Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,487
Wêne 105,886
Pirtûk PDF 19,719
Faylên peywendîdar 98,816
Video 1,420
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
اللغة في المسألة القومية الكُردية 1-2
Kurdîpêdiya projeya herî mezin a arşîvkirina zanîna (agahiyên) me ye..
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

اللغة في المسألة القومية الكُردية 1-2

اللغة في المسألة القومية الكُردية 1-2
اللغة في المسألة القومية الكُردية 1-2
كمال شاهين
ليس فقط بالنسبة للباحثين المختصين، بل لغالبية القراء المهتمين بدراسات القومية وتفسيراتها، يعتبر كتاب الجماعات المتخيلة، تأملات في القومية وانتشارها للمؤلف اﻷندونيسي اﻷصل بندكت أندرسون (1936 2015) Benedict Anderson علامة مميزة في دراسة القومية نقلت حضورها إلى مستوى مختلف عما تطرحه المدارس التقليدية. ورغم الانتقادات الكثيرة التي طالته، وخاصة من الماركسيين، إلا أنه يكفيه شرف تحريك المياه الراكدة في مسألة حاضرة في غالبية اﻷدبيات الحديثة، وتكفي قراءة الكتاب لنتأكد أن هذه المسألة لم تنته مدة صلاحيتها البشرية حتى اﻵن، وأن التبشير المتكرر منذ نهاية الحرب العالمية الثانية باقتراب أفول عصر القومية لن يحدث في الأفق المنظور.
تكتسي طروحات أندرسون أهميتها في الحقل الكُردي ﻷسباب مضافة، أبرزها أن المسألة القومية الكُردية ما تزال راهنة الحضور وتؤثّر فعلياً على المسار الكُردي المعقد، كما على مشهد الشرق اﻷوسط بشكل أكبر مما كانت عليه مطلع القرن الماضي، خاصة بعد التسعينيات وظهور إقليم كُردستان العراق على الخارطة الدولية للأمم والقوميات كإقليم ذي حكم ذاتي، ثم تجربة اﻹدارة الذاتية شمال شرق سوريا، بما يعنيه ذلك من تأسيس طويل اﻷمد لظهور دولة جديدة في المنطقة، منعها من الظهور فيما مضى الترتيبات الاستعمارية، وما موافقة الكُرد القاطنين في إقليم كُردستان على استفتاء الاستقلال عن العراق بأغلبية كبيرة، إلا إشارات هامة لمستقبل الإقليم والمنطقة لم تغفل عنها القوى اﻹقليمية التي تتكاتف لمنع ظهور تلك الدولة بأي شكل كان.
يناقش البحث الدور المركزي الذي لعبته اللغات في تشكيل فكرة القومية بما هي منتج من منتجات الثورة الصناعية الغربية وامتداداتها حول العالم، مركزاً وأطرافاً، وكيف أثّرت في صناعة وصياغة أشكال الفكر القومي لدى الكُرد، وهو ما قد يتشابه مع ظروف أمم أخرى، لكن بغياب حضور مركزي للدولة، ونركّز على فكرة تخييل اﻷمة عبر الخطاب من بدء القرن الماضي متابعين انتقال اللغة والشعب الكُرديين من هيولى قومية (قبلية ومتباعدة) إلى محددات معاصرة تتقاطع جزئياً مع بعض أشكال بنى الدولة، خاصة في الميديا التي تغيرت بعد التسعينيات فاتحةً المجال العمومي الكُردي المتنوع لحضور الواقعي والمتخيل القومي عبر التلفزة واﻷنترنت والاتصالات، بنفس الوقت جعلت الأمة المتخيلة تتعرف على بعضها بعضاً بطريقة جديدة قبل أن يتعرف إليها الآخرون، وهذا أمر لم يكن عادياً أبداً.
يعمل البحث على مقاطعة طروحات أندرسون بما يخص واقع المسألة القومية الكُردية في محاولتها على خطى قوميات أخرى صياغة نموذجها الخاص معتمدةً على المزج بين مفاهيم الدولة الحديثة والحقوق الثقافية والسياسية، وخاصة عبر أدبياتها التي استغرقها موضوع العلاقة بين القومية والمواطنة كما التأسيس لفكرة اﻷمة الكُردية في عمق التاريخ، وهو التأسيس المتخيل الذي مارسته كل اﻷمم الحديثة في علاقتها مع ماضيها كما حاضرها.
يخلص البحث إلى جملة توصيات تتعلق باللغة الكُردية وخرائطها التي استعصت على التوحيد سنوات طويلة، وينتهي إلى التأكيد على ضرورة وجود مؤسسات تعمل في هذا الحقل الاستراتيجي تفادياً لتفكك منظومات اللغة الكُردية بلهجاتها في ظل محاولات اللغات اﻹقليمية الطغيان عليها، سواء في جانبها الكتابي أو الشفوي اﻷكثر عُرضةً من غيره للمحو بالتدريج.
1- مقدمة:
منذ انطلاقة الثورة الصناعية في أوروبا القرن الثامن عشر وصولاً إلى اليوم، احتلّت القومية ودراساتها موقع الصدارة في مشهد العلاقات الداخلية للدول بالجدل مع تيارات وتجارب فكرية وسياسية رئيسية، بعض منها، مثل الماركسية، من موقع التعارض، ولم يقتصر اﻷمر على أوروبا وأميركا بل انتقل إلى مختلف بقاع القوميات ﻷسباب كثيرة. واليوم، تقريباً، فإن غالبية المكوّنات البشرية والحركات السياسية، بأنواعها، تصف نفسها في أدبياتها باستخدام المصطلحات القومية، بعض منها يجمعها مع الدين كعامل توحيد، وبعضها اﻵخر يضع اللغة أساساً، وتُشرك نظريات أخرى عناصر اﻷرض، وحدة الشعب، التاريخ المشترك، الثقافة والفلكلور، وغير ذلك، ومما لا شك فيه، أن القومية كما كانت قبل قرنين من القوى اﻷساسية المحركة للتاريخ العالمي، فهي ما تزال كذلك، وتتسبب في نزاعات دامية في مناطق مختلفة حول العالم.
وبعد قرابة أربعين عاماً على صدوره للمرة اﻷولى (1983) وترجمته إلى أكثر من 33 لغة حول العالم (من بينها العربية والعبرية واﻷوكرانية والبرازيلية دون الكُردية)، تحوّل كتاب أندرسون إلى ما يشبه كتاباً مقدّساً في جدل القومية، ولا يمكن اليوم إجراء مناقشة حول مفاهيم اﻷمة والقومية دون اﻹشارة إلى هذا الكتاب الذي ساهم في إعادة موضعة دارسات القومية في سياق مختلف عن سياق المركزية اﻷوروبية، وهو ما وعاه الكاتب في مقال نشره عام 2001 حيث أوضح أن كتابه كان الدراسة المقارنة الوحيدة التي تتناول تاريخ القومية على نحو قُصد منه مقارعة المركزية اﻷوروبية واﻹفادة من المصادر اللغوية غير اﻷوروبية ( ).
النقاش العابر للقارات، والتحرر من ثقل المركز اﻷوروبي، والجمع بين الماركسية بوصفها أدوات تحليلية، إضافة إلى علاقتها مع القومية بوصفها أحد مسائلها التي فشلت في تقديم حل لها، والليبرالية في انفتاحها على تفكيك مفاهيمها جعلا الكتاب حاضراً على مدار السنوات الماضية في كل النقاشات المعاصرة للقومية، وأضافت سهولة الكتاب وقربه اﻷكاديمي من الناس حضوراً مكثفاً له بين الجمهور العادي.
أحد أهم أسباب شهرة الكتاب وحضوره ليس فقط مفاهيمه النظرية الجديدة التي يطرحها أمام القارئ مستفيداً من خلاصات تطورات المسألة حتى نهاية القرن الماضي تقريباً، بل استعادته للقومي مستنداً إلى مفاهيم كادت أن تجرفها الحداثة الغربية (الدين، والقرابة) مؤكّداً استمرار حضورها في مختلف الصيرورات اﻹنسانية، خاصة من لم تحقق بعد اكتمالها القومي بالدولة أو بالمواطنة المرتبطة بالقومية ضمن دولة ما.
وعدا عما سبق، فإن المسألة القومية الكُردية تناهبتها، حتى اﻵن، تيارات وقوى سياسية قومية كثيرة غطّت على المسألة اﻷساسية باتجاه مسائل أقل ارتباطاً بالضرورة الكبرى لها، الوحدوية، وأقل فعالية فيها من جانب ثان، حيث لا تزال نهباً للتأثيرات الدولية، وتحتاج إلى إعادة بناء منطلقات التركيز على المشترك الجمعي الكُردي في وقت تطيح فيه اﻹمبريالية المعولمة بسيادة الدول، وما جرى في شمال وشرق سوريا يوضح ويؤكد اﻷمر.
من جانب أخير، هنا، إن التركيز السياسي اﻷيديولوجي الذي غطّى المسألة القومية عبر القرن الفائت، تسبب في إبعاد فضاءات الجماعات الكُردية عن مشتركها وأحياناً تناحرها بدل تأسيسها لشكل من كيان جامع ولو كان متخيلاً، وهو ما استعيض عنه في بعض اﻷنحاء بواقعية تختلف بين تنظيم وآخر، بمعنى أن الخلاف السياسي والإيديولوجي (المتراكبان بالضرورة) قد أديا دوراً سلبياً لجهة إزاحة المشترك الأساسي (الاجتماعي) درجة ثانية، يتضح ذلك في القضية التي سنركز عليها، أي تطورات مساقات اللغة الكُردية بعد أكثر من قرن على انطلاق عصر القوميات.
علاقة القومية مع اﻹيديولوجيا هي علاقة متراكبة إلى حد كبير تتجلى واضحةً في بناء الحركات الوطنية على مفاهيمهما معاً، سواء في مرحلة النضال لنيل الاستقلال من المستعمر أو في مرحلة بناء الدولة المجتمع، وتكون اللغة حاملاً موضوعياً وذاتياً لهذه المتخيلات الجمعية فهي في الحالتين القومية، واﻷيديولوجيا المختبر الذي تتم به كافة التحولات العقلية / اﻹيمانية في الجسم السياسي. من هنا، ندرك الحاجة الماسة لتظهير اللغة الكُردية في وحدتها، في سياق متفق عليه كردياً قبل أن يتفق عليه خارجيا (وهذا مستحيل عملياً)، مع إدراكنا الصعوبة القصوى في تحويل لغوي يطال عدداً كبيراً من البشر في حقبة زمنية محدودة، تحتاج أجيالاً لتحقيق تلك الغاية، التي مفتاحها التعليم، وفي ظل الشتات الكُردي يبقى السؤال أصعب من ذلك بكثير.[1]
=KTML_Link_External_Begin=https://www.kurdipedia.org/docviewer.aspx?id=466190&document=0001.PDF=KTML_Link_External_Between=انقر لقرائة اللغة في المسألة القومية الكُردية 1-2=KTML_Link_External_End=
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,421 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Faylên peywendîdar: 1
Gotarên Girêdayî: 60
Belgename
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pirtûkxane
Wêne û şirove
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 05-01-2023 (1 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 12-02-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 12-02-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 12-02-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,421 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê

Rast
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,487
Wêne 105,886
Pirtûk PDF 19,719
Faylên peywendîdar 98,816
Video 1,420
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Helbest - Cûreyên Helbestan - Nwê Helbest - Sîyasetmedar - Belaş Helbest - Kategoriya helbestê - Netewî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.656 çirke!