د. نەسرەدین ئیبراهیم گۆلى*
ریفراندوم وەک ڕێیەک و ئالاڤەک بۆ چارەسەرکرنا ئاریشەیێن ئالۆزێن سیاسی و بۆ گۆهۆڕینا سیستەمێ دەستهەلاتێ و یانژی بۆ پەسندکرن یان ڕەتکرنا پرۆژە یاسایەک و نەخاسمە ژی پشتی جەنگێ جیهانیێ دوویێ چەندەها جاران یا ل وەلاتێن جودا هاتیە پیادەکرن و بۆ ڤێ مەرەمێ ڕاستەوخوە پەنا یا هاتیە برن بەر ب زانینا بیروباوەرێن خەلکێ و ئەڤ چەندە یا بوویە دەلیڤەیەک بۆ چارەسەرکرنا گەلەک ئاریشەیێن جیهانی یێن هەڤچەرخ و دبیت ل هندەک جهان ژی هندەک ئالۆزی دروست کربن.
ل ناڤەراستا سالا بۆری و پشتی داگیرکرنا گەلەک جهێن جۆگرافیایی و دەڤەرێن ڤەقەتیای ژ کوردستانێ ژ ئالیێ تیرۆریستێن داعشێ ڤە دەنگۆیا دەولەتا کوردی گەلەک ژ جاران بهێزتر لێهات. هەر چەندە ئەڤە نە بیرۆکەیەک نوویە، لێ پشتی کاودانێن شنگارێ یا مەزنتر بووی و کارێ گەهشتیە هندێ دبیت خوە د پرۆسێسا ڕیفراندومەکێدا ببینیت کو ئەڤ چەندە دبیتە وەرچەرخانەک دیرۆکی و سیاسی و جۆگرافی و دیمۆگرافی ژی ل دەڤەرێ پەیدا بکەت.
ئەوا جهێ گرنگی و دگەل هندێ دا ژی مەترسیێ یە ئەوە کو ژبلی گۆنجینا سەقایێ سیاسیێ دەڤەرێ و جیهانێ وەک فاکتەرەک مەزن بۆ سەرکەفتنا ڤێ پرۆسێسێ هند ژی سەرکەفتنا وێ گرێدایە ب وێ ئێکێ کۆ مێنتالیتە و ئەقلیەتێ هزریێ سەرکرداتیا کوردستانی ب گشتی و یا تاکێ کوردی نەخاسمە بگەهیتە ئاستەکێ پێدڤی و نیمچە ستاندەرد دا ڤێ ڕاستیێ قەبوول بکەت و ب هندێ ڕازی بیت کو نەتەوا کوردی و کوردستانی پێدڤی ب ڕیفراندومەکێنە. چونکی چەند فەرە کو ئاستێ هزری و تێگەهشتن و مێنتالیتەیا تاکێ کوردی بگەهیتە ئاستەکێ هەستیار هەتا بزانیت “ب دەولەتبوون” مفایا بۆ وی هەی، هند ژی یا فەرە کۆ بزانیت و ئەڤ هزرە ل نک وی گەشێ بکەت کو یێن هەین کەسان و لایەن کو بۆ بەرژەوەندیێن تایبەت یان لاوازیا هەستا نەتەواتی و نزمبوونا هوشیاریێ و سەرپێبوون و ژێیاتیا نەتەوەیی دژی ڤێ پرۆسێسێ کاردکەن یان ژی هندەک وەلات و دوژمنێن دێرینێن مە، کو بەردەوام بزاڤێ دکەن ل سەر هندێ ئەڤ پرۆسە سەرنەگریتن و نموونە ژی ئه و پووتەپێدان بوویە یا هندەک دەولەتێن دەڤەرێ پێشکەشی داعشێ کرین و ب خەیالا خاڤا خوە ڤیای کوردستانێ ژ بن بهاڤێژن، بەلێ پشتی دیتی کو پیلانا وان دەولەت سەرێ سەرکرداتیا کوردستانێ و نەخاسمە سەرۆک بارزانی و پێشمەرگەهێن گیانفیدا سەرنەگرت ژنوو بەزین و هاتن و خوە شرین کرن. ئەڤ دوژمن و نەیارە بەردەوام یێن د کێشانا پیلانا دژی کوردستانیان. لەوما یا فەرە د ناخ و دەروونێ ستراکچەرێ کوردستانیان تۆڤێ هندێ بهێتە چاندن کۆ ئەم پێدڤی ب ” ب دەولەتبوونێ ” نە. ئەڤ ڕاستیە هینگی بۆ مە خوەیا دبیت کۆ ئەم دبینین جاران بزاڤێن بۆ ڤێ مەبەستێ سەرناگرن و ئارمانجێن خوە بدەستڤە نائینن و نێزیکترینی ڤێ نموونە ئەزموونا سکۆتلەندایە کو بێ ئەنجام دەرکەفت.
ئەڤ ئانکو ئەزموونا کوردستانیان د دیارکرنا ئاییندا خوە ژبلی ئێکڕێزیا مالێ و تەبایی و برایەتیێ و گۆریکرنا بەرژەوەندیێن تایبەت د ڕاست بەرژەوەندیێن گشتیدا، هند ژی پێدڤی ب وێ چەندێیە کۆ ئاستێ هزری و مێنتالیتەیا وی هەست ب هندێ بکەت کو بۆچی و ژپێخەمەت کیژ ئارمانج و مەرەمێ یە کو پێدڤیە کوردستانیان ژی ببنە خودان دەستهەلات و وەلاتەک سەربخوە. ئەڤەیە ئارمانجا سەرەکیا ڕیفراندومێ بۆ وان.
کارکرن ل سەر ڤی لایەنێ کەساتیا تاکێ کوردستانێ گەلەک گرنگە. بەلاڤکرنا ڕەوشنبیریا هزری و زانینی یا وی و ل بیرا وی ئینانا هەمی ئه و نەخۆشی و تەحلی و سەختیێن ب درێژاهیا دیرۆکێ و نەخاسمە ڤان چەند دەه سالێن بۆریدا، پێدڤیە ل دەزگەهێن ڕاگەهاندنێ ببنە هێڤێنێ کار و چالاکیێن هشیارکرنا مێشک و هزرا تاکێ کوردستانی بێی جیاوازییا ئاینی و نەتەوەیی و عەشایری و مەزهەبی، ژ پێخەمەت تێگەهاندنا وی ژ پێدڤیاتیێ بۆ ڕیفراندومەکێ، کو ببیتە پەرژان و سنۆرەک بۆ هەمی ئه و زۆرداری و ستەما ل ڤی تاکی و ل بن ناڤونیشانێن جوداجودا دا دهێتەکرن.
*بسپۆری پێداگۆگیا و سایکۆلۆژی/ بەشی دەروونزانی/ زانستگەی زاخۆ.[1]
Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet bi zimana (کرمانجی) hatiye nvîsandin, klîk li aykona
bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەڤ بابەت ب زمانا (کرمانجی) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا
بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
Ev babet 1,254 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!