Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,059
Wêne 105,777
Pirtûk PDF 19,704
Faylên peywendîdar 98,652
Video 1,420
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
دقة الشيخ سعيد
Daneyên taybet ên Kurdîpêdiya ji bo girtina biryarên civakî, siyasî û neteweyî alîkariyek bêhempa ye... Dane ew xwedî biryarder e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
دقة الشيخ سعيد
Kurtelêkolîn

دقة الشيخ سعيد
Kurtelêkolîn

#بدري نوئيل يوسف#

سميت في حينه ( دقة الشيخ سعيد ) أي ما دَقَّ وجَلَّ من الحوادث هكذا تسمى في مدينة الموصل أي حادثة مقتل الشيخ سعيد البرزنجي الذي كان من قادة الحركة الكردية القومية المناوئة لحزب الاتحاد والترقي الذي سيطر على السلطة في الدولة العثمانية اثر انقلاب 23 تموز / 1908 وخلع السلطان عبد الحميد الثاني( 1876 1909 ) ، وينتمي الى اسرة كبيرة وكريمة معروفة في كردستان وهو والد الشيخ محمود الحفيد

الشيخ سعيد بن كاكا أحمد بن الشيخ معروف الحفيد البرزنجي ،كان يتمتع بمركز ديني في مدينة السليمانية اكسبته حظوة السلطان عبد الحميد الثاني وثقته الذي كان يجد ان الشيوخ وأصحاب الطرق الصوفية تأثيرا كبيراً في تعزيز حكمه ، بعد اعلان الدستور العثماني عام 1908 م وسيطرة الاتحادين على الحكم شعروا أن الشيخ سعيد اصبح خطرا عليهم ويهدد مصالحهم بعد وصفه للاتحادين بالمارقين ، لذا اصدروا امر يقضي بوجوب ترك الشيخ سعيد وذويه السليمانية لأنهم أصبحوا خطر على الأمن في المدينة وان يتوجهوا إلى مدينة الموصل حتى اشعار آخر أي نفي ، فامتثل الشيخ سعيد للأمر وجاء إلى الموصل هو وذويه وخدمه ونزل في الدار الواقعة في شارع القشلة (العدالة) العائد إلى محمد باشا الصابونجي المقابل للمدرسة الاعدادية الشرقية .
أما كيف وقعت حادثة مقتل الشيخ سعيد البرزنجي ونجله الشيخ أحمد وعدد من ذويه في الموصل عام 1909 م خلال حكم الاتحاديين وبداية الاحتلال البريطاني للموصل .
فقد أقام الشيخ سعيد في الموصل ردحا من الزمن بعيدا عن بلدته السليمانية،وكان معه عدد كبير من أتباعهُ المسلحين لحراسته ، وبدأت هذه المأساة الدموية في مساء اليوم الثاني من عيد الأضحى المبارك لعام 1909 ، إذ خرج نجلي الشيخ (احمد ومحمود) بصحبة (بهاء افندي) وهو رئيس كتاب كمرك الموصل من منزل مصطفى بك القائم مقام العسكري للتجوال في شوارع الموصل ، إذ تعرض بهاء افندي وكان ثملا لإحدى النساء في منطقة باب الطوب ، والازدحام على اشده في المنطقة بمناسبة العيد ، وكانت مزدحمة بالمتجولين من رجال ونساء وشباب وأطفال وباعة متجولين ، كان هذا العمل يعتبر أمراً منكرا لا يسكت عنه أي شريف وغيور ولهذا تصدت له جماعة من اهل البلدة وتفاقم النزاع بعد تدخل الشيخين احمد ومحمود وتطور النزاع بعد تدخل الجندرمة وبين الاهالي وطال الجدال وخشن الكلام حتى انتهى بتوجيه السلاح بعضهم الى بعض فقتل عدد من أبناء الموصل وقد حاول والي الموصل ارجاع النظام والهدوء الى نصابه إلا ان دائرة الفتنة اتسعت .
في اليوم التالي انتشرت اشاعة مفادها ان ما وقع من الاعتداء على الاهالي من قبل الجندرمة كان بإيحاء من نجلي الشيخ سعيد لان اتباعه كانوا في منطقة باب الطوب وقت حدوث النزاع .
انتقل الخبر بين سكان الموصل كانتقال البرق وثارت ثائرة الجماهير الذين تسلحوا،فحمل كل رجل يملك سلاحا سلاحه وتوجه الى حيث يقيم الشيخ سعيد وأتباعهُ ، وكان أتباع الشيخ ايضا مسلحين تسليحا جيدا بالبنادق والمسدسات ، وكان بالقرب من مقر الشيخ مخفرا يضم جنود اكراد فانضموا الى أبناء قومهم وأخذوا يدافعون عنهم وطال القتال وأستمر الناس يتهاوون صرعى ولكن الموت لم يثني سكان الموصل عن عزمهم حتى تمكنوا من القضاء على اتباع الشيخ وصار الفتك بين قاب قوسين أو ادنى فلم يجد الشيخ ملاذا أفضل من الالتجاء للدين فحمل المصحف الشريف وخرج من مخبأه وسار وسط الجموع وهو محني الرأس ، بهت الحاضرون ولم يطيقوا حراكا ولم يجروا احد التقرب منه أو ايذائه ولو بخدش بسيط وأخذ يسحب خطواته البطيئة على هذه الحالة مسافة طويلة وكان يقصد الوصول الى السراي مقر الوالي (الفريق زكي باشا الحلبي )حتى صار على عدة خطوات من مقصده والناس لا يعرفون كيف يعالجون الموقف احتراما للمصحف الشريف الذي يرفعه فوق رأسه ، وفي هذا الاثناء تقدم رجلا نحوه وأخذ المصحف الشريف من بين يده بلطف موديا واجب الاحترام والتقديس ثم ابتعد عنه ، وفي لمح البصر هجم الناس المحتشدون عليه وتركوه جسدا بلا روح في ثوانِ معدودات وهكذا قضيّ على الشيخ وأتباعه جميعا كما ابيدوا الجنود الذين ساندوه ، واتجهت بعض الجموع الى دار الشيخ واقتحموه وقتل ابنه الشيخ احمد ، ولم ينجو إلا ولده الشيخ محمود كان حينذاك في دار خضير الهماوندي مقدم الدرك في الموصل ثم نقل الى دار محمد جلبي الجادر إذ تم ايصاله الى دار الحكومة ويشير القنصل البريطاني أن الشيخ محمود خضع للمراقبة حتى عام 1909 م فعاد الي السليمانية وتولى الزعامة وسعى إلى التخلص من سيطرة الدولة العثمانية على كردستان خلال الحرب العالمية الأولى .
كانت نتيجة هذه الدقة مقتل لا يقل عن خمسمائة رجل من أبناء المدينة ولم يكتفوا بل ثارت ثائرتهم وأرادوا الفتك بالوالي والموظفين الاتراك لأنهم وقفوا ضدهم ، تجمعت الجموع الغفيرة في الشوارع وسارت متجهة نحو القشلة حيث مقر الحكومة وخرجت اليهم جيوش الترك لتفتك بهم فتكاً ذريعاً لم يذوقوا مثله من قبل لان الوالي اعتبر عملهم هذا ثورة ضد الدولة .
اخذ العقلاء يفكرون بطريقة لتهدئة الجماهير الغاضبة وإرجاعهم الى منازلهم لتزول هذه الغمرة السوداء عن المدينة التي تنذر بشر عميق يخيم فوق سكانها ،فذهبوا الى شيخ وقورا يحترمه الجميع وهو من عائلة الرمضاني ولا يخالفون اوامره وبعد جدال معه اقتنع بالخروج لملاقاة الجماهير الغاضبة ، ركب فرسه وخرج متجها نحو الجموع التي ملأت الشوارع ويذكر ان احد القناصل الغربيين رآه فسأل عنه فقيل انه ذاهب لتهدئة الجماهير الثائرين واستبعد القنصل أن يتمكن من اعادة رجل واحد ولكنه وقف محتار عندما رآه يتقدم باتجاه الجماهير ويقول لهم أرجعوا الى دوركم فأنا لا ارضى عن عملكم ، وكأنهم بسحر ساحر يتسابقون عائدين الى منازلهم وفقدوا حماسهم الملتهب وأخذ يواصل مسيره وسطهم وهو يردد العبارة والجماهير تنسحب دون أن تنبس بكلمة واحدة ولم يبقى احد في الشوارع وهدأت المدينة ونجت من الخطر .
هذه الحالة لا يمكن أن تتكرر في عصرنا الحاضر لان الحضارة الحالية افسدت الايمان العميق الذي يتغلغل في النفوس حتى ولو كان رجل الدين مؤمنا وقورا ذا منزلة رفيعة .
المصادر :
1.حياة بلا نجوم ... يوسف قصير
2.الشيخ محمود الحفيد .. الدكتور كمال مظهر .[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 529 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | algardenia.com 2015-12-22
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 22-12-2015 (9 Sal)
Bajêr: Mûsil
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 84%
84%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 10-02-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 11-02-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 10-02-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 529 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898

Rast
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,059
Wêne 105,777
Pirtûk PDF 19,704
Faylên peywendîdar 98,652
Video 1,420
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Dosya
Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Kurdistan Kurtelêkolîn - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Jinan Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Çand Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Gotar & Hevpeyvîn Kurtelêkolîn - Cureya Weşanê - Born-digital Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.266 çirke!