Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,832
Wêne 106,003
Pirtûk PDF 19,742
Faylên peywendîdar 98,975
Video 1,424
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,520

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,727

هەورامی 
65,707

عربي 
28,766

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,136

فارسی 
8,292

English 
7,139

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergê...
Weşanên
Şerq û Kurdistan
الكورد ونضالهم.. في وثائق الارشيف العثماني
Kurdîpêdiya wergirtina agahdariyê hêsantir dike, Ji ber vê yekê mîlyonek agahdarî li ser telefonên we yên destan tomar kir!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الكورد ونضالهم.. في وثائق الارشيف العثماني

الكورد ونضالهم.. في وثائق الارشيف العثماني
$الكورد ونضالهم.. في وثائق الارشيف العثماني$
هرمان علي
(الكورد ونضالهم (1817-1867) في وثائق الارشيف العثماني) كتاب ألفه الكاتب الكوردي سينان هاكان باللغة التركية، وقام بترجمته إلى الكوردية الكاتب والصحفي المترجم بكر شواني كتب مقدمته وراجعه (د.جبار قادر). انه جهد علمي مليء بالمعلومات التأريخية، مصدره الرئيس وثائق الارشيف العثماني، وقد كانت الوثائق ذات الصلة بالشأن الكوردي والكوردستاني في هذا الارشيف ممنوع تداولها من قبل الباحثين، فيما فسحت الحكومة التركية في الآونة الأخيرة المجال امام بحث وتقصي وثائق هذا الارشيف ذات الصلة بالكورد وموطنهم. وقد استطاع الباحث سينان هاكان الاطلاع على كم من هذه الوثائق التي تحولت إلى نواة كتابة واعداد هذا الكتاب.
ومثلما تشير الوثائق، فان العثمانيين اتبعوا خلال ثلاثة قرون متتالية (بداية القرن السادس عشر حتى بداية القرن التاسع عشر) سياسة عدم التدخل في التركيبة الاجتماعية للكورد والتشكيلات الادارية لكوردستان. حيث تم توكيل الامراء والزعماء الكورد بإدارة مناطق وولايات كوردستان العثمانية الموزعة حاليا بين تركيا والعراق وسوريا. وقد تركت هذه السياسة آثارا مهمة على الاحداث السياسية في كوردستان.
ويتطرق الباحث إستنادا لوثائق الارشيف إلى مرحلة التنظيمات التي جاءت ضمن مسعى العثمانيين لتجديد وتحديث وعصرنة دولتهم الهرمة. وقد فرضت القوى الغربية الصاعدة عليهم منح الحقوق الادارية والاقتصادية للشعوب غير المسلمة في الامبراطورية. وتسرد لنا هذه الوثائق تداعيات هذه المرحلة الحساسة المليئة بالآلام والفواجع على أوضاع كوردستان، ومن خلال سعي العثمانيين لفرض المركزية كنظام للدولة وعصرنتها. وهكذا سعى العثمانيون لإنهاء الادارات شبه المستقلة للامارات الكوردية. وقد تحولت كوردستان خلال العقد الثالث من القرن التاسع عشر إلى ساحة صراع وحرب بين السلطنة العثمانية والامراء الكورد الذين تداعت عروشهم جراء الضغط المتزايد للقوات العثمانية.
تتحدث الوثائق المنشورة في الكتاب، والتي هي تقارير لكبار المسؤولين العسكريين والاداريين في المناطق الكوردية رفعوها حول تفاصيل انتفاضات الامراء ورؤساء القبائل والاقطاعيين الكورد، للباب العالي في الاستانة. وتضمنت الوثائق أيضا رسائل الامراء ورؤساء العشائر وكبار الملاكين والاقطاعيين إلى الحكومات المجاورة وفيما بينهم، حيث تم ضبطها اثناء قمع ثوراتهم.
تستعرض هذه الوثائق كذلك تنقل القبائل الكوردية الرحالة على جانبي الحدود بين ايران الصفوية والدولة العثمانية، حيث تأتي هجرتها وترحالها بحثا عن الكلأ والمراعي بين مشاتي كوردستان ومصايفها، ومع ان هذه القبائل تنتقل داخل جغرافية محلية (كوردستان) الا ان هجرتهم واجتيازهم الحدود كانت السبب وراء إندلاع الصراع بين ايران والعثمانيين، وحاول كل طرف منهم استغلال هذه القبائل ضد الطرف الآخر. وكانت في كوردستان القلاع والحصون المنيعة التي بناها الامراء الكورد، حيث تحولت هذه القلاع إلى مادة للصراع السياسي والعسكري بين العثمانيين وايران، وكذلك وجود بعض الخيرات المهمة والموارد التي أدت إلى تأجيج الصراعات، فعلى سبيل المثال فقد أدى وجود معدن الزرنيخ في أراضي الامارة إلى سقوط امارة هكاري.
وتتحدث إحدى الوثائق عن معركة غازران، حيث يقول المارشال الالماني (هيلموت فون مولتكه) الذي كان في صفوف الجيش العثماني في حملة له على كوردستان، في رسالة حررها عام 1838متحدثا عن هجوم للجيش العثماني على شمال كوردستان قائلا (لايجوز ان تحسدوننا على هذه الحرب، لقد كانت منذ البداية حتى النهاية قذرة وخطرة.. هنالك نساء جرحى، لكن وجود هؤلاء الاطفال الذين اصيبوا برؤوس الرماح، يرسل اشعة مرة ومليئة بالآلام على هذه الحركة العسكرية).
مع ان الدولة العثمانية، قد حكمت على مدى اربعة قرون الجزء الاعظم من كوردستان (عرف بكوردستان العثمانية) الا ان السلطة الحقيقية في كوردستان كانت بيد الامراء والزعماء الكورد. لكن سلسلة الهجمات التي نفذها الجيش العثماني خلال اعوام (1834-1839) قد فتحت الطريق امام الجيش العثماني ليصل إلى مناطق لم يصلها على مدى قرون خلت أي جيش. وتتناول الوثائق الخلافات مابين الامراء الكورد ومشاركة الكورد انفسهم في اضطهاد شعبهم. أحد الامور الجديرة بالانتباه هو أرشيف الرسائل التي تبادلها الامراء الكورد فيما بينهم أو مع كبار مسؤولي الدول المجاورة، حيث كتبت جميعها باللغات العربية والفارسية والتركية.
وتشير الوثائق إلى انه اضافة للنفوذ العثماني والايراني وتأثيرهما على اوضاع كوردستان، فان الدول الكبرى كبريطانيا وفرنسا وروسيا وحتى الولايات المتحدة بات لها حضور في كوردستان وعموم الشرق الاوسط. والجدير بالذكر ان حرب الأمير بدرخان ضد النساطرة قد الحقت أفدح الخسائر بالشعب الكوردي واثبتت غفلة القادة الكورد آنذاك عما يدور حولهم من تغييرات، وبالتالي شوهت هذه الحرب صورة الشعب الكوردي لدى الرأي العام الغربي. وبالتالي جرد الكورد من كل دعم محتمل من جانب القوى الغربية لحركة النضال التحرري الكوردي.
وتتطرق العديد من وثائق الارشيف العثماني الى مآل الامراء الكورد اثر سقوط اماراتهم وكيف تعرضوا للسجن والنفي والابعاد مع اسرهم وحاشياتهم. وقد جاء سقوط الامارات الكوردية بسبب التفاوت في نوعية التسليح مابين الجيش العثماني الذي كان يمتلك الاسلحة الحديثة، وجيوش الامارات الكوردية التي كانت بحوزتها اسلحة قديمة، وبذلك فقد دكت المدفعية العثمانية حصون وقلاع عواصم الامارات وثغورها.
والاهمية الاستثنائية لهذا الكتاب تكمن في ان هذه الوثائق قد رتبت حسب الترتيب الزمني لحدوثها، حيث تم اتباع سلم كورنولوجي بحسب الوثائق ذات الصلة بالاحداث والوقائع التي شهدت نهاية عهد الامارات الكوردية الذي أمتد منذ عهد السلطان سليم حتى عهد التنظيمات. وقد كان لكوردستان دور مهم في الصراع العثماني الايراني، حيث ان ثلاثين امارة كوردية اعترفت بها السلطات العثمانية رسميا، وقد ساعدت هذه الامارات العثمانيين في صراعهم مع ايران. ويشير الرحالة التركي اوليا جلبي إلى ان كوردستان تمتلك (500) الف مسلح وتضم كوردستان (776) قلعة عامرة.
وقد عرض سينان هاكان في مؤلفه الوثائق في عشرة فصول وفق الترتيب الزمني للاحداث. ومن المهم الاشادة بجهد المترجم بكر شواني الذي برع خلال السنين الاخيرة بترجمة مصادر مهمة من التركية إلى الكوردية. وقد صدر الكتاب ضمن منشورات الاكاديمية الكوردية في اربيل، وضم في نهايته تصويرا لعدد من وثائق الكتاب. وهو أضافة جديدة للمكتبة الكوردية.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 596 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 16-08-2016 (8 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Kategorîya Naverokê: Belgenameyî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 98%
98%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 09-01-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 10-01-2023 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 596 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Çand û Civak

Rast
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
13-07-2024
Sara Kamela
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Weşanên
Şerq û Kurdistan
17-07-2024
Burhan Sönmez
Şerq û Kurdistan
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,832
Wêne 106,003
Pirtûk PDF 19,742
Faylên peywendîdar 98,975
Video 1,424
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,520

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,727

هەورامی 
65,707

عربي 
28,766

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,136

فارسی 
8,292

English 
7,139

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Dosya
Enfalkirî - Zayend - Nêr Navên Kurdî - Zayend - Bêl alî Enfalkirî - Netewe - Kurd Cih - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Pirtûkxane - Welat- Herêm - Tirkiya Enfalkirî - Cureyên Kes - Çalakwanê siyasî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.5 çirke!