن المأكل والمشرب من شروق الشمس حتى غيابها والابتعاد عن الملذات، أما يوم الخميس يكون عيد خدرلياس والجمعة عيد خدرنبي، والاحتفال بهذا العيد يقتصر على مراسيم اجتماعية وشعبية وليس هنالك أية مراسيم دينية خاصة في معبد لالش المقدس، المعبد الوحيد للإيزيديين في العالم.

لهذا العيد طابع خاص ومميز حيث يحرَّم فيه نحر الأضاحي والقرابين ويمنع الصيد أيام الصوم والعيد ويجب تجنب السفر باعتقاد أن خدر لياس وخدر نبي يتجولان وحدهم في البراري لزيارة البيوت.
يعتبر هذا العيد مرتبط بالعملية الزراعية وطقوسها، ووفق مفاهيمنا فانه بحلول العيد ينتهي موسم نثر أو زراعة البذور، وبدء موسم الإخصاب في الطبيعة. ولدينا قول معروف بلغتنا الكردية يلخص ذلك، ومفاده (Xidirliyas sal xelas) ومعناه (بحلول عيد خدرلياس فان موسم نثر البذور انتهى).

شخصية خدرلياس سماوية أسطورية خالدة حيث عرف قديماً كإله للزراعة والمطر وإنه نبي مرسل ومُصْلِحْ يُستغاث به في المحن والمصائب وهداية البشر، ومن الملاحظ أن لشخصية خدرلياس وموسمه علاقة قوية بالزراعة والإنبات حيث بحلوله فان موسم زراعة الحبوب قد أوشك على الانتهاء وصيامه من أجل البركة وزيادة الانتاج الزراعي وإحلال الخير في الأرض.

بحسب ميثولوجيه الديانة الايزيدية فإن خدرلياس ملاك ينزل إلى الأرض في قلعة #ماردين# بشمال كوردستان كل سنة في هذا الموسم على هيئة انسان لرعاية المزروعات، حيث إن (خدر) ليس اسم شخصية معينة وإنما صفة الهية مقدسة، والجدير بالذكر بان نياشينه ومزاراته المقدسة منتشرة في أماكن تواجد الايزيديين ولا يخلوا معبد لالش المقدس من ذلك ويتم زيارته في العيد.

وفي ليلة العيد تُهيِّئ ربات البيوت الملابس الزاهية لأبنائها وتقلي كمية من البقوليات على شرط أن تتكون من سبعة مواد ” دلالة على الملائكة السبعة ” مثل( القمح, الشعير, العدس , الحمص, الذرة, بذور عباد الشمس, البطيخ, سمسم…… ) وتسمى ” قلاندك” ومن ثم يتم طحنها بعد القلي بواسطة الرحى “Destar” ثم توضع في صحن على مكان مرتفع ومعزول أي في غرفة هادئة حتى الصباح وحسب الاعتقاد بأن خدرلياس سيزور المنزل ويترك بصماته على هذا الطحين، فيزداد فرحة أفراد العائلة أكثر فرحة وبهجة بحضور هذه الشخصية لها أي بمعنى تلك السنة يتحقق كل أمنياتهم وآمالهم، ويزداد الخير والبركة في ملكهم وحالهم. في صبيحة العيد تقوم ربات البيوت بإضافة مستخلص التمر أي الدبس أو العسل إلى طحين الحبوب المقلية لصنع حلاوة العيد المسماة ” پيخوين” أي بدون دم وتكون على شكل كرات مدورة بحجم كف اليد، وكما يتم توزيعها على الجيران والاقرباء كصدقة على أرواح الأموات، كما يقوم الأهالي بأخذ بعض من البيخوين ونشرها على الحقول والمزروعات حتى تحل الخير والبركة.

كما ذكرت بان هذا العيد هو عيد لتحقيق الأمنيات حيث يتم تحضير قرص مالح جداً من خلال خلط طحين الحبوب المقلية مع كمية من الملح ويتناوله الشبان والشابات غير المتزوجين في الليلة التي تسبق العيد وينامون دون أن يشربوا الماء، باعتقاد أن الشخص سواء كان شاباً أو فتاةً إن رأى في منامه قد شرب الماء في بيت ما فيؤكد بأن نصيبه في الزواج سيكون من ذلك المنزل أو قريب منه او حتى من تلك القرية.

اتمنى من جلالة الباري أن يعيد علينا وعلى كل أرجاء العالم هذا العيد بألف خير وسلام.

يصادف العيد هذا العام بحسب التقويم الميلادي يوم الخميس20 /2/2020
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 660 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | موقع https://pydrojava.org/- 08-12-2022
Gotarên Girêdayî: 8
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 20-02-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 08-12-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 10-12-2022 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 660 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)

Rast
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
03-07-2024
Burhan Sönmez
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Babetên nû
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Zanista Civakê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mîtolojiya sumer
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 521,959
Wêne 105,580
Pirtûk PDF 19,661
Faylên peywendîdar 98,470
Video 1,420
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Dosya
Navên Kurdî - Zayend - Mê Navên Kurdî - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Şehîdan - Zayend - Nêr Şehîdan - Welatê jidayikbûnê - Rojhelatê Kurdistan Şehîdan - Partî - Hêzên Parastina Gel - HPG Şehîdan - Cihê jidayikbûnê - Sine Şehîdan - Dereceya leşkerî - Leşker Şehîdan - Sedema mirinê - Karên terorîstî Şehîdan - Welat - Herêm (Şehîd) - Başûrê Kurdistan Şehîdan - Cureyên Kes - Leşkerî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.828 çirke!